Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Mwanamukazhi wa maana umvwina bimubuula jiwi janji ja mu muchima

BYAMBAPO BAIBOLO

Kufumya Jiimi

Kufumya Jiimi

Pa mwaka pa mwaka baana bakyangye kusemwa kukila pa 50 milyonyi bafwa na mambo a kufumya memi. Ko kuba’mba baana bo bepaya bavula kukila bantu baji mu byalo bimo.

Nanchi kufumya jiimi mambo nyi?

BYAMBA BANTU

Kuji bintu byavula bingi bilengela banabakazhi kufumya mavumo, nabiji buyanji, kubula kumvwañana na wamupa jivumo, kukeba kufunda kufika palepa, ne kuchina kwikala na mwana wa kubula bashanji. Bino bakwabo bamona’mba kufumya jiimi mambo abaya bingi mambo kuba bino ke kulengulula byanengezha mwine Lesa.

BYAMBA BAIBOLO

Kwi Lesa bumi kikatakata bwa muntu bwazhila. (Ntendekelo 9:6; Salamo 36:9) Jino jifunde jingila nangwatu ku mwana ukiji munda, mwine Lesa mo alengele’mba mo mwafwainwa kwikala mwana ubena kukoma. Nyimbi wa masalamo wanembele mu Baibolo amba: “Byo najinga munda mwa bamama, mwangabenye nobe na kipembe.” Kabiji wanungilepo amba: “Meso enu ammwene saka nji munda; binungwa bya mubiji wami byonse byanembelwe mu buku wenu ne moba o byalengejilwengamo.”—Salamo 139:13, 16.

Mizhilo yo apeele bena Isalela ne jiwi ja mu muchima jitupa Lesa bimwesha kuba’mba Lesa wanemeka bingi bumi bwa mwana ukyangye kusemwa. Mizhilo ya Lesa yaambile’mba muntu wakozha mwanamukazhi uji na jivumo ne kwipaya mwana ukiji munda, naye bafwainwe kumwipaya. (Kulupuka 21:22, 23) Pano bino, patanshi bamitonyi bayukanga kyalengejile yewo muntu kwipayañana. —Kubala 35:22-24, 31.

Bantu bonse baji na jiwi ja mu muchima. Inge mwanamukazhi walondela bibena kumubuula jiwi janji ja mu muchima ne kunemeka bumi bwa mwana ukiji munda umwenamo byawama. * Umvwe wakana kukookela jiwi janji ja mu muchima, jikamuzhachishangatu kikupu. (Loma 2:14, 15) Bashayuka bamo bataana kuba’mba, mwanamukazhi yense wafumyapo kala jivumo wikala bingi na bijikila ne binyenge.

Pano mwakonsha kuba byepi kikatakata inge kechi mwinengezhe kwikala na mwana ne? Monai Lesa byo alaya bantu bonse balondela mizhilo yanji. Wibalaya’mba: “Ku muntu wa kishinka mukekala ba kishinka; ku muntu wabula kaneneno mukekala babula kaneneno.” (Salamo 18:25) Kabiji twayuka’mba: “Yehoba watemwa bunchibamambo bwaoloka, kabiji kechi ukalekelela bantu banji ba kishinka ne.” —Salamo 37:28.

“Jiwi jabo ja mu muchima jibashinawina, ne milanguluko yabo ibazhachisha nangwa kwibabingisha.”Loma 2:15.

Mwakonsha kuba byepi inge mwafumishepo kala jivumo?

BYAMBA BANTU

Ba Ruth bainetu babula balume baambile’mba: “Amiwa nji na baana basatu kabiji nalangulukilenga’mba kechi nakonsha kulama baana bana ne. Byo nafumishetu jivumo, popo nayukile namba nalenga mambo akatampe.” * Nanchi balengele mambo akonsha kulengela Lesa kubula kwibalekelako mambo nyi?

BYAMBA BAIBOLO

Yesu Kilishitu waambile bintu byamwesheshe Lesa mo amwena bintu. Waambile’mba: “Naishile na kwita bandengamambo kuba’mba balapile, kechi bantu baoloka ne.” (Luka 5:32) Inge twaswa kuba’mba kine twalengele mambo kabiji twalapila ne kulomba kwi Lesa kuba’mba etulekeleko mambo, aye waswila jimo kwitulekelako mambo etu nangwatu abaya byepi. (Isaya 1:18) Salamo 51:17 waamba’mba: “Anweba Lesa, kechi mukakana muchima walajika kabiji wa bulanda ne.”

Inge muntu walomba kwi Lesa kumulekelako mambo, ukamupa mutende kabiji ukekala na jiwi ja mu muchima jatoka. Kinembelo kya Filipai 4:6, 7 kyaamba’mba: “Mu lulombelo ne milombelo ya misashijilo pamo na kusanta, saka musolola kwi Lesa bintu byo mukeba; kabiji mutende wa Lesa wakila milanguluko ya bantu ukalama michima ne milanguluko yenu.” * Ba Ruth baikele na mutende wa mu muchima na mambo a kutanga Baibolo ne kubuula Lesa byonse bibakatazhanga ku muchima. Bayukile’mba Lesa ‘ulekela mambo kya kine.’—Salamo 130:4.

“[Lesa] kechi witubila monka mwayila mambo etu, nangwa kwitufweta monka mwayila bubi bwetu ne.”Salamo 103:10.

^ jifu. 8 Bumi bwa inanji nangwa mwana inge bo buji mu kizumba kechi kyo kyakonsha kulengela kufumya jivumo kubula kwikala mambo ne. Ba mulume ne mukazhi bene bo bafwainwa kusalapo kana kupulushako bumi bwa inanji nangwa bwa mwana. Mu byalo byanonka, ano makatazho a uno mutundu kechi amwekamweka ne.

^ jifu. 12 Jizhina japimpulwa.

^ jifu. 14 Kuketekela mu lusanguko nako kwakonsha kulengela muntu kwikala na mutende wa mu muchima. Monai mutwe wa kuba’mba, “Mepuzho Afuma ku Batanga” mu Kyamba kya Usopa kya April 15, 2009 kyaambile pa mafunde a mu Baibolo aamba pa lusanguko lwa mwana wafwila munda.