1, 2. (a) Ñanyi kintu kiletela bantu ba Lesa lusekelo lelo jino? (b) Bansemi bena Kilishitu ne bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha byepi banyike kuyuka mwatala lubatizhilo?

MUKULUMPE MU KIPWILO umo waambijile mwanyike wa myaka 12 aye Christopher, amba: “Nakuyuka kufumatu kimye kyo wasemekelwe, kabiji natemwa bingi pa kumvwa’mba ukeba kubatizhiwa. Nkushikisheko, ‘Mambo ka o ubena kukebela kubatizhiwa?’” Paji kyalengejile uno mukulumpe mu kipwilo kwipuzha buno bwipuzho. Kituletela bingi lusekelo pa kumona banyike bavula saka babatizhiwa pa mwaka pa mwaka. (Musapwishi 12:1) Bino bansemi bena Kilishitu ne bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kumona’mba baana befuukwila abo bene ne kuba’mba bayuka mwatala lubatizhilo.

² Mu Baibolo tufunda amba kwipana ne kubatizhiwa yo ntendekelo  ya bwikalo bupya bwa mwina Kilishitu. Buno bwikalo bupya buleta mapesho avula kufuma kwi Yehoba kabiji ne bulwi kufuma kwi Satana. (Byambo bya Maana 10:22; 1 Petelo 5:8) O ene mambo bansemi bena Kilishitu o bafwainwa kufunjishisha baana babo byo kilumbulula kwikala mwana wa bwanga wa kwa Kilishitu. Inge banyike kechi baji na bansemi bena Kilishitu ne, bakulumpe mu kipwilo bakamwesha butemwe kupichila mu kwibakwasha kuyuka byo kilumbulula kwipana ne kubatizhiwa. (Tangai Luka 14:27-30.) Byonkatu muntu byo anengezhezha jimo pa kushimika kishimikwa ne kwikipwisha, banyike nabo bafwainwa kwinengezha saka bakyangye kubatizhiwa pa kuba’mba bengijile Yehoba mu bukishinka “kufika ne ku mpelo.” (Mateo 24:13) Ki ka kikakwasha banyike kutwajijila kwingijila Yehoba myaka ne myaka? Twayai tumone.

3. (a) Byambo bya kwa Yesu ne Petelo bitufunjishapo ka pa buneme bwa lubatizhilo? (Mateo 28:19, 20; 1 Petelo 3:21) (b) Ñanyi mepuzho o tusakwisambapo kabiji mambo ka?

³ Nanchi mwi mwanyike ukeba kubatizhiwa nyi? Inge ibyo, ko kuba’mba mukeba kuba kintu kyawama bingi. Kubatizhiwa ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba ke munema mukatampe. Kino ke kintu kyafwainwa kuba mwina Kilishitu yense, kabiji kikebewa bingi ku boba bakapuluka malwa akatampe. (Mateo 28:19, 20; 1 Petelo 3:21) Inge mwabatizhiwa, mumwesha’mba mwalaya kwingijila Yehoba myaka ne myaka. Mukebesha kufikizha uno mulaye, onkao mambo, mepuzho alondelapo asakwimukwasha kumona inge mwinengezha kubatizhiwa: (1) Nanchi nakoma mu maana kya kuba nakonsha kwifuukwila nyi? (2) Nanchi nefuukwilatu amiwa mwine kubatizhiwa nyi? (3) Nanchi nayuka byo kilumbulula kwipana kwi Yehoba nyi? Twayai twisambe pa ano mepuzho.

4, 5. (a) Nanchi bantu bakoma mu myaka bo bonkatu bafwainwa kubatizhiwa nyi? (b) Kilumbulula ka mwina Kilishitu kukoma mu maana?

⁴ Baibolo kechi waambapo’mba muntu wafwainwatu kubatizhiwa inge wakoma nangwa wafikizha myaka yatongolwa ne. Pa Byambo bya Maana 20:11 paamba’mba: “Mwana bamuyukila ku byubilo byanji, kana byubilo byanji byawama nangwa koloka.” Onkao mambo, nangwatu mwanyike wakonsha kuyuka byo kilumbulula kuba byawama ne kwipana ku Mulenga wanji. Lubatizhilo ke kintu kyanema kyafwainwa kuba mwanyike wakoma mu maana kabiji wipana kwi Yehoba.—Byambo bya Maana 20:7.

⁵ Kukoma mu maana kulumbulula ka? Kechi kulumbululatu kukoma mu myaka nangwa mu kimino ne. Baibolo waamba’mba  bantu bakoma ke boba bengijisha “milangwe” kuyuka mwapusena kyawama ne kyatama. (Bahebelu 5:14) Muntu wakoma mu maana wayuka kyawama kabiji ufuukula mu muchima wanji kwikyuba. Onkao mambo, kechi kyapela kumongola kuba kyatama ne. Kabiji kechi ukeba kimye kyonse muntu wa kumubuula kuba kyawama ne. Onkao mambo, twakonsha kuketekela’mba mwanyike ubena kubatizhiwa ke yewa wakonsha kuba byaoloka nangwatu inge bansemi banji nangwa bakulumpe bafwapo.—Esakanyaiko Filipai 2:12.

6, 7. (a) Lumbululai makatazho apichilemo Danyela kimye kyo ajinga mu Babilona. (b) Danyela wamwesheshe byepi amba wakomene mu maana?

⁶ Nanchi mwanyike wakonsha kukoma mu maana kya kuba keobe bino nyi? Monai byaubile Danyela. Wafwainwa wajinga mwanyike kimye kyo bamufumishe ku bansemi ne kumutwala ku Babilona. Ponkapotu, Danyela watendekele kwikala na bantu babulanga kukookela mikambizho ya Lesa. Pano twayai tulangulukishepo pa bintu byo byajinga kwi Danyela. Bamunemekele bingi mu Babilona. Wajinga pa banyike bachechetu bo basajile kwingijila mfumu. (Danyela 1:3-5, 13) Kyamweka Danyela wajinga na kifulo kyanema bingi mu Babilona kukila kyo akonsheshe kwikala nakyo mu Isalela.

⁷ Pano Danyela waubile byepi nangwa kya kuba wajinga mwanyike? Nanchi waswishishe bantu ba mu Babilona kumwalula nangwa kukookesha lwitabilo lwanji nyi? Ine. Baibolo waamba’mba kimye kyo ajinga mu  Babilona, Danyela “wafuukwilepo mu muchima wanji amba kechi ukezhilulula” ne, ko kuba’mba kechi ukevwanga mu bupopweshi bwa bubela ne. (Danyela 1:8) Kino kimwesha’mba wakomene mu maana.

8. Mwakonsha kufunjilako ka ku byaubile Danyela?

⁸ Mwakonsha kufunjilako ka ku byaubile Danyela? Mwanyike wakoma mu maana ukosela bintu byo aitabilamo, nangwatu mu bimye byakatazha. Kechi ukekala nobe longolo waluka misombelo kwesakana na mpunzha ko aji ne. Kechi wibepekezha kwikala mulunda na Lesa inge uji pa Nzubo ya Bufumu, bino inge uji ku sukulu keobe bya mu ntanda ne. Pakuba wikala wa kishinka nangwa inge wapita mu lweseko.—Tangai Efisesa 4:14, 15.

9, 10. (a) Mwanyike wakonsha kumwenamo byepi inge kealanguluke pa byo aubile na meseko a lwitabilo o apichilemo katataka? (b) Lubatizhilo lulumbulula ka?

⁹ Ibyo kuba’mba kafwako walumbuluka ne. Banyike ne bakulumpe bonse balubankanya. (Musapwishi 7:20) Bino inge mubena kukeba kubatizhiwa, kyawama kwipima kumona inge mubena kukebesha kulama mikambizho ya Yehoba. Ishikishai’mba, ‘Nanchi natwajijila kukookela Yehoba pa kimye kyabaya nyi?’ Vulukai kimye kyapeleleko kyo mwapichile mu lweseko. Nanchi mwafuukwilepo kuba kintu kyawama nyi? Byonka byo kyajinga kwi Danyela, abya kujipo muntu wimutundaika kwingijisha kya bupe kyenu mu ntanda ya kwa Satana nyi? Umvwe kemupite mu lweseko lwa uno mutundu, nanchi muyuka kyaswa muchima wa Yehoba nyi?—Efisesa 5:17.

¹⁰ Mambo ka o kyanemena kuyuka mikumbu ya ano mepuzho? Mambo ikemukwasha kuyuka’mba lubatizhilo ke kintu kyanema bingi. Kubatizhiwa kumwesha bantu amba mwalaya mulaye wanema kwi Yehoba. Mwalaya amba mukamutemwa ne kumwingijila na muchima wenu yense myaka ne myaka. (Mako 12:30) Yense wabatizhiwa wafwainwa kwibikako kufikizha uno mulaye kwi Yehoba.—Tangai Musapwishi 5:4, 5.

11, 12. (a) Muntu ukeba kubatizhiwa wafwainwa kushiinwa’mba ka? (b) Ki ka kikemukwasha kumona lubatizhilo byonka Yehoba byo elumona?

¹¹ Baibolo waamba’mba bantu ba Yehoba bonse kumvwangakotu ne banyike, “bakepana” kumwingijila. (Salamo 110:3) Onkao mambo, muntu ukeba kubatizhiwa wafwainwa kushiinwa’mba wifuukwilatu aye mwine. Kino kikebewa kulangulukishapo pa kyo mukeba kuba, kikatakata inge mwakomena mu bukine.

¹² Mu kukoma kwenu, mwamona bantu bavula saka babatizhiwa, bamo kampe balunda nenu ne bakolojenu ne bankasenu. Bino mwafwainwa kujimuka, kuchiina’mba mwakatendeka kukeba kubatizhiwa na mambotu a kuba’mba mwakoma nangwa mubena  kumona bantu bonse babena kubatizhiwa. Pano mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mumonenga lubatizhilo byonka Yehoba byo elumona? Ikalaiko na kimye kya kulanguluka pa ene mambo lubatizhilo o lwanemena. Musakufunda bishinka byavula mu uno mutwe ne mu walondelapo.

13. Mwakonsha kuyuka byepi inge mwafuukula na muchima yense kukeba kubatizhiwa?

¹³ Kulanguluka pa milombelo yenu ke jishinda jimo ja kuyukilamo inge mwafuukulapo na muchima yense kubatizhiwa. Bimye binga byo mulomba kwi Yehoba? Nanchi mushinkamika pa kulomba nyi? Mikumbu ya ano mepuzho yakonsha kumwesha bulunda bwenu ne Yehoba byo buji. (Salamo 25:4) Javula Yehoba ukumbula milombelo yetu kupichila mu Baibolo. Onkao mambo, jishinda jikwabo jo mwakonsha kuyukilamo inge mukeba kwikala balunda na Yehoba ne kumwingijila na muchima yense, ke kulanguluka pa mutanchi wenu wa lufunjisho lwa pa bunke. (Yoshua 1:8) Ishikishai’mba: ‘Bimye binga byo ngikala na lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke? Nanchi ntaanwako ku kupopwela kwa kisemi nyi?’ Mikumbu ya ano mepuzho ikemukwasha kuyuka inge mwifuukwilatu anwe bene kukeba kubatizhiwa.

14. Lumbululai lupusano luji pa kwipana ne kubatizhiwa.

¹⁴ Banyike bamo kechi bakonsha kuyuka lupusano luji pa kwipana ne kubatizhiwa ne. Bamo bakonsha kwamba’mba bepana kala kwi Yehoba, bino kechi benengezha kubatizhiwa ne. Nanchi kino kyakonsheka nyi? Kwipana ke kubuula Yehoba mu lulombelo amba mukamwingijilanga myaka ne myaka. Inge mwabatizhiwa, ko kuba’mba mubena kumwesha bantu amba mwipaine kala kwi Yehoba. Onkao mambo, saka mukyangye kubatizhiwa, mwafwainwa kuyuka kwipana kwi Lesa byo kulumbulula.

15. Kwipana kulumbulula ka?

¹⁵ Inge mwipana kwi Yehoba, ko kuba’mba mwamuswisha kwikala na luusa pa bumi bwenu. Mwamulaya amba kumwingijila kyo kintu kyanema mu bwikalo bwenu. (Tangai Mateo 16:24.) Kulaya Lesa uno mulaye ke kintu kyanema bingi. (Mateo 5:33) Onkao mambo, mwakonsha kumwesha byepi amba Yehoba ye uji na luusa pa bumi bwenu, kechi anweba bene ne?—Loma 14:8.

16, 17. (a) Ambai kya kumwenako kibena kumwesha byo kilumbulula kwikana anweba bene. (b) Inge muntu wipana, ko kuba’mba waamba’mba ka?

¹⁶ Fwanyikizhai amba mukwenu wimupa motoka. Wimupa mapepala o banembesheshepo motoka ne kwimwambila’mba: “Uno motoka wenu.” Bino uno mulunda nenu wimwambila’mba: “Yami nsakulamanga makii. Kabiji yami nkendeshanga, kechi anweba ne.” Mwakonsha kwibumona byepi buno bupe? Kabiji mwakonsha kumumona byepi mukwenu wimupa motoka?

¹⁷ Inge muntu wapana bumi bwanji kwi Yehoba, ubuula Lesa amba: “Nemupa bumi bwami. Yenu muji na luusa pe amiwa.” Yehoba uketekela uno muntu kufikizha mulaye wanji. Pano kyakonsha kwikala byepi inge uno muntu waleka kukookela Yehoba kupichila mu kwifwalama na muntu ubula kwingijila Lesa? Nangwa inge waswa kwingila nkito  ikamulengelanga kubula kusapwila nangwa kupwila kimye kyonse? Ko kuba’mba uno muntu kechi ubena kulama mulaye ye alayile Yehoba ne. Ujitu pamo na yewa walama makii a motoka. Inge twapana bumi bwetu kwi Yehoba, tumubuula amba, “Yenu muji na luusa pa bumi bwami, kechi amiwa ne.” Onkao mambo, kimye kyonse tukobanga bikeba Yehoba, kechi byo tukeba ne. Twayai tulondelenga Yesu, waambile’mba: “Naiya kufuma mwiulu, kechi na kuba kyaswa muchima wami ne, poso kuba kyaswa muchima wa yewa wantumine.”—Yoano 6:38.

18, 19. (a) Byaambile Rose ne Christopher byamwesha byepi amba kubatizhiwa ke kintu kyawama kileta mapesho? (b) Lubatizhilo mwilumona byepi?

¹⁸ Kyamwekatu patoka amba lubatizhilo ke kintu kyanema bingi. Kwipana kwi Yehoba ne kubatizhiwa ke munema mukatampe. Banyike batemwa Yehoba kabiji bayuka byo kilumbulula kwipana, kechi bakankazhama kwipana kwi Lesa ne kubatizhiwa ne. Kechi belangulusha inge bauba bino ne. Mwanyike wabatizhiwa aye Rose waambile’mba: “Namutemwa bingi Yehoba, kabiji kafwako kintu kyakonsha kundetela lusekelo kukila kumwingijila. Pa byonse byo nafuukulapo mu bwikalo bwami, kubatizhiwa kyo kintu kyo nafuukwile na muchima yense.”

¹⁹ Pano kyajinga byepi kwi Christopher ye twaambapo ku ntendekelo ya uno mutwe? Ulangulukapo byepi byo afuukwilepo kubatizhiwa kimye kyo ajinga na myaka 12? Waamba’mba uji bingi na lusekelo na mambo a kuba’mba wafuukwilepo kubatizhiwa. Waikele painiya wa kimye kyonse kimye kyo ajinga na myaka 17, kabiji bamutongwele bunkwasho kimye kyo ajinga na myaka 18. Luno wingijila pa Betele. Waamba’mba: “Naubile bulongo kufuukulapo kubatizhiwa. Nji bingi na lusekelo mu bwikalo bwami mambo ñingijila Yehoba ne jibumba janji.” Inge mukeba kubatizhiwa, mwakonsha kwinengezha byepi? Mutwe walondelapo ukakumbula buno bwipuzho.