Nasemekejilwe mu muzhi wa Mulhouse ku buyeke musela wa kyalo kya France kwajinga bantu bavula baingilanga makito kabiji kwajinga bingi bumbanzhi. Bintu byo mvuluka saka nji mwanyike ke bya kuba’mba bisemi byavula ku ino mpunzha byatobokanga bingi ne kulwa. Mu kisemi kyetu, banabakazhi bebalengululanga bingi kabiji banabalume kechi bebepuzha pa kuba bintu ne. Nafunjile ku­ba’mba mwingilo wa banabakazhi ke wa kutekela kajo banabalume ne baana.

Bwikalo bwami bwa ku bwanyike kechi bwawamine ne. Byo nafikizhe myaka ya kusemwa 10, batata bafwile na mambo a kukizhamo kutoma maalwa. Byo papichile myaka itanu, kolojami wamulume naye wikujikile. Mu yenka uno mwaka, balongo bami bavula beipayile bene na mambo a kupusenamo, kabiji kino kyanshinkile bulaka. Balongo bami bamfunjishe bya kwingijisha mipenyi ne mata kimye kyonse inge kwaikala bulwi. Na mambo a bino bintu byo napichilemo, natendekele kwinemba nnembo pa mubiji ne kutoma malwa.

Byo nafikizhe myaka 16, natomanga mabotolo a maalwa 10 nangwa 15 pa juba pa juba kabiji natendekele ne kwingijisha bizhima. Pa kupota bino bizhima, napoteshanga byela bya kala kabiji kimo kimye naibangatu. Saka nkyangye kufikizha myaka 17, bankashilepo mu kaleya. Bankashile mu kaleya bimye 18 mambo a kwiba ne kulwa na mipenyi.

Kimye kyo najinga na myaka ya mu ma 20, byubilo byami byatamijileko. Napeepanga tushiki twa jamba 20 juba jimo ne bizhimatu bikwabo byapusana pusana. Pa bimye byavula kwashalangatu pacheche kufwa na mambo a kwingijisha bizhima byavula bingi. Natendekele kupotesha bizhima, onkao mambo, naendanga na mipenyi ne mata. Juba jimo nakebelenga kuloza mwanamulume umo, bino kyawaminekotu ke kya kuba’mba lusaase watontokele pa kyela kyajinga ku mushipi wanji. Byo nafikizhe myaka 24, bamama bafwile kabiji kino kyalengejile ne bukaji bwami bwabayilako. Bantu baendanga panshi inge bammona saka mbena kwiya bachinanga bingi. Na mambo a kuba’mba natemenwe bingi kulwa, javula natanwangatu pa ofweshi wa bakapokola ku mpelo ya mulungu nangwa mu Kipatela na kubukwa pa bilonda.

Bya nafikizhe myaka 28, nasongwele. Bino kechi nanemekanga bakazhi bami ne, kabiji nebatukanga ne kwibapuma bingi. Kechi twaingijilanga pamo na mukazhami ne. Nalangulukanga kuba’mba kumupa bintu nabiji makosa, malungo, tumbalaminwe ne mashikiyo bya kwiba naubangatu bulongo. Bino, kwamwekele kintu kyo nabujile kuketekela ne. Bakazhi bami batendekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba. Panyuma ya kufundatu juba jimo, balekele kupeepa fwanka,  kabiji batendekele kukana kwibapa mali a kwiba. Kabiji bambwezhejile ne bintu byonse bya kwiba byo nebapele bya kwikobaika kobaika. Nazhingijile bingi. Nebakainye kufunda Baibolo kabiji nebafululwilanga ne bwishi bwa fwanka mu kilungi. Naambanga ne bintu byatama pe abo ku bantu bajinga mu kimasamasa kyetu.

Juba jimo bufuku na mambo a kupendwa nasokele nzubo yetu. Bakazhi bami bo betupulwishe amiwa ne mwanetu wa myaka itanu. Byo napendulukile, naumvwine bingi bumvu pa bintu byamwekele. Mu muchima wami nalangulukilenga’mba Lesa kechi ukandekelako mambo ne. Navulukile byaambile pulishiti juba jimo kuba’mba bangubabibi bakaya ku helo. Dokotala wami wa bakonye naye wambuujile’mba: “Obewa kyapwa kechi ukapuluka ne.”

Nzubo yetu byo yapile, twavilukijile ku bansemi ba mukazhami. Kimye Bakamonyi kyo baishile na kufwakesha mukazhami, nebepwizhe’mba, “Nanchi Lesa wakonsha kundekelako mambo nyi?” Bammwesheshe kinembelo kya 1 Kolinda 6:9-11 mu Baibolo. Byambo bijipo byaamba pa byubilo bifichisha Lesa ku muchima. Kabiji kyanungapo’mba: “Bamo mwajinga byonka bino.” Abino byambo byankwashishe kuyuka’mba nakonsha kupimpula byubilo byami. Kepo Bakamonyi bankwashishe kuyuka’mba Lesa wantemwa kupichila mu kummwesha kinembelo kya 1 Yoano 4:8. Natundaikilwe bingi kabiji nalombele ku­ba’mba beyenga na kumfunjisha Baibolo jibiji mu mulungu, kabiji natendekele kutaanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu ne kulomba kwi Yehoba kimye kyonse.

Ñondo saka akyangye kupwa kufuma kimye kyo natendekele kufunda Baibolo, nafuukwilepo kuleka kwingijisha bizhima ne kutoma maalwa. Natendekele kumvwa kuba’mba mu mubiji wami mwajinga lukatazho lukatampe. Naikalanga bingi na biloto bufuku, mutwe kukola, mishipeshipe kwivunga, ne makatazhotu akwabo aishileko na mambo a kuleka kwingijisha bizhima. Pano bino, namwene kuba’mba Yehoba wankwashishenga ne kunkosesha. Naumvwinengatu byonka byaumvwine mutumwa Paulo. Byo aambilenga pa byamukwashishe Lesa, ­Paulo wanembele’mba: “Mambo bintu byonse nji na ngovu ya kwibyuba na mambo a yewa umpa bulume.” (Filipai 4:​13) Mu kuya kwa kimye nalekele kupeepa fwanka.​—2 Kolinda 7:1.

Kununga pa kunkwasha kwikala bwikalo bwawama, Baibolo wakwasha ne kisemi kyami kwikala bulongo. Napimpwile jishinda jo nalaminangamo benakwami. Natendekele kwibanemeka ne kwingijisha byambo nabiji bya kuba’mba “mwane” ne “nasanta bingi.” Kabiji naikele nsemi wawama bingi ku mwanetu wamukazhi. Panyuma ya kufunda Baibolo pa mwaka umo, nepaine kwi Yehoba kabiji nabatizhiwe, kulondela byaubile bakazhi bami.

Naketekela kuba’mba mafunde a mu Baibolo o apulusha bumi bwami. Nangwatu balongo bami babula Bakamonyi nabo bamona kuba’mba inge nafwile na mambo a kwingijisha bizhima nangwa inge bantu bangipayile na mambo a kulwa.

Kisemi kyami kyaikala bulongo na mambo a mafunjisho a mu Baibolo ankwashishe kuyuka mwingilo wami byo nji mwanamulume wasongola kabiji nsemi. (Efisesa 5:25; 6:4) Twatendekele kubila bintu pamo. Luno ntundaika bakazhi bami mu mwingilo wabo wa kimye kyonse, kechi nebambila’mba betunengezhezhengatu kajo ne. Kabiji bakazhi bami bomvwa bingi bulongo kuntundaika mu mwingilo wami wa bukulumpe mu kipwilo.

Butemwe ne lusa lwa Yehoba Lesa byamfikile bingi pa muchima. Nkebesha bingi kwamba pa byubilo byanji ku bantu bo bamona’mba kechi bakonsha kupimpula byubilo byabo ne, mambo ne amiwa bantu byo byo bammonanga. Nayuka kuba’mba Baibolo uji na bulume bwa kukwasha muntu yense kwikala bwikalo bwawama. Baibolo wamfunjisha kwikala na butemwe ne kunemeka bantu bonse, banabalume ne banabakazhi, ne kwinemeka amiwa mwine.