Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 44

Nanchi Bakatwajijila Kwingijila Yehoba Inge Bakoma Nyi?

Nanchi Bakatwajijila Kwingijila Yehoba Inge Bakoma Nyi?

“Yesu wakomenenga mu maana ne mu kimino saka bamutemwa kwi Lesa ne ku bantu.”—LUKA 2:52.

LWIMBO 134 Baana kya Bupe Kufuma kwi Lesa

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Ñanyi kintu kyawama bingi muntu yense kyo akonsha kufuukulapo kuba?

JAVULA, bintu bifuukulapo bansemi mu bwikalo byo bikobanga ne baana babo inge bakoma. Inge bintu byafuukulapo bansemi kechi byawama ne, balengela baana babo kwikala mu makatazho. Bino inge bafuukulapo bintu byawama, balengela baana babo kwikala na lusekelo mu bwikalo bwabo. Nangwa byonkabyo, baana babo nabo bafwainwa kufuukulapo bintu byawama. Kintu kyawama bingi muntu yense kyo akonsha kufuukulapo kuba ke kwingijila Shetu wa butemwe wa mwiulu aye Yehoba.—Sala. 73:28.

2. Ñanyi bintu byafuukwilepo Yesu ne bansemi banji?

2 Bansemi ba kwa Yesu abo ba Yosefwa ne Maliya bafuukwilepo kukwasha baana babo kwingijila Yehoba. Kabiji kintu kyo bafukwilepo kyamwesheshe’mba kwingijila Yehoba kyo kintu kyo banemekele mu bwikalo bwabo. (Luka 2:40, 41, 52) Yesu naye wafuukwilepo kuba bintu byawama bya mukwashishe kuba kyaswa muchima wa Yehoba. (Mat. 4:1-10) Kabiji Yesu byo akomene, waikele muntu wa lusa, wa kishinka ne kuchinchika. Bansemi batemwa Yehoba bakonsha kumvwa bulongo kwikala na mwana uji bino.

3. Ñanyi mepuzho o tusakukumbula mu uno mutwe?

3 Mu uno mutwe, tusakukumbula ano mepuzho: Ñanyi bintu byawama byafuukwilepo kuba Yehoba pe Yesu? Bansemi bena Kilishitu bakonsha kufunjilako ka ku byafuukwilepo bansemi ba kwa Yesu abo ba Yosefwa ne Maliya? Kabiji banyike bena Kilishitu bakonsha kufunjilako ka ku bintu byafuukwilepo Yesu?

FUNJILAIKO KWI YEHOBA

4. Ñanyi kintu kyanema kyafuukwilepo Yehoba pa mwananji?

4 Yehoba wasajijile Yesu bansemi bajinga na byubilo byawama. (Mat. 1:18-23; Luka 1:26-38) Byambo byaambile Maliya kufuma panshi ya muchima wanji byanembwa mu Baibolo, bimwesha’mba watemenwe bingi Yehoba ne Mambo anji. (Luka 1:46-55) Yosefwa walondejile lutangijilo lwa Yehoba, kino kimwesha’mba waakamwanga Lesa kabiji wakebanga kumutokesha ku muchima.—Mat. 1:24.

5-6. Yehoba waswishishe Mwananji kupita mu bwikalo buji byepi?

5 Yehoba kechi wasajile bantu banonka kwikala bansemi ba kwa Yesu ne. Mulambo wapaine Yosefwa ne Maliya kimye Yesu kyo asemenwe, umwesha’mba bajinga bayanji. (Luka 2:24) Yosefwa wafwainwa wajinga na kakishimikwa mo aingijilanga mwingilo wa bukalipentala ku bwipi na muzhi wa Nazala mo aikalanga. Kyamweka kechi bajinga na mali avula nangwa bipe ne, kikatakata kisemi byo kyabayile, mambo basemene baana batanu na babiji nangwa kukilapo.—Mat. 13:55, 56.

6 Yehoba wazhikijile Yesu ku bizumba bimo, pano bino, kechi wamuzhikijilanga ku makatazho onse ne. (Mat. 2:13-15) Yesu wapitanga mu makatazho na mambo a kwikala na balongo banji babulanga kwakamwa Lesa. Kyamweka wajinga bingi na bulanda pa kwikala na balongo banji bakaine patanshi kuswa amba wajinga Mesiasa. (Mako 3:21; Yoa. 7:5) Kabiji Yesu wafwainwa wajinga bingi na bulanda kimye bashanji abo ba Yosefwa kyo bafwile. Byo ajinga mubeji, wafwainwa ye washajile na kwingila mingilo ya kisemi yaingilanga bashanji. (Mako 6:3) Byo akomene, Yesu wafunjile bya kulama kisemi kyanji. Wafwainwa waingilanga na ngovu pa kuba’mba ebamwene bikebewa mu bwikalo. Onkao mambo, wayukile bantu byo bakooka inge baingila nkito.

Bansemi, kwashai baana benu kwinengezha ku makatazho a mu bwikalo kupichila mu kutwajijila kwibafunjisha byo bafwainwa kukinka manungo mu Mambo a Lesa (Monai jifuka 7) *

7. (a) Ñanyi mepuzho akonsha kukwasha ba mulume ne mukazhi bakeba kwikala na baana? (b) Kinembelo kya Byambo bya Maana 2:1-6 kyakonsha kukwasha byepi bansemi bya kufunjisha baana babo?

7 Inge mwi bamulume ne mukazhi kabiji mukeba kwikala na baana, ishikishai anweba bene amba: ‘Nanchi twi bantu bepelula, bakamwa Lesa, Yehoba bo asala kusema baana ne kwibalama bulongo nyi?’ (Sala. 127:3, 4) Inge kya kuba mwi bansemi, iipuzhai amba: ‘Nanchi mbena kufunjisha baana bami kuba’mba kyanema kwingila na ngovu nyi?’ (Sapwi. 3:12, 13) ‘Nanchi nebikako kuzhikijila baana bami ku bintu byakonsha kubika bumi bwabo mu kizumba ne ku byubilo byatama biji mu ntanda ya kwa Satana nyi?’ (Maana 22:3) Kechi mwakonsha kuzhikijila baana benu ku makatazho onse o bakonsha kupitamo ne. Kyakatazha bingi. Bino mwakonsha kwibakwasha kwinengezha ku makatazho a mu bwikalo kupichila mu kutwajijila kwi bafunjisha byo bafwainwa kukinka manungo mu Mambo a Lesa. (Tangai Byambo bya Maana 2:1-6.) Inge kya kuba mulongo wenu wafuma mu jibumba ja Lesa, ingijishai Mambo a Lesa kukwasha baana benu kuyuka’mba kyanema kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba. (Sala. 31:23) Nangwa inge mwafwisha mulongo wenu, mweshai baana benu byepelo bya mu Baibolo byakonsha kwibakwasha kuyuka bya kuba na bijikila ne bya kwikala na lusekelo.—2 Ko. 1:3, 4; 2 Timo. 3:16.

FUNJILAIKO KWI YOSEFWA NE MALIYA

8. Kwesakana na byaamba Mpitulukilo ya mu Mizhilo 6:6, 7, Yosefwa ne Maliya baubile byepi?

8 Yosefwa ne Maliya bakwashishe Yesu kutemwa Lesa mambo balondejile mikambizho Yehoba yo akambizha bansemi. (Tangai Mpitulukilo ya mu Mizhilo 6:6, 7.) Yosefwa ne Maliya batemenwe bingi Yehoba, kabiji kikonkwanyi kyabo kyajinga kya kukwasha baana babo nabo kutemwa Lesa.

9. Ñanyi bintu byanema ba Yosefwa ne Maliya byo basajilepo kuba?

9 Yosefwa ne Maliya basajilepo kupopwela Yehoba kimye kyonse pamo na baana babo. Onkao mambo, pa mulungu pa mulungu, bayanga kimye kyonse na kupwila pa nshinagoga yajinga mu Nazala. Kabiji pa mwaka pa mwaka bayanga ku Kijiilo kya Lupitailo mu Yelusalema. (Luka 2:41; 4:16) Kyamweka baingijishanga bimye byo bayanga ku Yelusalema kufunjisha Yesu ne bankasanji bintu byapichilemo bantu ba Yehoba. Kampe kimye kyo bayanga ku Yelusalema bapitanga mu mapunzha anembwa o batongola mu Binembelo. Baana byo bavujile, kyamweka kechi kibapelejile ba Yosefwa ne Maliya kupopwela Yehoba kimye kyonse ne. Pano bino, mu kwibikako kwabo mwafumine bintu byawama bingi. Na mambo a kuba’mba banemekele bingi kupopwela Yehoba, kisemi kyabo kyatwajijile kufwenya kwipi ne Yehoba.

10. Bansemi bena Kilishitu bakonsha kufunjilako ka kwi Yosefwa ne Maliya?

10 Bansemi bakamwa Lesa lelo jino bakonsha kufunjilako ka kwi Yosefwa ne Maliya? Mweshainga baana benu amba mwatemwa Yehoba na muchima wenu yense kupichila mu byubilo ne mu byambo. Vulukai kuba’mba bupe bwakilamo kunema bo mwakonsha kupa baana benu ke kwibakwasha kutemwa Yehoba. Kabiji kintu kyanema kyo mwakonsha kwibafunjisha kebya kufunda Mambo a Lesa kimye kyonse, kulomba, kupwila ne kwingila mwingilo wa kusapwila. (1 Timo. 6:6) Mwafwainwa kukebela baana benu bya mu bwikalo. (1 Timo. 5:8) Pano bino, vulukainga kuba’mba baana benu inge baikala na bulunda bwakosa na Yehoba, kyo kikebakwasha kupuluka mpelo ya buno bwikalo ne kutwela mu ntanda ipya, kechi bintu bya ku mubiji ne. *Ezi. 7:19; 1 Timo. 4:8.

Kituletela bingi lusekelo kumona bansemi bena Kilishitu bavula bafuukulapo kukwasha baana babo kufwenya kwipi ne Yehoba (Monai jifuka 11) *

11. (a) Lujimuno lwanembwa pa 1 Timoti 6:17-19 lwakonsha kukwasha byepi bansemi kufuukula bulongo bya kukomesha baana babo? (b) Ñanyi bikonkwanyi byafwainwa kwibikila kisemi kyenu, kabiji ñanyi mapesho akonsha kufumamo? (Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “ Ñanyi Bikonkwanyi byo Mwafwainwa Kwibikila?”)

11 Kituletela bingi lusekelo kumona bansemi bena Kilishitu bavula bafuukulapo kukwasha baana babo kufwenya kwipi ne Yehoba. Bapopwela Lesa kimye kyonse na bisemi byabo. Baya bonse ku kupwila kwa kipwilo ne ku kushonkena. Kabiji bengijila pamo mwingilo wa kusapwila mambo awama. Bisemi bimo biya na kwingijila mu nyaunda yo babula kwingijilamo bimye byavula. Bakwabo baya na kufwakasha pa Betele, nangwa kwingilako mwingilo wa buntungi. Bisemi bifuukulapo kuba bino, bingijisha mali abo, kabiji bapita ne mu makatazho. Pano bino, Yehoba upesha bingi bano bantu bengila na ngovu. (Tangai 1 Timoti 6:17-19.) Baana bakomena mu bino bisemi batwajijila kwikala na byubilo byawama, kabiji kechi belangulusha ne. *Maana 10:22.

FUNJILAIKO KWI YESU

12. Yesu wafuukwilepo kuba ka byo akomene?

12 Shanji Yesu wa mwiulu kimye kyonse ufuukula byawama, ne bansemi banji ba pano pa ntanda nabo bafuukwile bintu byawama. Bino Yesu byo akomene, wifuukwilanga bya kuba aye mwine. (Nga. 6:5) Wajinga na luusa lwa kwifuukwila bya kuba byonkatu byo tuji ne atweba. Wakonsheshe kufuukulapo bintu byamuwamijile aye mwine. Pano bino, wafuukwilepo kutwajijila kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba. (Yoa. 8:29) Banyike bakonsha kufunjilako ka ku byo aubile?

Baana, kookelainga bansemi benu (Monai jifuka 13) *

13. Ñanyi bintu byanema byafuukwilepo Yesu saka akiji mwanyike?

13 Yesu byo ajinga mwanyike, wafuukwilepo kukookela bansemi banji. Kechi wakainenga kukookela bansemi banji na mambo a kuba’mba wayukile byavula ne. Pakuba “watwajijile kwibanekenena.” (Luka 2:51) Yesu wajinga na mwingilo mukatampe mu kisemi mambo wajinga mubeji. Waingijile na ngovu kufunda mwingilo wa bukalipentala ku bashanji ba Yosefwa pa kuba akwashe kisemi kyanji.

14. Twayuka byepi amba Yesu wafundanga Mambo a Lesa?

14 Kyamweka bansemi banji bamubuulanga jishinda ja kukumya jo asemekejilwemo, ne baluwe ba Lesa byo baambijile jimo pe aye. (Luka 2:8-19, 25-38) Pano bino, kechi byo byonka ne, Yesu aye mwine wafundanga Binembelo. Twayuka byepi kuba’mba Yesu wafundanga Mambo a Lesa? Mambo byo ajinga kalombwana, bafunjishi mu Yelusalema “bakuminyenga bingi maana anji ne mikumbu yanji.” (Luka 2:46, 47) Kabiji Yesu byo afikizhe myaka ya kusemwa 12, washiinwe kuba’mba Yehoba ye Shanji.—Luka 2:42, 43, 49.

15. Yesu wamwesheshe byepi kuba’mba wasajilepo kuba kyaswa muchima wa Yehoba?

15 Yesu byo ayukile mwingilo wanji mu kufikizha kyaswa muchima wa Yehoba, waswile kwingila mwingilo ye bamupele. (Yoa. 6:38) Wayukile kuba’mba bavula bakamushikwa, kabiji kino kyafwainwa kyamuletelanga bingi milanguluko. Nangwa byonkabyo, wafuukwilepo kukookela Yehoba. Yesu byo abatizhiwe mu 29 C.E, kintu kyo atelepo muchima ke kuba kyaswa muchima wa Yehoba. (Hebe. 10:5-7) Nangwatu kimye kyo afwilenga pa kichi kya lumanamo, kechi walekele kuba kyaswa muchima wa Shanji ne.—Yoa. 19:30.

16. Baana bakonsha kufunjilako ka kwi Yesu?

16 Kookelainga bansemi benu. Byonka byajinga Yosefwa ne Maliya, bansemi benu nabo bambulwa kulumbuluka. Nangwa byonkabyo, bansemi benu bebapa mwingilo kwi Yehoba wa kwimuzhikijila, kwimufunjisha ne kwimutangijila. Inge kemumvwine mafunde abo ne kunemeka luusa lo baji nalo ‘mukamwenemo bintu byawama.’—Efi. 6:1-4.

17. Kwesakana na byaamba Yoshua 24:15, banyike bafwainwa kwifuukwilapo kuba byepi?

17 Salaipo ye mukengijilanga. Mwafwainwa kuyuka bulongo biji Yehoba, kyaswa muchima wanji ne byo mwakonsha kuba kyaswa muchima wa Lesa mu bwikalo bwenu. (Loma 12:2) Kepo mukakonsha kufuukulapo kintu kyanema mu bwikalo bwenu, ko kuba’mba kufuukulapo kwingijila Yehoba. (Tangai Yoshua 24:15; Sapwi. 12:1) Inge mwaikala na mutanchi wa kutanga Baibolo moba onse ne kufunda, butemwe bo mwatemwa Yehoba bukatwajijila kukoma kabiji lwitabilo lwenu lukakosa.

18. Ñanyi kintu banyike kyo bafwainwa kusalapo kuba, kabiji mukafuma ka?

18 Tangizhaiko kuba kyaswa muchima wa Yehoba mu bwikalo bwenu. Bantu ba mu ntanda ya kwa Satana bamba’mba inge kewingijishe bya bupe byobe kumwenamo obewa mwine, ukekala na lusekelo. Pano bino, kishinka ke kya kuba’mba aba bata muchima pa bunonshi “beasaula bene na misongo yavula.” (1 Timo. 6:9, 10) Pakuba inge mwaumvwina byamba Yehoba ne kusalapo kutangizhako kuba kyaswa muchima wanji, bwikalo bwenu bukalumbuluka kabiji ‘mukobanga bintu na maana.’—Yosh. 1:8.

MUKASALAPO KUBA KA?

19. Bansemi bafwainwa kuvulukanga ka?

19 Anweba bansemi, ibikaiko kukwasha baana benu kwingijila Yehoba. Ketekelai mwi aye kabiji ukemukwasha kufuukula bintu na maana. (Maana 3:5, 6) Vulukainga kuba’mba baana benu balondela byo muba kukila byo mwamba. Onkao mambo, salaipo kuba bintu bikalengela Yehoba kutemwa baana benu.

20. Ñanyi mapesho banyike o bakatambula inge basalapo kwingijila Yehoba?

20 Anweba baana, bansemi benu bakonsha kwimukwasha kusalapo kuba bintu byawama. Pano bino, anweba bene bafwainwa kusalapo bulongo pa kuba’mba musangajike muchima wa Lesa. Onkao mambo, londelainga Yesu ne kusalapo kwingijila Shenu wa mwiulu wa butemwe. Inge mwauba bino, mukekala na bya kuba byavula mu bwikalo bwenu kabiji mukekala na lusekelo. (1 Timo. 4:16) Kabiji kulutwe mukekala na lusekelo lukatampe.

LWIMBO 133 Ingijilainga Yehoba mu Bwanyike Bwenu

^ jifu. 5 Bansemi bena Kilishitu bakeba baana inge bakoma bakengijilenga Yehoba na lusekelo. Bansemi bafwainwa kusalapo kuba byepi pa kuba’mba bakwashe baana babo kwingijila Yehoba? Ñanyi bintu byo bafwainwa kufuukulapo kuba pa kuba’mba mu bwikalo bwabo mukafume byawama? Uno mutwe usakukumbula ano mepuzho.

^ jifu. 10 Monai buku wa kuba’mba Yehoba Pano Wabwezha Bupopweshi bwa Kine!, ma. 69-70, mafu. 17-18.

^ jifu. 11 Monai kakitenguluzha ka kuba’mba I Couldn’t Imagine Having Better Parents,mu Labainga! wa Kizungu wa October 2011, ji. 20, ne kibaaba kya kuba’mba “A Special Letter to Their Parents,mu Labainga! wa Kizungu wa March 8, 1999, ji. 25.

^ jifu. 66 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Maliya wafwainwa wakwashishe Yesu saka akiji mwanyike kutemwa Yehoba. Bansemi ba bakazhi lelo jino bafwainwa kufunjishanga baana babo pe Yehoba.

^ jifu. 68 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Yosefwa wanemekele bingi kuya ku nshinagoga na kisemi kyanji. Bansemi ba balume lelo jino nabo bafwainwa kuyanga ku kipwila pamo na bisemi byabo.

^ jifu. 70 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Yesu wafunjile mingilo ikwabo kwi bashanji. Ne lelo jino baana bafunda mingilo kwi bashabo.