1, 2. (a) Lumbululai ene mambo lubatizhilo o lwaikela kintu kyanema. (b) Ñanyi bintu byafwainwa kuba muntu saka akyangye kubatizhiwa, kabiji mambo ka?

NANCHI mwi mwanyike ubena kukeba kubatizhiwa nyi? Umvwe ibyo, mukeba kuba kintu kyanema kukila byonse. Byonka byo twafunjile mu mutwe wafumako, kufuukulapo kubatizhiwa ke mutembo mukatampe. Inge mwabatizhiwa, mumwesha bonse amba mwipana kwi Yehoba, ko kuba’mba mwamulaya amba mukamwingijilanga myaka ne myaka ne kuba’mba kuba kyaswa muchima wanji kyo kintu kyanema mu bwikalo bwenu. Na mambo a kuba’mba uno ke mulaye wanema kwi Lesa, mwafwainwatu kubatizhiwa inge mwakoma mu maana, mwifuukwila anwe bene kubatizhiwa, kabiji mwayuka byo kilumbulula kwipana kwi Lesa.

² Pano bino, kampe mulanguluka’mba kechi mwinengezha kubatizhiwa ne. Nangwa kampe mulanguluka’mba mwafikilamo kubatizhiwa, bino bansemi benu babena kwamba’mba mupembeleleko pacheche, mukikomeko ne kuyuka byavula  mu bwikalo. Mwafwainwa kuba byepi? Kulefulwa ne. Pakuba, mwafwainwa kwingijisha kino kimye kufunjilapo byavula pa kuba’mba mukafikilemo bukiji kubatizhiwa. Pa kuba’mba mube byobyo, mwafwainwa kuba bino bintu bisatu: (1) kushiinwa pa byo mwaitabilamo, (2) kwikala na byubilo byawama, ne (3) kwikala na muchima wa kusanta.

3, 4. Banyike bakonsha kufunjilako ka ku byaubile Timoti?

³ Akilangulukai byo mwakonsha kukumbula ano mepuzho: Ñanyi kintu kyandengela kwitabila’mba Lesa ko aji? Mambo ka o nashiinwa amba Baibolo wafuma kwi Lesa? Mambo ka o nkookela mikambizho ya Lesa mu kifulo kya kulondela byubilo bya mu ino ntanda? Ano mepuzho akonsha kwimukwasha kulondela lujimuno lwa mutumwa Paulo lwa kuba’mba: “Muyukenga kyaswa muchima wa Lesa, akya kyawama, kyalumbuluka kabiji kimutokesha ku muchima.” (Loma 12:2) Mambo ka o mwafwainwa kubila bino?

⁴ Mwakonsha kufunjilako ku byaubile Timoti. Wayukile bulongo Binembelo mambo bainanji ne bankambo yanji ba bakazhi bamufunjishe bukine. Nangwa byonkabyo, Paulo wabuujile Timoti amba: “Utwajijile kulondela bintu byo wafunjile ne byo bakukwashishe kumvwisha kuba’mba witabile.” (2 Timoti 3:14, 15) Byambo bya kuba’mba “byo bakukwashishe kumvwisha” bilumbulula “kushiinwa ne kuketekela amba abyo bintu bya kine.” Onkao mambo, Timoti washiinwe’mba bukine butaanwa mu Binembelo. Kechi waitabijile na mambo a kuba’mba bainanji ne bankambo yanji ba bakazhi bamwambijile’mba etabile ne, bino ke na mambo a kuba’mba walangulukilepo pa byo afunjile ne kwitabila.—Tangai Loma 12:1.

5, 6. Mambo ka o kyanemena kufunda bya kwingijisha “bulume bwenu bwa kulanguluka” saka mukiji banyike?

⁵ Nga anweba kiji byepi? Kampe papita myaka yavula kufuma po mwayukijile bukine. Umvwe ibyo, langulukai pa bintu byalengejile amba mwitabile. Kino kikemukwasha kukosesha lwitabilo lwenu ne kuchinuzhuka kufuukula byatama na mambotu a kulondela bakwenu, bilanguluka bantu ba mu ino ntanda, nangwa byo mubena kukeba anwe bene.

⁶ Inge mwafunda bya kwingijisha “bulume bwenu bwa kulanguluka” saka mukiji banyike, mukayuka bya kukumbula mepuzho epuzha bakwenu, nabiji a kuba’mba: ‘Washiinwa byepi amba Lesa ko aji? Inge Lesa witutemwa, mambo ka o aswishisha bintu byatama kubiwa? Kyajinga byepi pa kuba’mba Lesa abule kwikala na ntendekelo ne mpelo?’ Umvwe mwinengezha, mepuzho a uno mutundu kechi akemulengela kuzhinauka ne, bino akemutundaika kuteshako muchima kufunda Baibolo.

7-9. Lumbululai kipungu kya pa Intaneti kya kuba’mba “Nanchi Baibolo Ufunjisha’mba Ka?,” byo kyakonsha kwimukwasha kushiinwa pa bintu byo mwaitabilamo.

⁷ Kutesha muchima ku lufunjisho lwa pa bunke kukemukwasha kukumbula mepuzho,  kuleka kuzhinauka, ne kushiinwa pa byo mwaitabilamo. (Byubilo 17:11) Tuji na mabuku avula alumbulula Baibolo akonsha kwimukwasha kuba bino. Bavula batemwa kufunda buloshuwa wa kuba’mba The Origin of Life—Five Questions Worth Asking ne buku wa kuba’mba Is There a Creator Who Cares About You? Kabiji banyike bavula bamwenamo mu kipungu kya kuba’mba “Nanchi Baibolo Ufunjisha’mba Ka?” kiji pa keyala wetu wa pa Intaneti wa jw.org. Kino kipungu mwakonsha kwikitaana po banemba’mba BIFUNJISHA BAIBOLO, apa bino mwachinta pa BANYIKE. Byonse biji mu kino kipungu bebinengezhezha kwimukwasha kushiinwa byaamba Baibolo pa jashi jo mubena kukeba.

⁸ Na mambo a kuba’mba mufunda Baibolo, kampe mwayuka kala mikumbu ya mepuzho amo ataanwa mu kino kipungu. Pano nanchi mwashiinwa amba ino mikumbu yenu ya kine nyi? Byanembwa mu kino kipungu bikemulengela kulangulukapo bulongo pa binembelo byavula ne kwimutundaika kunemba bishinka byalengela’mba mwitabile byobyo. Kino kikemukwasha kuyuka bya kulumbulula byo mwaitabilamo ku bakwenu. Inge kya kuba muji na Intaneti po mwakonsha kutaana kino kipungu kya kuba’mba “Nanchi Baibolo Ufunjisha’mba Ka?” mwakonsha kwikingijisha pa lufunjisho lwa pa bunke pa kuba’mba mushiinwe pa bintu byo mwaitabilamo.

⁹ Mwafwainwa kushiinwa anwe bene amba buno bo bukine. Kuba bino kukemulengela kufikilamo kubatizhiwa. Mwanyike umo wa mukazhi waambile’mba: “Saka nkyangye kubatizhiwa, nafunjile Baibolo ne kumona’mba buno bo bupopweshi bwa kine. Kabiji pa juba pa juba kushiinwa kwami kutwajijila kukoselako.”

10. Mambo ka mwina Kilishitu wabatizhiwa o afwainwa kwikela na byubilo bimwesha lwitabilo lwanji?

¹⁰ Baibolo waamba’mba: “Lwitabilo lwabula mingilo, nalo lwafwa.” (Yakoba 2:17) Inge kya kuba mwashiinwa amba byo mwaitabilamo  bya kine, kino kikamwekela mu byubilo byenu. Mukekala na byubilo byatongolwa mu Baibolo amba “byubilo byazhila ne kwingila mingilo ya kunemeka Lesa.”—Tangai 2 Petelo 3:11.

11. Lumbululai mwatala byambo bya kuba’mba “byubilo byazhila.”

¹¹ “Byubilo byazhila” byo byepi? Inge kya kuba byubilo byenu byazhila, ko kuba’mba muji na byubilo byawama. Kya kumwenako, langulukai pa bañondo batanu na umo bapitapo. Kimye kyo mwaesekelwe kuba bintu byatama, nanchi mwalangulukilepo bulongo kuyuka kyawama ne kyatama nyi? (Bahebelu 5:14) Nanchi muvuluka bimye byo mwashinjile meseko nangwa kukana kulondela bakwenu nyi? Inge muji ku sukulu, nanchi bakwenu bemuyuka’mba muji na byubilo byawama nyi? Nanchi mutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba nyi, inyi mulondela byuba bakwenu bo mufunda nabo pa kuba’mba babulenga kwimwendeleka? (1 Petelo 4:3, 4) Ibyo kuba’mba kafwako muntu walumbuluka ne. Bimye bimo, nangwatu boba baingijila Yehoba pa myaka yavula bakonsha kumvwa bumvu, kabiji kyakonsha kwibakatazha kusapwila ku bakwabo. Bino muntu wipana kwi Lesa kechi umvwa bumvu kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba ne, kabiji umwesha bino kupichila mu byubilo byanji byawama.

12. “Mingilo ya kunemeka Lesa” yo yepi, kabiji mwafwainwa kwiimona byepi?

¹² “Mingilo ya kunemeka Lesa” yo yepi? Yavwangamo mingilo yo mwingila mu kipwilo, nabiji kuya na kupwila ne kusapwila. Kabiji mwavwangwa ne bintu bikwabo bibula kumona bantu, nabiji milombelo ya pa bunke yo mulomba kwi Yehoba ne lufunjisho lwa pa bunke. Muntu wipana kwi Yehoba kechi ulanguluka’mba bino bintu byakatazha kuba ne. Umvwa byonka byaumvwine Mfumu Davida waambile’mba: “Nsekela bingi kuba kyaswa muchima wenu, anweba Lesa wami, ne mizhilo yenu iji mwine mukachi kami.”—Salamo 40:8.

13, 14. Ñanyi mapepala akonsha kwimukwasha kwingila “mingilo ya kunemeka Lesa,” kabiji banyike bamo bamwenemo byepi mu kwingijisha ano mapepala?

¹³ Pa kwimukwashako kwibikila bikonkwanyi, kuji mapepala a kwingijisha mu buku wa Kibemba wa Ifipusho Abacaice Bepusha ne Fyasuko Ifingabafwa, Ibuuku 2, pa mapa 308 ne 309. Pa ano mapepala mwakonsha kunembapo mikumbu ya mepuzho nabiji a kuba’mba: “Nanchi mushinkamika pa kulomba nyi, kabiji milombelo yenu imweshapo ka pa byo mwatemwa Yehoba?” “Ñanyi bintu byo mulombapo mu milombelo yenu ya pa bunke?” “Nanchi muya na kusapwila nangwa kya kuba bansemi benu kechi babena kuya nenyi?” Pa ano mapepala paji ne mapunzha pa kunemba bikonkwanyi byenu kutazha ku milombelo, lufunjisho lwa pa bunke, ne kusapwila.

¹⁴ Banyike bavula balanguluka pa kubatizhiwa bataana kuba’mba ano mapepala ebakwasha bingi. Nyenga umo mwanyike aye Tilda waambile’mba: “Naingijishe ano mapepala pa kwibikila bikonkwanyi. Naubilengakotu kimo kimo, kabiji byo papichile mwaka umo nafikijilemo kubatizhiwa.”  Mulongo mwanyike aye Patrick, naye waubile byonka bye. Waambile’mba, “Nayukile bintu byo nafwainwe kuba, bino kwibinemba kwankwashishe kwingila na ngovu kwibifikizha.”

15. Lumbululai ene mambo muntu o afwainwa kwifuukwila mwine kwipana kwi Lesa.

¹⁵ Bwipuzho bumo buji pa ano mapepala ke bwa kuba’mba: “Nanchi mwakonsha kutwajijila kwingijila Yehoba nangwatu inge bansemi benu ne balunda nenu baleka kumwingijila nyi?” Inge mwipana kwi Yehoba ne kubatizhiwa, mukekala balunda nanji. Onkao mambo, bintu byo mubila Yehoba kechi byafwainwa kwimena pa bansemi benu nangwa pa muntu mukwabo ne. Byubilo byenu byazhila ne mingilo ya kunemeka Lesa bimwesha amba mwashiinwa’mba mwataana bukine kabiji mukeba kulondela mizhilo ya Lesa. Inge mwauba bino, mukafikilamo kubatizhiwa.

16, 17. (a) Ñanyi kintu kyafwainwa kulengela muntu kwikala mwina Kilishitu? (b) Kusanta pa bukuzhi twakonsha kwikufwanyikizha ku ka?

¹⁶ Juba jimo, mwanamulume wayukile Mizhilo ya Mosesa waipwizhe Yesu amba: “Nanchi mukambizho mukatampe . . . ye  wepi?” Yesu wamukumbwile’mba: “Wafwainwa kutemwa Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense ne na maana obe onse.” (Mateo 22:35-37) Yesu wamwesheshe’mba kutemwa Yehoba ko kwafwainwa kulengela muntu kubatizhiwa ne kwikala mwina Kilishitu. Jishinda jimo jo twakonsha kukoseshamo butemwe bwetu mwi Yehoba ke kulanguluka pa bukuzhi, bupe bukatampe Lesa bo apa bantu. (Tangai 2 Kolinda 5:14, 15; 1 Yoano 4:9, 19.) Inge mwauba bino, mukakebanga kumwesha’mba musanta pa buno bupe bwawama.

¹⁷ Kusanta kwenu pa bukuzhi twakonsha kwikulumbulula bino: Fwanyikizhai’mba mubena kutomena kabiji muntu waiya na kwimufumya pa mema. Nanchi mwakonsha kuyatu ku nzubo, mwishiimuna ne kulubako ku byaji kwimubila uno muntu nyi? Ine. Mukamusanchilanga kimye kyonse uno muntu waji kwimupulusha. Kyo kimotu, twafwainwa kusanchilanga Yehoba ne Yesu pa bukuzhi. Bo betulengela kwikala na bumi. Betupokolola ku bundengamambo ne lufu. Na mambo a kuba betutemwa, tuji na luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka mu Paladisa pano pa ntanda.

18, 19. (a) Mambo ka o mwafwainwa kubujila kuchiina kwikala ku lubaji lwa Yehoba? (b) Kwingijila Yehoba kulengela byepi bwikalo bwenu kuwama?

¹⁸ Nanchi musanta pa bintu bimubila Yehoba nyi? Inge ibyo, kintu kyawama kyo mwafwainwa kuba ke kwipana ne kubatizhiwa. Inge mwipana kwi Lesa, ko kuba’mba mwamulaya’mba mukobanga kyaswa muchima wanji myaka ne myaka. Nanchi mwafwainwa kuchiina kumulaya bino nyi? Ine. Yehoba ukeba’mba mwikalenga bulongo, kabiji ukafweta bonse boba kyaswa muchima wanji. (Bahebelu 11:6) Inge mwapana bumi bwenu kwi Lesa ne kubatizhiwa, bwikalo bwenu kechi bukatama ne, bino po po bukawama. Mulongo wa myaka 24 wabatizhiwe saka akiji mwanyike waambile’mba, “Inge kya kuba napembejile’mba nkomeneko inge nayukile byavula, bino kufuukulapo kwipana kwi Yehoba kwanzhikijile kubula kulondela bintu bya mu ino ntanda.”

¹⁹ Yehoba ukeba’mba mwikalenga bulongo. Pakuba Satana witemwa kabiji kechi wimuta muchima ne. Inge mwamulondela, kafwako kyawama kyo akonsha kwimupa ne. Wakonsha kwimupa byepi bintu byo abula? Kechi uji na mambo awama ne, kabiji kechi wakonsha kwitupa luketekelo lwawama ne. Wakonsha kwimulengelatu kufwa kulutwe na lwendo, mambo kyo kikamumwekela.—Lumwekesho 20:10.

20. Mwanyike wakonsha kuba byepi pa kuba’mba afikilemo kwipana ne kubatizhiwa? (Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “Bya Kwimukwasha Kuyilako Palutwe”)

²⁰ Kwipana kwi Yehoba kyo kintu kyawama kukila byonse byo mwakonsha kuba. Nanchi mwinengezha kuba bino nyi? Inge mwinengezha, kange muchine kulaya uno mulaye ne. Inge mwamona’mba mukyangye kufikilamo, ingijishai bishinka biji mu uno mutwe pa kuba’mba mukafikilemo. Paulo waambijile balongo mu Filipai kutwajijila kukomenako ku mupashi. (Filipai 3:16) Inge mwalondela luno lutundaiko, kechi pakabanda ne, mukakeba kwipana kwi Yehoba ne kubatizhiwa.