BYAKONSHA KWIMULETELA LUSEKELO
Kusekela mu Bintu byo Tuji Nabyo ne Kwikala Bampanyi
BIMYE BINGA BYO MWAKYUMVWAPO BANTU NA KWAMBA’MBA MUNTU PA KUBA’MBA EKALE NA LUSEKELO WAFWAINWA KWIKALA NA BIPE BYAVULA NANGWA BUNONSHI. Kulanguluka bino kwalengela bantu bavula kwingila maola avula pa kuba’mba bekale na muzema wa mali. Nanchi kwikala na mali ne bipe byavula kwakonsha kwituletela lusekelo nyi? Nga bintu bibena kumweka bibena kumweshapo ka?
Kwesakana na pepala wa Happiness Studies waamba’mba, inge twaikala na bintu byo tukeba pa juba pa juba nangwa twikale na mali kechi akonsha kwituletela lusekelo ne. Kechi kyatama kwikala na mali ne. Magazini wa Monitor on Psychology, waamba’mba “kukebesha mali ko kulengela muntu kubula kwikala na lusekelo.” Abino byo byaamba ne Baibolo wanembelwe kala kene. Waamba’mba: “Kutemwa mali ye muzhazhi wa misango yonse ya bubi, kabiji bamo na mambo a kwiakebesha . . . beasaula bene na misongo yavula.” (1 Timoti 6:9, 10) Ñanyi bintu byavwangwamo mu ino misongo?
KWAKAMWA NE KUBULA KULAALA TULO PA KUBA’MBA BAZHIKIJILE BUNONSHI BWABO. “Tulo twa wa mwingilo tuwama bingi nangwa kya kuba waja bintu bicheche nangwa byavula, pakuba munonshi na mambo a kwikala na bintu byavula kechi ulaala tulo ne.”—Musapwishi 5:12.
KULEFULWA INGE KINTU KYO MWAKETEKEJILE KYABULA KUMWEKA. Kitulengela kulefulwa ke kukebesha mali ne kubuula kutondwa. Baibolo waamba’mba: “Muntu watemwa mali kechi ukatondwa na mali ne, nangwatu yewa watemwa bya bunonshi kechi ukatondwa na bunonshi ne.” (Musapwishi 5:10) Kukebesha kwikala na muzema wa mali kwakonsha kulengela muntu kubula kwikala na ba mu kisemi, balunda nanji nangwa kubula kwingila mingilo ya Lesa.
KWIKALA NA BIJIKILA INGE MALI NANGWA BUSULU BWABWELA PANSHI NANGWA KONAIKA. Baibolo waamba’mba: “Kange wiyanjishe obe mwine na kukeba bunonshi ne. Kileke, umweshe’mba uji na maana. Byo ukatalapo kechi ukebumona ne, mambo bukamena mapi nobe mpungu ne kutumbukila mwiulu.”—Byambo bya Maana 23:4, 5.
BINTU BILETA LUSEKELO
KUSEKELA MU BINTU BYONKA BYO TUJI NABYO. Baibolo waamba’mba: “Kafwako kintu nangwa kimo kyo twaletelepo pano pa ntanda ne, kabiji kafwako kyo twakonsha kusendapo ne. Onkao mambo, byo tuji na kajo ne bivwalo, tusekela mu bino bintu.” (1 Timoti 6:7, 8) Bantu basekela na byo baji nabyo kechi bejizhañanya nangwa kuzhingila zhingila ne. Kino kibalengela kubula kwikala na lwiso. Na mambo a kuba kechi bakebesha kwikala na bintu byo bakonsha kubula kwikala nabyo ne, kino kibakwasha kubula kwikala na bijikila ne bulanda.
BUMPANYI. Baibolo waamba’mba: “Mu kupana mufuma lusekelo lukatampe kukila mu kutambula.” (Byubilo 20:35) Bantu bapana bekala bingi na lusekelo mambo basangajika bakwabo, nangwa kya kuba bupe bo bapana kechi batayilepo kimye kyabaya ne bulume ne. Bekala na bintu byanema byo bakonsha kubula kupota na mali, nabiji butemwe, mushingi ne balunda bakine bebakwasha mu bwikalo.—Luka 6:38.
KUNEMEKA BANTU KUKILA BINTU BYA KU MUBIJI. Baibolo waamba’mba: “Kyawama kuja bishu saka mwitemwa Kukila kuja ñombe wanuna saka mwishikwa.” (Byambo bya Maana 15:17) Kino kinembelo kibena kwitufunjisha ka? Kibena kwitufunjisha kuba’mba kyanema kwikala na balunda bo twatemwa kukila bunonshi. Kabiji butemwe bwitukwasha kwikala na lusekelo byonka byo tusa kumona mu mitwe yalondelapo.
Ba Sabina bekala ku South America banemekele bingi mafunde a mu Baibolo o bafunjile. Kufuma kimye bamwatawabo kyo bebakaine, bwikalo wibakatezhe bingi ne baana babo babakazhi babiji. Batwelele nkito ku bipamo bibiji byapusana pusana kabiji pa juba pa juba babukanga ku makya. Nangwa kya kuba’mba bapayankene, ba Sabina bafukwilepo kufunda Baibolo. Ñanyi bintu byafuminemo?
Nangwa kya kuba bintu byakatezhe mu bwikalo, abo batwajijiletu kwikala na lusekelo. Baikele na luno lusekelo mambo batendekele kufunda Mambo a Lesa. (Mateo 5:3) Bataine balunda bakine mu bapopweshi ba Lesa. Kabiji bemwenejile lusekelo lufuma mu kubulako bakwabo bintu byo bafunjilenga.
Baibolo waamba’mba: “Maana amwekela mu bintu byaoloka byuba muntu.” (Mateo 11:19) Inge twauba bino, kusekela na bintu byo tuji nabyo, bumpanyi ne kunemeka bantu kukila bintu bya ku mubiji bimwesha kuba’mba tuji na maana.