Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Baibolo Waambapo’mba ka pa Banabalume Nangwa Banabakazhi Besongola Mulwabo?

Baibolo Waambapo’mba ka pa Banabalume Nangwa Banabakazhi Besongola Mulwabo?

MU BYALO byavula, bakipachika pa mulanguluko wa kuswisha banabalume nangwa banabakazhi kwisongola mulwabo. Bino mu 2015, Kochi Mukatampe mu United States waswishishe banabalume ne banabakazhi kwisongola mulwabo. Onkao mambo, bantu bavula batendekele kwipuzha’mba, “Nga Baibolo waambapo’mba ka pa babalume nangwa babakazhi besongola mulwabo?”

Mu Baibolo kechi muji muzhilo waamba pa masongola a banabalume nangwa banabakazhi bonka bonka ne. Pano bino twakonsha kwipuzha’mba, Nanchi Baibolo waambapo’mba ka pa banabalume belaala mulwabo, ne banabakazhi belaala mulwabo?

Bavula bakumbula buno bwipuzho kwa kubula ne kumona byaambapo Baibolo. Bino bakumbula byapusana pusana. Bamo bamba’mba Baibolo wakanya banabalume nangwa banabakazhi kwilaala bonka bonka. Bakwabo bamba’mba muzhilo wa mu Baibolo wa kuba’mba “wafwainwa kutemwa mukwenu” waswisha bantu kwilaala mulwabo.—Loma 13:9.

BAIBOLO WAAMBAPO’MBA KA?

Pa bino byambo byalondelapo, byepi byo mwamona’mba bya kine?

  1. Baibolo wakanya banabalume nangwa banabakazhi kwilaala bonka bonka.

  2. Baibolo waswisha banabalume nangwa banabakazhi kwilaala bonka bonka.

  3. Baibolo utundaika bantu kushikwa banabalume nangwa banabakazhi belaala bonka bonka.

MIKUMBU:

  1. KYA KINE. Baibolo waamba’mba: “Banabalume belaala na banabalume bakwabo . . . kechi bakaswana Bufumu bwa Lesa ne.” (1 Kolinda 6:9, 10) Kyo kimotu ne banabakazhi.—Loma 1:26.

  2. BUBELA. Baibolo waamba’mba mwanamulume ne mwanamukazhi besongola bo bonkatu bafwainwa kulaala pamo.—Ntendekelo 1:27, 28; Byambo bya Maana 5:18, 19.

  3. BUBELA. Nangwa kya kuba Baibolo wakanya banabalume nangwa banabakazhi kwilaala bonka bonka, bino kechi utundaika bantu kushikwa ne kumanyika boba besongola bonka bonka ne.—Loma 12:18. [1]

Bakamonyi ba kwa Yehoba Baitabila’mba Ka?

Bakamonyi ba kwa Yehoba balondela mizhilo ya mu Baibolo mambo baitabila’mba ino mizhilo ibakwasha kwikala bwikalo bwawama. (Isaya 48:17) [2] Kino kyalumbulula’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba bakanatu nsalansala byubilo byonse bya bulalelale, kubikapotu ne kisela kya banabalume nangwa banabakazhi kwilaala mulwabo. (1 Kolinda 6:18) [3] Bakamonyi basalapo kulondela ino mizhilo mu bwikalo bwabo, kabiji baji na luusa lwa kuba bino.

Bakamonyi ba kwa Yehoba bebikako kulondela muzhilo wibakambizha kubila bantu bintu byo bakeba’mba nabo bebobile

Pano bino, Bakamonyi ba kwa Yehoba bebikako bingi “kwikala mu mutende na bantu bonse.” (Bahebelu 12:14) Nangwa kya kuba bakana kisela kya banabalume nangwa banabakazhi kwilaala bonka bonka, bino kechi bakanjikizha bakwabo kulondela byo baitabilamo ne. Kabiji kechi boba nshiji bantu belaala bonka bonka nangwa kusangalala inge baumvwa bantu na kwibamanyika ne. Bakamonyi ba kwa Yehoba bebikako kulondela muzhilo wibakambizha kubila bantu bintu byo bakeba’mba nabo bebobile.—Mateo 7:12.

Nanchi Baibolo Utundaika Misalululo Nyi?

Bamo baamba’mba Baibolo utundaika bantu kushikwa banabalume nangwa banabakazhi belaala mulwabo, ne kuba’mba aba balondela byaamba Baibolo baji na misalululo. Bamba’mba: ‘Baibolo bamunembele kala, kimye bantu kyo babujile kuyuka byavula. Pano luno tunemeka bantu ba mitundu yonsetu, kubikapotu ne boba belaala bonka bonka.’ Bantu bamba bino balanguluka’mba kukanya kisela kya banabalume nangwa banabakazhi kwisongola mulwabo kujitu pamo na kushikwa bantu ba mushobo ungi. Nanchi byo ibyo nyi? Ine. Mambo ka?

Mambo kukana kisela kya banabalume nangwa banabakazhi kwisongola bonka bonka kechi kulumbulula’mba mwashikwa bene bantu ne. Baibolo wakambizha bena Kilishitu kunemeka bantu bonse. (1 Petelo 2:17) [4] Bino kino kechi kyalumbulula’mba bena Kilishitu bafwainwa kuswisha bisela bya bantu byonsetu ne.

Fwanyikizhai kino: Twambe’mba mumona kupeepa fwanka amba kwatama bingi. Pano kyakonsha kwikala byepi umvwe muntu ye mwingila nanji upeepa fwanka? Nanchi wakonsha kwamba’mba muji misalululo na mambotu a kuba mumona kupeepa fwanka amba kwatama bingi nyi? Aye byo apeepa fwanka bino anweba kechi mupeepa ne, nanchi kyalumbulula’mba muji na misalululo nyi? Inge uno muntu keemukanjikizhe kuleka kushikwa fwanka, nanchi kechi twakonsha kwamba’mba aye ye ubula kunemeka bakwabo nenyi?

Bakamonyi ba kwa Yehoba balondela mafunde a mu Baibolo. Kechi boba bintu byakanya Baibolo ne. Nangwa byonkabyo, kechi balengulula bantu boba bintu byo bakana kuba abo ne.

Nanchi Mikambizho ya mu Baibolo Yakatazha Nyi?

Pano kiji byepi ku boba bamba’mba basemekelwetu na mulanguluko wa kukeba kwilaala na banabalume bakwabo nangwa na banabakazhi bakwabo? Inge twibakanya kuba kyo basemekelwetu nakyo, nanchi kechi ko kuba’mba twiboba nshiji nenyi?

Nangwa kya kuba Baibolo kechi waambapo pa byalengwa mibiji ya bantu baji na kino kisela ne, bino waamba’mba miteeto imo yakatazha bingi kuleka. Pano bino, Baibolo waamba’mba byubilo bimo, nabiji kisela kya banabalume nangwa banabakazhi kwilaala bonka bonka, twafwainwa kwibikanatu nsalansala inge tukeba kutokesha Lesa ku muchima.—2 Kolinda 10:4, 5.

Bamo bakonsha kwamba’mba, byaamba Baibolo byakatazha bingi. Bamba bino mambo balanguluka’mba bantu bafwainwa kuba byonse bisakasaka mibiji yabo, nangwa amba kyakatazha bingi kwikanya inge kilaka kya kwilaala kyaiya. Bino Lesa wanemeka bingi bantu. Mambo Baibolo waamba’mba bantu bakonsha kwikanya. Kupusanako na banyama, bantu bakonsha kusalapo bene bintu bya kuba.—Kolose 3:5. [5]

Akilangulukai pa kino: Bashayuka bamo bamba’mba byubilo bimo, nabiji kukanama muchima, bantu bebiswana ku ba mu kisemi. Baibolo kechi waambapo’mba tusemwa na muchima wakanama nangwa kumuswana ne, bino waamba’mba bantu bamo baji bingi na “bukaji” kabiji ‘bazhingilazhingila.’ (Byambo bya Maana 22:24; 29:22) Kabiji Baibolo waamba ne kuba’mba: “Kange uzhingile nangwa kubuuka bukaji ne.”—Salamo 37:8; Efisesa 4:31.

Bantu bachechetu bo bakonsha kukana luno lujimuno ne kwamba’mba byaamba Baibolo byakatazha. Bashayuka bamba’mba bantu bamo basemwatu na bukaji. Pano bino bebikako kukwasha bano bantu kuyuka bya kufwomona bukaji bwabo.

Bakamonyi ba kwa Yehoba nabo bebikako kukwasha bantu kuleka byubilo byakanya Baibolo, nabiji kwilaala kwa wamulume ne wamukazhi babula kwisongola. Pa bino byonse, Baibolo waamba’mba: “Muntu yense mwi anweba wafwainwa kuyuka bya kukanya mubiji wanji pa kuba’mba ekale wazhila ne kunemekwa, kechi kwikala na lunkumbwa, ne milanguluko yatama ibindakanya muchima [ne].”—1 Tesalonika 4:4, 5.

“Bamo Mwajinga Byonka Bino”

Aba bakebelenga kwikala bena Kilishitu mu myaka kitota kitanshi bajinga na nkomeno yapusana pusana, kabiji bamo bapimpwile bwikalo bwabo pa kuba’mba bekale bena Kilishitu. Baibolo waamba pa “ba bulalelale, bapopwela bankishi, bankende, [ne] banabalume baswisha banabalume bakwabo kwibalaala.” Kabiji wanungapo’mba: “Bamo mwajinga byonka bino.”1 Kolinda 6:9-11.

Byambo bya kuba’mba, “bamo mwajinga byonka bino,” nanchi byalumbulula’mba aba balekele kisela kya kwilaala banabalume nangwa banabakazhi bonka bonka kechi baumvwinepo jibiji lweseko lwa kubwela ku kisela kyabo kya kala nenyi? Ine, mambo Baibolo wakambizha’mba: “Endainga monka mwayila lutangijilo lwa mupashi kabiji kechi mukoba bisakasaka mubiji ne.”—Ngalatiya 5:16.

Baibolo kechi waamba’mba mwina Kilishitu kechi ukekalapo na mulanguluko wa kuba bisakasaka mubiji byatama ne. Bino, waamba’mba mwina Kilishitu wafwainwa kusalapo kubula kuba bisakasaka mubiji. Bena Kilishitu bakonsha kwikanya abo bene inge kebabule kuswisha milanguluko yatama mu muchima.—Yakoba 1:14, 15. [6]

Baibolo waamba’mba kwikala na mulanguluko wa kukeba kuba kintu kwapusana bingi na kuba kintu. (Loma 7:16-25) Muntu ukeba kulaala na wamulume mukwabo nangwa na wamukazhi mukwabo wakonsha kuleka kulangulukapo, byonkatu byo akonsha kuba na bintu nabiji bukaji, bukende ne lwiso.—1 Kolinda 9:27; 2 Petelo 2:14, 15.

Nangwa kya kuba Bakamonyi ba kwa Yehoba bayuka’mba mizhilo ya mu Baibolo yawama, bino, kechi bakanjikizha bantu kulondela byo baitabilamo ne. Kabiji kechi balengulula mizhilo yaswisha bantu kwikala bwikalo bwabo monse mo bakebela ne. Bakamonyi ba kwa Yehoba basapwila byambo bya lutundaiko ku bonse bakeba kuteleka.—Byubilo 20:20.

^ 1. Loma 12:18: “Ikalainga mu mutende na bantu bonse.”

^ 2. Isaya 48:17: “Amiwa yami Yehoba Lesa wenu, yenka wimufunjisha kuba’mba mumwenemo.”

^ 3. 1 Kolinda 6:18: “Chinai bulalelale!”

^ 4. 1 Petelo 2:17: “Nemekainga bantu bonse.”

^ 5. Kolose 3:5: “Onkao mambo, ipayai binungwa bya mibiji yenu bya pano pa ntanda, na mambo a bulalelale, bubipisho, milanguluko yatama ibindankanya muchima.”

^ 6. Yakoba 1:14, 15: “Muntu yense wesekwa kupichila mu kumukoka ne kumujimbaika ku bya kusakasaka byanji mwine. Kabiji umvwe bya kusakasaka byaimita, bisema bundengamambo.”