1-2. Kwesakana na byaamba 1 Timoti 6:20, ñanyi kintu kyo bapele Timoti?

JAVULA tupa bakwetu bintu bya buneme kuba’mba betulamineko. Nabiji mali, twakonsha kwiatwala ku banki. Inge twauba bino, tuketekela’mba mali etu basakwialama bulongo kechi akeleka nangwa kwieba ku bangivi ne. Onkao mambo, twayuka byo kilumbulula kupa muntu kintu kyo twayuka’mba kyanema bingi.

² Tangai 1 Timoti 6:20. Mutumwa Paulo wavulwilemo Timoti amba bamupele kintu kyanema bingi, ko kuba’mba maana a kuyuka kyaswa muchima wa Lesa ku bantu. Kabiji Timoti bamupele ne mwingilo wa ‘kusapwila mambo a Lesa.’ (2 Timo. 4:2, 5) Paulo watundaikile Timoti kulamawizha kintu kyo bamupele. Ne atweba betupa bintu byanema bingi. Ñanyi bintu byonkabyo? Kabiji mambo o twafwainwa kulamawizha bya buneme bitupa Yehoba?

3-4. Ñanyi bishinka bimo bimwesha’mba bukine bwa mu Baibolo bwanema bingi?

³ Yehoba witubila kifyele ne kwitupa maana a kuyuka bukine buji mu Mambo anji, Baibolo. Twanemeka bingi buno bukine mambo bwitukwasha kuyuka bya kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba kabiji bwitubuula bintu bileta lusekelo lwa kine mu bwikalo. Inge twaitabila buno bukine, tuzhikijilwa ku buzha bwa mafunjisho a bubela ne ku byubilo bincha.—1 Ko. 6:9-11.

⁴ Kishinka kikwabo kyalengela kuba’mba tunemeke bukine buji mu Mambo a Lesa ke kya kuba Yehoba wibusololatu ku bantu bepelula baji “na michima ya bukishinka.” (Byu.  13:48) Bantu bepelula baswa kuba’mba Lesa ubena kwingijisha kalume wa kishinka kabiji wa maana kwitufunjisha bukine bwa mu Baibolo ano moba. (Mat. 11:25; 24:45) Kechi twakonsha kwifunjisha buno bukine atweba bene bunke bwetu ne. Kabiji kafwako kintu kikwabo kyanema kyaesakana pamo na kuyuka bukine ne.—Maana 3:13, 15.

5. Ñanyi kintu kikwabo Yehoba kyo etupa?

⁵ Kabiji Yehoba witupa mwingilo wa kufunjisha bantu bukine pe aye ne kyaswa muchima wanji. (Mat. 24:14) Byambo byo tusapwila byanema bingi mambo bikwasha bantu kwiya mu kisemi kya Yehoba ne kwibapa luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka ne myaka. (1 Timo. 4:16) Nangwa twingilako pakatampe mwingilo wa kusapwila nangwa ne, kishinka ke kya kuba’mba tubena kukwashako uno mwingilo wanema ubena kwingijiwa pa kino kimye. (1 Timo. 2:3, 4) Ke munema mukatampe bingi kwikala ba mwingilo umo ne Lesa.—1 Ko. 3:9.

6. Ki ka kyalengejile bamo kufuma mu bukine?

⁶ Mu kimye kya kwa Timoti, bena Kilishitu bamo kechi banemekele kintu kyo bajinga nakyo kya kwikala ba mwingilo umo ne Lesa ne. Na mambo a kuba’mba Demasa watemenwe bya mu buno bwikalo, walekele kwingijila pamo ne Paulo. (2 Timo. 4:10) Figelusa ne Helemojene nabo kyamweka bashile mwingilo wabo na mambo kuchina’mba bakebamanyika byonka byo bamanyikilenga Paulo. (2 Timo. 1:15) Haiminusa, Alekasanda, ne Filitusa basatukile ne kusha bukine. (1 Timo. 1:19, 20; 2 Timo. 2:16-18) Abano bonse patanshi bakosele mu lwitabilo, bino balekele kulanguluka’mba bintu bibapele Yehoba byanemene bingi.

7. Ñanyi tukose twingijisha Satana pa kwitulekesha kukwachisha ku bukine?

⁷ Satana ukeba kwitulengela kuleka kukwachisha ku bya buneme bitupa Yehoba. Uba byepi bino? Monai tukose tumo to engijisha. Wingijisha bya kisangajimbwe ne byambo bya pa mwela, pa TV, mafilimu, Intaneti, mapepala a byambo, mabuku ne magazini kuba’mba etulengele kukankalwa kukwachisha bukine. Weseka kwitumvwisha moyo na mambo a bintu byamba bantu pe atweba nangwa kwitumanyika pa kuba’mba tuleke kusapwila. Kabiji witujimbaika’mba tutelekenga “ku bintu bya bubela byo . . . batela’mba o ‘maana’” byamba bansatuki pa kuba’mba tusankilepo bukine.—1 Timo. 6:20, 21.

8. Mwafunjilako ka ku kyamwekejile mulongo wa jizhina ja Daniel?

⁸ Inge twabula kujimuka, twakonsha kutendeka kufuma mu bukine. Twayai twisambeko  pe Daniel * watemenwe bingi makayo a pa kompyuta. Waambile’mba: “Natendekele kukaya makayo a pa kompyuta saka nji na myaka jikumi. Patanshitu nakayanga makayo ajitu bulongo. Bino mukuya kwa kimye, natendekele kukaya makayo avwangilemo bukapondo ne bandemona.” Mu kuya kwa kimye watendekele kukaya ano makayo maola 15 pa juba pa juba. Daniel waambile’mba: “Nayukile kuba’mba makayo o nakayanga ne kimye kyo natayanga byaonawinenga bulunda bwami ne Yehoba pache-pache. Pano bino, natendekele kulanguluka’mba kechi nafwainwa kulondela byaamba Baibolo ne.” Onkao mambo, inge twabula kujimuka, bya kisangajimbwe byakonsha kwitulengela kuleka kukwachisha bukine. Inge kyaikala bino, twakonsha kwela bya buneme bitupa Yehoba.

9. Kwesakana na byaamba 1 Timoti 1:18, 19, Paulo waesakenye Timoti ku ka?

⁹ Tangai 1 Timoti 1:18, 19. Paulo waesakenye Timoti ku mushilikale ne kumutundaika ‘kulwa bulwi bwawama.’ Buno bulwi kechi bwajinga bwa kulwa na bantu ne, ke bulwi bwa ku mupashi. Mu ñanyi jishinda bena Kilishitu mo baikela nobe bashilikale? Ñanyi byubilo byo twafwainwa kwikala nabyo byo tuji bashilikale ba kwa Kilishitu? Twayai twisambe pa bishinka bina byo twakonsha kufunjilako ku kimwesho kyaingijishe Paulo. Bino bishinka byakonsha kwitukwasha kukwachisha bukine.

10. Kwikala na munema wa kunemeka Lesa kulumbulula ka, kabiji mambo ka o twafwainwa kwikela na uno munema?

¹⁰ Ikalai na munema wa kunemeka Lesa. Mushilikale wawama ke mushilikale wa kishinka. Wingila na ngovu kuzhikijila muntu ye atemwa nangwa kintu kyo anemeka. Paulo watundaikile Timoti kwikala na munema wa kunemeka Lesa, ko kuba’mba kwikala wa kishinka kwi Lesa. (1 Timo. 4:7) Inge twatemwa Lesa na muchima yense ne kumunemeka, tukakebesha kukwachisha bukine.—1 Timo. 4:8-10; 6:6.

11. Mambo ka o twafwainwa kwifunjisha kuba byawama?

¹¹ Ifunjishai anweba bene kuba bintu byawama. Mushilikale wafwainwa kwifunjisha mwine pa kuba’mba afikilemo kulwa nkondo. Timoti washinjile Satana mambo walondejile lujimuno lwa kwa Paulo lwa kuchina bya kusakasaka byatama, kwikala na byubilo bya Lesa ne kupwanañana na bena Kilishitu bakwabo. (2 Timo. 2:22) Pakuba bino, kikebewa kwifunjisha kuba bintu byawama. Twafwainwa kwifunjisha kuba byawama pa kuba’mba tuchinuzhuke bisakasaka mubiji. (Loma 7:21-25) Kunungapo, twafwainwa kwifunjisha kuba byawama pa kuba’mba tuvuule bumuntu bwa kala ne kuvwala bumuntu bupya. (Efi. 4:22, 24) Inge twakoka na mambo a kwingila juba jonse, twafwainwa kwibikako kuya na kupwila.—Hebe. 10:24, 25.

12. Twakonsha kufunda byepi bya kwingijisha bulongo Baibolo?

¹² Mushilikale wafwainwa kufunda bya kwingijisha bilwilo. Pa kuba’mba ayuke bulongo bya kwingijisha bilwilo, wafwainwa kufundanga moba onse. Ne atweba twafwainwa kufunda bya kwingijisha Mambo a Lesa. (2 Timo. 2:15) Twakonsha kufunda bya kwingijisha Mambo a Lesa pa kupwila. Bino pa kuba’mba tukwashe bantu kushiinwa’mba bukine bwa mu Baibolo bwanema, twafwainwa kwikala na mutanchi wa kufunda Baibolo pa bunke kimye kyonse. Twafwainwa kwingijishanga Mambo a Lesa kukosesha lwitabilo lwetu. Kino kibena kulumbulula’mba kechi twafwainwa kupelelatu pa kutanga Baibolo ne. Pakuba twafwainwa kulangulukanga pa  byo tutanga ne kukebakeba bishinka mu mabuku etu pa kuba’mba tumvwishe byaamba Binembelo ne kwibingijisha. (1 Timo. 4:13-15) Kepo tukakonsha kwingijisha Mambo a Lesa pa kufunjisha bantu. Kabiji kino kechi kibena kulumbulula kutangilatu bantu Baibolo ne. Twafwainwa kwibakwasha kumvwisha mwatala byepelo ne byo bakonsha kwibingijisha mu bwikalo bwabo. Umvwe ketulondele mutanchi wetu wa kufunda Baibolo pa bunke, tukayuka bya kwingijisha bulongo Mambo a Lesa anembelwe na lutangijilo lwa mupashi pa kufunjisha bantu.—2 Timo. 3:16, 17.

13. Kwesakana na byaamba Bahebelu 5:14, mambo o twafwainwa kwikela na milangwe?

¹³ Ikalai na milangwe. Mushilikale wafwainwa kuyukila jimo bizumba ne kwibichinuzhuka. Ne atweba twafwainwa kuyuka bintu byakonsha kubika bumi bwetu mu kizumba ne kumona byo twakonsha kwibichinuzhuka. (Maana 22:3; tangai Bahebelu 5:14.) Twafwainwa kusalanga bulongo bya kisangajimbwe. Mitanchi ya pa TV ne mafilimu javula bitundaika byubilo bincha. Bino bintu bifichisha Lesa ku muchima kabiji byakonsha kwituletela bya malwa. Onkao mambo, twafwainwa kuchinuzhuka bino bya kisangajimbwe mambo byakonsha kwitulengela kuleka kutemwa Lesa.—Efi. 5:5, 6.

14. Kwikala na milangwe kwakwashishe byepi Daniel?

¹⁴ Daniel ye twaambapo kala, watendekele kumona kuba’mba kukaya makayo a pa kompyuta amwesha bantu babena kulwa, ne a bademona atama. Pa kuba’mba ashinde luno lukatazho, wakebele bishinka mu Watchtower Library. Kuba bino kwa mukwashishe byepi? Walekele kukaya ano makayo atama. Washinkile misabilo ya pa Intaneti patanwanga ano makayo ne kuleka kupwanañana na bakwabo bakayanga ano makayo atama. Daniel waambile’mba: “Byo nalekele kukaya makayo a pa kompyuta atama, natendekele kubako bintu bikwabo nabiji kupwanañana na balunda ba mu kipwilo.” Luno Daniel ke painiya kabiji mukulumpe mu kipwilo.

15. Mambo ka byambo bya bubela o byatamina?

¹⁵ Byonka byo kyajinga kwi Timoti, ne atweba twafwainwa kwikala na milangwe ya kuyuka bizumba biji mu bubela busampanya bansatuki. (1 Timo. 4:1, 7; 2 Timo. 2:16) Bano bansatuki bakonsha kusampanya bya bubela pa balongo nangwa kwitulengela kutendeka kuzhinauka jibumba ja Yehoba. Buno bubela bwakonsha kukokesha lwitabilo lwetu.  Mambo ka? Mambo “bantu baji na michima yatama ne kukankalwa kumvwisha mwayila bukine” bo basampanya bino byambo. Kine kintu kyo bobila bino ke kukeba kuleta “mapata.” (1 Timo. 6:4, 5) Bekeba’mba twitabile byambo byabo byatama ne kuleka kuketekela balongo betu.

16. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuchinuzhuka?

¹⁶ Tai muchima pa mwingilo. Timoti byo ajinga “mushilikale wawama wa kwa Kilishitu Yesu,” watele muchima pa mwingilo wa kusapwila kechi pa kukebesha bunonshi nangwa pa bikonkwanyi bya mu bwikalo ne. (2 Timo. 2:3, 4) Byonka byajinga Timoti, ne atweba kechi twafwainwa kwikala na muchima wa kukebesha bya bunonshi ne. Mambo “bulume bwa bujimbijimbi buji na bunonshi” bwakonsha konauna butemwe bo twatemwa Yehoba, kuleka kunemeka Mambo a Lesa ne kuleka kubuulako bantu. (Mat. 13:22) Onkao mambo, twafwainwa kupeezhako bwikalo bwetu ne kwingijisha kimye ne ngovu yetu ‘kutwajijila na kukeba Bufumu patanshi.’—Mat. 6:22-25, 33.

17-18. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tuzhikijile bulunda bwetu ne Yehoba?

¹⁷ Ikalai benengezha kimye kyonse. Mushilikale wafwainwa kwinengezhezha jimo bya kwizhikijila aye mwine. Inge tukeba kulamawizha bintu byanema bitupa Yehoba, twafwainwa kwizhikijila inge twamona bya malwa. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kwingijilapo bukiji? Twafwainwa kwinengezhezha jimo.

¹⁸ Inge bantu bapwila pamo, bebabuula kwa kulupukila mutanchi saka akyangye kutendeka. Mambo ka? Mambo kyakonsha kwibapeelela kulupuka inge pamweka bintu bya kubazhimukila. Kyo kimotu, ne atweba twafwainwa kwinengezhezha jimo bya kuba inge pa TV nangwa pa kompyuta wetu paiya kipikichala kyatama nangwa byambo bya bansatuki. Umvwe twinengezhezha jimo ku bintu byakonsha kumweka, tukazhikijila bulunda bwetu ne Yehoba kabiji tukatwajijila kwikala batoka ku meso anji.—Sala. 101:3; 1 Timo. 4:12.

19. Ñanyi bintu byawama bikafumamo inge twalamawizha bya buneme bitupa Yehoba?

¹⁹ Twafwainwa kuzhikijila bintu bya buneme bitupa Yehoba, ko kuba’mba bukine bwa mu Baibolo ne mwingilo wa kufunjisha bantu. Inge ketube bino, tukekala na jiwi ja mu muchima jatoka, kwikala bwikalo bwawama, ne kwikala na lusekelo lwa kukwasha bantu kuyuka Yehoba. Na bukwasho bwa Yehoba, tukakonsha kulamawizha bintu byo etupa.—1 Timo. 6:12, 19.