Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 42

Shiinwai Kuba’mba Muji na Bukine

Shiinwai Kuba’mba Muji na Bukine

“Monai’mba bintu byonse bijitu bulongo; kakachilai ku kyawama.”—1 TESA. 5:21.

LWIMBO 142 Twikale na Luketekelo Lwakosa

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Ki ka kyalengela bantu bavula kubula kuyuka bupopweshi bwa kine?

 LELO jino, kuji bupopweshi bwavula bwitela’mba bena Kilishitu kabiji amba bapopwela Lesa mu jishinda jimutokesha ku muchima. Kino kyalengela bantu bavula kubula kuyuka bupopweshi bwa kine. Bepuzha’mba, “Nanchi kujipo bupopweshi bumo bwa kine nyi, inyi bupopweshi bonse butokesha Lesa ku muchima?” Abya twashiinwa mu muchima wetu kuba’mba atweba Bakamonyi ba kwa Yehoba tufunjisha bukine kabiji amba jishinda jo tupopwelamo Yehoba jo jonka jimutokesha ku muchima nyi? Nanchi kyakonsheka kushiinwa bino nyi? Twayai tutaane bishinka.

2. Kwesakana na byaamba 1 Tesalonika 1:5, ki ka kyalengejile mutumwa Paulo kushiinwa kuba’mba bintu byo aitabijilemo byajinga bya kine?

2 Mutumwa Paulo washiinwe na muchima wanji yense amba wataaine bukine. (Tangai 1 Tesalonika 1:5.) Kechi washiinwetu na mambo a kuba’mba kyamuletelanga lusekelo ne. Paulo watemenwe bingi kufunda Mambo a Lesa. Waitabijile’mba “Binembelo byonse byanembelwe na lutangijilo lwa mupashi wa Lesa.” (2 Timo. 3:16) Ñanyi bintu byo afunjile? Paulo byo afunjilenga Binembelo, wataaine bishiino bimwesha kuba’mba Yesu wajinga Mesiasa walaiwe, bishiino byalengulwile bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea. Bano bantangi bakamfutumfutu baambanga’mba bayuka Lesa, bino baubanga bintu byashikwa Lesa. (Titu. 1:16) Paulo wapuseneko na bano banabalume, mambo aye waitabijile byonse biji mu Mambo a Lesa. Wafunjishanga bantu ne kwibabuula “kyaswa muchima wa Lesa.”—Byu. 20:27

3. Nanchi kikebewa kwikala na mikumbu yonse ya mepuzho etu pa kuba’mba tushiinwe’mba twataana bukine nyi? (Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “ Mingilo ya Yehoba ne Milanguluko yanji ‘Byavujisha Kabiji Byakukankalwa Kubala.’”)

3 Bamo balanguluka’mba bupopweshi bwa kine bwafwainwa kukumbula mepuzho onse nangwatu mepuzho o babula kwambapo mu Baibolo. Nanchi ino ndangulukilo ijitu bulongo nyi? Langulukai pa byaubanga Paulo. Watundaikile bakwabo ba mu lwitabilo kumona kuba’mba “bintu byonse bijitu bulongo,” bino waswile kuba’mba kwajinga bintu byavula byo abujile kuyuka. (1 Tesa. 5:21) Wanembela’mba “kuyuka kwetu kwa lubajitu lumo,” kabiji wanungilepo amba “tubena kutala mu katajilo, bino kechi tubena kwibimona bintu bulongo ne.” (1 Ko. 13:9, 12) Paulo kechi wayukile byonse ne, ne atweba kyo kimotu. Nangwa byonkabyo, Paulo wayukile bukine bwaamba pa kyaswa muchima wa Yehoba. Bintu byo ayukile byamulengejile kushiinwa’mba wataaine bukine.

4. Twakonsha kushiinwa byepi amba twataana bukine, kabiji ñanyi bintu byo tusakwisamba pa bena Kilishitu ba kine?

4 Jishinda jimo jakonsha kwitukwasha kushiinwa’mba twataana bukine, ke kwesakanya Yesu byo apopwelanga Lesa na bibena kuba Bakamonyi ba kwa Yehoba lelo jino. Mu uno mutwe, tusakufunda kuba’mba bena Kilishitu ba kine (1) kechi bapopwela bankishi ne, (2) banemeka jizhina ja Yehoba, (3) batemwa bukine, kabiji (4) betemwa bingi abo bene na bene.

KECHI TUPOPWELA BANKISHI NE

5. Tubena kufunjilako ka kwi Yesu pa jishinda jawama ja kupopwelamo Lesa, kabiji twakonsha kulondela byepi mafunjisho anji?

5 Na mambo kuba’mba Yesu watemenwe bingi Lesa, wapopwelangatu Yehoba kimye kyo ajinga mwiulu ne byo ajinga pano pa ntanda. (Luka 4:8) Wafunjishe ne baana banji ba bwanga kubanga kintutu kimo. Yesu nangwa baana banji ba bwanga kechi baingijishepo bipashañano pa kupopwela Lesa ne. Na mambo a kuba’mba Lesa Mupashi, kafwako muntu wakonsha kulenga kintu kyapasha Yehoba ne. (Isa. 46:5) Pano ibyepi kulenga bipashañano bya bantu bo balanguluka’mba bazhila ne kulomba kwi abyo? Mukambizho wa bubiji pa Mikambizho Jikumi, Yehoba waambile’mba: “Kechi mwafwainwa kwilengela kipashañano kya kusonga, nangwa kintu kyapasha kintu kiji mwiulu, nangwa kiji pano pa ntanda . . . ne. Kechi mwafwainwa kwibilambila . . . ne.” (Lupu. 20:4, 5) Bantu bonse bakeba kutokesha Lesa ku muchima bafwainwa kukookela uno mukambizho.

6. Ñanyi jishinda Bakamonyi ba kwa Yehoba lelo jino jo balondela pa kupopwela Lesa?

6 Bantu bafunda bintu bya kala bamba’mba mu kimye kya batumwa, bena Kilishitu batanshi bapopwelangatu Lesa. Buku wa kuba’mba History of the Christian Church waamba’mba bena Kilishitu batanshi kechi baswishanga kubika bipashañano pa mapunzha po bapopwelanga Lesa ne. Lelo jino, Bakamonyi ba kwa Yehoba nabo balondela byonka byaubanga bena Kilishitu batanshi. Kechi tulomba ku bipashañano bya “bantu bo balanguluka’mba bazhila,” ku bamalaika, nangwatu kwi Yesu ne. Kabiji kechi tuba bintu bimwesha’mba tubena kupopwela mbandela nangwa kupopwela kafulumende ne. Nangwa bantu betukanjikizhe kuba bintu bya mutundu ka, atweba twafuukulapo kukookela mukambizho wa kwa Yesu wa kuba’mba: “Wafwainwa kupopwelatu Yehoba Lesa wobe.”—Mat. 4:10.

7. Ñanyi mashinda Bakamonyi ba kwa Yehoba mo bapusenako na bupopweshi bukwabo?

7 Lelo jino, bantu bavula batemwa kuteleka ku byamba bantangi ba bupopweshi baya nkuwa. Banemeka bingi bano bantangi kya kuba bebapopwelatu nobe Lesa. Bantu bavula bayula mu machechi abo, bapota mabuku abo, kabiji bebapa mali avula bingi nangwa kupana ku bipamo byo batundaika. Bantu betabila byambo byonse byo bamba. Bantu baya mu machechi abo basangalala bingi pa kumvwa byamba bano bantangi. Bamona bano bantangi nobe Yesu. Bino bapopweshi ba Yehoba ba kine kechi balondela bantu ne. Nangwa kya kuba tunemeka boba betutangijila, bino tulondela lufunjisho lwa kwa Yesu lwa kuba’mba: “Anweba bonse mwi balongo na balongo.” (Mat. 23:8-10) Kechi tupopwela bantu ne, nangwatu bantangi ba bupopweshi nangwa bantangi ba makafulumende. Kabiji kechi tutundaika bupopweshi bwabo nangwa milaye ya bamulwila ntanda ne. Kechi twivwanga mu bya ino ntanda ne. Na mambo a bino bintu, atweba twapusanako na mabumba avula etela’mba bena Kilishitu.—Yoa. 18:36.

TWANEMEKA JIZHINA JA YEHOBA

Bena Kilishitu ba kine bomvwa bulongo kubuulako bakwabo pe Yehoba (Monai mafuka 8-10) *

8. Twayuka byepi’mba Yehoba ukeba’mba tutumbijikenga jizhina janji ne kukwasha bantu bavula kwijiyuka?

8 Pa kimye kimo, Yesu walombele’mba: “Tata tumbijikai jizhina jenu.” Yehoba wakumbwile na jiwi jikatampe kufuma mwiulu, kulaya kuba’mba ukatumbijika jizhina janji. (Yoa. 12:28) Kimye Yesu kyo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda, watumbijikile jizhina ja Shanji. (Yoa. 17:26) Onkao mambo, bena Kilishitu ba kine bamona’mba ke munema kwingijisha jizhina ja Lesa ne kukwasha bakwabo kwijiyuka.

9. Bena Kilishitu batanshi bamwesheshe byepi’mba banemekele jizhina ja Lesa?

9 Mu kimye kya batumwa, aku kipwilo kya bena Kilishitu kilengwatu, Yehoba “[waalulukijile] ku bisaka bya bantu pa kimye kitanshi ne kusalamo bantu ba jizhina janji.” (Byu. 15:14) Bano bena Kilishitu batanshi baumvwanga bingi bulongo kwingijisha jizhina ja Lesa ne kukwasha bakwabo kwijiyuka. Baingijishanga jizhina ja Lesa mu mwingilo ne kimye kyo banembelenga mabuku a mu Baibolo. * Kupichila mu kuba bino, bamwesheshe’mba bo bonkatu bantu ba jizhina ja Lesa.—Byu. 2:14, 21.

10. Ñanyi bishinka bimwesha kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba ke bantu ba jizhina ja Yehoba?

10 Nanchi Bakamonyi ba kwa Yehoba bantu ba jizhina ja Yehoba nyi? Langulukai pa bino bishinka. Lelo jino, bantangi ba bupopweshi bavula bauba bintu byavula pa kuba’mba jizhina ja Lesa jibule kuyukanyikwa. Bejifumyamo mu ma Baibolo abo, kabiji bakanya kwingijisha jino jizhina mu machechi abo. * Kino kyamweshatu patoka kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba bo bonkatu banemeka jizhina ja Lesa. Kupusanako na bupopweshi bukwabo, atweba tubena kukwasha bantu bavula mwaya ntanda kuyuka jizhina ja Lesa. Na mambo a kino, tubena kwibikako kwikela monka mwayila jizhina jetu ja kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba. (Isa. 43:10-12) Twapulinta Mabaibolo a Binembelo bya Ntanda Ipya kukila pa 240 milyonyi, mo baingijisha jizhina ja Yehoba ponse po bejifumishe ku bantuntuluzhi Baibolo bakwabo. Kabiji tubena kunemba mabuku aimena pa Baibolo mutanwa jizhina ja Yehoba mu milaka kukila pa 1,000.

TWATEMWA BUKINE

11. Bena Kilishitu batanshi bwamwesheshe byepi amba batemenwe bukine?

11 Yesu watemenwe bukine, ko kuba’mba bukine bwaamba pe Lesa ne bintu byo akoba. Bwikalo bwa kwa Yesu bwamwesheshe kuba’mba wayukile bukine, kabiji wakwashishe bantu kuyuka buno bukine. (Yoa. 18:37) Baana ba bwanga ba kwa Yesu bakine nabo batemwa bingi buno bukine. (Yoa. 4:23, 24) Mutumwa Petelo watelele bwina Kilishitu amba “jishinda ja bukine.” (2 Pe. 2:2) Mambo a kuba’mba bena Kilishitu batanshi batemenwe bukine, bakaine milanguluko ya bupopweshi bwa bubela, bya kishakulu, ne milanguluko ya bantu yapusene na bukine. (Kolo. 2:8) Ne lelo jino, bena Kilishitu ba kine bebikako “[kutwajijila] kwenda mu bukine” kupichila mu kumona kuba’mba byonse byo baitabila ne bwikalo bwabo byaimena pa Mambo a Yehoba.—3 Yoa. 3, 4.

12. Jibumba Jitangijila juba byepi inge bayuka’mba jishinda jo twaumvwinamo bukine jibena kukebewa kupimpulako, kabiji mambo ka o bobila bino?

12 Bantu ba Lesa lelo jino kechi bamba’mba byayuka byonsetu biji mu Baibolo ne. Pa kimye kimo, baumvwijile mungi mafunjisho a mu Baibolo ne jishinda jo baubilangamo bintu mu kipwilo. Akino kechi kyafwainwa kwitukumisha ne. Binembelo byaamba’mba bantu ba Lesa bayukisha bukine pa kupitapo kimye. (Kolo. 1:9, 10) Yehoba usolola bukine pachepache, kabiji twafwainwa kupembelela saka twatekanya kyeya kya bukine kusamisha. (Maana 4:18) Umvwe Jibumba Jitangijila jamona kuba’mba jishinda jo twaumvwinamo bukine kechi ijo ne, nangwa jo tubilamo bintu, ponkapotu kwikala lupimpu. Pano bino, machechi avula lelo jino, apimpulako byo bafunjisha mambo bakeba kusangajika bantu babo nangwa kukeba kuyukanyikwa mwaya ntanda. Bino atweba Bakamonyi ba kwa Yehoba tupimpulako byo twaitabilamo mambo tukeba kufwenya kwipi ne Lesa ne kumupopwela byonka byaubanga Yesu. (Yako. 4:4) Umvwe twapimpulako byo twaitabijilemo, kechi tuba bino na mambo a kuba’mba bintu byapimpulwa mu ntanda ne, bino tuba bino na mambo a kumvwisha byaamba Baibolo. Twatemwa bingi bukine.—1 Tesa. 2:3, 4.

TWITEMWA BINGI ATWEBA BENE NA BENE

13. Ñanyi kyubilo kikatampe kyafwainwa kumweshanga bena Kilishitu ba kine, kabiji Bakamonyi ba kwa Yehoba bamwesha byepi kino kyubilo lelo jino?

13 Bena Kilishitu batanshi bayukanyikilwe na byubilo byawama byavula, pano kyubilo kikatampe kyo bayukanyikijilweko ke butemwe. Yesu waambile’mba: “Kino kyo kyo bakayukilako bonse amba mwi baana bami ba bwanga, umvwe mwitemwa anwe bene na bene.” (Yoa. 13:34, 35) Lelo jino, Bakamonyi ba kwa Yehoba mwaya ntanda yonse bemwesha butemwe kabiji bakwatankana. Atweba twapusanako na bupopweshi bonse, tujitu nobe kisemi kimo nangwa kya kuba twafuma mu byalo byapusana pusana, twapusana mitundu ne bisho. Twimwena butemwe bwa kine pa kupwila kwa kipwilo, pa kubuñana, ne pa kushonkena. Abino bishinka bitukwasha kushiinwa kuba’mba tupopwela Yehoba mu jishinda jimutokesha ku muchima.

14. Kwesakana na byaamba Kolose 3:12-14, mu ñanyi jishinda mo twakonsha kumweshesha’mba twitemwa atweba bene na bene?

14 Binembelo bitutundaika kuba’mba “itemwishai anwe bene na bene.” (1 Pe. 4:8) Jishinda jimo jo tumwesheshamo butemwe ke kwilekelako mambo atweba bene na bene, kabiji twayuka’mba bonse twibambulwa kulumbuluka. Kabiji tumwesha’mba twitemwa kupichila mu kwikala bampanyi ne kutambwila balongo ne banyenga ku mazubo etu, kubikakotu ne boba betulubankenye. (Tangai Kolose 3:12-14.) Umvwe ketumweshe butemwe bwa uno mutundu, tumwesha kuba’mba twibena Kilishitu ba kine.

“LWITABILO LUMO”

15. Mu ñanyi mashinda mo tulondela byaubanga bena Kilishitu batanshi pa kupopwela Lesa?

15 Tulondela byaubanga kipwilo kya bena Kilishitu batanshi ne mu mashinda akwabo. Twanengezha bintu byonkatu byo bebinengezhe mu kimye kya bena Kilishitu batanshi. Tuji na bakalama benda, bakulumpe mu kipwilo ne bankwasho. (Fili. 1:1; Titu. 1:5) Byonkatu byo kyajinga mu kimye kya bena Kilishitu batanshi, twanemeka mizhilo ya Yehoba yaamba pa kusambakana ne masongola, byaamba Lesa pa bya kwingijisha mashi, ne kuzhikijila kipwilo ku bantu babula kulondela mizhilo ya Lesa.—Byu. 15:28, 29; 1 Ko. 5:11-13; 6:9, 10; Hebe. 13:4.

16. Tubena kufunjilako ka ku byambo biji pa Efisesa 4:4-6?

16 Yesu waambile’mba bavula baketelanga’mba baana banji ba bwanga, pano bino, kechi bonse bakekala baana banji ba bwanga ba kine ne. (Mat. 7:21-23) Binembelo bitujimwijileko jimo kuba’mba mu moba a kupelako, bavula bakamwekanga “nobe baji na munema wa kunemeka Lesa.” (2 Timo. 3:1, 5) Bino Baibolo witubuula bulongo kuba’mba kujitu “lwitabilo lumo” lo baswisha kwi Lesa.—Tangai Efisesa 4:4-6.

17. Bañanyi lelo jino babena kulondela Yesu kabiji baji na lwitabilo lumo lwa kine?

17 Bañanyi baji na lwitabilo lwa kine lelo jino? Twisamba pa bishinka bitukwasha kwibayuka. Twisamba pa jishinda Yesu jo afunjishe bya kupopwela Lesa ne byaubanga bena Kilishitu batanshi. Mukumbu ke wa kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba. Ke munema mukatampe kwikala bantu ba Yehoba, kuyuka bukine pe Yehoba ne byo akeba. Onkao mambo, twayai tutwajijile kushiinwa amba tuji na bukine.

LWIMBO 3 Mwi Lesa mo mo Twaketekela, bo Bulume Bwetu

^ jifu. 5 Mu uno mutwe, tusakwisamba pe Yesu byo anemekele bupopweshi bwa kine ne baana banji bwanga batanshi byo balondelanga mu ngayo yanji. Kabiji tusakutaana bishinka bimwesha kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba balondela mu yonka ino ngayo ya bupopweshi bwa kine lelo jino.

^ jifu. 9 Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “Did the First Christians Use God’s Name?” mu Kyamba kya Usopa kya Kizungu kya July 1, 2010, ji. 6.

^ jifu. 10 Mu 2008, mukulumpe wa Bakatolika aye Benedict XVI wakambizhe kuba’mba, jizhina ja Lesa “kechi bafwainwa kwijingijisha nangwa kwijitela” mu nyimbo nangwa mu milombelo mu chechi wa Bakatolika ne.

^ jifu. 63 KULUMBULULA KIPIKICHALA: Jibumba ja Yehoba jalupula Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya mu milaka kukila pa 200 pa kuba’mba bantu batangenga Baibolo wa mu mulaka wabo muji jizhina ja Lesa.