1. Mambo ka o twafwainwa kumusanchilanga Yehoba?

TWAFWAINWA kumusanchilanga Yehoba mambo ye Mpanyi wa “bya bupe byonse byawama ne byalumbuluka.” (Yako. 1:17) Byo aji Kafunga witutemwa bingi, witunengezhezha bintu bya ku mubiji ne bya ku mupashi. (Sala. 23:1-3) Aye “ye kya kufyamamo kyetu kabiji bo bulume bwetu,” kikatakata mu bimye bya malwa. (Sala. 46:1) Tuji na bishinka byavula bingi bitulengela kwitabizha byambo byanembele nyimbi wa masalamo bya kuba’mba: “Musanchilai Yehoba, mambo wawama; butemwe bwanji bubula kwaluka bo bwa myaka ne myaka.”—Sala. 106:1.

2, 3. (a) Ñanyi kizumba kiji mu kubula kunemeka mapesho etu? (b) Ñanyi mepuzho o tusakwisambapo mu uno mutwe?

² Mambo ka o twafwainwa kulangulukilapo bulongo pa mambo a kusanta? Byonkatu byo kyaambijilwe jimo, bantu bavula mu ano moba apelako kechi basanta ne. (2 Timo. 3:2) Bantu bavula kechi banemeka bintu byo baji nabyo ne. Basulu ne batentemesha bya busulu balengela bantu bavula kubula kutondwa na byo baji nabyo. Ne atweba inge twabula kujimuka twakonsha kwikala na uno muchima. Byonka byajinga bena Isalela, twakonsha kutendeka kubula  kusanta pa bulunda bwetu ne Yehoba ne pa mapesho o twatambula kwi aye.—Sala. 106:7, 11-13.

³ Kabiji akilangulukai pa kyakonsha kubiwa mu kimye kyo tubena kupita mu makatazho akatampe. Mu bimye bya uno mutundu twakonsha kukakilwa ne kuvulama bintu byawama bitubila Lesa. (Sala. 116:3) Pano twakonsha kutwajijila byepi kwikala na muchima wa kusanta? Kabiji ki ka kyakonsha kwitukwasha kutwajijila kwikala na lusekelo nangwa kya kuba tubena kupita mu meseko akatazha? Twayai tumone byo twakonsha kuba bino.

4. Twakonsha kutwajijila byepi kwikala na muchima wa kusanta?

⁴ Pa kuba’mba tutwajijile kwikala na muchima wa kusanta twafwainwa kulangulukanga pa bintu byawama bitupa Yehoba ne pa butemwe bwanji bubula kwaluka. Bino byo byaubile nyimbi wa masalamo, kabiji wakuminye bingi pa bintu byawama byamubijile Yehoba.—Tangai Salamo 40:5; 107:43.

5. Twakonsha kufunjilako ka ku mutumwa Paulo pa mambo a kwikala na muchima wa kusanta?

⁵ Twakonsha kufunjilako byavula bingi ku mutumwa Paulo pa mambo a kwikala na muchima wa kusanta. Kyamwekeshatu patoka kuba’mba walangulukanga pa byo bamupesheshe, mambo javula waambanga byambo bya kusanta kufuma panshi ya muchima. Paulo wayukile kuba’mba wajinga “wa mwenga, wamanyikanga bantu kabiji wa bulunji.” Onkao mambo, wasantanga bingi mambo Lesa ne Kilishitu bamubijile lusa ne kumupa mwingilo nangwa kya kuba kala waubanga bintu byatama. (Tangai 1 Timoti 1:12-14.) Paulo wanemekele bingi bena Kilishitu bakwabo kabiji wasanchilanga bingi Yehoba pa byubilo byabo byawama ne pa byo baingilanga mu bukishinka. (Fili. 1:3-5, 7; 1 Tesa. 1:2, 3) Kabiji byo apitanga mu makatazho akatampe, Paulo wasanchilanga Yehoba pa byo bamutundaikanga ku balongo ba ku mupashi. (Byu. 28:15; 2 Ko. 7:5-7) O ene mambo Paulo o atundaikijile bena Kilishitu amba: “Saka musanta . . . , ne kwitundaika anwe bene na bene na masalamo, na nyimbo ya kutota Lesa, ne na nyimbo ya ku mupashi yo baimba ya kusanta.”—Kolo. 3:15-17.

6. Ñanyi bintu bimulengela kusanchila Yehoba?

⁶ Twakonsha kwikala byepi na muchima wa kusanta byonka byajinga Paulo? Byonkatu byaubanga Paulo, ne atweba pa muntu pa muntu twafwainwa kulangulukanga pa bintu bitubila Yehoba. (Sala. 116:12) Mwakonsha kukumbula’mba ka inge bemwipuzha’mba: ‘Ñanyi bintu byawama bimubila Lesa bimulengela kumusanchila?’ Abya mwakonsha kutongola bulunda bwenu na Yehoba nyi? Nangwa abya mwakonsha kwamba pa byo bemulekelako mambo na mambo a kwitabila mu bukuzhi bwa kwa Kilishitu nyi? Nanchi mwakonsha kutongola balongo ne banyenga bemutundaika kimye kyo mupita mu meseko akatampe nyi? Bino kechi mwakonsha kulubako kutongola benakwenu ne baana benu ne. Kulanguluka languluka pa bintu byawama bitubila Shetu wa mwiulu, Yehoba, kukemulengela kwikala na muchima wa kusanta kabiji mukamusanchilanga pa juba pa juba.—Tangai Salamo 92:1, 2.

7. (a) Mambo ka o twafwainwa kulombelanga milombelo ya kusanta? (b) Mukamwenamo ka mu kulomba milombelo ya kusanta?

⁷ Inge twabula kuvulama bintu byawama bitubila Yehoba, tukalombanga kimye kyonse ne kumusanchila. (Sala. 95:2; 100:4, 5) Bamo balanguluka’mba milombelo ke jishindatu ja kulombelamo bintu kwi Lesa. Pakuba atweba twayuka kuba’mba Yehoba umvwa bingi  bulongo inge ketumusanchile pa bintu byo tuji nabyo. Mu Baibolo muji milombelo yavula bingi ya kusanta. Pa ino milombelo paji ne milombelo yalombele Hana ne Hezekiya. (1 Sam. 2:1-10; Isa. 38:9-20) Onkao mambo, lombainga byonka byalombanga bano bapopweshi bakishinka bajinga na muchima wa kusanta. Musanchilainga Yehoba mu lulombelo pa bintu byawama byo muji nabyo. (1 Tesa. 5:17, 18) Mu kuba bino mukafuma bintu byawama byavula. Mukatundaikwa, ne butemwe bwenu bo mwatemwa Yehoba bukabailako, kabiji mukafwenya kwipi ne aye.—Yako. 4:8.

8. Ki ka kyakonsha kwitulengela kuvulama bintu bitubila Yehoba?

⁸ Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila bintu byakonsha kwitulengela kubula kusanchila Yehoba pa buwame bwanji? Mambo tuji na muteeto ye twaswana wa kubula kusanta. Akilangulukai pa kino: Bansemi betu batanshi, ba Adama ne Evwa bebabikile mu bujimi bwa paladisa. Kechi bakajilwanga kintu ne, kabiji bajinga na luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka. (Nte. 1:28) Bino kechi banemekele byo bebapele ne. Kwitemwa kwibalengejile kukeba ne bikwabo. Kyafuminemo baonawine ne byonse byo bajinga nabyo. (Nte. 3:6, 7, 17-19) Na mambo a kuba tubena kwikala mu ntanda muji bantu babula kusanta, ne atweba twakonsha kutendeka kuvulama bintu bitubila Yehoba. Twakonsha kutendeka kukwata nzenzekela bulunda bwetu ne aye. Twakonsha ne kuleka kunemeka jishuko ja kwikala mu bwanabwankazhi bwa ntanda yonse. Kabiji twakonsha kutwezhamo ne mutwe mu bintu bya mu ino ntanda ijitu pepi konaunwa. (1 Yoa. 2:15-17) Pa kuba’mba tubule kuponena mu kino kizumba, twafwainwa kulangulukangapo pa bintu byawama byo etubila ne kumusanchila Yehoba kimye kyonse pa kwikala bantu banji.—Tangai Salamo 27:4.

9. Mambo ka o twafwainwa kulangulukilanga pa bintu byawama bitubila Lesa mu bimye byo tubena kupita mu meseko akatampe?

⁹ Kwikala na muchima wa kusanta kwakonsha kwitulengela kuchinchika mu kimye kya meseko akatampe. Meseko akonsha kwitupezha maana inge apulumukatu. Kikatakata meseko alengela bwikalo kutama nabiji, kwitwalukamo ku mwinakwetu, kwitutana na kikola kibula kupwa, kufwisha, nangwa inge twapita mu binkunka biponakotu bine. Kulanguluka pa bintu byawama bitubila Lesa mu bimye bya uno mutundu kwakonsha kwitukosesha  ne kwitutekenesha bingi. Pano twayai twisambe pa bino byamwekele.

10. Kubala bintu byawama byamubila Lesa kwakwashishe byepi nyenga Irina?

¹⁰ Irina * painiya wa kimye kyonse wikala ku North America wasongwelwe ku mukulumpe mu kipwilo waishile kumwalukamo ne kumusha na baana. Ki ka kyakwashishe nyenga Irina kutwajijila kwingijila Yehoba mu bukishinka? Waambile’mba: “Namusanchila bingi Yehoba pa byo anta muchima. Kubala bintu byawama byangubila Lesa pa juba pa juba kwandengela kuyuka buneme bwa kuyukanyikwa kwi aye ne kuntemwa kwi Shetu wa mwiulu. Nayuka kuba’mba kechi ukandekelela ne.” Nangwa kya kuba nyenga Irina ubena kupita mu makatazho avula mu bwikalo bwanji, lusekelo lwamulengela kutwajijila kuchinchika kabiji utundaika bingi bakwabo.

11. Ki ka kyakwashishe ba Kyung-sook kuchinchika kimye kyo bebataine na kikola kikatampe?

¹¹ Ba Kyung-sook, bekala mu Asia baingijile bupainiya na bamwatawabo pa myaka kukila pa 20. Bakuminye bingi byo bebataine na kikola kya kansa wa ku mapwapwa ne kwibabula kuba’mba basakwikalatu na bumi pa bañondo basatu kufika ku bañondo batanu na umo. Nangwa kya kuba bapitanga mu meseko avula pamo na bamwatawabo, bino kechi balangulukangapo kuba’mba baji na kino kikola ne. Baambile’mba: “Kino kikola kyampezhezhe bingi maana. Namwenengatu nobe bunga bwapwila pa mpuki kabiji najinga bingi na moyo.” Pano ki ka kyakwashishe ba Kyung-sook kuchinchika? Baambile’mba: “Jonse bufuku saka nkyangye kuya na kulaala, ngya pa musemi wa nzubo yetu na kulomba na jiwi ja peulu ne kutongola bintu bitanu byandengela kumusanchila Lesa pa jojo juba. Kino kintundaika bingi, kabiji kindengela kukebesha kumwesha byo namutemwa Yehoba.” Pano ba Kyung-sook bamwenamo byepi mu ino milombelo yo balomba jonse bufuku? Baambile’mba: “Nashiinwa kuba’mba Yehoba kine witulama mu bimye bya malwa kabiji mu bwikalo bwetu bintu byawama byo byavula kukila byatama.”

12. Ki ka kyakwashishe ba Jason kuchinchika kimye kyafwile bakazhi babo?

¹² Ba Jason bengijila pa ofweshi wa musampi mu Africa, baingila mu mwingilo wa kimye kyonse myaka kukila pa 30. Baambile’mba: “Papita ne myaka itanu na ibiji kufuma pafwijile bakazhi bami, bino ne luno nkiji na bulanda bukatampe. Kulanguluka pa byapichilemo bakazhi bami kimye kyo bakolelwenga kansa kundengela kwikala bingi na bulanda.” Pano ki ka kyakwasha ba Jason kuchinchika? Baambile’mba: “Kimye kimo natendekele kulanguluka pa bimye byawama byo najinga na mwinakwami, kabiji namusanchijile Yehoba mu lulombelo pa kuvuluka bino bimye. Naumvwine ne muchima waikila. Natendekele kumusanchila Yehoba kufumatu pa joja juba pa bintu byawama byo twapichilemo na mwinakwami. Kusanta kwankwasha bingi. Ne luno nkiji na bulanda, bino kumusanchila Yehoba pa byo ampele masongola awama ne pa jishuko ja kumwingijila pamo na muntu wamutemwa kwandengela kwikala bingi na lusekelo.”

13. Ki ka kyakwashishe Sheryl kuchinchika kimye kyafwile bavula ba mu kisemi kyanji?

¹³ Mvula wa kinkunkwila byo anokele pakachi ka kyalo kya Philippines ku mpelo ya mwaka wa 2013, Sheryl wajinga na myaka ya kusemwa 13 washajiletu mabokotu. Waambile’mba: “Nzubo yetu yaonaikile, kabiji bavula mu kisemi kyetu bafwile.” Bashanji ne bainanji kubikapo ne bankasanji basatu bafwile ku kino kinkunkwila kikatampe. Ki ka kyakwashishe Sheryl kuchinchika ne kubula kwikala na binyenge? Uji na muchima wa kusanta kabiji watwajijila kuta muchima pa bintu byawama byo aji nabyo. Waambile’mba: “Namwene byonse byaubile balongo ne banyenga pa kukwasha ne  kutundaika bonse bakebewenga bukwasho. Nayukile kuba’mba balongo mwaya ntanda yonse babena kundombelako.” Wanungilepo kuba’mba: “Namusanchila bingi Yehoba pa kwikala Lesa wami. Kimye kyonse witupa bintu byo tukajilwa.” Kya kine, kubula kuvulama bintu byawama bitubila Lesa kwitulengela kubula kukizhamo kwikala na bulanda. Kwikala na muchima wa kusanta kwitulengela kutwajijila kuchinchika kimye kyo tubena kupita mu bya malwa.—Efi. 5:20; tangai Filipai 4:6, 7.

14. Ñanyi bintu byawama byo tubena kutengela? (Monai kipikichala kitanshi.)

¹⁴ Kufumatu ne kala bantu ba Yehoba basangalela mu bintu byawama byo ebapa. Byonka byo kyajinga kimye Lesa kyo apokolwele bena Isalela kwi Felo ne mazhita anji pa Kalunga ka Mema Kachila, bena Isalela baimbile na lusekelo nyimbo ya kutota ne kusanchila Lesa. (Lupu. 15:1-21) Lelo jino, pa mapesho o twanemeka bingi paji ne luketekelo lwa kupokololwa ku bintu byonse bileta misongo ne bya malwa. (Sala. 37:9-11; Isa. 25:8; 33:24) Akifwanyikizhai byo tukomvwa kimye Yehoba kyo akafumyapo balwanyi banji bonse ne kwituletela ntanda ipya mukekala mutende ne bololoke. Ajo jikekala juba ja kumusanchila kya kine kine.—Lum. 20:1-3; 21:3, 4.

15. Mwakebesha kuba ka mu uno mwaka wa 2015?

¹⁵ Tubena kutengela kutambula bintu byawama byavula bingi bya ku mupashi kufuma kwi Yehoba mu uno mwaka wa 2015. Bino tusakupitanga ne mu meseko. Pano bino, nangwa bintu bikekaletu byepi, kyo twayuka ke kya kuba’mba Yehoba kechi uketulekelela ne. (Mpitu. 31:8; Sala. 9:9, 10) Lesa usakutwajijila kwitupa byo tukeba pa kuba’mba tutwajijile kumwingijila mu bukishinka. Onkao mambo, twayai tutwajijile kwikala na muchima wajingapo na ngauzhi Habakuka waambile’mba: “Nangwa kya kuba kichi kya mukuyu kikabule kulala buluba, ne miñanzañanza ikabule kupanga bipangwa; nangwa kya kuba maolivi akabule kupanga, ne mu majimi mukabule kwikala kajo; nangwa kya kuba jitanga jikabule kwikala mu kipaka, ne bañombe bakabule kwikala mu bipaka; amiwa nkasangalelanga mwi Yehoba; nkasekelanga mwi Lesa wa lupulukilo lwami.” (Hab. 3:17, 18) Mu uno mwaka yense, twayai tutwajijile kulanguluka pa bintu byawama byo tuji nabyo ne kulondela lutundaiko luji mu kinembelo kya mwaka wa 2015 kya kuba’mba: “Musanchilai Yehoba, mambo wawama.”—Sala. 106:1.