Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

‘Twafwainwa Kwitemwa mu Byubilo ne mu Bukine’

‘Twafwainwa Kwitemwa mu Byubilo ne mu Bukine’

“Kechi twafwainwa kwitemwatu mu byambo nangwa pa kanwatu ne, poso mu byubilo ne mu bukine.”—1 YOA. 3:18.

NYIMBO: 106, 100

1. Ñanyi butemwe bwakila butemwe bonse, kabiji mambo ka? (Monai kipikichala kitanshi.)

BUTEMWE bwaimena pa mafunde a mu Baibolo (butelwa’mba a·gaʹpe) ke bupe bwafuma kwi Yehoba. (1 Yoa. 4:7) Buno bo butemwe bwakila butemwe bonse. Buno butemwe kechi bumwekelatu mu bintu byawama byo tulangulukapo pa bakwetu ne, bino bumwekela kikatakata mu bintu byo twibobila. Buku umo waamba’mba butemwe bwa a·gaʹpe “buyukanyikilwa ku bintu byuba muntu.” Inge twimwesha butemwe atweba bene na bene, bwikalo bwetu buwama bingi kabiji bwikala bwa lusekelo.

2, 3. Yehoba wamwesheshe byepi butemwe bwanji bukatampe?

2 Yehoba wamwesheshe butemwe ku bantu saka akyangye ne kulenga Adama ne Evwa. Walengele ntanda kuba’mba bantu bakekalengamo myaka ne myaka, kabiji wakebelenga’mba bakekalenga na lusekelo. Bintu byonse Yehoba wibilengele kuba’mba atweba tukamwenengamo, kechi aye ne. Kabiji wamwesheshe butemwe bwa kine byo anengezhezhe kuba’mba bantu bonse ba lukookelo bakekalenga myaka ne myaka mu Paladisa.

3 Adama ne Evwa byo basatukile, Yehoba wamwesheshe butemwe bwanji mu jishinda jakila pa mashinda onse. Wanengezhezhe bukuzhi kuba’mba akapulushe baana ba kwa Adama ne Evwa, mambo wayukile’mba bamo pe abo bakamukookela pa kuyuka butemwe bwanji. (Nte. 3:15; 1 Yoa. 4:10) Kimye Yehoba kyo alayile’mba ukatuma Mupulushi, kwi aye kyajingatu nobe kyaubiwa kala. Byo papichile myaka 4,000, Yehoba watumine Mwananji yenkawa umotu kwiya na kufwila bantu bonse pano pa ntanda. (Yoa. 3:16) Tumusanchila bingi Yehoba pa butemwe bwanji bukatampe.

4. Twayuka byepi amba bantu bambulwa kulumbuluka bakonsha kumwesha butemwe bwa kine?

4 Atweba bonse twakonsha kumwesha butemwe bwa kine mambo Lesa witulengele mu kipasha kyanji. Na mambo a bumbulwa kulumbuluka, kechi kyapeela kumwesha butemwe bwa uno mutundu ne, bino twakonsha inge twibikako. Abela wamwesheshe byo atemenwe Lesa byo alambwile bintu byawamisha byo ajinga nabyo. (Nte. 4:3, 4) Nowa wamwesheshe byo atemenwe bantu kupichila mu kusapwila byambo bya Lesa pa myaka yavula nangwa kya kuba bantu bakaine kukookela. (2 Pe. 2:5) Abalahama watemenwe bingi Lesa kya kuba wakookejile byamukambizhe Lesa amba alambule mwananji Izaka. (Yako. 2:21) Ne atweba twafwainwa kumwesha butemwe, nangwatu inge tubena kupita mu makatazho.

BUTEMWE BWA KINE NE BWA BUBELA

5. Mu ñanyi mashinda mo twakonsha kumweshesha butemwe bwa kine?

5 Baibolo walumbulula’mba butemwe bwa kine kechi bumwekela mu “byambo nangwa pa kanwatu ne, poso mu byubilo ne mu bukine.” (1 Yoa. 3:18) Nanchi kino kyalumbulula’mba kechi twakonsha kumwesha butemwe mu byambo nenyi? Twakonsha. (1 Tesa. 4:18) Pano bino, kechi twafwainwa kupelelatu mu kwamba’mba twatemwa bakwetu ne, kikatakata inge mukwetu uji na lukatazho. Mwina Kilishitu mukwetu inge wakajilwa bya mu bwikalo, twafwainwa kumukwasha, kechi kumutundaikatu na byambo ne. (Yako. 2:15, 16) Kabiji inge twatemwa Yehoba ne bantu, kechi tukalombangatu Lesa amba “atume ba mingilo mu mwingilo wanji wa kunowa” konka ne, bino tukebikako kuba’mba ne atweba twingileko mwingilo wa kusapwila.—Mat. 9:38.

6, 7. (a) “Butemwe bwabula bukamfutumfutu” bulumbulula ka? (b) Bañanyi bamwesheshe butemwe bwa bubela?

6 Mutumwa Yoano wanembele’mba twafwainwa kutemwa “mu byubilo ne mu bukine.” Onkao mambo, butemwe bwetu bwafwainwa kwikala “bwabula bujimbijimbi,” nangwa “bwabula bukamfutumfutu.” (Loma 12:9; 2 Ko. 6:6) Kino kyalumbulula’mba kechi twakonsha kumwesha butemwe bwa kine inge tuji na bujimbijimbi ne. Bino twakonsha kushikisha’mba, ‘Nanchi kujipo butemwe bwa bujimbijimbi nyi?’ Ine, kafwako. Butemwe bwa uno mutundu kechi butemwe bwa kine ne, ke bwa bubela.

7 Akilangulukai pa bamo bajinga na butemwe bwa bubela. Mu bujimi bwa Edena, Satana wamwesheshe nobe ukeba kubila Evwa kintu kyawama, bino milanguluko yanji yonse yajinga ya bujimbijimbi. (Nte. 3:4, 5) Ahitofela wibepekezhe kwikala mulunda wa Mfumu Davida, bino bukamfutumfutu bwanji bwasolokele patoka. Ahitofela waikele kamfutumfutu na mambo a kwitemwa. (2 Sam. 15:31) Ne lelo jino, bansatuki ne bantutu bakwabo baleta mabano mu kipwilo bengijisha “byambo byabo bya mulambisha” pa kuba’mba bamwekenga nobe batemwa bakwabo, bino saka baimenatu pa bujimbijimbi.—Loma 16:17, 18.

8. Ñanyi bwipuzho bo twakonsha kwishikisha atweba bene?

8 Muntu uji na butemwe bwa bujimbijimbi watama mambo byubilo byanji bimwesha’mba kechi wanemeka butemwe bwa kine bufuma kwi Lesa ne. Wakonsha kujimbaika bantu, bino kechi Yehoba ne. Yesu waambile’mba bakamfutumfutu bonse ‘ukebakabisha bingi.’ (Mat. 24:51) Bakalume ba Yehoba kechi bafwainwa kumwesha butemwe bwa bukamfutumfutu ne. Bino twafwainwa kwishikisha’mba, ‘Nanchi mmwesha butemwe bwa kine kimye kyonse nyi, inyi bwa bujimbijimbi nangwa bukamfutumfutu?’ Twayai twisambe pa mashinda atanu na ana mo twakonsha kumweshesha butemwe “bwabula bujimbijimbi.”

BYA KUMWESHA ‘BUTEMWE MU BYUBILO NE MU BUKINE’

9. Butemwe bwa kine bwitulengela kuba ka?

9 Kange mukebenga kutumbalela pa mingilo yo mwingila ne. Kechi twafwainwa kwingilanga mingilo ya kukwasha balongo kuba’mba bantu betutumbijike ne. (Tangai Mateo 6:1-4.) Ananyasa ne mukazhanji Safila byo byo baubile. Pa kupana bupe bakebelenga’mba bantu bayuke’mba bo bapana byavula, kabiji mu bujimbijimbi bwabo mwafumine bya malwa. (Byu. 5:1-10) Pakuba butemwe bwa kine bwitulengela kutaana lusekelo mu kwingijila bakwetu kwa kubula kuvumya ntolompita, nangwa’mba kukeba bantu bavula kuyuka. Balongo bakwasha Jibumba Jitangijila kunengezha kajo ka ku mupashi kechi besolola patoka’mba bengila uno mwingilo, kwitumbijika nangwa kwamba bintu byo baingijilapo ne.

10. Twakonsha kwikala byepi batanshi kunemeka bakwetu?

10 Ikalainga batanshi kunemeka bakwenu. (Tangai Loma 12:10.) Yesu witufunjishe kunemeka bakwetu kupichila mu kwingila mingilo yabula kunema. (Yoa. 13:3-5, 12-15) Twafwainwa kwingila na ngovu pa kuba’mba twikale na kyubilo kya kwipelula, mambo kyo kyubilo kikebewa pa kuba’mba tunemekenga bakwetu. Batumwa nabo patanshi kechi bayukile kine kintu Yesu kyo aubijile byobya ne, kufikatu ne kimye kyo batambwile mupashi wazhila. Po po baumvwishishe kuba’mba bafwainwa kwipelula pa kuba’mba banemeke bakwabo. (Yoa. 13:7) Twakonsha kunemeka bakwetu inge ketubule kulanguluka kukila po twafwainwa kwilangulukila na mambo a kufunda, bunonshi, nangwa mingilo yo twingila mu jibumba ja Yehoba. (Loma 12:3) Kechi twafwainwa kumvwina kichima bakwetu bo batakaika ne, bino twafwainwa kusekela nabo pamo nangwa kya kuba twamona’mba ne atweba bafwainwa kwitunemeka nangwa kwitutakaika pa byo twauba.

11. Mambo ka o kyanemena kutakaika bakwetu kufuma panshi ya muchima?

11 Takaikainga balongo kufuma panshi ya muchima. Twafwainwa kumonangapo bimye bya kwitakaika atweba bene na bene mambo byambo bya lutundaiko “bikomesha bantu.” (Efi. 4:29) Pano bino, twafwainwa kutakaikanga bakwetu kufuma panshi ya muchima. Mambo inge twabula kujimuka, twakonsha kutendeka kwambila mukwetu byambo bya mulambisha ne kuchinuzhuka kumujimunako nangwa kumufundako inge walubankanya. (Maana 29:5) Kutakaika muntu inge tuji nanji bino inge wafumapo ketwambe byatama ke bukamfutumfutu. Mutumwa Paulo wachinuzhukile kino kitewa kabiji tufunjilako kwi aye bya kumwesha’mba twatemwa bakwetu kya kine kupichila mu kwibatakaika kufuma panshi ya muchima. Kimye kimo, Paulo watakaikile bena Kilishitu mu Kolinda kufuma panshi ya muchima wanji pa byubilo byawama byo bajinga nabyo. (1 Ko. 11:2) Bino pa kimye kikwabo byo bamwesheshe byubilo byabula kufwainwa, kechi wibatakaikile ne, bino wibalumbulwijile mu jishinda jawama ene mambo o abujijile kwibatakaika.—1 Ko. 11:20-22.

Kukwasha balongo bakajilwa jo jishinda jimo jo tumwesheshamo butemwe ne muchima wa kutambwila benyi (Monai jifuka 12)

12. Twakonsha kumwesha byepi butemwe bwa kine pa kutambwila benyi?

12 Ikalai na muchima wa kutambwila benyi. Yehoba witukambizha kwikala bampanyi. (Tangai 1 Yoano 3:17.) Bino twafwainwa kuba bino na muchima yense kechi kuba’mba tumwenemo ne. Twakonsha kwiipuzha atweba bene amba: ‘Nanchi ku nzubo kwami ngitakotu balunda nami, banonshi, nangwa boba bakonsha kumpapo bintu nyi? Inyi mmonapo mashinda a kukwashishamo balongo ne banyenga bo nabula kuyukisha nangwa boba bakonsha kukankalwa kumpapo bintu?’ (Luka 14:12-14) Pano twakonsha kuba byepi inge mwina Kilishitu mukwetu wakajilwa na mambo a kubula kufuukula bulongo nangwa inge wabula kwitusanchila pa bukwasho bo twamupele? Inge kyaikala bino, mwafwainwa kulondela mukambizho wa kuba’mba: “Saka mwitambwila anwe bene na bene kwa kubula kunyinyita.” (1 Pe. 4:9) Inge mwakookela uno mukambizho, mukekala na lusekelo lufuma mu kupana na muchima yense.—Byu. 20:35.

13. (a) Ki ka kyakonsha kwitulengela kukankalwa kukosesha boba babula kukosa? (b) Ñanyi bintu byo twakonsha kuba pa kuba’mba tukwashe babula kukosa?

13 Koseshainga boba babula kukosa. Mukambizho wa mu Baibolo wa kuba’mba “koseshai babula kukosa ne kwikala batekanya ku bantu bonse,” wakonsha kwitukwasha kuyuka inge tuji na butemwe bwa kine nangwa ne. (1 Tesa. 5:14) Nangwa kya kuba bavula babula kukosa mu lwitabilo bakosa mu kuya kwa kimye, bino bakwabo bakebewa kwibatekenya ne kutwajijila kwibakwasha. Kino kyavwangamo kwibatundaika na Binembelo ne kwingila nabo mu busapwishi nangwa kwikala nabo kimye kyabaya ne kuteleka ku byo babena kwamba. Kikwabo, kechi kulangulukatu amba awa mulongo nangwa nyenga “wakosa” nangwa’mba ‘kechi wakosa ne,’ bino twafwainwa kuyuka’mba bonse twakosa mu bintu bimo kabiji kuji bintu bikwabo mo twabula kukosa. Nangwatu mutumwa Paulo naye wayukile bintu mo abujile kukosa. (2 Ko. 12:9, 10) Onkao mambo, twakonsha kumwenamo bingi inge bakwetu bena Kilishitu betukwasha.

14. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba twikalenga mu mutende na balongo?

14 Ikalainga mu mutende na bantu bonse. Twibikako kwikala mu mutende na balongo betu nangwatu inge twamona’mba betuba kyatama. (Tangai Loma 12:17, 18.) Kulomba lulekelo lwa mambo kwakonsha kwitukwasha kubwezha mutende na bakwetu, bino twafwainwa kulomba lulekelo lwa mambo kufuma panshi ya muchima. Kechi kyakonsha kuwama kwamba’mba, “Ndekelaiko mambo inge kya kuba byambo byami bimuzhingijisha,” ne, pakuba mwafwainwa kuswa kuba’mba ne anweba mwaubapo bimo byalengela kuba’mba pekale lukatazho kupichila mu kwamba’mba, “Ndekelaiko mambo. Nayuka namba byo naambile bimukolele bingi ku muchima.” Kabiji mutende ukebewa bingi kikatakata mu masongola. Ba mulume ne mukazhi kechi bafwainwa kwimweshangatu ku bantu amba betemwa bino mu nzubo saka babula kwisamba, beambila byambo byatama, nangwatu kulwa ne.

15. Twakonsha kumwesha byepi amba tulekelako bakwetu mambo kya kine?

15 Ilekelaingako mambo. Kulekelako mambo muntu witufichisha ku muchima kulumbulula kulubako byonse byo etubile. Inge ‘saka twitekenya atwe bene na bene mu butemwe, ne kwibikishako kulama buumo bwa mupashi mu mutende ulengela kukwatankana,’ tukalekelangako mambo bakwetu, ne boba betutamisha kwa kubula kuyuka. (Efi. 4:2, 3) Pa kuba’mba tulekelengako bakwetu mambo kya kine, twafwainwa kulama muchima wetu pa kuba’mba tubulenga ‘kuvuluka kintu kyatama’ kyo betubile. (1 Ko. 13:4, 5) Inge twaikala na kizhingijisha nangwa kukeba kushinkanya, tukonauna bulunda bwetu na Yehoba ne bulunda bwetu na balongo ne banyenga. (Mat. 6:14, 15) Kabiji tumwesha’mba tulekelako bakwetu mambo kupichila mu kulombelako boba betulenga mambo.—Luka 6:27, 28.

16. Twafwainwa kumonanga byepi mingilo yo betupa mu jibumba ja Yehoba?

16 Tangizhaingako bintu byawamina bakwenu. Inge betupa mingilo mu jibumba ja Yehoba, twafwainwa kwiingilanga mu jishinda jimwesha’mba tuji na butemwe bwa kine, ‘kechi kukebangatu bintu bituwamina atwe bene ne, poso bintu byawamina bakwetu.’ (1 Ko. 10:24) Pa kubuñana ne pa kushonkena, baasha bafika bukiji bantu bavula saka bakyangye kufika. Kechi boba bino kuba’mba bakebele bisemi byabo pa kwikala pawama ne. Bano balongo bekala pa mapunzha po bebabuula kwingijila, kabiji javula kechi bataana pa kwikala pawama ne. Kutangizhako byawamina bakwabo mu jino jishinda, bamwesha butemwe bwa kine kechi kwitemwatu abo bene ne. Abya mwakonsha kulangulukapo mashinda o mwakonsha kumwesheshamo butemwe bwa uno mutundu nyi?

17. Butemwe bwa kine bukalengela muntu walenga mambo akatampe kuba byepi?

17 Sololai mambo o mwalenga ne kulapila. Bena Kilishitu bamo umvwe balenga mambo akatampe bakeba kwiafya kuchina kulengululwa nangwa kufichisha bakwabo ku muchima. (Maana 28:13) Pano bino, kuba bino kechi kumwesha butemwe ne, mambo kechi kubikatu mwine ndengamambo mu lukatazho ne, bino ne bakwabo. Kyakonsha kulengela mupashi wa Lesa kufuma pa kipwilo ne kulubankanya mutende wa kipwilo kyonse. (Efi. 4:30) Butemwe bwa kine bulengela bena Kilishitu balenga mambo akatampe kuya ku bakulumpe mu kipwilo kuba’mba bebakwashe.—Yako. 5:14, 15.

18. Mambo ka butemwe bwa kine o bwanemena?

18 Butemwe kyo kyubilo kyakila byubilo byonse. (1 Ko. 13:13) Butemwe ko kayukilo ketu atweba baana ba bwanga ba kwa Yesu kabiji tulondela Yehoba, Nsulo ya butemwe. (Efi. 5:1, 2) Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Umvwe . . . nabula butemwe, naaluka ke watu.” (1 Ko. 13:2) Twayai twajijile kumwesha butemwe, kechi ‘mu byambotu’ ne, poso “mu byubilo ne mu bukine.”