1, 2. Yesu waubile byepi bufuku bwa pa Nisanyi 14, mu 33 C.E.? (Monai kipikichala kitanshi.)

PAJINGA pa Nisanyi 14, mu 33 C.E., bufuku ne ñondo saka asama mu Yelusalema. Yesu ne batumwa banji popo bapwishishetu kuja Kijiilo kya Lupitailo, kya kuvuluka bena Isalela byo bebapokolwele mu buzha mu Ijipita kala saka papita ne myaka 1,500. Kepo Yesu atendekeshe kijiilo na batumwa banji bakishinka 11 kya kuvuluka lufu lwanji lwafwenyenye pepi. *—Mat. 26:1, 2.

² Yesu pa kupwisha kulomba wapele baana banji ba bwanga shinkwa wabula mbizho ne kwamba’mba: “Tambulai, muje.” Kepo ashikwile katomeno ka binyu ne kulomba. Kabiji waambile’mba: “Tomaimo anweba bonse.” (Mat. 26:26, 27) Yesu kechi wibapelepo kajo kakwabo ne, bino wibabujile byavula baana banji bwanga bakishinka pa bobwa bufuku bwanemene bingi.

3. Ñanyi mepuzho o tusakwisambapo mu uno mutwe?

³ Abino, Yesu byobyo atendekeshe Kivuluko kya lufu lwanji kitelwa’mba “Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga.” (1 Ko. 11:20) Mambo  ka o tuvulukila lufu lwa kwa Yesu? Shinkwa ne binyu bimenako ka? Twakonsha kwinengezha byepi kutanwa ku Kivuluko? Bañanyi bafwainwa kujako ku bimpashañano? Kabiji bena Kilishitu bamwesha byepi kuba’mba baji na luketekelo lo baambapo mu Binembelo?

4. Lufu lwa kwa Yesu lwitulengela kwikala na ka?

⁴ Byo tuji baana ba kwa Adama, twaswana bundengamambo ne lufu. (Loma 5:12) Kafwako muntu mbulwakulumbuluka wakonsha kupana bumi bwanji kwikala bukuzhi bwakonsha kumukuula aye mwine nangwa kukuula bakwabo ne. (Sala. 49:6-9) Bino Yesu byo afwile wapaine kitapisho kyaitabilwa, ko kuba’mba mubiji wanji walumbuluka ne mashi anji aichikile. Yesu byo apaine buneme bwa kitapisho kyanji kwi Lesa, walengela kuba’mba tukuulwe ku bundengamambo ne lufu ne kwikala na luketekelo lwa kukekala na bumi bwa myaka ne myaka.—Loma 6:23; 1 Ko. 15:21, 22.

5. (a) Twayuka byepi kuba’mba Lesa ne Kilishitu batemwa bingi bantu? (b) Mambo ka o twafwainwa kutainwako ku kivuluko kya lufu lwa kwa Yesu?

⁵ Buno bukuzhi bumwesha kuba’mba Lesa watemwa bingi bantu. (Yoa. 3:16) Kabiji bumwesha ne kuba’mba Yesu naye witutemwa bingi. Mambo Yesu saka akyangye kwiya pano pa ntanda, saka aji “sendwe” wa Lesa, ‘watemenwe bingi bantu.’ (Maana 8:30, 31) Kusanchila Lesa ne Mwananji kwafwainwa kwitulengela kutanwa ku kivuluko kya lufu lwa kwa Yesu. Kuba bino ke kukokela mukambizho wa kwa Yesu wa kuba’mba: “Saka muba kino mu kumvuluka.”—1 Ko. 11:23-25.

6. Twafwainwa kumonanga byepi shinkwa ne binyu bya pa Kivuluko?

⁶ Yesu byo atendekeshe Kivuluko kechi waalwile shinkwa ne binyu kwikala ke mubiji wanji mu jishinda ja kukumya ne. Mambo waambile pa shinkwa amba: “Uno ubena kwimenako mubiji wami.” Kabiji pa binyu waambile’mba: “Kano kabena kwimenako ‘mashi ami a lulayañano,’ akechikila bavula.” (Mako 14:22-24) Onkao mambo, shinkwa ne binyu ke bimpashañanotu.

7. Shinkwa ye bengijisha pa Kivuluko wimenako ka?

⁷ Yesu pa kino kijiilo kyanema bingi kya mu 33 C.E., waingijishe shinkwa wabula mbizho washajilepo byo bapwishishe kuja Kijiilo kya Lupitailo. (Lupu. 12:8) Mu Binembelo, mbizho imenako bubipisho nangwa’mba bundengamambo. (Mat. 16:6, 11, 12; Luka 12:1) Onkao mambo, kyaijilemo bingi Yesu pa kwingijisha shinkwa wabula mbizho waimenejilengako mubiji wanji wabujile bundengamambo. (Hebe. 7:26) Uno ye musango wa shinkwa ye bengijisha pa Kivuluko mu ano moba.

8. Binyu bya pa Kivuluko bimenako ka?

⁸ Binyu byaingijishe Yesu pa Nisanyi 14, mu 33 C.E., bimenako mashi a kwa Yesu. Ne binyu byo bengijisha pa Kivuluko mu ano moba nabyo bimenako mashi anji. Mashi anji aichikile ku Ngolongota, mpunzha yajinga pangye ya Yelusalema kuba’mba bantu “mambo abo akalekelwe.” (Mat. 26:28; 27:33) Twanemeka bingi kino kitapisho, mambo shinkwa ne binyu byo bengijisha pa Kivuluko bimenako kitapisho kyanema kya kwa Yesu kyo apaine pa kukuula bantu ba lukokelo. Onkao mambo, atweba bonse pa muntu pa muntu kyanema bingi kwinengezha kutanwa ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga kikalako pa mwaka pa mwaka.

9. (a) Mambo ka o twafwainwa kulondelanga mutanchi wa kutanga Baibolo mu moba a Kivuluko? (b) Mumvwa byepi pa bukuzhi?

⁹ Kutanga Baibolo mu Moba a Kivuluko byonka byo kwatanchikwa mu kalenda nangwa mu kabuku ka Kubalaula Binembelo Moba Onse, kwitulengela kulanguluka pa bintu  byaubile Yesu byo kwashajiletu pacheche kufwa. Kuba bino kwitukwasha kunengezha muchima wetu saka tukyangye kuya na kutanwa ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga. * Nyenga umo waambile’mba: “Tutengela bingi Kivuluko, kabiji buneme bwakyo mu michima yetu bubayilako pa mwaka pa mwaka. Mvuluka saka nji mu nzubo ya majila . . . , saka mbena kutala batata. Popo nayukile buneme bwa bukuzhi. . . . Nayukile binembelo byonse byaamba pa bukuzhi ne bya kwibilumbulula. Pano bino byo nafwishishe, muchima wami popo ayujile na lusanchilo ne lusekelo pa kulanguluka pa bintu bikekalako na mambo a buno bukuzhi.” Onkao mambo, pa kwinengezha kutanwa ku Kivuluko, kyanema bingi kulanguluka pa kitapisho kya kwa Yesu kyalengela kuba’mba tupokololwe ku bundengamambo ne lufu.

10. Kwinengezha kutanwa ku Kivuluko kwakunza byepi mwingilo wa kusapwila?

¹⁰ Kwinengezha kutanwa ku Kivuluko kwavwangamo kwingilako kimye kyabaya mu mwingilo wa kusapwila, nabiji kwingilako bupainiya bwa kukwasha mu kimye kya Kivuluko. Twikala bingi na lusekelo pa kwita bo tufunjisha Baibolo ne bantu bakwabotu kwiya na kutanwa ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga byo twamba pe Lesa, pa Mwananji, ne pa bintu byawama biji kulutwe Yehoba byo anengezhezha bamutota ne kumutokesha ku muchima.—Sala. 148:12, 13.

11. Bena Kolinda bamo bajanga byepi bimpashañano bya pa Kivuluko mu jishinda jabula kufwainwa?

¹¹ Pa kwinengezha kutanwa ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, akilangulukai pa byambo mutumwa Paulo byo anembejile bena Kilishitu ba mu kipwilo kya mu Kolinda. (Tangai 1 Kolinda 11:27-34.) Paulo wanembele’mba muntu ujako ku shinkwa ne kutoma mu katomeno saka abula kufwainwa “ubena kulenga mambo mubiji ne mashi a Nkambo,” Yesu Kilishitu. Onkao mambo, muntu ‘patanshi akieseke mwine’ saka akyangye kujako ku bimpashañano. Mambo inge ne, “uja ne kwitomena mwine lukabisho.” Na mambo a byubilo byatama, bena Kilishitu bena Kolinda bavula ‘bakookele ne kukolwa kabiji bamo balaajile mu tulo twa lufu [lwa ku mupashi].’ Kyamweka bamo batomanga maalwa ne kupendwa ne kuja saka bakyangye kuya nangwa saka baji ku Kivuluko. Kuja ku bimpashañano mu jino jishinda jabula kufwainwa  kwibalengejile kubula kutalwa bulongo kwi Lesa.

12. (a) Paulo wafwanyikizhe Kivuluko ku ka, kabiji wapaine ñanyi lujimuno ku bajako? (b) Muntu uja ku bimpashañano wafwainwa kuba byepi inge walenga mambo akatampe?

¹² Paulo waesakenye Kivuluko ku kajo ko babena kujiila pamo. Wajimwineko bajako amba: “Kechi mwafwainwa kutoma mu katomeno ka Yehoba ne mu katomeno ka bandemona ne; kechi mwafwainwa kuja ku ‘tebulu wa Yehoba’ ne ku tebulu wa bandemona ne.” (1 Ko. 10:16-21) Inge muntu uja ku bimpashañano pa Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga walenga mambo akatampe, wafwainwa kukeba bukwasho bwa ku mupashi. (Tangai Yakoba 5:14-16.) Inge uno mushingwa wamwesha “bipangwa bimwesha kulapila,” ko kuba’mba kechi ubena kupezha bukuzhi bwa kwa Yesu kupichila mu kujako ku bimpashañano bya pa Kivuluko ne.—Luka 3:8.

13. Mambo ka o kyanemena kulombapo pa luketekelo lwitupa Lesa?

¹³ Atweba bonse pa muntu pa muntu pa kwinengezha kutanwa ku Kivuluko, kyawama bingi kulombapo ne kulangulukapo bulongo pa luketekelo lwitupa Lesa. Kafwako mupopweshi wipana kwi Yehoba kabiji mwana wa bwanga wakishinka wa Mwananji wafwainwa kupezha bukuzhi bwa kwa Yesu kupichila mu kujako saka ayuka kuba’mba kechi mwina Kilishitu washingwa ne. Pano muntu wakonsha kuyuka byepi kuba’mba wafwainwa kujako nangwa ne?

14. Aba bajako ku bimpashañano byo bengijisha pa Kivuluko baji na ñanyi lubaji mu lulayañano lupya?

¹⁴ Aba bajako ku bimpashañano bya pa Kivuluko bafwainwa kushiinwa kuba’mba baji mu lulayañano lupya. Yesu waambile pa binyu amba: “Kano katomeno kabena kwimenako lulayañano lupya lwaikajikwa na mashi ami.” (1 Ko. 11:25) Lesa waambijile jimo kupichila mwi ngauzhi Yelemiya amba ukekajika lulayañano lupya lwapusana na lulayañano lwa Mizhilo lo alayañene na bena Isalela. (Tangai Yelemiya 31:31-34.) Lesa walayañana luno lulayañano na bena Isalela ba ku mupashi. (Nga. 6:15, 16) Luno lulayañano lwaikajikilwe na kitapisho kya kwa Kilishitu ne mashi anji aichikile. (Luka 22:20) Yesu ye Ñambi wa lulayañano lupya kabiji bashingwa bakishinka baji mu luno lulayañano bakatambula buswanyi mwiulu.—Hebe. 8:6; 9:15.

15. Bañanyi baji mu lulayañano lwa Bufumu, kabiji bakebapa ñanyi mwingilo inge batwajijila kwikala bakishinka?

¹⁵ Aba bafwainwa kujako ku bimpashañano bya pa Kivuluko bayuka kuba’mba baji mu lulayañano lwa Bufumu. (Tangai Luka 12:32.) Baana ba bwanga ba kwa Yesu bashingwa bamulondela mu bukishinka ne kumanama byonkatu byo amanamine, bakalama pamo ne aye mwiulu. (Fili. 3:10) Na mambo a kuba bashingwa bakishinka baji mu lulayañano lwa Bufumu, bakekala bamfumu bakalamanga pamo ne Kilishitu mwiulu myaka ne myaka. (Lum. 22:5) Bano bo bajako mu bukishinka ku bimpashañano bya pa Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga.

16. Lumbululai mwatala byambo biji mu Loma 8:15-17.

¹⁶ Bonkatu mupashi boashimunako bukamonyi kuba’mba baana ba Lesa bo bafwainwa kujako ku bimpashañano bya pa Kivuluko. (Tangai Loma 8:15-17.) Paulo waingijishe kyambo kya Kialamaiki kya kuba’mba “Abba,” kilumbulula’mba “Anweba Tata!” Mwana wakonsha kwamba bino pa kwita bashanji kumwesha byo ebatemwa ne mushingi ye ebapa. Aba batambula ‘mupashi wa kutongolwa kwikala baana,’ bo baana ba Lesa ba ku mupashi. Mupashi wanji ushimuna bukamonyi na mupashi wabo, kino kibalengela kuyuka kuba’mba baana ba kwa Yehoba bashingwa. Kechi kiji bino na mambo a kuba’mba kechi bakeba kwikala pano pa ntanda ne. Bashiinwa  kuba’mba inge baikala bakishinka kufika ne ku lufu, bakekala banswanyi ba mu Bufumu bwa mwiulu pamo ne Yesu. Lelo jino, bashalapo ba mu ba 144,000 balondela mu ngayo ya baana ba bwanga ba kwa Kilishitu, ‘bashingwa kwi yewa wazhila,’ aye Yehoba. (1 Yoa. 2:20; Lum. 14:1) Kupichila mu mupashi wanji, bamba’mba “Abba, Tata!” Kino kimwesha kuba’mba baji na bulunda bwawama na Lesa.

17. Bashingwa baji na ñanyi luketekelo, kabiji belumona byepi?

¹⁷ Inge mwi bena Kilishitu bashingwa, luketekelo lwa kwikala mwiulu kyo kintu kyanema kyo mwafwainwa kulombangapo. Baibolo byo aamba pa ‘mulaye wa masongola wa kusongolwa’ ku Musongoshi mwiulu, aye Yesu Kilishitu, yukai kuba’mba ubena kwamba pe anweba, kabiji mwafwainwa kutengelanga kwikala mu jibumba ja “musongwa” wa kwa Kilishitu. (2 Ko. 11:2; Yoa. 3:27-29; Lum. 21:2, 9-14) Lesa mu Mambo anji po aamba byo atemwa baana banji ba ku mupashi, anweba mwafwainwa kuyuka kuba’mba “ubena kwamba pe anweba.” Kabiji mupashi wazhila emulengelenga kukokela mikambizho ya Yehoba iji mu Mambo anji yo akambizha bashingwa, ne kwimulengela kwamba mu muchima wenu amba, “Ayo mikambizho bakambizha amiwa.” Onkao mambo, mupashi wa Lesa ne mupashi wenu ashimunenga bukamonyi bwa kuba’mba muji na luketekelo lwa kwikala mwiulu.

18. “Mikooko ikwabo” iji na ñanyi luketekelo, kabiji mumvwa byepi pa kino?

¹⁸ Kabiji inge muji mu “jibumba jikatampe” ja “mikooko ikwabo,” Lesa wimupa luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda. (Lum. 7:9; Yoa. 10:16) Mukeba kwikala myaka ne myaka mu Paladisa, kabiji mwikala bingi na lusekelo pa kulanguluka pa byaamba Baibolo ne pa bikekala bintu mu ntanda kulutwe. Mutengela kwiyowa mutende pamo na ba mu kisemi kyenu ne bantu bakwabo baoloka. Kabiji mubena kupembelela na muchima yense kimye kyo kukekala kajo kavula mu ntanda, kabiji buyanji, kumanama, bikola ne lufu kechi bikakatazhapo bantu jikwabo ne. (Sala. 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Isa. 33:24) Mubena kukebesha bingi kutambwila bantu bakasangulwa na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda myaka ne myaka. (Yoa. 5:28, 29) Mumusanchila bingi Yehoba pa byo emupa luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda. Nangwa kya kuba kechi mujako ku bimpashañano ne, bino mutanwako ku Kivuluko kumwesha kuba’mba musanta bingi pa kitapisho kya bukuzhi kya kwa Yesu Kilishitu.

19, 20. (a) Luketekelo lwimupa Lesa lukafika byepi? (b) Ki ka kikemulengela kukatanwako ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga?

¹⁹ Pa kuba’mba luketekelo lwetu lwa kwikala pano pa ntanda nangwa mwiulu lukafike, twafwainwa kukosesha lwitabilo lwetu mwi Yehoba Lesa, mwi Yesu Kilishitu ne mu bukuzhi. Umvwe mwatanwa ku Kivuluko, kikemulengela kulanguluka pa luketekelo lwenu ne pa buneme bwa lufu lwa kwa Yesu. Onkao mambo, ibikaiko kuba’mba ne anweba mukatanweko ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, kukatanwa bantu bavula bingi. Kino kivuluko kikekalako pa Kitanu pa 3 April, 2015, kabiji kikekela pa Mazubo a Bufumu ne mu mapunzhatu akwabo mwaya ntanda yonse.

²⁰ Kutanwa ku Kivuluko kwitulengela kusanta bingi pa kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu. Kutelekesha ku jashi kukemukwasha kumwesha byo mwatemwa bantu bo mwikala nabo kipikipi kupichila mu kwibabulako byo mwafunda pa butemwe bwa Yehoba ne pa byo akobila bantu. (Mat. 22:34-40) Onkao mambo, mukesekeshe na bulume bwenu bonse kuba’mba mukatanweko ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga.