Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Balongo ne Balunda

Balongo ne Balunda

Bantu bamo kibakatazha bingi kumvwañana na balongo babo ne na balunda nabo. Monai mafunde amo a mu Baibolo akonsha kwimukwasha.

KECHI MWAFWAINWA KWITEMWATU ANWEBA BENE NE

JIFUNDE JA MU BAIBOLO: “Saka muta muchima ku bintu bya bakwenu kabiji kange mulangulukengatu pa bintu byenu byonka ne.”—Filipai 2:4.

BYO KILUMBULULA: Pa kuba’mba twikale na bulunda bwakosa na bakwetu, twafwainwa kubilanga bakwetu bintu byawama. Pano inge twitemwatu atweba bene, bulunda bwetu na bakwetu kechi bukakosa ne. Inge umo mu masongola witemwatu aye mwine kabiji ukebatu kwisangajika, wakonsha kutendeka kwifwalama na muntu wabula mwinakwanji ne kuba bukende. Kishinka ke kya kuba’mba, kafwako muntu ukeba kwikala na mulunda witota na mambo a bintu byo aji nabyo nangwa byo ayuka ne. Buku wa The Road to Character waamba’mba: “Bantu babula kuta muchima bakwabo bekala na makatazho avula bingi.”

BYO MWAKONSHA KUBA:

  • Kwashainga bakwenu. Kintu kilengela bantu kwikala na bulunda bwakosa ke kwita muchima, kwiketekela ne kwikwasha mulwabo. Bashayuka bamo bamba’mba, bantu bata bakwabo muchima baji bingi na lusekelo kabiji kechi bekala na bijikila byavula ne.

  • Ubilainga bakwenu lusa. Lusa ke kumvwa bulanda pa kumona makatazho abena kupitamo mukwenu ne kukeba kumukwasha. Inge kemubile bantu lusa, kechi mukebambilanga byambo byatama nangwa kwibafichisha ku muchima ne.

    Inge mwaikala na lusa, kikemulengela kulekelangako bantu mambo. Lusa lukemulengela kubula kwikala na misalululo ne kwikala na balunda bafuma mu byalo byapusana pusana.

  • Ikalainga na kimye kya kwisamba na bantu. Inge kemwikale na kimye kyabaya kya kwisamba na bantu, kikemupeelela kwibayuka bulongo. Mwafwainwa kwisambanga misambo yawama na bakwenu, kuba bino kukemulengela kwikala na balunda bawama. Onkao mambo, mwafwainwa kwikala banteleki bawama. Mwafwainwa kuta muchima ku bintu bibena kupitamo bakwenu. Katataka papo, bashayuka bataine kuba’mba “misambo yawama iletela bantu lusekelo.”

SALAINGA BULONGO BALUNDA

JIFUNDE JA MU BAIBOLO: “Kupwanañana na babi konauna byubilo byawama.”—1 Kolinda 15:33.

BYO KILUMBULULA: Bantu bo mwisamba nabo kimye kyabaya bakonsha kwimulengela kwikala na byubilo byawama nangwa byatama. Bashayuka bamba kuba’mba javula bantu bekala na byubilo byonka bijipo na balunda nabo. Kabiji bamba ne kuba’mba inge muntu watendeka kupwanañana na bantu bapepa fwanka nangwa boba bakaana bakazhi babo, ne aye ukatendeka kuba byonka byo boba.

BYO MWAKONSHA KUBA: Ikalai balunda na bantu baji na byubilo byawama byo mukeba kwikala nabyo. Mwakonsha kwikala balunda na bantu baji na mushingi, bampanyi ne boba batambwila benyi.

MAFUNDE AKWABO A MU BAIBOLO

Tambai mavidyo akonsha kukwasha boba baji mu masongola, banyike ne baana ba bacheche kwikala bulongo mu kisemi

CHINUZHUKAINGA ÑAMBILO YATAMA.

“Byambo bya kupulumukatu byasañana nobe mpoko.”—BYAMBO BYA MAANA 12:18.

IKALAI BAMPANYI.

“Muntu uji na muchima wa bumpanyi ukamona byawama.”—BYAMBO BYA MAANA 11:25.

UBILAINGA BAKWENU BINTU BYO MUKEBA’MBA BEMUBILENGA.

“Bintu byonse byo mukeba’mba bantu bemubile, ne anweba mwafwainwa kwibobilabyo.”—MATEO 7:12.