Kampe mwayukapo mulongo nangwa nyenga umo wikana na mwina kwanji. Ano moba kwikana kwa alukatu nobe kisela. Bapesa bya kupesa pesa mu Poland batana kuba’mba, bantu baji na myaka 30 basongola nangwa kusongolwa, bekana inge baikala myaka isatu nangwa itanu na umo. Nangwa byonkabyo kechi bonkatu baji na myaka 30 bekana ne.

Sawakya wafumine ku kipamo kitala pa bisemi mu Spain kya Institute for Family Policy kyaambilepo amba: “bibelengelo bimwesha kuba’mba mu kyalo kya Europe kichika kya bantu besongola bekana.” Bino byo bibena kubiwa ne mu byalo bikwabo binonshi.

Ki ka kilengela kwikala na milanguluko yatama? Wabanda mu masongola umo kabiji upana maana wa ku Europe wamwene amba: “Kwikana kumwesha kintu kyaubiwa kala, kino kintu kikola bingi ku muchima.” Waambile ne kuba’mba: “Kino kilengela muntu kwikala na milanguluko yatama, kuzhingila, kwilangulusha, kumvwa kutama ku muchima ne kumvwa bingi bumvu.” Bimye bimo, kino kilengela muntu kwikujika. “Inge ba mu kochi bapwisha masongola, bwikalo bupimpulwa bingi. Ye bakana wakonsha kutendeka kulanguluka nobe kafwako byoaji, ne kwamba kuba’mba: ‘Twiba ñanyi atweba kine? Nanchi njipo ne na nkebelo mu bwikalo bwami nyi?’”

Ba Ewa byo baesekelenga kwalula byo beumvwinenga panyuma ya kupitapo myaka, baambile’mba: “Naumvwanga bingi bumvu byo bankaine, bantu bo twikala nabo kinkalankulo ne bakwetu baambilenga kuba’mba ‘bebakana.’ Najinga bingi na bukaji. Nashajile na baana babacheche babiji, najinga inabo ne shabo pa kimye kimo.” * Ba Adam, baikele myaka 12 pa bukulumpe mu kipwilo, baambile amba: “Mushingi ye najinga nanji pa kyokya kimye wapwile, nji bingi na bukaji, kabiji bimye bimo nkeba kwitolwela kufuma ku bakwetu.”

Kulanguluka pa bintu bya kulutwe kuleta bingi bijikila, bamo besekesha bingi kwikala na mweno yawama nangwatu panyuma ya kwikana pa myaka yavula. Bakonsha kutendeka kulanguluka kuba’mba bakwabo kechi bebata muchima ne. Mwanamukazhi umo waambile amba “bafwainwa kuleka kulanguluka bino, ne kufunda bya kuba na makatazho abo.”

Ba Stanisław bavuluka kuba’mba: “Kimye kyapwile masongola, mukazhami ye nasongwele wa bubiji wakanyanga kuya na kumona baana bami.  Kino kyandengelanga kwiumvwa kuba’mba kafwako wantele muchima ne, kabiji nalangulukanga kuba’mba Yehoba wankana. Nakebelengatu kufwa. Byo papichile moba avula, namwene’mba byo nalangulukilenga kechi byaijilemo ne.” Ba Wanda, balangulukilenga bingi pa bwikalo bwabo bwa kulutwe byo bebakaine, baambile’mba: “Nalangulukilenga’mba bantu kubikapotu ne bakwetu ba mu lwitabilo kechi ba nkata muchima ne baana bami ne. Nangwa byonkabyo, nemwena balongo byo bankwasha byo ngesekesha kukomesha baana bami pakuba’mba bakekale bapopweshi ba Yehoba.”

Bino bya kumwenako byo twisambapo, byamwesha’mba bamo inge bekana bekala na milanguluko yatama. Bakonsha kutendeka kwimona kutama, ne kulanguluka kuba’mba kafwako wibata muchima ne. Inge kebalanguluke bino, bakonsha kushikwa bingi bantu bo bekala nabo. Kuba bino kwakonsha kwibalengela kutatula kulanguluka amba ba mu kipwilo kechi bebata muchima ne, kabiji ne kuba’mba kechi baji na lusa ne. Ba Stanisław ne ba Wanda bo bakaine ku benakwabo, bemwena kuba’mba balongo ne banyenga bebata bingi muchima. Kwambatu kine, bakwetu bena Kilishitu betukwasha kimye kyo tuji mu makatazho.

Mwafwainwa kuyuka kuba’mba nangwatu mwibikeko byepi kukwasha bobakana, pa bimye bimo bomvwa bingi mukose. Nyenga ye bakana wakonsha kutendeka kulanguluka kuba’mba kafwako bantu bamuta muchima ne. Alicja waambile amba: “Papita myaka itanu na isatu kufuma papwijile masongola. Pano bino, neumvwatu nobe kafwako byonji ne. Pa bimye bya uno mutundu, nkeba kwitolwela ku bakwetu ne kuya kwa bunke na kujila.”

Kyanema bingi aba bobakana kubula kwitolwela kufuma ku bakwabo. (Mana 18:1) Kabiji pa bimye bya uno mutundu, bafwainwa kujimuka bingi kuchinuzhuka kukizhamo kwibata muchima ku muntu wabula mwinakwabo. Kuba bino kwakonsha kwibalengela kwikala na milanguluko yatama ya kwifwalama.

Mulongo nangwa nyenga ye bakana wakonsha kutendeka kulanguluka ne kwikala na bijikila pa bikekala bwikalo kulutwe na lwendo, ne kumvwa mukose ne kumona kuba’mba bantu kechi bebata muchima ne. Kwikala na ino milanguluko kechi kwatama ne, kabiji kushinda ino milanguluko kechi kwapela ne, inge ketukwashe bano balongo ne banyenga mu bukishinka tuba byonka byuba Yehoba. (Sala. 55:22; 1 Pe. 5:6, 7) Twakonsha kuketekela kuba’mba betusanchila bingi pa byo twibakwasha. Kya kine kuba’mba, bakonsha kwi bakwasha ku balunda nabo bakine baji mu kipwilo!—Mana 17:17; 18:24.