1. Mambo ka o twafwainwa kwingijilangatu Yehoba?

YEHOBA ye twafwainwa kwingijilangatu mambo ye Mulenga wetu kabiji ye Upana Bumi. (Lum. 4:11) Pano bino, kuji kintu kyakonsha kwitulengela kukankalwa kumwingijilanga Yehoba. Nangwa kya kuba twatemwa Yehoba ne kumunemeka, kwakonsha kwikala bintu byo twanemeka mu bwikalo bwetu byakonsha kwitulengela kubula kumwingijilatu bunke bwanji. Twafwainwa kuyuka byakonsha kwitulengela kuba bino. Patanshi, twayai twisambe byo kilumbulula kwingijilatu Yehoba bunke bwanji.

2. Kwesakana na byaamba Kulupuka 34:14, tukoba byepi inge twasalapo kwingijilangatu Yehoba?

² Mu Baibolo, kwingijilatu Lesa kulumbulula kumutemwa na muchima yense. Inge ketwingijiletu Yehoba ko kuba’mba ye yenkatu ye tupopwela. Kechi tukaswisha muntu nangwa kintu kwitulengela kuleka kwingijila Lesa ne.—Tangai Kulupuka 34:14.

3. Ñanyi bishinka bitulengela kwingijilangatu Yehoba?

³ Kechi twingijilatu Yehoba na mambo a kuba’mba byo byo twafwainwa kuba ne. Mambo ka? Mambo kumwingijila kwaimena pa bishinka byo twafunda pe aye. Twatemwa byubilo byanji byawama. Twayuka bintu byo atemwa ne byo ashikwa. Kabiji twayuka ne ene mambo o etulengejile. Tuyuka’mba witunemeka bingi pa kwituswisha kwikala balunda nanji. (Sala. 25:14) Byonse byo tufunda pa Mulenga wetu bitulengela kufwenya kwipi ne aye.—Yako. 4:8.

4. (a) Ñanyi bintu bingijisha Diabola pa kuba’mba etulengele kubula kwingijilangatu Yehoba bunke bwanji? (b) Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?

 ⁴ Diabola ye kalama wa ino ntanda, kabiji wingijisha ino ntanda kwitulengela kutemwa bintu bimona bantu amba byo byanema ne kwitujimbaika na bya kusakasaka byatama. (Efi. 2:1-3; 1 Yoa. 5:19) Ukeba’mba tutemwe bingi bintu bya mu bwikalo pa kuba’mba tubule kwingijilangatu Yehoba bunke bwanji. Twayai twisambe pa mashinda abiji Diabola mo obila bino. Jishinda jitanshi, ukeba’mba tutemwe bingi bya bunonshi, kabiji jishinda ja bubiji, ukeba’mba tusalenga bya kisangajimbwe byatama.

5. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila kwikala na muchima wa kutemwa mali?

⁵ Atweba bonse tukeba kwikala na kajo, bivwalo byawama, ne mpunzha yawama ya kwikalapo. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kuchinuzhuka kwikala na muchima wa kutemwa mali. Bantu bavula baji mu ntanda ya kwa Satana “batemwa mali” ne bintu byo bapota na mali. (2 Timo. 3:2) Yesu wayukile’mba baana banji ba bwanga bakonsha kuponena mu lweseko lwa kutemwa mali ne bintu bya mu ino ntanda. Yesu waambile’mba: “Kafwako muntu wakonsha kwingijila bankambo babiji ne; mambo ukatemwapo umo ne kushikwa mukwabo, nangwa kukookela umo ne kukana mukwabo. Kechi mwakonsha kwingijila Lesa ne Nsabo pa kimye kimo ne.” (Mat. 6:24) Muntu upopwela Yehoba bino saka ataya kimye kyabaya na kukeba bunonshi bwa pano pa ntanda, ko kuba’mba ubena kweseka kwingijila bankambo babiji. Uno muntu kechi ukengijilangatu Yehoba ne.

6. Tubena kufunjilako ka ku byambo Yesu byo aambijile kipwilo kya mu Laodikea?

⁶ Mwaka wa 100 C.E. saka akyangye kufika, byo yajinga pepi kupwa, bantu bajinga mu kipwilo kya mu muzhi wa Laodikea baambile na bwitote’mba: “Amiwa yami munonshi kabiji nanonka bintu byonse kechi nakajilwapo  kintu nangwa kimo ne.” Bino mu meso a Yehoba ne Yesu bano bantu bajinga mu ‘malwa, balengelenga lusa, bajinga bayanji, bampofu kabiji kechi bajinga na bivwalo ne.’ Yesu kechi wibajimwineko na mambo a kuba’mba bajinga banonshi ne, bino ke na mambo a kutemwa bunonshi, kabiji kino kyaonawinenga bulunda bwabo na Yehoba. (Lum. 3:14-17) Umvwe twayuka’mba twatendeka kukebesha bunonshi, twafwainwa kwingijilapo bukiji. (1 Timo. 6:7, 8) Inge twabula kwingijilapo bukiji, tukatendeka kutemwa bintu bikwabo kabiji bupopweshi bwetu kechi buketabilwa kwi Yehoba ne. Mambo Yehoba ukeba “kumwingijilatu bunke bwanji.” (Mpitu. 4:24) Twakonsha kutendeka byepi kukizhamo kutemwa mali?

7-9. Mwafunjilako ka ku byaubile mulongo David?

⁷ Akilangulukai pa byaubile mukulumpe mu kipwilo wingila na ngovu wa jizhina ja David wikala mu United States. Waambile’mba waingilanga na ngovu ku nkito. Bamupele kifulo kikatampe pa kampanyi po aingilanga kabiji wayukanyikilwe mu kyalo kyonse amba wa mwingilo wawama bingi. Mulongo David wambile’mba: “Pa kyokya kimye nalangulukilenga’mba mfweto yo natambulanga yamweshanga mapesho a Yehoba.” Nanchi kine ajinga mapesho a Yehoba nyi?

⁸ Mulongo David watendekele kumona’mba nkito yanji yaonawinenga bulunda bwanji ne Yehoba pachepache. Waambile’mba: “Kimye kya kupwila ne pa kuya mu mwingilo wa kusapwila nalangulukangatu pa makatazho a ku nkito. Naikalanga na mali avula, bino nakokanga bingi kabiji twatendekele kwikala na makatazho mu masongola etu.”

⁹ Mulongo David wamwene kuba’mba wafwainwe kuyuka bintu byanema. Waambile’mba: “Naingijijilepo pa luno lukatazho.” Mulongo David wakebelenga kupimpulako mutanchi  wa nkito yo aingilanga, kabiji wayile na kubuula mukulumpe wanji wa nkito bintu byo afuukwilepo kuba. Ki ka kyafuminemo? Mulongo David bamupangile nkito. Waubile byepi? Waambile’mba: “Juba jalondejilepo, nanembeshe bupainiya bwa kukwasha bwa kikupu.” Pa kuba’mba bamone mwa kwikwashisha, mulongo David ne mwinakwanji batendekele kwingila nkito ya kupyanga mu maofweshi a bantu. Mu kuya kwa kimye, watendekele bupainiya bwa kimye kyonse, kabiji mwinakwanji naye watendekele bupainiya. Bano bamulume ne mukazhi bafuukwilepo kwingila nkito yo balengulula ku bantu bavula, bino ino nkito yo babena kwingila kechi kyo kintu kyo banemeka mu bwikalo bwabo ne. Nangwa kya kuba mulongo David kechi ufola mali avula byonka byo afolanga kala ne, bino pa ñondo pa ñondo bekala na bikebewa. Basalapo kutangizhako Yehoba mu bwikalo bwabo, kabiji bemwenejile byo alama boba batangizhako Bufumu patanshi.—Mat. 6:31-33.

10. Twakonsha kulama byepi muchima wetu?

¹⁰ Nangwa kya kuba tujitu na mali acheche nangwa avula, twafwainwa kulama muchima wetu. Mu ñanyi jishinda? Kechi mwafwainwa kukizhamo kutemwa bunonshi ne. Kabiji kechi mwafwainwa kutemwa bingi nkito yo mwingila kukila mwingilo wa Yehoba ne. Pano mwakonsha kuyuka byepi inge byobyo kiji kwi anweba? Mwakonsha kwiipuzha ano mepuzho: ‘Nanchi ndangulukatu pa nkito inge mbena kupwila nangwa inge nji mu mwingilo wa kusapwila nyi? Nanchi kimye kyonse ngakamwa pa byo kikekala kulutwe inge nkabule mali nyi? Abya mali ne bintu byo tuji nabyo bibena kuleta makatazho mu masongola etu nyi? Nanchi nakonsha kwingila nkito yo balengulula ku bantu pa kuba’mba ngikale na kimye kyabaya kya kwingijila Yehoba nyi?’ (1 Timo. 6:9-12) Kimye kyo tubena kulanguluka pa ano mepuzho, twafwainwa kuvulukanga’mba Yehoba witutemwa kabiji walaya uno mulaye ku boba bepana ku mwingijila amba: “Kechi nkakusha ne, kabiji kechi nkakulekelela ne.” Kino kyo kyalengejile mutumwa Paulo kunemba’mba: “Mwikale babula kutemwa mali.”—Hebe. 13:5, 6.

11. Bya kisangajimbwe byakonsha kulengela muntu kwikala byepi?

¹¹ Yehoba ukeba’mba twiyowenga bwikalo, kabiji bya kisangajimbwe byakonsha kwitukwasha kuba bino. Mambo a Lesa nao aamba’mba: “Kintu kyawamatu ku muntu ke kuja, kutoma ne kumwena lusekelo mu mingilo yo engila.” (Sapwi. 2:24) Pano bino, inge twakizhamo kutemwa bya kisangajimbwe biji mu ino  ntanda mwakonsha kufuma kalulu kuvimba meso. Bilengela bantu kwikala na byubilo byatama ne kwibatundaika kuswisha nangwa kutemwa bintu byo bakanya mu Mambo a Lesa.

12. Kwesakana na byaamba 1 Kolinda 10:21, 22, mambo ka o twafwainwa kujimukila pa kusala bya kisangajimbwe?

¹² Tukebesha kwingijilangatu Yehoba, onkao mambo, kechi twafwainwa kujanga pa “tebulu wa Yehoba” ne pa “tebulu wa bandemona ne.” (Tangai 1 Kolinda 10:21, 22.) Kujiila pamo na muntu kulumbulula’mba mwi balunda. Inge twasala bya kisangajimbwe bitundaika bukapondo, kupopwela mipashi, bulalelale, nangwa bisakasaka mubiji ne byubilotu bikwabo byatama, kijitu nobe tubena kujiila pamo na balwanyi ba Lesa kajo ko banengezha. Kikafumamo, bwikalo bwetu bukatama ne bulunda bwetu ne Yehoba bukonaika.

13-14. Kwesakana na byaamba Yakoba 1:14, 15, mambo ka o twafwainwa kujimukila pa kusala bya kisangajimbwe? Lumbululai.

¹³ Akilangulukai pa mashinda amo bya kisangajimbwe mo byaikela nobe kajo. Pa kuja, twakonsha kusala kajo ko twafwainwa kubika mu kanwa. Pano bino, inge twamina kajo, kechi twakonsha kusala koko kajo byo kafwainwa kwingila mu mubiji wetu ne. Kajo kawama kakonsha kwitukwasha kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama, bino kajo katama kakonsha kwitulengela kukolwa. Kechi twakonsha kufikenatu kumona kajo byo kauba ku mubiji wetu ne, papita kimye pa kuba’mba tuyuke.

¹⁴ Kyo kimotu ne bya kisangajimbwe, twafwainwa kusala byo tubika mu milanguluko yetu. Apa bino bya kisangajimbwe byo twasala abyo bine byakonsha kupimpula milanguluko yetu. Bya kisangajimbwe byawama byakonsha kwitusangajika, pakuba bya kisangajimbwe byatama byakonsha kwitubika mu lukatazho. (Tangai Yakoba 1:14, 15.) Bintu byatama bifuma mu bya kisangajimbwe byabula kufwainwa kechi bifikenatu kumweka ponkapo ne, bino tukatendeka kwibimona inge papita kimye. O ene mambo Baibolo o etujimwinako amba: “Kange mujimbaikwe ne: Lesa kechi ukosamikwa ne. Mambo kyonka muntu kyo abyala, kyo kyo akanowa; mambo yense ubyala ku mubiji ukanowa bubole konka ku mubiji.” (Nga. 6:7, 8) Onkao mambo, kyanema bingi kukana bya kisangajimbwe byonse bitundaika bintu byashikwa Yehoba.—Sala. 97:10.

15. Ñanyi bupe bwitupa Yehoba kuba’mba twiyowenga?

¹⁵ Bantu ba Yehoba bavula beyowa kutamba TV wa pa keyala wetu wa pa Intaneti (JW Broadcasting^®). Pa uno TV paji mitanchi yawama bingi. Nyenga wa jizhina ja Marilyn waambile’mba: “TV wa pa keyala wetu wankwasha kwikala na lusekelo, kabiji nakonsha kutamba byonse bijipo mambo byawama. Inge naumvwa mukose nangwa nalefulwa, nteleka ku jashi muji lutundaiko nangwa ku Mutanchi wa Kupopwela kwa Lukelo. Kino kindengela kuyuka’mba Yehoba uji pepi ne amiwa ne jibumba janji. Kutamba ino mitanchi ya pa TV wetu kwapimpula bingi bwikalo bwami.” Nanchi mubena kumwenamo mu kino kya bupe kitupa Yehoba nyi? Kununga pa mutanchi wikalako pa ñondo pa ñondo, pa uno TV wetu paji ne nyimbo ne mavidyo atundaikañana.

16-17. Mambo ka o twafwainwa kujimukila pa kimye kyo tutaya ku bya kisangajimbwe, kabiji ki ka kiketukwasha?

¹⁶ Twafwainwa kusalanga bulongo bya kisangajimbwe ne kubula kutaya kimye kyabaya ku bya kisangajimbwe byo twiyowa. Inge twabula kujimuka, twakonsha kutayanga kimye kyabaya ku bya kisangajimbwe kukila kimye kyo twingijisha mu mwingilo wa Yehoba. Bavula kibakatazha bingi kukepeshako kimye kyo bataya ku bya kisangajimbwe. Nyenga uji na myaka 18 wa jizhina ja Abigail waambile’mba: “Kutamba TV kunkwasha kukookoloka mabanga. Pano bino, inge nabula kujimuka, nakonsha kutaya  kimye kyabaya bingi na kutamba TV.” Mulongo mwanyike wa jizhina ja Samuel waambile’mba: “Nataana kuba’mba ntaya kimye kyabaya bingi na kutamba tumavidyo twipi-twipi pa Intaneti. Inge natambakotu kamo, nguba’mba nkavulukenga ntaana kuba’mba natamba twavula pa maola asatu nangwa ana.”

¹⁷ Mwakonsha kuyuka byepi pa kupelela na bya kisangajimbwe? Kintu kitanshi kyo mwakonsha kuba ke kuyuka kimye kyo mutaya ku bya kisangajimbwe. Mwakonsha kweseka kunemba maola o mutaya ku bya kisangajimbwe mu mulungu umo. Nembai maola o mutaya na kutamba TV, pa Intaneti, ne makayo a kwingijisha biñambañamba. Inge mwamona’mba mubena kutaya kimye kyabaya, lengai mutanchi. Pa mutanchi wenu, tendekelaipo na bintu byanemesha, apa bino palondela bya kisangajimbwe. Inge mwapwisha kuba bino, lombai kwi Yehoba kwimukwasha kulondelanga mutanchi ye mwalenga. Umvwe mwauba bino, mukekalanga na kimye ne ngovu ya kwikala na lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke, kupopwela kwa kisemi, kupwila ne kwingijila Yehoba mu mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha bantu. Kabiji kechi mukekalanga na bijikila na mambo a kutaya kimye kyabaya ku bya kisangajimbwe ne.

18-19. Twakonsha kumwesha byepi amba twingijilatu Yehoba?

¹⁸ Mutumwa Petelo byo apwishishe kunemba pa mpelo ya ntanda ya kwa Satana ne pa ntanda ipya, waambile’mba: “Anweba batemwe, byo mubena kutengela bino bintu, ibikishaingako kuba’mba Lesa akemutaane babula biko, babula byubilo byatama kabiji baji na bulunda bwawama ne aye.” (2 Pe. 3:14) Inge twaumvwina luno lujimuno ne kwibikako kutwajijila kwikala na byubilo byawama ne kupopwela Yehoba mu bukishinka, tumwesha kuba’mba twingijilatu Yehoba bunke bwanji.

¹⁹ Satana ne ntanda yanji ukatwajijila kwitweseka kuba’mba tutangizhengako bintu bikwabo kechi Yehoba ne. (Luka 4:13) Nangwa tukapite mu makatazho a mutundu ka, kechi tukaswisha muntu nangwa kintu kiji kyonse kwitulengela kuleka kutemwa Yehoba ne. Twafuukulapo na muchima wetu yense kwingijilangatu Yehoba bunke bwanji.