Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 39

Talai! “Jibumba Jikatampe”

Talai! “Jibumba Jikatampe”

“Namwene jibumba jikatampe jo bakonsha kubula kubala ku muntu nangwa umo, . . . saka baimana kulutwe ya jitanda ne ku Mwana Mukooko.”—LUM. 7:9.

LWIMBO 60 Bakwashai Bakapuluke

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Bwikalo bwa mutumwa Yoano bwajinga byepi mu mwaka wa 95 C.E.?

NOBE mu mwaka wa 95 C.E., mutumwa Yoano wajinga mu lukatazho lukatampe. Yoano wakomene bingi, kabiji waikalangatu kwa bunke pa jikuji ja Patamosa, kabiji kyamweka ye yenkatu mutumwa wajinga mumi pa kyokya kimye. (Lum. 1:9) Wayukile’mba bakajimbuluzhi bafunjishenga mafunjisho a bubela mu kipwilo kya bena Kilishitu ne kuleta mabano. Kyamwekelengatu nobe kechi kukekalapo bena Kilishitu ba kine jibiji ne.—Yuda 4; Lum. 2:15, 20; 3:1, 17.

Mutumwa Yoano wamwene “jibumba jikatampe” kasa bavwala minkukumba itoka ne mapambo a bisonga mu maboko abo (Monai jifuka 2)

2. Kwesakana na byaamba Lumwekesho 7:9-14, ñanyi kimwesho kya bungauzhi kyamwene Yoano? (Monai kipikichala kya pa nkupiko.)

2 Nangwa kya kuba wapichilenga mu ano makatazho, Yoano wamwene kimwesho kyawama bingi kya bungauzhi. Mu kimwesho, malaika wabuujile bamalaika bakwabo bana kukwata luvula lwa malwa akatampe kufika kimye kyo bakapwisha kubika tutetesho pa bakalume ba Lesa. (Lum. 7:1-3) Bano bakalume ba Lesa ke ba 144,000 bakalamanga pamo ne Yesu mwiulu. (Luka 12:32; Lum. 7:4) Kepo Yoano amwene jibumba jikwabo. Jajinga jibumba jikatampe bingi kya kuba waambile’mba: “Namwene jibumba jikatampe jo bakonsha kubula kubala ku muntu nangwa umo, jafumine mu bisaka byonse, mu mikoka yonse, mu mitundu yonse ya bantu ne mu njimi yonse, saka baimana kulutwe ya jitanda ne ku Mwana Mukooko.” (Tangai Lumwekesho 7:9-14.) Fwanyikizhai Yoano byo atemenwe pa kuyuka kuba’mba kulutwe, kukekala biumbi bya bantu bakapopwelanga Lesa mu jishinda jawama.

3. (a) Mambo ka kimwesho kyamwene Yoano o kyafwainwa kukosesha lwitabilo lwetu? (b) Ñanyi bintu byo tusakufunda mu uno mutwe?

3 Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, kino kimwesho kyakoseshe bingi lwitabilo lwa kwa Yoano. Kabiji kino kimwesho kyafwainwa kukosesha bingi lwitabilo lwetu atweba, mambo tubena kwikala mu kimye buno bungauzhi po bubena kufika. Mu ano moba etu, bantu bavula bingi batendeka kupopwela Yehoba kabiji baji na luketekelo lwa kupuluka malwa akatampe ne kwikala myaka ne myaka pano pa ntanda. Mu uno mutwe, tusakufunda Yehoba byo alumbulwijile bantu banji kayukilo ka jibumba jikatampe myaka kukila pa 80 yapitapo. Kepo tusakwisamba mbaji ibiji ya jino jibumba: (1) byo jabaya ne (2) kupusana-pusana kwa bantu baji mu jino jibumba. Abino bishinka byafwainwa kukosesha lwitabilo lwa bonse baji na luketekelo lwa kwikala mu jino jibumba.

JIBUMBA JIKATAMPE JIKEKALANGA KWEPI?

4. Ñanyi bukine bwa mu Baibolo bwabula kuyuka Kilishitendomu, kabiji Bafunda Baibolo bapuseneko byepi?

4 Kilishitendomu kechi ufunjisha bukine bwa mu Binembelo bwa kuba’mba bantu ba lukookelo bakekalanga myaka ne myaka pano pa ntanda ne. (2 Ko. 4:3, 4) Ano moba, bupopweshi bwavula bwa mu Kilishitendomu bufunjisha kuba’mba bantu bawama bonse baya mwiulu inge bafwa. Akino kyapusana bingi na byaitabijile kajibumba ka Bafunda Baibolo banembelenga Kyamba kya Usopa kutendeka mu mwaka wa 1879. Baitabijile’mba Lesa ukabwezha Paladisa pano pa ntanda ne kuba’mba biumbi ne biumbi bya bantu ba lukookelo bakekalanga pano pa ntanda, kechi mwiulu ne. Pano bino, papichile kimye kyabaya pa kuba’mba bayuke bano bantu ba lukookelo.—Mat. 6:10.

5. Bafunda Baibolo baitabijile’mba ka pa jibumba ja ba 144,000?

5 Pano bino, Binembelo byakwashishe Bafunda Baibolo kuyuka ne kuba’mba bantu bamo ‘bakebapota pano pa ntanda’ ne kuya na kulama pamo ne Yesu mwiulu. (Lum. 14:3) Abano bantu ke boba baji mu jibumba ja 144,000, bena Kilishitu bepana bengila na mukoyo kabiji bengijila Lesa mu bukishinka saka bakiji pano pa ntanda. Pano baitabijile’mba ka pa jibumba jikatampe?

6. Bafunda Baibolo baitabijile’mba ka pa jibumba jikatampe?

6 Mu kimwesho, Yoano wamwene jino jibumba “saka baimana kulutwe ya jitanda ne ku Mwana Mukooko.” (Lum. 7:9) Abino byambo byalengejile Bafunda Baibolo kulanguluka’mba jino jibumba jikatampe, jikekala mwiulu byonka byo kikekala ku ba 144,000. Pano inge kya kuba’mba ba 144,000 ne jibumba jikatampe bonse baya na kwikala mwiulu, ñanyi lupusano lukekala pa ano mabumba abiji? Bafunda Baibolo balangulukilenga’mba bakekala mu jibumba jikatampe ke bena Kilishitu bakookela Lesa saka bakiji pano pa ntanda. Kabiji balangulukilenga’mba nangwa kya kuba baji na byubilo byawama, bamo kampe bakatwajijila kwikala mu machechi a Kilishitendomu. Bafunda Baibolo baitabijile’mba bano bantu batemwa Lesa, bino kechi bamutemwa kya kuba’mba baya na kulama pamo ne Yesu ne. Ne kuba’mba na mambo a kuba butemwe bo batemwa Lesa bwakepa, baji mu jibumba jikatampe bakafikilamo kuya na kwikala mwiulu kulutwe ya jitanda, bino kechi kwikala pa matanda a Bufumu ne.

7. Bafunda Baibolo balangulukilenga’mba bañanyi bakekala pano pa ntanda mu kimye kya bukalama bwa Kilishitu bwa Myaka Kiumbi, kabiji baitabijile’mba ka pa banabalume ba kishinka bajingako kala?

7 Pano nanchi bañanyi bakekala pano pa ntanda? Bafunda Baibolo baitabijile’mba inge ba 144,000 ne jibumba jikatampe baya mwiulu, biumbi bya bantu bakwabo bakekalanga pano pa ntanda ne kutambwila mapesho a Bukalama bwa kwa Kilishitu bwa Myaka Kiumbi Kimo. Bafunda Baibolo kechi balangulukanga’mba bano bantu bakengijilanga Yehoba, Kilishitu saka akyangye kutendeka kulama ne. Pakuba balangulukilenga’mba jino jibumba bakejifunjisha mashinda a Yehoba mu kimye kya Bukalama bwa Kilishitu bwa Myaka Kiumbi. Apa bino aba bakakookela mikambizho ya Yehoba bakebapesha ne kwikala na bumi bwa myaka ne myaka pano pa ntanda, pakuba aba bakasatuka bakebonauna. Bafunda Baibolo baitabijile ne kuba’mba kampe bamo bakekala “babinemanga” pano pa ntanda pa myaka kiumbi kimo, ne kuba’mba pa bano “babinemanga” pakekala ne banabalume bamo ba kishinka bafwile Kilishitu saka akyangye kwiya pano pa ntanda, bamo bakebapa mfweto ya bumi bwa mwiulu ku mpelo ya myaka Kiumbi.—Sala. 45:16.

8. Bafunda Baibolo balangulukilenga’mba kuji ñanyi mabumba asatu?

8 Onkao mambo, Bafunda Baibolo balangulukilenga’mba kuji mabumba asatu: (1) ba 144,000, bakalamanga ne Yesu mwiulu; (2) jibumba jikatampe ja bena Kilishitu babula kwingila na mukoyo bakemana kulutwe ya jitanda ja kwa Yesu mwiulu; ne (3) biumbi bya bantu bo bakafunjisha mashinda a Yehoba pano pa ntanda mu kimye kya Bukalama bwa Kilishitu bwa Myaka Kiumbi. * Mu kimye kyafwainwa, Yehoba wasamishe kyeya kya bukine pa uno mutwe.—Maana 4:18.

KYEYA KYA BUKINE KYASAMISHA

Pa kushonkena kwajingako mu 1935, bantu bavula bajinga na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda babatizhiwe (Monai jifuka 9)

9. (a) Mu ñanyi jishinda jibumba jikatampe jiji pano pa ntanda mo jimena “kulutwe ya jitanda ne ku Mwana Mukooko”? (b) Mambo ka ndumbulwilo ya katataka ya kinembelo kya Lumwekesho 7:9 o yayilamo?

9 Mu 1935, jibumba jikatampe jamwene Yoano mu kimwesho jayukanyikilwe. Bakamonyi ba kwa Yehoba bafunjile kuba’mba jibumba jikatampe kechi jikaya mwiulu na kwimana “kulutwe ya jitanda ne ku Mwana Mukooko” ne. Pakuba boba bino mu kifwanyikizho. Nangwa kya kuba bekala pano pa ntanda, jibumba jikatampe jimana “kulutwe ya jitanda” kupichila mu kuyuka kuba’mba Yehoba ye kalama wa bilengwa byonse ne kumwesha’mba baswa buntangi bwanji kupichila mu kumukookela. (Isa. 66:1) Bemana “ku Mwana Mukooko” kupichila mu kwitabila kitapisho kya bukuzhi kyapaine Yesu. Kabiji pa Mateo 25:31, 32, paamba’mba “bisaka byonse bya bantu,” kubikapotu ne babi, “bikeya” kwi Yesu saka aikala pa jitanda janji ja lukumo. Abino bisaka bya bantu kechi biji mwiulu ne, bino biji pano pa ntanda. Aluno lupimpu lwaubiwe mu 1935 lwayijilemo. Luno lupimpu lwalumbulwile ene mambo Baibolo o abujila kwamba’mba jibumba jikatampe jikaya mwiulu. Jibumbatu jimo jo balaya bumi bwa myaka ne myaka mwiulu. Jino jibumba ke ba 144,000, “bakekala bamfumu ba kulama ntanda” pamo ne Yesu.—Lum. 5:10.

10. Mambo ka o kyayilamo kuba’mba jibumba jikatampe bejifunjishe mashinda a Yehoba Bukalama bwa Myaka Kiumbi saka bukyangye kutendeka?

10 Kutendeka mu 1935, Bakamonyi ba kwa Yehoba baumvwisha kuba’mba jibumba jikatampe jamwene Yoano mu kimwesho ke jibumba ja bena Kilishitu ba kishinka baji na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda myaka ne myaka. Pa kuba’mba bakapuluke malwa akatampe, jibumba jikatampe jafwainwa kufunda mashinda a Yehoba ne kutendeka kumupopwela Bukalama bwa Myaka Kiumbi saka bukyangye kutendeka. Bafwainwa kumwesha’mba baji luketekelo lwakosa pa kuba’mba ‘bakapuluke bino bintu byonse bikeya’ Bukalama bwa Kilishitu bwa Myaka Kiumbi saka bukyangye kutendeka.—Luka 21:34-36.

11. Mambo ka Bafunda Baibolo bamo o balangulukijilenga kuba’mba bamo kampe bakasangulwa ne kuya mwiulu ku mpelo ya myaka kiumbi?

11 Pano ibyepi pa mulanguluko wa kuba’mba bantu bamo baji na byubilo byawama bakasangulwa ne kuya mwiulu ku mpelo ya myaka kiumbi? Uno mulanguluko bamwambilepo kala mu Kyamba kya Usopa kya February 15, 1913. Bamo bakonsheshe kulanguluka’mba, ‘Mambo ka banabalume ba kishinka bajingako kala bakasangulwa o bafwainwa kutambwila mfweto ya bumi bwa pano pa ntanda, bino bena Kilishitu babujile bukishinka nobe bano banabalume bakatambule mfweto ya bumi bwa mwiulu?’ Balangulukilenga bino na mambo a bino bintu bibiji: (1) mulanguluko wa kuba’mba jibumba jikatampe jikekalanga mwiulu ne (2) kuba’mba jibumba jikatampe ke ja bena Kilishitu baji na bukishinka bucheche.

12-13. Bashingwa ne jibumba jikatampe bayuka ñanyi kishinka pa mfweto yabo?

12 Byonkatu byo twamona, kutendeka mu 1935, Bakamonyi ba kwa Yehoba baumvwishishe kuba’mba bantu bakapuluka pa Amagedonyi ke jibumba jikatampe jamwene Yoano mu kimwesho. Bakafuma “mu malwa akatampe” ponka pano pa ntanda, “kabiji babijika na jiwi jikatampe, amba, ‘Lupulukilo kwi Lesa wetu waikala pa jitanda, ne kwi Mwana mukoko.’” (Lum. 7:10, 14, Buku wa Lesa.) Kabiji Binembelo bifunjisha’mba aba bakasangulwa ne kuya na kwikala mwiulu batambula ‘kintu kibawamina’ kukila banabalume bakishinka bajingako kala. (Hebe. 11:40) Byonkabyo, balongo betu batendekele kwita bantu kwiya na kwingijila Yehoba na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda myaka ne myaka.

13 Aba baji mu jibumba jikatampe baji bingi na lusekelo pa luno luketekelo lwabo. Bayuka’mba Yehoba ye usala kwafwainwa kwikala bapopweshi banji ba kishinka, mwiulu nangwa pano pa ntanda. Bonse bashingwa ne jibumba jikatampe bayuka kuba’mba bakatambula mfweto yabo na mambo a lusa lukatampe lwa Yehoba kupichila mu kitapisho kya bukuzhi kyapaine Yesu Kilishitu.—Loma 3:24.

JABAYA BINGI

14. Kufuma mu 1935, mambo ka bavula o bazhinaukijilenga kufika kwa bungauzhi bwaamba pa jibumba jikatampe?

14 Bantu ba Yehoba byo baumvwine lupimpu lwa ndumbulwilo ya biji jibumba jikatampe mu 1935, bavula balangulukilenga pa boba baji na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda byo bakekala ke jibumba jikatampe. Mulongo umo wa jizhina ja Ronald Parkin wajinga na myaka 12 kimye kyo balumbulwile biji jibumba jikatampe. Uno mulongo uvuluka’mba: “Pa kyokya kimye, mwaya ntanda yonse mwajingatu basapwishi 56,000, kabiji kyamweka bavula bajinga bashingwa. Onkao mambo, kyamwekele nobe jino jibumba jikatampe kechi jikabaya ne.”

15. Jibumba jikatampe jatwajijila byepi kubayilako?

15 Nangwa byonkabyo, myaka yalondejilepo, bamishonale bebatumine mu byalo byavula, kabiji Bakamonyi ba kwa Yehoba batwajijile kuvujilako. Kepo mu 1968, banengezhezhe mutanchi wa kufunjisha bantu Baibolo kwingijisha buku wa Bukine Butangijila ku Bumi bwa Myaka ne Myaka (The Truth That Leads to Eternal Life). Jishinda japeela jo balumbulwijilemo bukine mu uno buku jalengejile bantu bavula kwiya kwi Yehoba. Byo papichiletu myaka ina, baana ba bwanga ba katataka kukila pa 500,000 babatizhiwe. Bulume bwajinga na Chechi wa Katolika byo bwayilenga na kukepa mu Latin America ne byalo bikwabo kabiji mwingilo wetu byo bamuswishishe jibiji mu byalo bya ku Musela wa Europe ne mu mapunzha amo a mu Africa, bantu bavula bingi babatizhiwe. (Isa. 60:22) Mu myaka ya kulutwe kuno, jibumba ja Yehoba janengezha bingijisho byavula bya kwingijisha pa kufunjisha bantu Baibolo. Kyamwekeshatu patoka kuba’mba jibumba jikatampe jabaya bingi, luno jakila pa 8 milyonyi.

JIBUMBA JIKATAMPE JA BANTU BAPUSANA-PUSANA

16. Jibumba jikatampe jibena kufuma kwepi?

16 Yoano byo anembele kimwesho kyanji, waambile’mba jibumba jikatampe jikafuma “mu bisaka byonse, mu mikoka yonse, mu mitundu yonse ya bantu ne mu njimi yonse.” Ngauzhi Zekaliya naye waambijile jimo bintu bipasha na byaambile Yoano. Wanembele’mba: “Mu oa moba bantu jikumi bafuma mu milaka yonse ya bisaka bya bantu bakakwata, ee kine, bakakwachisha ku munkukumba wa Muyudea ne kwamba’mba: ‘Tubena kukeba kuya nenu, mambo twaumvwa’mba Lesa uji ne anweba.’”—Zeka. 8:23.

17. Ki ka kibena kubiwa pa kukwasha bantu ba mu bisaka byonse ne njimi yapusana-pusana?

17 Bakamonyi ba kwa Yehoba bayuka’mba pa kuba’mba bantu ba mu milaka yonse beye mu jino jibumba, mambo awama afwainwa kusapwilwa mu milaka yavula. Onkao mambo, pa myaka kukila pa 130, twatuntulula mabuku o twingijisha pa kufunjisha bantu Baibolo mu milaka yavula. Kyamwekeshatu patoka kuba’mba Yehoba ubena kuba kya kukumya mu ano moba kya kukonkanya jibumba jikatampe ja bantu bafuma mu bisaka byonse. Mambo a kuba’mba Baibolo ne mabuku aimena pa Baibolo atuntululwa mu milaka yavula, jino jibumba jakwatankana pamo na kupopwela Yehoba nangwa kya kuba bafuma mu byalo byapusana-pusana. Bakamonyi bengila mwingilo wa kusapwila na mukoyo kabiji betemwa bene na bene. Kino kikosesha bingi lwitabilo lwetu.—Mat. 24:14; Yoa. 13:35.

KINO KIMWESHO KITUFUNJISHAPO KA?

18. (a) Kwesakana na byaamba Isaya 46:10, 11, mambo ka o tubujila kukumya pa kumona kuba’mba Yehoba wafikizha bungauzhi bwanji pa jibumba jikatampe? (b) Mambo ka aba baji na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda o babujila kulanguluka’mba bebatana bintu byawama?

18 Tuji na bishinka bitulengela kusanta pa bungauzhi bwaamba pa jibumba jikatampe. Kechi tukumya pa kuyuka’mba Yehoba wafikizha buno bungauzhi mu jishinda ja kukumya ne. (Tangai Isaya 46:10, 11.) Baji mu jibumba jikatampe basanta bingi pa luketekelo lwibapa Yehoba. Kechi balanguluka’mba bebatana bintu byawama na mambo a kuba’mba kechi bashingwa na mupashi wa Lesa ne kuya na kwingijila pamo ne Yesu mwiulu ne. Mu Binembelo mwanembwa banabalume ne banabakazhi bo batangijile ku mupashi wazhila, bino kechi baji pa jibumba ja ba 144,000 ne. Umo pa bano ke Yoano Mubatizhi. (Mat. 11:11) Mukwabo ke Davida. (Byu. 2:34) Bano banabalume ne bakwabotu bavula, bakasangulwa ne kwikala pano pa ntanda mu paladisa. Bano bonse, pamo na jibumba jikatampe, bakekala na kimye kya kumwesha’mba ba kishinka kwi Yehoba ne ku bumfumu bwanji.

19. Inge twayuka bilumbulula kimwesho kya kwa Yoano kya jibumba jikatampe, tukobanga byepi?

19 Kino kyo kimye kitanshi Lesa kyo abena kukonkanya bantu bavula bafuma mu bisaka byapusana-pusana babena kumupopwela saka bakwatankana. Inge tuji na luketekelo lwa kuya mwiulu nangwa lwa kwikala pano pa ntanda, twafwainwa kwingila na ngovu kukwasha bantu bavula pa kuba’mba benunge ku jibumba jikatampe ja “mikooko ikwabo.” (Yoa. 10:16) Katatakatu Yehoba alete malwa akatampe akonauna makafulumende ne bupopweshi bwaleta bya malwa pa bantu. Pakuba baji mu jibumba jikatampe bakatwajijila kwingijila Yehoba myaka ne myaka pano pa ntanda!—Lum. 7:14.

LWIMBO 139 Ifwanyikizhai Muji mu Ntanda Ipya

^ jifu. 5 Uno mutwe waamba pa kimwesho kya bungauzhi kyamwene Yoano kya jibumba jikatampe. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, uno mutwe usakukosesha lwitabilo lwa boba baji mu jino jibumba jiji na luketekelo lwawama.

^ jifu. 8 Monai buku wa Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, ma. 159-163.