Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Bupe Bena Japan bo Babujile Kuketekela

Bupe Bena Japan bo Babujile Kuketekela

PA KUPWILA kwiikajila kwajinga mu Japan mu muzhi wa Nagoya pa 28 April 2013, ba Anthony Morris ba mu Jibumba Jitangijila balengejile luonde kukumya byo babijikile kulupulwa kwa buku wa katataka mu Kijapanizi uji na mutwe wa kuba’mba The Bible—The Gospel According to Matthew. Bantu batainweko kukila pa 210,000 bajinga mu luonde nangwa bajinga ku mapunzha akwabo batelekelenga kupichila mu kutamba pa Intaneti baumvwine bulongo ne kupopwela pa kimye kyabaya.

Uno buku wa Mambo Awama a kwa Mateo ye banembulula kufuma mu Binembelo bya Ntanda Ipya mu Kijapanizi uji na mapa 128, wapusana na mabuku akwabo. Mulongo Morris walumbulwile’mba, uno buku banengezhejile “bantu bamba mulaka wa Kijapanizi.” Ñanyi bintu biji mu uno buku wa mu Baibolo? Mambo ka o bamunengezhejile? Kabiji bamutambwijile byepi?

ÑANYI BINTU BIJI MU UNO BUKU?

Nembelo yo banembejilemo buku wa Mateo yalengejile luonde kukumya. Bisopelo bya mu Kijapanizi bakonsha kwibinemba kufuma peulu kuya panshi nangwa kufuma ku kipiko kuya ku kilujo, ne bintutu bikwabo byo banemba, kubikakotu ne mabuku etu a katataka beanemba mu bisopelo byo banemba kufuma ku kipiko kuya ku kilujo. Nangwa byonkabyo, byambo biji mu uno buku wa katataka bebinemba kufuma peulu kuya panshi, kwingijisha nembelo yo bengijisha mu mapepala a byambo mu Kijapanizi ne mabukutu akwabo. Bena Japan bavula kibapelela bingi kutanga ino nembelo. Kunungapo, mitwe itanwa peulu ya pa jipa beyalula ke tumitwe tucheche pa kuba’mba kipelele babena kutanga kumona bishinka bikatampe.

Balongo ne banyenga mu Japan baingijishe bulongo bintu biji mu buku wa Mateo. Nyenga uji na myaka ya mu ma 80, waambile’mba: “Namutanga bingi buku wa Mateo pa bimye byavula, bino jishinda jo bamunembelamo ja kutendekela peulu kuya panshi ne tumitwe tucheche byankwasha kumvwisha bulongo Jashi ja pa Mutumba.” Nyenga umo wa kyanyike wanembele’mba: “Natangile buku yense wa Mateo pa kimye kimo. Napijilwa kutanga bisopelo byo banemba kufuma ku kipiko kuya ku kilujo, bino bena Japan bavula bapijilwa kutanga bisopelo byo banemba kufuma peulu kuya panshi.”

BAMUNENGEZHEZHA BANTU BAMBA KIJAPANIZI

Mambo ka uno buku umotu wa mu Baibolo kyo awamina kumwingijisha ku bantu bamba Kijapanizi? Nangwa kya kuba bena Japan kechi bayuka Baibolo ne, bakebesha bingi kumutanga. Uno buku wa Mambo Awama a kwa Mateo ukalengela aba bakyangye kumonapo Baibolo kwikala na uno buku wazhila ne kumutanga.

Pano mambo ka o basajiletu buku wa Mateo? Ku bena Japan bavula, kyambo kya kuba’mba “Baibolo” kibalengela kuvuluka Yesu Kilishitu. Onkao mambo, buku wa Mateo bamusajile mambo muji jishimikila jaamba pa ndonda ya kisemi kya kwa Yesu ne kusemwa kwanji, Jashi janji ja pa Mutumba jaya nkuwa, ne bungauzhi bo aambile pa moba a kupelako, ino mitwe yo yatemwa bena Japan.

Basapwishi ba Bufumu mu Japan batendekele kushila bantu uno buku wa katataka ku nzubo ku nzubo ne pa kubwelako ku bantu. Nyenga umo wanembele’mba: “Luno mbena kushila bantu bavula Mambo a Lesa mu nyaunda yetu. Pa jonkaja juba ja kupwila kwiikajila na kimye kya mute nashijile muntu buku wa Mateo!”

BAMUTAMBWIJILE BYEPI?

Basapwishi batendeka byepi pa kushila bantu uno buku wa Mateo? Bena Japan bavula bayuka byambo bya kuba’mba “kutayila bankumba mabwe a mangalite ne,” “kibelo kyakepa” ne “kange mubambishenga michima na mambo a juba ja kesha ne.” (Mat. 6:34; 7:6, 13) Bakumya bingi pa kuyuka’mba waambile bino byambo wajinga Yesu Kilishitu. Inge bamona bino byambo mu Mambo Awama a kwa Mateo, bavula bamba’mba: “Nakebeshanga bingi kutanga Baibolo nangwatu jimo.”

Umvwe basapwishi babwelako ku bantu batambwile buku wa Mateo, javula bena mazubo bamba’mba aku batambulatu batangileko lubaji lumo nangwa buku yense. Mwanamulume uji na myaka ya mu ma 60 wabuujile musapwishi umo amba: “Namutangile javula kabiji natundaikilwe bingi. Mwane mfunjishaiko ne bikwabo bya mu Baibolo.”

Buku wa Mateo babena kumwingijisha pa kusapwila ku mvula bantu. Byo ajinga mu busapwishi, nyenga umo Kamonyi wapaine keyala wanji wa pa intaneti ku mwanamukazhi wa kyanyike watambwile buku wa Mateo. Byo papichile jiola jimo, mwanamukazhi wanembejile nyenga amba, watangileko lubaji lumo lwa buku kabiji wakebelenga ne kuyukilapo byavula. Byo papichile mulungu umo, watendekele kufunda Baibolo, kabiji palutwe kacheche watendekele kupwila.

Kukila pa mabuku 1,600,000 a The Bible—The Gospel According to Matthew beatwala ku bipwilo mu Japan, kabiji pa ñondo pa ñondo, Bakamonyi babena kushila bantu mabuku avula bingi. Byambo bya kutendekelapo mu uno buku bimwesha byaambile banembi ba uno buku byo baambile’mba: “Twaketekela’mba inge mwatanga uno buku mukayukilako byavula pa Baibolo.”