MUTWE WA KUFUNDA 3
LWIMBO 35 ‘Muyukenga Bintu Byanemesha’
Fuukulainga Bintu Bisangajika Yehoba
“Kwakamwa Yehoba yo ntendekelo ya maana, kuyuka bintu kufuma ku Mwine Wazhila, yo milangwe.”—MAANA 9:10.
BYO TUSAKWISAMBAPO
Kwikala na maana a kuyuka ne kupima bintu bulongo ne milangwe byo byakonsha kwitukwasha kufuukula bintu bulongo.
1. Ñanyi bintu byakatazha byo tufuukula?
PA JUBA pa juba tufuukula bintu. Bintu bimo kechi bikatazha kufuukula ne, nabiji kusala kajo ka kwiaula nangwa kimye kya kulaajilapo. Pakuba bintu bikwabo bikatazha kufuukula. Bintu byo tufuukula byakonsha kwitulengela atweba ne ba mu kisemi kyetu kwikala na lusekelo ne na butuntulu bwa mubiji bwawama nangwa kwingijila Yehoba bulongo nangwa ne. Tukeba atweba ne ba mu kisemi kyetu kumwenamo byawama mu bintu byo tufuukula. Kyakilapo kunema, twaketekela kuba’mba tukafuukulanga bintu bitokesha Lesa ku muchima.—Loma 12:1, 2.
2. Ñanyi bintu bikemukwasha kufuukula bintu bulongo?
2 Mukafuukulanga bulongo bintu inge (1) mwayuka bishinka byonse, (2) mwayuka Yehoba byo alangulukapo ne (3) kulangulukapo bulongo pa byo mukeba kuba. Mu uno mutwe, tusakwisamba pa bino bintu bisatu. Kabiji usakwitukwasha byo twakonsha kwingijisha bulongo milangwe yetu.—Maana 2:11.
YUKAI BISHINKA BYONSE
3. Lumbululai ene mambo o mwafwainwa kukebela bishinka patanshi saka mukyangye kufuukulapo.
3 Kintu kitanshi kyo mwafwainwa kuba pa kuba’mba mufuukule bulongo ke kuyuka bishinka byonse. Mambo ka kuba bino o kwanemena? Fwanyikizhai’mba muntu wakolwa ubena kubuula dokotala lukatazho lwanji. Nanchi dokotala ufikatu ponkapo wamupa muchi kwa kubula patanshi kumwipuzha byo abena kumvwa nyi? Ine. Ne anweba mukafuukulanga bintu bulongo inge mwayuka bishinka byonse pa kintu kyo mukeba kufuukula. Mwakonsha kuba byepi bino?
4. Kwesakana na Byambo bya Maana 18:13, ñanyi kintu kyakonsha kwimukwasha kuyuka bishinka? (Monai ne kipikichala.)
4 Kwipuzha mepuzho kwakonsha kwimukwasha kuyuka bishinka byonse. Mwakonsha kuba byepi inge bemwita ku kijiilo? Mwakonsha kuya nyi? Inge wimwita kechi mwamuyuka bulongo nangwa kuyuka byo anengezha ne, mwafwainwa kumwipuzha’mba: “Kwepi kukekela kijiilo kabiji ñanyi kimye? Bantu banga bakatanwako? Bañanyi bakatangijilanga? Bañanyi bakataanwako? Ñanyi bintu byo banengezha bikoba bantu? Nanchi kukekala maalwa nyi? Kuyuka mikumbu ya ano mepuzho kukemukwasha kufuukula bulongo.—Tangai Byambo bya Maana 18:13.
Iipuzhai mepuzho pa kuba’mba muyuke bishinka byonse (Monai jifuka 4) a
5. Inge mwaikala na bishinka byonse, ñanyi bintu byo mwafwainwa kuba?
5 Inge mwayuka bishinka byonse, langulukai pa bintu byonse byo banengezha. Mukoba byepi inge mwayuka’mba ku kijiilo kukeya ne bantu babula kulondela mafunde a mu Baibolo nangwa kukekala maalwa kabiji kechi kukekala muntu wa kumona’mba babena kutoma kechi batoma avula kya kuba bapendwa ne? Nanchi mwalanguluka’mba ku kino kijiilo kukekala kusangalala kubi nyi? (1 Pe. 4:3) Nangwa mukoba byepi inge kimye pakekela kijiilo kyo kimye kyo muya na kupwila nangwa na kusapwila? Inge mwaikala na bino bishinka byonse po po mukafuukula bulongo bya kuba. Pano bino, kuji kintu kikwabo kyo mwafwainwa kuba. Mwakonsha kuyuka byo mubena kulanguluka pa kintu kyo mukeba kuba, bino mwafwainwa kwiipuzha’mba: ‘Nga Yehoba ulangulukapo’mba ka?’—Maana 2:6.
YUKAI YEHOBA BYO ALANGULUKAPO
6. Kwesakana na Yakoba 1:5, mambo o twafwainwa kulomba kwi Yehoba kuba’mba etukwashe?
6 Lombai kwi Yehoba kuba’mba emukwashe kuyuka byo alanguluka pa kintu kyo mukeba kufuukulapo kuba. Yehoba walaya kwitupa maana aketukwasha kufuukulapo bintu bimutokesha ku muchima. Aye upana ano maana “na muchima yense ku bonse kwa kubula kunenañana.”—Tangai Yakoba 1:5.
7. Mwakonsha kuyuka byepi bilanguluka Yehoba pa kintu kyo mubena kukeba kuba? Lumbululai.
7 Inge mwalomba kuba’mba Yehoba emukwashe, mwafwainwa kuta muchima ku mukumbu. Akilangulukai pa kino: Fwanyikizhai’mba mwalubilamo, bino mwaipuzha muntu wikala ku yoyo mpunzha kuba’mba emukwashe. Nanchi mwakonsha kutendeka kuya ponkapotu saka akyangye kwimukumbula nyi? Ine. Mwafwainwa kukiteleka ku byo abena kwimubuula. Po pamotu, inge mwalomba Yehoba kuba’mba emupe maana, yukai byo emukumbula kwingijisha mizhilo ne mafunde a mu Baibolo pa kuba’mba muyuke mwa kubila. Twambe’mba inge mukeba kufuukulapo kuya ku kijiilo kyo twaambapo kala, mwafwainwa kulanguluka pa byaamba Baibolo pa kusangalala kubi, kupwanañana na balunda batama ne kuyuka ene mambo o kyanemena kutangizhako bya Bufumu mu bwikalo bwenu.—Mat. 6:33; Loma 13:13; 1 Ko. 15:33.
8. Mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mutaane bishinka byo mubena kukeba? (Monai ne kipikichala.)
8 Nangwa byonkabyo, pa bimye bimo mwakonsha kukeba bukwasho pa kuba’mba mutaane bishinka byo mubena kukeba. Mwakonsha kwipuzha mulongo nangwa nyenga wabanda mu bukine. Pano bino, mwakonsha kumwenamo bingi inge mwikebela bishinka anweba bene. Mwakonsha kutaana bishinka byakonsha kwimukwasha bingi mu mabuku etu nabiji Buku wa Kukwasha Bakamonyi ba kwa Yehoba Kukebakeba Bishinka ne Binembelo Bikwasha Bena Kilishitu. Vulukainga kuba’mba kine kintu kya kubila bino ke kufuukula bintu bitookesha Yehoba ku muchima.
Yukai Yehoba byo alangulukapo (Monai jifuka 8) b
9. Twakonsha kuyuka byepi inge bintu byo tubena kufuukula bikatookesha Yehoba ku muchima? (Efisesa 5:17)
9 Twakonsha kuyuka byepi inge bintu byo tubena kufuukula bikatookesha Yehoba ku muchima? Patanshi, twafwainwa kumuyuka Yehoba bulongo. Baibolo waamba’mba: “Kuyuka bintu kufuma ku Mwine Wazhila, yo milangwe.” (Maana 9:10) Ibyo, pa kuba’mba tuyuke bintu twafwainwa kuyuka byubilo bya Yehoba, kyaswa muchima wanji, bintu byo atemwa ne bintu byo ashikwa. Iipuzhai’mba, ‘Kwesakana na byo nayuka Yehoba, ñanyi bintu byo nafwainwa kufuukula bikamutookesha ku muchima?’—Tangai Efisesa 5:17.
10. Mambo ka o kyanemena kulondela mafunde a mu Baibolo kukila kulondela bisho nangwa bibena kukeba bakilongo?
10 Bimye bimo pa kuba’mba tutookeshe Yehoba ku muchima, kechi twafwainwa kulondela bibena kukeba bakilongo nangwa balunda netu ne. Kiji bino mambo bansemi bamo bakanjikizha baana babo babakazhi kusongolwa ku banabalume banonshi nangwa boba bakonsha kwibapa mali a miketo avula bingi nangwa kya kuba bano banabalume kechi baji na bulunda bwakosa ne Yehoba ne. Boba bino mambo bakeba baana babo kuba’mba bakekalenga ntentente. Pano inge kyaikala bino, ñanyi ukebakwasha kwikala na bulunda bwakosa ne Yehoba? Nga Yehoba umona byepi kino? Mukumbu uji pa Mateo 6:33. Pa kino kinembelo bena Kilishitu bebatundaika ‘kutwajijila na kukeba Bufumu patanshi.’ Nangwa kya kuba tukeba kunemeka bansemi betu ne bantu ba mu nyaunda yetu, bino twafwainwa kuta muchima pa kuba bintu bisangajika Yehoba.
LANGULUKAIPO BULONGO PA BYO MUKEBA KUBA
11. Ñanyi kyubilo kyo baambapo pa Filipai 1:9, 10 kyakonsha kwimukwasha kulangulukapo bulongo pa bintu byo mukeba kuba?
11 Inge mwayuka mafunde a mu Baibolo akonsha kwimukwasha mu bintu byo mukeba kufuukula, mwafwainwa kulangulukapo bulongo pa bintu byo mukeba. (Tangai Filipai 1:9, 10.) Kwikala na milangwe kukemukwasha kuyuka bintu byakonsha kufuma mu bintu byo mukeba kuba. Kimye kimo kechi kyakonsha kwimukatazha kufuukula bintu ne. Nangwa byonkabyo, bintu bimo byakonsha kukatazha bingi kufuukula. Milangwe yo ikemukwasha kufuukula bulongo ne mu bintu byakatazha.
12-13. Milangwe ikemukwasha byepi kufuukulapo bulongo pa kutwela nkito?
12 Akilangulukai pa kino. Mubena kukeba nkito pa kuba’mba mumwenengamo mali a kukwashishamo kisemi kyenu. Mwataana kwa kwimutwezha nkito kubiji. Mwalangulukapo pa ino nkito byo iji, moba ne kimye kya kwingijilamo ino nkito, kimye kyo mwafwainwa kwenda pa kuba’mba mufike ku nkito ne bintutu bikwabo. Mwataana kuba’mba mwakonsha kwingila ino nkito yonse ibiji kwesakana na mafunde a mu Baibolo. Kampe mwasalapo kutwela nkito kumo mambo yo yo mwatemwa nangwa kampe mukafolanga mali avula. Nangwa byonkabyo, kuji bintu byo mwafwainwa kulangulukapo saka mukyangye kufuukulapo kutwela ino nkito.
13 Mwafwainwa kwiipuzha’mba, nanchi kutwela ino nkito kukemulengelanga kubula kutaanwa ku kupwila nyi? Abya ikemulengelanga kubula kwikala na kimye kya kukwasha ba mu kisemi kyenu kwikala na lusekelo ne kukosesha bulunda bwabo ne Yehoba nyi? Kwiipuzha ano mepuzho kukemukwasha ‘kuyuka bintu byanemesha’ ko kuba’mba kupopwela Yehoba ne kubila ba mu kisemi kyenu bintu byo bakeba kukila kutatu muchima pa bintu bya ku mubiji. Kuba bino kukemulengela kufuukula bintu bitookesha Yehoba ku muchima.
14. Milangwe ne kutemwa bantu biketukwasha byepi kubula kuba bintu byakonsha kutuntwisha bakwetu?
14 Kabiji milangwe yakonsha kwitukwasha kufuukula bintu byakonsha kubula ‘kutuntwisha bakwetu.’ (Fili. 1:10) Kyanema bingi kuba bino mambo kiketukwasha kufuukula bulongo pa mvwajilo ne mwekelo yetu. Kampe twakonsha kutemwa mvwajilo imo ne mwekelo. Pano mwakonsha kuba byepi inge ino mvwajilo ne mwekelo yenu ibena kutuntwisha bantu bamo mu kipwilo nangwa ba mu kimasamasa? Milangwe iketukwasha kunemeka bikeba bakwetu. Kutemwa bantu kuketulengela kutemwa ‘bintu byawamina ne bakwetu’ ne kwibalangulukilako. (1 Ko. 10:23, 24, 32; 1 Timo. 2:9, 10) Kuba bino kuketulengela kufuukula bintu bikamweshanga’mba twatemwa ne kunemeka bakwetu.
15. Ñanyi bintu byo mwafwainwa kuba saka mukyangye kufuukula kintu kyanema?
15 Inge mubena kufuukula pa bintu byanema, langulukai pa bintu byakonsha kufumamo. Yesu witufunjishe’mba twafwainwa ‘kubala mali o tukengijisha.’ (Luka 14:28) Onkao mambo, mwafwainwa kulanguluka pa kimye, mali ne bulume bo mukengijisha pa kuba’mba kintu kyo mwafuukulapo kikobiwe. Kimye kimo mwakonsha kwipuzha ba mu kisemi kyenu kwimubuula byo babena kukeba kuba pa kuba’mba kintu kyo mwafuukula kuba kikengijiwe. Mambo ka o kyanemena kuba bino? Kuba bino kwakonsha kwimukwasha kuyuka inge mwafwainwa kupimpulako bintu bimo nangwa kwingijisha jishinda jikwabo. Kabiji inge mwaswisha ba mu kisemi kyenu kwambapo pa byo mwafuukula ne kuteleka ku milanguluko yabo, bakakasuluka kwingijila pamo ne anweba pa kuba’mba bintu byo mwafuukulapo bikobiwe.—Maana 15:22.
FUUKULAINGA BINTU BIKEMUKWASHA
16. Ñanyi bintu bikemukwasha kufuukula bulongo? (Monai ne kakitenguluzha ka kuba’mba “ Bintu Byakonsha Kwimukwasha Kufuukula Bulongo.”)
16 Inge mwalondela bintu byo twaambapo kala, ko kuba’mba mukafuukulanga bintu bulongo. Inge mwayuka bishinka byonse ne kulondela mafunde a mu Baibolo, mukafuukulanga bintu bitookesha Yehoba ku muchima. Onkao mambo, mwakonsha kulomba Yehoba kuba’mba emukwashe kufuukula bintu bikemukwasha.
17. Ñanyi kintu kikatampe kyakonsha kwimukwasha kufuukula bintu bulongo?
17 Nangwa kya kuba mwafuukula bintu bulongo pa myaka yavula, vulukainga kuba’mba kintu kikatampe kyakonsha kwimukwasha kufuukula bulongo ke kwingijisha maana afuma kwi Yehoba, kechi kwingijisha maana etu nangwa bintu byo twayuka ne. Yehoba ye yenkatu wakonsha kwitupa maana a kuyuka ne kupima bintu bulongo ne milangwe. Abino bintu bisatu byo bitulengela kwikala na maana. (Maana 2:1-5) Yehoba wakonsha kwimukwasha kufuukula bintu bimutookesha ku muchima.—Sala. 23:2, 3.
LWIMBO 28 Kwikala Balunda na Yehoba
