Bahindu baitabila kuba’mba makatazho eya na mambo a bintu byatama byuba muntu nangwa byo aubile kala. Makatazho akonshatu kupwa inge bantu bafuma ku bya ino ntanda ne kukosela kwi Lesa.

Bamozilemu baitabila kuba’mba kupita mu makatazho ke jishinda ja kukambwilamo muntu walenga mambo kabiji ke jishinda ja kwesekelamo lwitabilo lwa muntu. Shayuka. Sayyid Syeed, wimenako bupopweshi bwa Bamozilemu ku North America waambile’mba: “Bya malwa bitulengela kuyuka’mba twafwainwa kusanchilanga Lesa pa bintu byonse byawama byo etubila kabiji bituvululamo ne kuba’mba twafwainwa kukwashanga baji mu makatazho.”

Bayudea baitabila kuba’mba makatazho eya na mambo a bintu byatama byuba muntu. Bayudea bamo baitabila kuba’mba lusanguko lukekalako, kepo bantu bakishinka bapichilenga mu makatazho bakebobila bibusa ne kwikala bwikalo bwawama. Bupopweshi bumo bwa Bayudea bufunjisha’mba muntu inge wafwa wakonsha kusemekelwa mu kintu kikwabo. Kuno kusemwa mu kintu kikwabo ko kulengela muntu kulapila pa mambo o alengele.

Babudda baitabila kuba’mba makatazho ne kusemwa mu kintu kikwabo bikatwajijilatu na kubiwa inge bantu batwajijila kwikala na byubilo byatama, kwikala na milanguluko yatama ne kuba bintu byatama. Bikapwatu kana bantu baikala na maana, kwingila mingilo yawama ne kulanguluka bulongo.

Buku umo wa bupopweshi waamba’mba bantu bapita mu makatazho na mambo a “kubula bulume bwa kuba bintu nangwa na mambo a bilubo byabo.” Bafunjisha kuba’mba makatazho akonshatu kupwa inge bantu baikala na byubilo byawama. Nangwa byonkabyo, makatazho akapwatu na bukwasho bwa “bilengwa bya bulume kechi na maana a bantu ne. Onkao mambo, bantu bafwainwa kulondela byaamba bilengwa bya mupashi.”

Bantu baitabila kuba’mba makatazho eya na mambo a kubula kukokela mipashi. Kwesakana na luno lwitabilo bamba’mba balozhi bakonsha kuletele muntu byawama nangwa kumuletela bya malwa. Muntu pa kuba’mba azhikijilwe kana walondela bino bisho. Onkao mambo inge muntu wakolwa, wafwainwa kuya ku bañanga kuchina’mba bakamwipaya ku balozhi.

Bena Kilishitu baitabila kuba’mba makatazho aishile na mambo a bundengamambo bwalengele bantu babiji batanshi bo batongola mu buku wa Ntendekelo. Nangwa byonkabyo, bupopweshi bwavula bwabikamo milanguluko yabo mu luno lufunjisho. Nabiji Bakatolika bamo, bamba’mba makatazho mwakonsha ‘kwiapana kwi Lesa’ pa kuba’mba akwashe kipwilo nangwa kupulusha muntu mukwabo.