MUTWE WA KUFUNDA 40
LWIMBO 30 Tata, Lesa Wami Kabiji Mulunda Nami
Yehoba “Ubuka Balajika Michima”
“Ubuka balajika michima; ne kukasa pa bilonda byabo.” —SALA. 147:3.
BYO TUSAKWISAMBAPO
Yehoba uta muchima baji na bijikila na mambo a kupita mu makatazho. Uno mutwe, usakwitukwasha kumona Yehoba byo etutekenesha ne byo twakonsha kutekenesha bakwetu.
1. Yehoba umvwa byepi ku muchima inge wamona bakalume banji?
YEHOBA umona bintu byonse bipitamo bakalume banji pano pa ntanda. Uyuka inge tuji na lusekelo nangwa na bulanda. (Sala. 37:18) Yehoba usekela bingi inge wamona byo tumwingijila kwesakana na papelela bulume bwetu nangwa kya kuba tubena kupita mu makatazho. Kabiji ukebesha kwitukwasha ne kwitutekenesha.
2. Yehoba uba byepi na bantu balajika michima, kabiji tumwenamo byepi byo etukwasha?
2 Salamo 147:3 waamba’mba Yehoba ‘ukasa pa bilonda’ bya boba balajika michima. Pa kino kinembelo Yehoba bamulumbulula’mba uta muchima boba baji na bijikila. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba etukwashe? Pa kuba’mba tumvwishe, akilangulukai pa kino. Dokotala wawama wingijisha mashinda apusana pusana pa kuba’mba abuke muntu wikozha. Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba muntu wikozha akose wafwainwa kulondela byamubuula dokotala. Mu uno mutwe, tusakumona Yehoba byo aamba mu Mambo anji, byo akwasha boba baji na bijikila kabiji tusakumona byo twafwainwa kulondela bintu byo etubuula.
YEHOBA WITUMONA’MBA TWANEMA KWI AYE
3. Mambo ka bamo o balangulukila’mba kechi banema ne?
3 Tubena kwikala mu ntanda muji bantu babula butemwe kabiji bavula balengela bakwabo kulanguluka’mba kechi banema ne. Nyenga Helen a waambile’mba: “Nakomejile mu kisemi mo babujile kwitutemwa ku bansemi betu. Batata bashinchile bingi kabiji pa juba pa juba betubuulanga’mba kechi twanema ne.” Kampe ne anweba byonka byajinga Helen bemuba byatama, kwimwambila mwenga nangwa kwimulengela kulanguluka’mba kechi mwanema ne. Inge byo byo kiji, kyamweka kino kimulengela kulanguluka’mba kafwako wimuta muchima ne.
4. Kwesakana na Salamo 34:18, Yehoba witumona byepi?
4 Nangwa kya kuba bantu bemuba byatama, mwafwainwa kushiinwa’mba Yehoba wimutemwa kabiji wimunemeka bingi. Aye “uji kwipi na boba balajika michima.” (Tangai Salamo 34:18.) Inge mwaumvwa “bulanda,” yukai’mba Yehoba wamwene byawama mwi anweba kabiji wimukokejile kwi aye. (Yoa. 6:44) Aye ukeba kwimukwasha kimye kyonse mambo mwanema bingi kwi aye.
5. Ñanyi bintu byo twafwainwa kufunjilako kwi Yesu byo anemekele bantu bo balengulwile ku bakwabo?
5 Twakonsha kuyuka Yehoba byo amona bantu inge twalanguluka pa byaubanga Yesu. Byo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda, Yesu wanemekanga bantu bo balengulwile ku bakwabo kabiji wibobilanga lusa. (Mat. 9:9-12) Mwanamukazhi wakolelwe kikola kikatampe byo akwachile ku kivwalo kyanji kuba’mba abukwe, Yesu wamutekeneshe ne kumusanchila pa lwitabilo lwanji. (Mako 5:25-34) Yesu umwesha bulongo byubilo bijipo ne shanji. (Yoa. 14:9) Onkao mambo, mwafwainwa kuketekela’mba Yehoba wimunemeka kabiji umona byubilo byenu byawama nabiji lwitabilo lwenu ne byo mwamutemwa.
6. Mwakonsha kuba byepi inge mwatwajijila kwimona’mba kechi mwanema ne?
6 Mwakonsha kuba byepi inge mwatwajijila kwimona’mba kechi mwanema ne? Tangai ne kulanguluka languluka pa byepelo bya mu Baibolo byakonsha kwimulengela kuyuka’mba Yehoba wimunemeka. b (Sala. 94:19) Inge mwakankalwa kufikizha kikonkwanyi kyenu nangwa mwalefulwa na mambo a kuba kechi mubena kuba byuba bakwenu ne, kechi mwafwainwa kwizhachisha ne. Aye kechi uketekela anweba kuba bintu byo mwakonsha kukankalwa kuba ne. (Sala. 103:13, 14) Inge bakimumanyikapo kala nangwa kwimukuna, kechi mwafwainwa kwizhachishanga na mambo a byobyo bintu byatama bimubile bantu ne. Kechi yenu mwalengejile’mba bintu byatama bimumwekele ne. Yukai’mba Yehoba ukazhachisha bantu boba bakwabo byatama ne kukwasha boba bo bamanyika. (1 Pe. 3:12) Nyenga Sandra, ye bamanyikilenga bingi saka akiji mwanyike waambile’mba: “Nalombanga kimye kyonse kwi Yehoba kunkwasha kumona byubilo byawama byo amona mwi amiwa.”
7. Bintu byo twapichilemo byakonsha kwitulengela byepi kwingijila Yehoba bulongo?
7 Kechi mwafwainwa kuzhinauka’mba Yehoba wakonsha kwimwingijisha kukwasha bakwenu ne. Yehoba wimunemeka pa kwingijila nanji pamo mu mwingilo wa kusapwila. (1 Ko. 3:9) Makatazho o mwapitamo emulengela kuyuka ne kumvwina lusa boba babena kupita mu makatazho. Mwakonsha kwibakwasha mu bintu byavula. Nyenga Helen ye twaambapo kala, bamukwashishe kabiji naye ubena kukwasha bakwabo luno. Waambile’mba: “Nemonanga kwikala muntu ‘watutu,’ pano bino, Yehoba wandengela kuyuka’mba bakwetu bantemwa kabiji uñingijisha kukwasha bakwetu.” Nyenga Helen painiya wa kimye kyonse kabiji uji bingi na lusekelo.
YEHOBA UKEBA ATWEBA KUYUKA’MBA WITULEKELAKO MAMBO
8. Ñanyi bintu byawama Yehoba byo etubuula pa Isaya 1:18?
8 Bakalume ba Yehoba bamo bezhachisha bingi pa bintu byatama byo baubile kala saka bakyangye kubatizhiwa nangwa panyuma ya kubatizhiwa. Pano bino, twafwainwa kuvuluka’mba Yehoba wapaine bukuzhi mambo witutemwa bingi. Kine, ukeba atweba kuswa buno bupe bo etupa. Yehoba ukeba atweba kuyuka’mba inge ‘twisamba [nanji] witukwasha,’ c kechi uvuluka mambo o twalengele kala ne. (Tangai Isaya 1:18.) Tumusanchila bingi Yehoba kuba’mba kechi uvuluka mambo o twalengele kala ne. Kabiji kechi ulubako bintu byawama byo twauba ne.—Sala. 103:9, 12; Hebe. 6:10.
9. Mambo ka o twafwainwa kutela muchima pa bintu byo tubena kuba luno ne kutengela bintu byawama kulutwe kukila kulangulukanga pa bintu byamwekele kala?
9 Inge mubena kwizhachisha pa bintu byo mwaubile kunyuma, mwafwainwa kwibikako ne kutesha muchima pa bintu byo mubena kuba ne byo mukoba kulutwe, kechi kuta muchima pa bintu byo mwaubile kala ne. Akilangulukai pa byamwekejile mutumwa Paulo. Wizhachishenga kuba’mba wamanyikile bingi bena Kilishitu. Pano bino, wayukile’mba Yehoba wamulekejileko mambo. (1 Timo. 1:12-15) Nanchi watwajijile kwizhachisha pa bintu byatama byo aubile kunyuma nyi? Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, kechi waubile bino ne, byonkatu byo abujile kutwajijila kulanguluka pa byo aubile pa kuba’mba ekale Mufaliseo. (Fili. 3:4-8, 13-15) Mu kifulo kya kuba bino, Paulo watwajijile kwingila mwingilo wa kusapwila na mukoyo ne kuketekela bintu byawama kulutwe. Byonkatu byo kyajinga kwi Paulo, kechi mwakonsha kupimpula bintu byamwekele kala ne. Pano bino, mwakonsha kunemeka Yehoba mu bintu byo mubena kuba luno ne kutengela bintu byawama byo emulaya biji kulutwe.
10. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba inge twaubile bakwetu bintu byatama?
10 Kimye kimo mwakonsha kwizhachisha pa bintu bimo byatama byo mwaubile bakwenu. Ñanyi bintu byakonsha kwimukwasha? Ubaipo bintu bimo byakonsha kwibatekenesha ne kulomba lulekelo lwa mambo kufuma panshi ya muchima. (2 Ko. 7:11) Lombai kwi Yehoba pa kuba’mba akwashe boba bo mwaubile byatama. Aye wakonsha kwimukwasha anweba ne boba bantu bo mwaubile byatama kuchinchika ne kubwezha mutende.
11. Ñanyi bintu byo tufunjilako ku byaubile ngauzhi Yona? (Monai ne kya pa nkupiko.)
11 Funjilaiko ku bintu byatama byo mwaubile ne kuswisha Yehoba kwimwingijisha mu jishinda jo akeba. Akilangulukai pa byaubile ngauzhi Yona. Mu kifulo kya kuya ku Ninevwa kwamutumine Lesa, Yona wayile kungi. Yehoba wamolweleko Yona kabiji wafunjijileko ku bintu byatama byo aubile. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehoba kechi walekele kwingijisha Yona kwikala ngauzhi ne. Lesa wamwambijile jikwabo kuya ku Ninevwa kabiji pa kikye kimye Yona wakookejile. Nangwa kya kuba wizhachishe pa bintu byatama byo aubile kunyuma, Yona waswile uno mwingilo wamupele Yehoba.—Yona 3:1-3.
Ngauzhi Yona byo apulukile byo ajinga munda mwa jisabi jikatampe, Yehoba wamwambijile jikwabo kuya ku Ninevwa na kusapwila byambo Byanji (Monai jifuka 11)
YEHOBA WITUTEKENESHA KWINGIJISHA MUPASHI WAZHILA
12. Yehoba witulengela byepi kwikala na mutende inge bintu byatama bitumwekela? (Filipai 4:6, 7)
12 Yehoba wingijisha mupashi wanji wazhila kwitutekenesha inge bintu byatama bitumwekela. Akilangulukai pa byamwekejile Mulongo Ron ne mukazhanji aye Carol. Mwanabo wamulume wiipaile. Baambile’mba: “Twakipitapo kala mu meseko akatazha bingi, pano bino, luno lweseko lwakijilemo. Bufuku kechi twitumonangapo tulo ne. Onkao mambo, twalombanga kwi Yehoba kabiji twaikele na mutende ye baambapo pa Filipai 4:6, 7.” (Tangai.) Inge mubena kupita mu meseko akatampe, ne anweba mwakonsha kulomba kwi Yehoba bimye byavula kabiji pa kimye kyonse kyo mubena kukeba. (Sala. 86:3; 88:1) Lombainga kimye kyonse kwi Yehoba kwimupa mupashi wanji wazhila. Ne aye ukemukwasha.—Luka 11:9-13.
13. Mupashi wazhila wakonsha kwitukwasha byepi kutwajijila kupopwela Yehoba mu bukishinka? (Efisesa 3:16)
13 Nanchi mwakipitapo mu lukatazho lwimupwishishe bulume nyi? Mupashi wazhila wakonsha kwimulengela kwikala na bulume bwa kutwajijila kupopwela Yehoba mu bukishinka. (Tangai Efisesa 3:16.) Akilangulukai pa kyamwekejile Nyenga Flora. Aye ne bamwatawanji baingijilenga pamo mwingilo wa bumishonale, pano bino, bamwatawanji balekele kwikala ba kishinka kwi aye kabiji bekaine. Waambile’mba: “Naikele bingi na binyenge bamwatawami byo bamfutukilemo. Nalombele kwi Yehoba kumpa mupashi wanji wazhila pa kuba’mba nchinchike. Yehoba wantekeneshe kabiji wankwashishe kuchinchika nangwa kya kuba luno lukatazho lwamwekelenga kubaya patanshi.” Luno Flora wayuka kuba’mba Lesa wamukwashishe kuketekela mwi aye kabiji washiinwa’mba ukatwajijila kumukwasha mu makatazho onse o akapitamo. Wanungilepo’mba: “Byambo biji pa Salamo 119:32 byankwashishe. Byaamba’mba: ‘Nkakookelanga na muchima yense mikambizho yenu mambo mwandengela kuyuka bintu byavula.’”
14. Twakonsha kuswisha byepi mupashi wa Lesa kwitukwasha?
14 Mwafwainwa kuba byepi inge mwalomba Yehoba kuba’mba emupe mupashi wazhila? Ingilaingako mingilo yakonsha kulengela mupashi wazhila kwimukwasha. Ino mingilo yavwangamo kutaanwa ku kupwila ne kwingila mwingilo wa kusapwila. Tangainga Mambo a Lesa pa juba pa juba pa kuba’mba muyukenga byo alanguluka. (Fili. 4:8, 9) Yukai bantu bo baambapo mu Baibolo bapichilenga mu makatazho ne kulanguluka languluka pe Yehoba byo ebakwashishe kuchinchika. Nyenga Sandra ye twaambapo kala wapichilenga mu makatazho apusana pusana ashinkisha bulaka. Waambile’mba: “Jishimikila ja kwa Yosefwa jankwashishe bingi. Kechi waswishishe bya malwa ne nshiji yo apichilemo kupwisha bulunda bwanji ne Yehoba ne.”—Nte. 39:21-23.
YEHOBA WITUTEKENESHA KWINGIJISHA BENA KILISHITU BAKWETU
15. Bañanyi bakonsha kwitutekenesha kabiji bakonsha kwitutekenesha byepi? (Monai ne kipikichala.)
15 Inge tubena kupita mu makatazho, bena Kilishitu bakwetu ‘betutekenesha bingi.’ (Kolo. 4:11) Yehoba wingijisha balongo ne banyenga kwitukwasha kabiji kino kimwesha byo etutemwa. Bena Kilishitu bakwetu betutekenesha inge kebetuteleke na kifyele nangwa inge betufwakesha. Bakonsha kwitutekenesha kwingijisha kinembelo nangwa kulombela pamo ne atweba. d (Loma 15:4) Pa bimye bimo, mulongo nangwa nyenga wakonsha kwituvululamo bilanguluka Yehoba pa lukatazho lo tubena kupitamo kabiji kino kyakonsha kwitukwasha kutwajijila kuchinchika. Bena Kilishitu bakwetu bakonsha kwitukwasha ne mu bintu bikwabo nabiji kwitupa kajo inge tubena kupita mu makatazho.
Balunda bo twaketekela kabiji baji na bulunda bwakosa ne Yehoba bakonsha kwitutekenesha ne kwitukwasha (Monai jifuka 15)
16. Pa bimye bimo ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba bakwetu betukwashe?
16 Pa bimye bimo, pa kuba’mba bakwetu betukwashe, twafwainwa kwibabuula byo tubena kukeba. Balongo ne banyenga betutemwa bingi kabiji bakeba kwitukwasha. (Maana 17:17) Nangwa byonkabyo, kechi bakonsha kuyuka byo tubena kumvwa ku muchima nangwa byo twakajilwa ne. (Maana 14:10) Inge paji bibena kwimukatazha ku muchima, buulaiko balunda nenu baji na bulunda bwakosa ne Yehoba. Babuulai byo bakonsha kwimukwasha. Kampe mwakonsha kubuulako mukulumpe mu kipwilo umo nangwa babiji bo mwakasulukila. Banyenga bamo bakasuluka kubuulako nyenga mu kipwilo uji na bulunda bwakosa ne Yehoba.
17. Ñanyi bintu byakonsha kwitulengela kukana kutambwila bukwasho ku bakwetu kabiji twakonsha kwibishinda byepi?
17 Chinuzhukainga kwitolwela. Pa bimye bimo, na mambo a kuvula kwa bijikila, mwakonsha kufuukulapo kwitolwela ku bakwenu. Pa bimye bimo, balongo ne banyenga kechi bakonsha kuyuka byo mubena kumvwa ku muchima ne, nangwa kampe bakonsha kwimwambila byambo byatama. (Yako. 3:2) Kechi mwafwainwa kuswisha bintu bya uno mutundu kukana kutambwila bukwasho ku bakwenu ne. Mukulumpe mu kipwilo aye Gavin wendatu na binyenge waambile’mba: “Bimye byavula kechi nkeba kwisamba nangwa kwikala pamo na balunda nami ne.” Nangwa byonkabyo, wibikako kwikala pamo na balongo kabiji kino kimulengela kumvwako bulongo. Nyenga Amy waambile’mba: “Na mambo a bintu byo napichilemo kala, kinkatazha bingi kuketekela bantu. Pano bino, mbena kwibikako kutemwa ne kuketekela balongo ne banyenga byonka byuba Yehoba. Nayuka kuba’mba kino kisangajika bingi Yehoba kabiji ne amiwa kinsangajika bingi.”
BINTU BYAWAMA BITULAYA YEHOBA BIJI KULUTWE BITUTEKENESHA
18. Ñanyi bintu byo tubena kutengela kulutwe kabiji ñanyi bintu byo twafwainwa kuba luno?
18 Katatakatu Yehoba akafumyepo bintu byonse bitulengela kwikala na bijikila ne makatazho o tubena kupitamo. (Lum. 21:3, 4) Pa kyokya kimye, bintu byatama byonse byo tubena kupitamo “kechi bikeyapo jibiji mu michima [yetu] ne.” (Isa. 65:17) Byonka byo twafunda, nangwatu luno Yehoba ‘ukasa pa bilonda byetu.’ Ingijishainga bintu byavula bitupa Yehoba bitutekenesha ne kwitukwasha. Kange mulangulukenga’mba Yehoba kechi “wimuta muchima” ne.—1 Pe. 5:7.
LWIMBO 7 Yehoba bo Bulume Bwetu
a Mazhina apimpulwa.
b Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “ Yehoba Wimunemeka Bingi.”
c Pa kuba’mba ‘twisambe’ ne Yehoba ne aye ‘etukwashe,’ twafwainwa kupimpula byubilo byetu ne kulomba kwi aye kuba’mba etulekeleko mambo. Kabiji inge twalenga mambo akatampe, twafwainwa kubuula bakulumpe mu kipwilo kuba’mba betukwashe.—Yako. 5:14, 15.
d Mwakonsha kulanguluka pa binembelo biji pa kamutwe ka kuba’mba “Bijikila” nangwa “Lutekenesho” mu buku wa kuba’mba Binembelo Bikwasha Bena Kilishitu.
