Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 14

“Kino kyo kyo Bakayukilako Bonse Amba mwi Baana Bami ba Bwanga”

“Kino kyo kyo Bakayukilako Bonse Amba mwi Baana Bami ba Bwanga”

“Kino kyo kyo bakayukilako bonse amba mwi baana bami ba bwanga, umvwe mwitemwa anwe bene na bene.”—YOA. 13:35.

LWIMBO 106 Ikalai na Butemwe bwa Lesa

BIJI MU UNO MUTWE a

Bantu bavula babula Bakamonyi balangulukapo’mba ka inge bamona butemwe buji na bantu ba Yehoba? (Monai jifuka 1)

1. Ñanyi kintu bantu kyo bamona inge batanwa ku kupwila kwetu kimye kitanshi? (Monai ne kipikichala.)

 AKIFWANYIKIZHAI ba mulume ne mukazhi batanwa kimye kitanshi ku kupwila pa Nzubo ya Bufumu ya Bakamonyi ba kwa Yehoba. Bano ba mulume ne mukazhi baumvwa bulongo pa kumona balongo ne banyenga byo bakasuluka ne kwitemwa bene na bene. Pa kubwela ku nzubo, mukazhi waambila mwatawanji’mba, ‘Abano bantu bapusana bingi na bantu bo nakimonañanapo nabo kala, naji kumvwa bingi bulongo kupwila nabo.’

2. Mambo ka bantu bamo o balekela kwingijila Yehoba?

2 Butemwe buji na bantu ba Yehoba bwanema bingi. Pano bino, Bakamonyi ba kwa Yehoba nabo bambulwa kulumbuluka. (1 Yoa. 1:8) Onkao mambo, inge twibayuka bulongo bonse mu kipwilo tukayuka’mba nabo balubankanya. (Loma 3:23) Kyatamakotu, bantu bamo baleka kwingijila Yehoba na mambo a bintu bilubankanya bakwabo.

3. Baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine bebayukila ku ka? (Yoano 13:34, 35)

3 Langulukai jikwabo pa kinembelo paimena uno mutwe. (Tangai Yoano 13:34, 35.) Ñanyi kintu kyo bayukilako bena Kilishitu ba kine? Bebayukila ku butemwe kechi ku kubula kulubankanya ne. Yesu kechi waambile’mba: ‘Kino kyo kyo mukayukilako amba mwi baana bami ba bwanga’ ne. Waambile’mba: “Kino kyo kyo bakayukilako bonse amba mwi baana bami ba bwanga.” Onkao mambo, Yesu wamwesheshe kuba’mba kechi baana banji ba bwanga bonkatu ne, bino ne babula bena Kilishitu bakayukila baana banji ba bwanga bakine ku butemwe bo betemwa bene na bene.

4. Bantu bamo bakonsha kukeba kuyuka ñanyi kintu pa bena Kilishitu ba kine?

4 Bantu bamo babula Bakamonyi ba kwa Yehoba bakonsha kwipuzha’mba: ‘Butemwe bwitukwasha byepi kuyuka baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine? Yesu wamwesheshe byepi butemwe ku batumwa banji? Kabiji twakonsha kulondela byepi byaubile Yesu lelo jino?’ Bakamonyi babatizhiwa nabo bafwainwa kulanguluka pa mikumbu ya ano mepuzho. Kuba bino kuketukwasha kumwesha butemwe bwa kine kikatakata inge bakwetu betulubankanya.—Efi. 5:2.

BUTEMWE BUMWESHA BYEPI BAANA BA BWANGA BA KWA YESU BA KINE?

5. Lumbululai mwatala byambo bya kwa Yesu biji pa Yoano 15:12, 13.

5 Yesu walumbulwile kuba’mba baana banji ba bwanga bakemweshanga butemwe abo bene na bene. (Tangai Yoano 15:12, 13.) Yesu wibakambizhe’mba: “Mwitemwe anwe bene na bene byonkatu byo nemutemwa.” Kino kilumbulula ka? Byonkatu byalumbulwile Yesu, buno ke butemwe bwa kutemwa bakwenu kukila byo witemwa obewa mwine, kabiji bulengela mwina Kilishitu kufwila bakwabo ba mu lwitabilo. b

6. Mambo a Lesa amwesha byepi kuba’mba butemwe bwanema?

6 Mambo a Lesa etufunjisha’mba butemwe bwanema bingi. Bantu bavula batemwa bingi bino byepelo bya mu Baibolo: “Lesa butemwe.” (1 Yoa. 4:8) “Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.” (Mat. 22:39) “Butemwe buvweta pa mambo avula.” (1 Pe. 4:8) “Butemwe kechi bupwa ne.” (1 Ko. 13:8) Bino byepelo bimweshatu patoka kuba’mba, kyanema bingi kwikala na butemwe ne kwibumweshanga.

7. Mambo ka Satana o akonsha kubujila kufunjisha bantu kwitemwa bene na bene ne kukwatankana?

7 Bantu bavula bepuzha’mba: ‘Nakonsha kuyuka byepi bupopweshi bwa kine? Bupopweshi bonse bwamba’mba bufunjisha bukine, bino bufunjisha bintu byapusana pusana pe Lesa.’ Satana walenga bupopweshi bwavula bingi bwa bubela kabiji kino kyalengela bantu bavula kukankalwa kuyuka bupopweshi bwa kine. Bino kechi wakonsha kuleta pamo bantu mwaya ntanda yonse ne kwibalengela kwitemwa bene na bene ne. Yehoba ye yenkatu wakonsha kuba kino. Twayuka bino mambo butemwe bufuma kwi Yehoba. Bonkatu baji na mupashi wa Yehoba ne mapesho anji bo bemwesha butemwe bwa kine abo bene na bene. (1 Yoa. 4:7) O ene mambo Yesu o aambijile’mba baana banji ba bwanga bo bonkatu bakemweshanga butemwe bwa kine bene na bene.

8-9. Bantu bavula boba byepi umvwe bamona butemwe buji na Bakamonyi ba kwa Yehoba?

8 Byonkatu byaambijile jimo Yesu, bantu bavula bayuka baana banji ba bwanga ba kine na mambo a butemwe bo betemwa bene na bene. Mulongo wa jizhina ja Ian uvuluka kushonkena kutanshi ko ataainweko kwaikejile mu kibanza kya mpila kiji kwipi na ko ekela. Bañondo bacheche kushonkena saka kukyangye kwikalako, Ian wayile mu kino kibanza na kutamba mpila. Waambile’mba: “Bantu batainwe ku kushonkena byubilo byabo byapusene bingi na bantu batainwe mu kino kibanza na kutamba mpila. Bakamonyi bajinga bingi na mushingi kabiji bavwajile bulongo ne baana babo nabo bamwesheshenga byubilo byawama.” Wanungilepo’mba: “Kyakila pa byonse, bano bantu bamwekelenga kuba’mba batondwa na bintu byo baji nabyo kabiji ba mutende. Kino kyo kintu kyo nakebeshenga bingi. Kechi mvulukapo nangwa jashi jimo pa joja juba ne, kyo mvulukakotu ke byubilo byawama bya Bakamonyi.” c Tumwesha bino byubilo na mambo a kuba’mba twitemwa atweba bene na bene. Na mambo a kuba’mba twatemwa balongo ne banyenga yetu, twibobila kifyele ne kwibanemeka.

9 Mulongo wa jizhina ja John naye byo byo aumvwine kimye kyo atendekele kupwila na Bakamonyi. Waambile’mba: “Bammwesheshe byubilo byawama bingi kabiji nalangulukilenga’mba bano bantu baoloka. Butemwe bwabo bwandengejile kushiinwa’mba nataana bupopweshi bwa kine.” d Abino ne bintutu bikwabo byo namwene byamwesheshe kuba’mba bantu ba Yehoba bo bena Kilishitu ba kine.

10. Ñanyi kimye po kikebewa bingi kumwesha butemwe bwa bwina Kilishitu? (Monai ne tubyambo twa munshi.)

10 Byonkatu byo twaamba ku ntendekelo, balongo ne banyenga yetu bonse bambulwa kulumbuluka. Bimye bimo bakonsha kwamba nangwa kuba bintu byakonsha kwituzhingijisha. e (Yako. 3:2) Inge balongo ne banyenga yetu betuzhingijisha, twafwainwa kumwesha’mba kine twibatemwa kupichila mu byo twamba ne mu byo tuba. Inge bya uno mutundu byamweka, twakonsha kufunjilako ka ku byaubile Yesu?—Yoa. 13:15.

YESU WAMWESHESHE BYEPI BUTEMWE KU BATUMWA BANJI?

Yesu wamwesheshe butemwe batumwa banji nangwa kya kuba balubankanyanga bimye byavula (Monai mafuka 11-13)

11. Ñanyi byubilo byatama byamwesheshe Yakoba ne Yoano? (Monai ne kipikichala.)

11 Yesu kechi wakebelengatu byaoloka mu baana banji ba bwanga ne. Pa kuba wibakwashishe kupimpula bwikalo bwabo pa kuba’mba batwajijile kutookesha Yehoba ku muchima. Kimye kimo, batumwa banji babiji, Yakoba ne Yoano, baambijile inabo kuba’mba ambile Yesu kwibapa bifulo byanema mu Bufumu. (Mat. 20:20, 21) Byaubile Yakoba ne Yoano byamwesheshe’mba bajinga na muchima wa kwilundumika kabiji bakebelenga munema kukila bakwabo.—Maana. 16:18.

12. Nanchi Yakoba ne Yoano bo bonkatu bamwesheshe byubilo byatama nyi? Lumbululai.

12 Yakoba ne Yoano kechi bo bonkatu bamwesheshe byubilo byatama pa kyokya kimye ne. Akimonai batumwa bakwabo nabo byo baubile: “Bakwabo jikumi byo baumvwine kino, bebazhingijile bano bankasa ne kolo.” (Mat. 20:24) Byaubile Yakoba ne Yoano byalengejile pabuuka mapata akatampe na batumwa bakwabo. Kampe bamo pe abo baambile’mba: ‘Nanchi mubena kwimona’mba mwanema kwitukila pa kuba’mba mukebenga bifulo bikatampe mu Bufumu nyi? Kechi yenu bonka mwaingila na ngovu pamo ne Yesu ne. Ne atweba twafikilamo kwikala pa bifulo bikatampe mu Bufumu bwanji!’ Kechi twayuka byo balangulukilenga nangwa byo baambile ne. Pano bino, balubilemo’mba bafwainwe kwimwesha butemwe ne lusa.

13. Yesu waubanga byepi pa byalubankanyanga batumwa banji? (Mateo 20:25-28)

13 Yesu waubilepo byepi pa kino kyamwekele? Kechi wibazhingijiile ne. Kabiji kechi waambile’mba ukakeba banabalume bakwabo bepelula kabiji bakemweshanga butemwe kimye kyonse kuba’mba bakekale batumwa banji ne. Pakuba Yesu watekenye pa kwibakwasha mambo wayukile’mba bakebanga kuba bintu byawama. (Tangai Mateo 20:25-28.) Watwajijile kwibamwesha butemwe nangwa kya kuba babwezha bwezhangapo kwipachika pa wajinga mukulumpe pe abo.—Mako 9:34; Luka 22:24.

14. Ñanyi kisho kyakomejilemo batumwa ba kwa Yesu?

14 Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Yesu wafwainwa wavulukile kisho kyakomejilemo batumwa banji. (Yoa. 2:24, 25) Banembeshi Bayudea ne Bafaliseo bafunjishanga’mba bantu banema ke boba baji pa bifulo bikatampe. (Mat. 23:6; esakanyaiko kibaaba kya kuba’mba “Mu Nshinagoga—Mwasapwilanga Yesu ne Baana Banji ba Bwanga” mu Kyamba kya Usopa kya April 1, 2010, ma. 16-18) Bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea nabo bemonanga bene’mba baoloka. f (Luka 18:9-12) Ino ndangulukilo yalengejile batumwa ba kwa Yesu nabo kutendeka kwimona’mba banema kukila bakwabo. (Maana 19:11) Wayukile kuba’mba baana banji ba bwanga nabo bakalubankanyanga. Onkao mambo, inge balubankanya kechi wazhingilanga ne. Kabiji wayukile ne kuba’mba bakebelenga kuba byawama. Onkao mambo, wibafunjishe kwipelula ne kwimweshanga butemwe kechi kwimona’mba banema kukila bakwabo ne.

TWAKONSHA KULONDELA BYEPI BYAUBANGA YESU?

15. Twakonsha kufunjilako ka ku kyamwekele pakachi ka kwa Yakoba, Yoano ne baana ba bwanga ba kwa Yesu bakwabo?

15 Twakonsha kufunjilako byavula ku byaubile Yakoba ne Yoano. Balubankenye kwambila Yesu kuba’mba ebape bifulo byanema mu Bufumu. Pano bino, batumwa bakwabo nabo balubankenye. Kechi baubile bintu byakonsheshe kwibakwatankanya pamo ne. Bino Yesu watemenwe batumwa banji bonse 12 ne kwibobila lusa. Twafwainwa kufunjilako ka? Kechi twafwainwa kutatu muchima pa bilubankanya bakwetu ne, bino twafwainwa kuta muchima ne pa byo tuba inge bakwetu balubankanya. Ñanyi kintu kyakonsha kwitukwasha? Inge mukwetu mwina Kilishitu wituzhingijisha, twafwainwa kwiipuzha’mba: ‘Mambo ka o nazhingijila bibye pa kintu kyo auba? Nanchi kino kyandengela kuyuka kyubilo kyo nafwainwa kwingijilapo nyi? Nanchi muntu wanzhingijisha ubena kupita mu makatazho nyi? Nangwatu inge paji kishinka kyakonsha kundengela kuzhingila, nanchi nakonsha kumwesha butemwe ne kulubakotu nyi?’ Umvwe saka twitemwa atweba bene na bene, kikamwesha’mba twi baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine.

16. Tufunjilako ka ku byaubile Yesu?

16 Yesu byo akwashishe baana banji ba bwanga, bitufunjisha ne atweba kuyuka bulongo bakwetu ba mu lwitabilo. (Maana 20:5) Nangwa byonkabyo, kechi twakonsha kuyuka biji mu muchima wa muntu ne. Pakuba Yesu aye uyuka biji mu muchima wa muntu. Pano bino, inge balongo betu ne banyenga betuzhingijisha twafwainwa kwibatekenya. (Efi. 4:1, 2; 1 Pe. 3:8) Twakonsha kwibatekenya inge kya kuba twayuka byavula pe abo. Akilangulukai pa kino.

17. Kalama wa mwanzo umo wamwenejilemo byepi mu kuyuka bulongo mukwabo wa mu lwitabilo?

17 Kalama wa mwanzo uvulukapo mulongo umo wajinga mu kipwilo kimo mu mwanzo ye aingijiilengamo ku East Africa. Patanshi, uno kalama wa mwanzo walangulukilenga’mba awa mulongo kechi wajinga na lusa ne. Ñanyi kintu kyaubile kalama wa mwanzo? Waambile’mba: “Nafuukwilepo kukeba kumuyuka bulongo uno mulongo ne kubula kumuchinuzhuka.” Kalama wa mwanzo byo atendekele kupwanañana nanji kimye kyabaya wafunjile byavula pa nkomeno ya uno mulongo ne kyamulengelanga kubula kumwesha lusa. Kalama wa mwanzo watwajijile kwamba’mba: “Byo nayukile byo kyamukatezhe kupimpula byubilo byanji ne byo aingijile na ngovu kushinda miteeto imo, namutemenwe bingi kabiji twaikele balunda.” Inge kya kuba twayuka bulongo balongo ne banyenga, kiketupeelela kwibamwesha butemwe.

18. Ñanyi mepuzho o twafwainwa kwiipuzha umvwe mukwetu wa mu lwitabilo wituzhingijisha? (Byambo bya Maana 26:20)

18 Umvwe mukwetu wa mu lwitabilo witufichisha ku muchima, twakonsha kukeba kwisamba nanji. Bino patanshi, twakonsha kwiipuzha mepuzho nabiji ano: ‘Nanchi nji na bishinka nyi?’ (Maana 18:13) ‘Nanchi waubijilemotu nyi?’ (Sapwi. 7:20) ‘Nanchi ne amiwa nakyubapo kala kintu kya uno mutundu nyi?’ (Sapwi. 7:21, 22) ‘Nanchi kwisamba nanji pa kino kintu kukalengelatu lukatazho kubayilako nyi?’ (Tangai Byambo bya Maana 26:20.) Inge twalanguluka pa mepuzho a uno mutundu, twakonsha kutaana’mba kutemwa mulongo wetu kuketulengela kulubakotu ku byo alubankenye.

19. Twafwainwa kutwajijila kuba ka?

19 Bakamonyi ba kwa Yehoba bamwesha kuba’mba baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine inge betemwa bene na bene. Atweba bonse pa muntu pa muntu tumwesha kuba’mba twi baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine inge ketumweshe butemwe ku balongo ne banyenga nangwa kya kuba balubankanya. Umvwe ke twimweshe butemwe, tukakwasha bantu kuyuka bupopweshi bwa kine, ne kwiya na kukwatankena pamo ne atweba mu kupopwela Yehoba, Lesa wa butemwe. Twayai tutwajijile kwitemwa atweba bene na bene mambo ko kayukilo kamwesha’mba twi bena Kilishitu ba kine.

LWIMBO 17 “Naswa”

a Bantu bavula bakeba kufunda bukine na mambo a butemwe bwa kine bo bamona mwi atweba. Nangwa byonkabyo, twibambulwa kulumbuluka. Onkao mambo, bimye bimo kikatazha bingi kumwesha butemwe ku bakwetu. Twayai tumone butemwe kyo bwanemena ne byo twakonsha kulondela byaubanga Yesu inge bakwetu balubankanya.

b Monai buku wa kuba’mba “Iyai Mundondelenga,” kita. 17, mafu. 10-11.

c Monai kibaaba kya mu Kizungu kya kuba mba At Last, My Life Has a Purpose,” mu Kyamba kya Usopa kya November 1, 2012, ma. 13-14.

d Monai kibaaba kya mu Kizungu kya kuba’mba My Life Seemed Good, mu Kyamba kya Usopa kya May 1, 2012, ma. 18-19.

e Uno mutwe kechi ubena kwamba pa mambo akatampe afwainwa kwingijilapo bakulumpe mu kipwilo nabiji o baambapo pa 1 Kolinda 6:9, 10 ne.

f Sawakya umo umwesha’mba labi waambile’mba: “Muno mu ntanda muji banabalume kukila makumi asatu baoloka byonkatu byajinga Abalahama. Umvwe ibyo, amiwa ne mwanami tuji pa bobo makumi asatu; inge baji jikumi napotu amiwa ne mwanami po tuji; inge batanu napotu amiwa ne mwanami tuji pa bobo; inge babiji ke amiwa ne mwanami; inge umo ko kuba’mba amiwa.”