BYA KUKWASHA KISEMI | MASONGOLA
Inge Baana Bakoma ne Kufuma pa Nzubo
LUKATAZHO
Baji mu masongola bekala na makatazho bingi inge baana bakoma ne kufuma pa nzubo. Baana bonse inge baya na kwiikela bansemi kibakatazha bingi. Ba M. Gary Neuman bakwasha ba mu masongola baambile’mba: “Nkwasha baji mu masongola bakankalwa kwisamba na bena kwabo inge baana baya na kwiikela. Bansemi inge bashala bunke, kechi bekala na kimye kya kwisamba ne.” *
Nanchi bino byobyo mubena kupitamo nyi? Inge ibyo, mwakonsha kubapo bimo pa kuba’mba mutendeke kwisamba jikwabo. Twayai twisambe pa bintu byalengela kubula kwisamba na bena kwenu.
KILENGELA LUKATAZHO
Kukizhamo kwisamba na baana benu kukila bena kwenu. Bansemi bavula batemwa bingi kwisamba na baana babo kukila na bena kwabo. Kuba bino kulengela baji mu masongola kuta bingi muchima baana babo kukila bena kwabo. Kabiji inge baana babo bafuma pa nzubo, kilengela bansemi kuleka kwisamba na bena kwabo. Mwanamukazhi waikala mu masongola pa myaka 59 waambile’mba: “Byo twaikalanga na baana betu twaubilanga bintu pamo. Bino byo bafumine pa nzubo, kitukatazhanga bingi kubila bintu pamo.” Kabiji juba jimo, uno mwanamukazhi waambijile ba mwatawanji amba, “Kechi tubila bintu pamo ne.”
Baji mu masongola kibakatazha bingi inge baana bafuma pa nzubo. Buku wa Empty Nesting waamba’mba: “Inge baana bafuma pa nzubo, baji mu masongola kimwekatu nobe popo besongola.” Kabiji inge bashala bunke, kechi bengijila pamo ne, bekalatu nobe kechi beyuka ne.
Kyawamakotu ke kya kuba’mba mwafwainwa kuchinuzhuka luno lukatazho ne kwikala na lusekelo mu masongola enu. Baibolo wakonsha kwimukwasha bingi. Twayai tumone.
BYO MWAFWAINWA KUBA
Mwafwainwa kuswa inge bintu byaaluka. Baibolo waamba pa baana bakoma amba: “Mwanamulume ukasha bashanji ne bainanji.” (Ntendekelo 2:24) Kimye kyo mwaikalanga na baana benu, mwingilo ye mwajinga nanji ke wa kwibafunjisha kwikala na byubilo bikebakwasha inge bafuma pa nzubo. Inge ke mulanguluke bino, mukekalanga na lusekelo nangwa kya kuba baana benu bafuma pa nzubo.—Jifunde ja mu Baibolo: Mako 10:7.
Kishinka ke kya kuba’mba bakatwajijila kwikala baana benu. Nangwa byonkabyo, kechi mukebabuulanga bya kuba ne, bino bakeyanga kuba’mba mwibakwashe. Inge bafuma pa nzubo, mukatwajijila kukwasha baana benu bino saka mwata muchima bena kwenu. *—Jifunde ja mu Baibolo: Mateo 19:6.
Isambainga. Bulainga bena kwenu bintu byo mubena kupitamo inge baana benu bakoma ne kufuma pa nzubo. Kabiji telekainga inge bena kwenu babena kwamba. Baana inge bafuma pa nzubo, pakapita kimye pa kuba’mba mutendeke kumvwañana na bena kwenu kabiji mwafwainwa kwibikako kuba bino mambo mufuma byawama.—Jifunde ja mu Baibolo: 1 Kolinda 13:4.
Ingijilainga pamo bintu bimo. Isambainga pa bikonkwanyi nangwa pa bintu byo mukeba kwingijilanga pamo. Kukomesha baana kwimulengela kwikala na maana. Kabiji ano maana akonsha kwimulengela kukwasha bakwenu.—Jifunde ja mu Baibolo: Yoba 12:12.
Koseshai masongola enu. Langulukai pa byubilo bimulengejile kutemwa bena kwenu. Langulukai pa bintu byawama ne makatazho o mwashinda. Kushala bubiji bwenu kwakonsha kwimulengela kwikala na kimye kya kulanguluka pa bino bintu. Kabiji inge mwibikako kukwatankana na bena kwenu, masongola enu akakosa bingi ne kubwezha butemwe bwalengejile kutemwa bena kwenu.
^ jifu. 4 Byafuma mu buku wa Emotional Infidelity.
^ jifu. 12 Inge mubena kukikomesha baana benu, vulukainga kuba’mba anweba ne bena kwenu mwi “mubiji umo.” (Mako 10:8) Baana bomvwa bingi bulongo inge bamona kuba’mba mwitemwa na bena kwenu.
