1, 2. (a) Masongola a bañanyi akaleta lusekelo lukatampe mwiulu? (b) Ñanyi mepuzho o tusakwisambapo?

KUNENGEZHA kijiilo kya masongola kusenda kimye kyabaya bingi. Tusakwisamba pa kijiilo kya masongola a ku bufumu kyobanengezha pa myaka 2,000. Katatakatu musongoshi aketambule na musongwa. Katatakatu mu kipango kya Mfumu mukakumbane nyimbo ya lusekelo, bamwiulu bakembanga’mba: “Totai Yehoba, mambo Yehoba Lesa wetu Wabulume Bonse waikala ke mfumu. Twayai tusangalale ne kumutumbijika mambo kijiilo kya masongola a Mwana mukooko kyafika kabiji mukazhanji winengezha kala.”—Lum. 19:6, 7.

² Yesu Kilishitu ye “Mwana mukooko” mwina ano masongola akaleta lusekelo lukatampe mwiulu. (Yoa. 1:29) Pa juba ja masongola wavwala bivwalo bya mutundu ka? Musongwa wanji ñanyi? Bamuwamisha byepi saka akyangye kuya ku kijiilo kya masongola? Ñanyi kimye kikekalako kino kijiilo kya masongola? Byo kiji kuba’mba ano masongola akaleta lusekelo mwiulu, nanchi ne baji  na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda nabo bakasangalala pa jino juba nyi? Byo tubena kukebesha kuyuka mikumbu ya ano mepuzho, twayai tutwajijile kwisamba Salamo 45.

3, 4. (a) Nyimbi wa masalamo waambapo’mba ka pa bivwalo bya Musongoshi bya pa masongola, kabiji ki ka kilengela Mfumu kwikala na lusekelo? (b) Nga “baana ba bakazhi ba mfumu,” ne “muka-mfumu” bakasangalela pamo na Musongoshi bo bañanyi?

³ Tangai Salamo 45:8, 9. Musongoshi aye Yesu Kilishitu wavwala bivwalo bya pa masongola a ku bufumu. Bivwalo byanji bibena kununkila nobe babikako “binunka bulongo byawamisha” bya mola ne kasiya, byo baingijishanga bena Isalela pa kulenga manyi azhila a kushinga.—Lupu. 30:23-25.

⁴ Nyimbo yawama yakumbana mwiulu mu kipango kya Musongoshi imuletela bingi lusekelo masongola anji byo afwenya pepi. “Muka-mfumu” naye uji bingi na lusekelo. Wimenako lubaji lwa mwiulu lwa jibumba ja Lesa muji “baana ba bakazhi ba mfumu,” ko kuba’mba bamalaika bazhila. Mwiulu baamba’mba: “Twayai tusangalale . . . mambo kijiilo kya masongola a Mwana mukooko kyafika”!

5. “Musongwa muka Mwana mukooko” ye ñanyi?

⁵ Tangai Salamo 45:10, 11. Twayukako Musongoshi, pano nga musongwa ye ñanyi? Uno musongwa ke jibumba ja basalwa kufuma mu kipwilo kitangijilwa ne Yesu Kilishitu. (Tangai Efisesa 5:23, 24.) Bano bakalamanga pamo ne Kilishitu mu Bufumu bwa Bumesiasa. (Luka 12:32) Bano ba 144,000, bena Kilishitu bashingwa “balondela Mwana mukooko konse konse ko aya.” (Lum. 14:1-4) Byo baji “musongwa muka Mwana mukooko,” baya na kwikala nanji mwiulu.—Lum. 21:9; Yoa. 14:2, 3.

6. Mambo ka bashingwa o bebatelela’mba “mwana wa mukazhi wa mfumu,” kabiji mambo ka o bebatundaikila ‘kuvulama balongo babo bakumubiji’?

⁶ Uno musongwa bamutela’mba: “Mwana wa mukazhi,” kabiji bamutela’mba ne kuba’mba, “mwana wa mukazhi wa mfumu.” (Sala. 45:13) Nga uno “mfumu” ye ñanyi? Bena Kilishitu bashingwa Yehoba wibasala kwikala “baana” banji. (Loma 8:15-17) Byo kiji kuba’mba bakekala musongwa wa mwiulu, bashingwa bebatundaika ‘kuvulama balongo babo bakumubiji, ne ba ku nzubo ya bashabo.’ Bafwainwa kutatu muchima “ku bintu biji mwiulu kechi ku bintu biji pano pa ntanda ne.”—Kolo. 3:1-4.

7. (a) Kilishitu wawamisha byepi musongwa wanji? (b) Musongwa umona byepi Musongoshi wanji?

⁷ Pa myaka yavula yapitapo Kilishitu wawamisha musongwa wanji saka akyangye kuya ku kijiilo kya masongola akekela mwiulu. Mutumwa Paulo walumbulwile’mba: “Byonkatu ne Kilishitu byo atemenwe kipwilo ne kwipana mwine na mambo a akyo, kuba amba ekizhijike ne kwikitokesha kupichila mu kwikyovwa na mema a mambo a Lesa, kabiji wakeba amba kipwilo kikale kya lukumo kwi aye, kyabula jitomya nangwa bulema nangwa bintu bikwabo bya byonka bino, bino kyafwainwa kwikala kyazhila kabiji kyabula kaneneno.” (Efi. 5:25-27) Paulo waambijile bena Kilishitu bashingwa ba mu Kolinda amba: “Nemuta bingi muchima byonkatu Lesa byo emuta muchima, nemulayile kwimusongwesha ku mwanamulume umo aye Kilishitu kabiji mbena kukeba kwimufikizha kwi aye nobe kisungu wawama.” (2 Ko. 11:2) Musongoshi aye Mfumu Yesu Kilishitu wakomoka buya bwa musongwa wanji mambo waitabilwa kwi Lesa kabiji kechi uji na bubipisho ne. Uno musongwa naye wayuka’mba ye “nkambo” yanji, kabiji ‘umufukamina’ mambo wayuka’mba ukekala mwatawanji.

8. Mambo ka musongwa o bamulumbulwila’mba, “wakumbanatu lukumo”?

⁸ Tangai Salamo 45: 13, 14a. Musongwa “wakumbanatu lukumo” bamutwala ku kijiilo kya masongola a ku bufumu. Pa Lumwekesho 21:2, uno musongwa “wavwajila bulongo mwata wanji” bamufwanyikizha ku muzhi utelwa’mba Yelusalema Mupya. Uno muzhi wa mwiulu uji na “lukumo lwa Lesa” ne kubeka kwanji “nobe kwa jibwe ja buneme kabiji nobe kubeka kwa jibwe ja yasipa.” (Lum. 21:10, 11) Buya bwa Yelusalema Mupya bebulumbulula bingi bulongo mu buku wa Lumwekesho. (Lum. 21:18-21) O ene mambo nyimbi wa masalamo o aambijile’mba, “wakumbanatu lukumo.” Wafwainwa kwikala bino mambo ano masongola a ku bufumu akekela mwiulu.

9. Ku ñanyi “mfumu” ko bakatwala musongwa, kabiji uno musongwa wavwala byepi?

⁹ Musongwa bakamutwala ku Musongoshi, aye Mfumu wa Bumesiasa. Wamuwamisha musongwa ne ‘kumutokesha kupichila mu kumovwa na mema a mambo a Lesa.’ Uno musongwa ‘wazhila kabiji kechi uji na kaneneno’ ne. (Efi. 5:26, 27) Kabiji musongwa wavwala bivwalo byafwainwa ku kijiilo kya masongola. Wamweka bulongo! “Bivwalo byanji bebilukila na ngolode” kabiji “ukatwalwa kuji mfumu mu bivwalo byo balukilapo ne bya buya.” Pa masongola a Mwana mukooko, “mukazhanji bamuswishishe kuvwala kisapi kya linenyi kyawamisha, kyakema kabiji kyatoka. Kino kisapi kimenako byubilo byaoloka bya bazhijikwa.”—Lum. 19:8.

10. Ñanyi kimye kyafwainwa kwikalako kijiilo kya masongola a Mwana mukooko?

¹⁰ Tangai Lumwekesho 19:7. Ñanyi kimye kyafwainwa kwikalako kijiilo kya masongola a Mwana mukooko? Nangwa kya kuba “mukazhanji winengezha kala” kuya ku kijiilo kya masongola, bino byepelo byalondelapo kechi byalumbulula bikamweka pa kijiilo kya masongola ne. Byalumbulula bikamweka ku mpelo ya malwa akatampe. (Lum. 19:11-21) Nanchi kino kibena kulumbulula’mba ano masongola akekalako aye Mfumu Musongoshi saka akyangye kupwisha kushinda nyi? Ine. Mambo bimwesho byanembwa mu buku wa Lumwekesho kechi byalumbulula bintu mu ndonda ne. Mu Salamo 45, aye Mfumu Yesu Kilishitu patanshi wanyinga mpoko ne ‘kuya na kushinda’ balwanyi banji bonse, apa bino ano masongola a ku bufumu aikalako.—Sala. 45:3, 4.

11. Ñanyi bintu Kilishitu byo akoba patanshi, kijiilo kya masongola saka kikyangye kwikalako?

¹¹ Kwesakana na byo twafunda, twamona kuba’mba ndonda ya bino bintu ikekala bino: Patanshi, bakonauna “awa pite mukatampe,” ko kuba’mba Babilona Mukatampe, bupopweshi bwa bubela bwa ntanda yonse. (Lum. 17:1, 5, 16, 17; 19:1, 2) Kepo Kilishitu a konauna ntanda ibi ya kwa Satana pa Amagedonyi, “nkondo ya aja juba jikatampe ja Lesa Wabulume Bonse.” (Lum. 16:14-16; 19:19-21) Kikapelako, aye Mfumu Wayukisha Kulwa Nkondo ukapwisha kushinda byo akataya Satana ne bandemona banji mu kalengwa kabula kupela, mo bakekala nobe bafwa.—Lum. 20:1-3.

12, 13. (a) Ñanyi kimye kikekalako kijiilo kya masongola a Mwana mukooko? (b) Bañanyi bakasangalala pa kijiilo kya masongola a Mwana mukooko mwiulu?

¹² Mu ano moba akupelako mwina Kilishitu washingwa inge wafwa usangulwa ne kuya mwiulu. Babilona Mukatampe byo bakamonauna, Yesu popo akakonkanya bonse ba mu jibumba ja musongwa. (1 Tesa. 4:16, 17) Ba mu jibumba ja “musongwa” bonse bakekala mwiulu nkondo ya Amagedonyi saka ikyangye kutatula. Masongola a Mwana mukooko akekalako panyuma ya ino nkondo. Kino kijiilo kya masongola byo kikaletapo lusekelo! Lumwekesho 19:9 waamba’mba: “Batokwa aba bo baita ku kijiilo kya mabanga kya masongola a Mwana mukooko.” Ba 144,000 baji mu jibumba ja musongwa bakekala bingi na lusekelo. Musongoshi  aye Mfumu ukekala bingi na lusekelo bonse bashingwa byo bakekala nanji, mu bukifwanyikizho na ‘kuja ne kutoma binyu mu Bufumu bwa Lesa.’ Bino, musongwa ne Musongoshi kechi bo bonkatu bakela na lusekelo pa kijiilo kya masongola a Mwana mukooko ne.

¹³ Byonka byo twaji kutanga, mwiulu bakembanga’mba: “Twayai tusangalale ne kumutumbijika mambo kijiilo kya masongola a Mwana mukooko kyafika kabiji mukazhanji winengezha kala.” (Lum. 19:6, 7) Nga bapopweshi ba kwa Yehoba ba pano pa ntanda kikela byepi? Nanchi nabo bakasangalala nyi?

14. ‘Bazhike bamulondela’ batongolwa mu Salamo 45, bo bañanyi?

¹⁴ Tangai Salamo 45:12, 14b, 15. Ngauzhi Zekaliya waambijile jimo kuba’mba mu moba akupelako bantu mwaya ntanda yonse bakakwatankana kwingijila Yehoba na bashingwa bashalapo. Wanembele’mba: “Mu oa moba bantu jikumi ba mu mikoka yamba milaka yapusana-pusana bakakwata ku mukangyo wa Muyudea ne kumwambila’mba: ‘Tuyenga nenu, mambo twaumvwa’mba Lesa muji nanji.’” (Zeka. 8:23) Pa Salamo 45:12, bano “bantu jikumi” bo boba bobatela’mba, “mwana wa mukazhi wa Tila” ne “banonshi ba mu bantu.” Bakwasha bashingwa bashalapo pa kuba’mba nabo bebakwashenga kwingijila Yehoba. Kutendeka mu 1935, bashingwa bakwasha bantu bavula ‘kwalulukila ku bololoke.’ (Da. 12:3) Bano “bantu jikumi” bakishinka ku bena Kilishitu bashingwa betokesha byo baleka bupopweshi bwa bubela. O ene mambo o batelelwa’mba: bazhike nangwa’mba babisungu bamulondela. Bepana kwi Yehoba kabiji bakishinka ku Mfumu, Yesu Kilishitu.

15. ‘Bazhike’ bengijila byepi pamo na bashingwa?

 ¹⁵ Bashalapo ba mu jibumba ja musongwa basanchila bingi bano ‘bazhike bebalondela’ pa byo bengila na kizaku mwingilo wa kusapwila “mambo awama a Bufumu.” (Mat. 24:14) “Mupashi wazhila ne musongwa” kechi bo bambatu’mba, “Iyai” ne, bino ne bonse bomvwa nabo bamba’mba, “iyai.” (Lum. 22:17) “Mikooko ikwabo” yumvwa ba mu jibumba ja musongwa byo bamba’mba, “iyai,” kabiji nabo bakwatankana nabo mu kwamba’mba, “iyai” ku bekala pano pa ntanda.—Yoa. 10:16.

16. Ñanyi jishuko Yehoba jo apa mikooko ikwabo?

¹⁶ Kuyuka’mba Shanji Musongoshi, aye Yehoba wanengezha kuba’mba mikooko ikwabo nayo ikasangalale pa juba ja kijiilo kya masongola a Mwana mukooko kwibaletela bingi lusekelo bashingwa. Kyaambijilwe jimo kuba’mba bano ‘bazhike nangwa’mba babisungu’ bamulondela musongwa “bakatwalwa na lusekelo ne kusangalala.” Kya kine, mikooko ikwabo iji na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda nayo ikasangalela pamo na bonse ba mu kisemi kya kwa Yehoba pa juba ja kijiilo kya masongola a Mwana mukooko kikekela mwiulu. Onkao mambo, kyailamo buku wa Lumwekesho byo aamba’mba, “jibumba jikatampe,” ja bengijila Yehoba pano pa ntanda bebamwene “saka baimana kulutwe ya jitanda ne ku meso a Mwana mukooko.” Bengijila Yehoba mwingilo wazhila mu kipango kya nzubo ya Lesa ya ku mupashi.—Lum. 7:9, 15.

17, 18. Ñanyi bintu byawama bikaleta masongola a Mwana mukooko mu ntanda ipya, kabiji mu Bukalama bwanji bwa Myaka Kiumbi Kimo, Kilishitu ukekala Shabantu mu ñanyi jishinda?

¹⁷ Tangai Salamo 45:16. Bintu byawama bikaleta ano masongola mu ntanda ipya bikasangajika bingi bazhike nangwa’mba babisungu ba musongwa wa kwa Kilishitu. Musongoshi aye Mfumu ukasangula “bashabo” bafwile kala kuba’mba bekale “baana” banji pano pa ntanda. (Yoa. 5:25-29; Hebe. 11:35) Pa bano popo akatongola ne bakwikala “bitumbafumu panopantanda ponse.” Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Kilishitu ukatongola bamo mu bakalama bakishinka ba mu ano moba kwikala bakutangijila mu ntanda ipya.—Isa. 32:1.

¹⁸ Kilishitu naye ukekala Shabantu mu Bukalama bwanji bwa Myaka Kiumbi Kimo. Mu ñanyi jishinda? Mambo bonse bakekala na bumi bwa myaka ne myaka pano pa ntanda na mambo a kwikala na lwitabilo mu kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu. O ene mambo Kilishitu o akekela “Shabantu wa myaka.”—Isa. 9:6, 7.

19, 20. Bintu byawama byatongolwa mu Salamo 45 byakunza byepi bonse bena Kilishitu bakine?

¹⁹ Tangai Salamo 45:1, 17. Bintu byanembwa mu Salamo 45 byanema bingi ku bena Kilishitu bonse. Bashingwa bashalapo baji bingi na lusekelo byo bayuka kuba’mba katatakatu bakatane balongo babo ne Musongoshi mwiulu. Mikooko ikwabo yatundaikwa kutwajijila kukokela Mfumu wa lukumo ne kutwajijila kumwesha lusanchilo pa jishuko ja kwingijila pamo na ba mu jibumba ja musongwa bakiji pano pa ntanda. Panyuma ya kijiilo kya masongola, Kilishitu ne bo akalamanga nabo mu Bufumu bakobila bantu bakekala pano pa ntanda bintu byawama bingi.—Lum. 7:17; 21:1-4.

²⁰ Twatundaikwa kutwajijila ‘kuyukanyikisha jizhina janji byo tubena kutengela kifika kwa milaye ya ‘bintu byawama’ bikoba uno Mfumu wa Bumesiasa.’ Twayai twibikeko pa kuba’mba tukekale pa bantu bakatwajijila kutota Mfumu “myaka ne myaka.”