Bonse bakolwa umvwe baumvwa bya kwisansa binunka bulongo bapita mu makatazho. Kyamweka kibakatazha bingi kuchinuzhuka bino binunka bulongo pa juba pa juba byo basambakana na bantu bapusana pusana. Nangwa byonkabyo, bamo baipuzha inge kijitu bulongo kwambila balongo ne banyenga kuleka kwisansa binunka bulongo pa kupwila kwa bwina Kilishitu, pa kubuñana ne pa kushonkena.

Kwambatu kine, kafwako mwina Kilishitu wakonsha kutemwa kuba’mba mukwabo akankalwenga kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu ne. Atweba bonse tukeba lutundaiko lutanwa pa kupwila kwetu. (Hebe. 10:24, 25) Onkao mambo, bonse bakolwa inge baumvwa binunka bulongo kya kuba kibakatazha ne kutanwa ku kupwila, bakonsha kwisamba na bakulumpe mu kipwilo. Byo kiji kuba’mba kechi kya mu Binembelo kabiji kechi kyayilamo kulenga mizhilo pa mambo a kwingijisha binunka bulongo ku boba batanwa ku kupwila ne, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kwamba byambo byakonsha kukwasha ba mu kipwilo kuyuka makatazho abena kupitamo bakwabo. Kwesakana na bintu byo biji, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kufuukulapo kwisamba pa byambo byanembelwa jimo mu jashi ja bibena kukebewa pa kipwilo pa Kupwila kwa Mwingilo, nangwa bakonsha kufuukulapo kubijika mu jishinda ja kubula kuzhingijisha bantu. Nangwa byonkabyo, bakulumpe mu kipwilo kechi bafwainwa kubijikanga jonse bintu bya uno mutundu ne. Pa kupwila kwetu, kimye kyonse peya bantu ba katataka bamwesha lusekelo ne benyi babula kuyuka lolo lukatazho, kabiji tukeba bantu ba uno mutundu kukasuluka. Kafwako muntu nangwa umo wafwainwa kwiumvwa kubula kukasuluka na mambo a kwingijisha bulongo bya kwisansa binunka bulongo ne.

Inge luno lukatazho lwatwajijila ne bintu byo biji koko kwenu byaswisha, jibumba ja bakulumpe mu kipwilo jakonsha kunengezha’mba aba bakolwa inge baumvwa binunka bulongo bekalenga kwa bunke mu Nzubo ya Bufumu. Kya kumwenako, kwakonsha kwikala kibamba kya kusambakenamo muji bya kwambilamo mo bakonsha kwikala kuba’mba bamwenemo mu kupwila. Inge kya kuba mwakankalwa kupwisha luno lukatazho kabiji bamo batwajijila kukolwa, kipwilo kyakonsha kwibakopelako majashi apa kupwila nangwa kwibanengezhezha kutelekela pa foni saka baji ku nzubo, byonkatu byo boba na bantu babula kwenda baji mu mazubo.

Mu myaka ya katataka, Mwingilo Wetu wa Bufumu watundaika balongo ne banyenga kulangulukilako bakwabo na mambo a bya kwisansa binunka bulongo kimye kyo babena kutanwa ku kushonkena kwa kijiiji. Na mambo a kuba kushonkena kumo kwikela mu bishimikwa mujitu bintu bileta mwela, batanwako bebambila kukepeshako kwingijisha bya kwisansa binunka bulongo pa kubuñana kwa uno mutundu. Bonse betutundaika kutako muchima kikatakata pa kushonkena kwa kijiiji, mambo kechi kyakonsheka kulengako mpunzha kwa kwikala babula kukeba bya kwisansa binunka bulongo ne. Pano bino, kechi kyalumbulula’mba uno mukambizho wafwainwa kwikala muzhilo wa pa kupwila kwa kipwilo ne, kabiji kechi twafwainwa kumumvwina mungi ne.

Byo kiji kuba’mba twikala mu buno bwikalo, atweba bonse tupita mu makatazho na mambo a bumbulwa kulumbuluka. Tusanta bingi pa kwibikako kwa bakwetu bakepesheko makatazho etu! Kikebewa kwipana ku bamo pa kuba’mba baleke kwingijisha bya kwisansa binunka bulongo kuba’mba kipelele mulongo nangwa nyenga kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu. Nangwa byonkabyo, butemwe bwakonsha kwitulengela kusalapo kuba bino.

Pontiusa Pilato bamuyuka ku batanga Baibolo na mambo a mwingilo ye ajinga nanji pa kutotolwesha Yesu ne kumwipaya. (Mat. 27:1, 2, 24-26) Nangwa byonkabyo, jizhina janji jitanwa bimye byavula mu byanembwa bikwabo bya kala. Kwesakana na buku wa The Anchor Bible Dictionary, byanembwa bya kala byaamba pe aye “byavula kabiji byaamba byavula pe aye kukila byo byaamba pa babitumbafumu bakwabo bena Loma ba mu Yudea.”

Jizhina ja kwa Pilato jitanwa bimye byavula mu byanembwa bya kwa Josephus mwina Yuda shayuka wa byamwekele kala, wanembele bintu bisatu byaletejile Pilato makatazho kimye kyo alaminenga Yudea. Kabiji Philo mwina Yuda shayuka wa byamwekele kala wanungilepo kintu kya buna. Nembi mwina Loma aye Tasitusa, wanembele jishimikila ja bamfumu bena Loma, waambile’mba Pontiusa Pilato wakambizhe’mba Yesu bamwipaye kimye kyalaminenga Tibeliusa.

Mu 1961, bashayuka ba bya kupoyapoya baingijilenga mu kishimikwa kya kala kya kukailamo kya bena Loma mu Kesalea, mu Isalela, bataaine jibwe japapakana panembwa bulongo jizhina ja kwa Pilato mu Kilatini. Abino byambo (byo bamwesha pano) byajinga mu bipimvwa pano bino, balanguluka’mba kala bebinembele’mba: “Ku balesa bo banemeka (uno) Tibeliuma Pontiusa Pilato, Kapitao wa Bayudea, koko epaine.” Kino kishimikwa kyo batongola kyamweka ke nzubo yazhila ya kunemekelamo Mfumu wa Loma aye Tibeliusa.

Mu mutwe wa “Mepuzho Afuma ku Batanga” wanembelwe mu Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya July 15, 2002, kyaambiwe’mba nyenga wafwainwa kuvwala kintu ku mutwe umvwe ubena kutangijila lufunjisho lwa Baibolo saka paji musapwishi wa mulume wabatizhiwa nangwa wabula kubatizhiwa. Kulangulukapo jikwabo pa uno mutwe kwamwesha’mba uno mukambizho wafwainwa kupimpulwako.

Umvwe musapwishi wa mulume wabatizhiwa waya na nyenga ku lufunjisho lwa Baibolo nyenga lo afunjisha jonse, nyenga wafwainwa kuvwala kintu ku mutwe. Umvwe wauba kino umwesha mushingi ku lunengezho lwa Yehoba lwa bumutwe mu kipwilo kya bena Kilishitu mambo ubena kwingila mwingilo wafwainwa kwingila mulongo. (1 Ko. 11:5, 6, 10) Nangwa wakonsha kwambila mulongo kutangijila lufunjisho inge mulongo wafikilamo kabiji wakonsha kuba bino.

Kabiji inge musapwishi wa mulume wabula kubatizhiwa kabiji wabula mwatawanji waya na nyenga ku lufunjisho lwa Baibolo nyenga lo afunjisha jonse, mwayila Binembelo nyenga kechi wafwainwa kuvwala kintu ku mutwe ne. Nangwa byonkabyo, jiwi ja mu muchima ja banyenga bamo jakonsha kwibambila kuvwala kintu ku mutwe nangwatu mu bimye bya uno mutundu.