1. Ki ka kyalengejile Yesu kusekela “mu mupashi wazhila”? (Monai kipikichala kitanshi.)

ABYA mwakonsha kufwanyikizha byo kyajinga pa kumona Yesu Kilishitu saka asekela “bingi mu mupashi wazhila” nyi? Kampe mwakonsha kufwanyikizha ubena kumwemwesela. Ki ka kyamusangajikile? Kechi papichile moba avula kufuma po atumijile baana banji ba bwanga 70 kuya na kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa ne. Kabiji wakebeshe bingi kuyuka byo basakwingila uno mwingilo. Balwanyi bakankanyanga mwingilo wa kusapwila mambo awama bavujile bingi, nabiji Bafaliseo ne banembeshi, bantu bajimukile bingi ne kufunda kufika palepa. Bano bantu balengejile bantu bavula kulengulula Yesu amba kalipentalatu kabiji baana banji ba bwanga bebamonanga’mba ‘bantutu babula kufunda.’ (Byu. 4:13; Mako 6:3) Nangwa byonkabyo, baana ba bwanga babwelele kufuma mu mwingilo saka basangalala bingi. Baingijile mwingilo wa kusapwila nangwa kya kuba bebakankenyenga ku bantu ne ku bandemona. Ki ka kibalengejile kuchinchika ne kwingila uno mwingilo na lusekelo?—Tangai Luka 10:1, 17-21.

2. (a) Baana ba bwanga ba kwa Yesu bajinga byepi nobe baana ba bacheche? (b) Ki ka kyakwashishe baana ba bwanga ba kwa Kilishitu kumvwisha bukine?

² Akyumvwai Yesu byo aambile kwi Yehoba amba: “Nemutota patoka anweba Tata, Nkambo wa mwiulu ne ntanda, mambo mwafya bino bintu ku ba maana ne ku ba milangwe ne kwibisolola ku  baana ba bacheche. Kine anweba Tata, mambo bino byo byo mwakebelenga.” (Mat. 11:25, 26) Yesu kechi waambilenga’mba baana banji ba bwanga bajinga baana ba bacheche ne. Waambile bino mambo bajingatu nobe baana babacheche pa kwibesakanya ku bantu bajinga mu yoya mpunzha bajimukile bingi kabiji bafunjile kufika palepa, bemonanga’mba baji na maana. Kyakilapo kunema, Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga kwikala nobe baana ba bacheche, bepelula kabiji baswa kwibafunjisha. (Mat. 18:1-4) Bamwenejilemo ka mu kwipelula? Kupichila mu mupashi wazhila, Yehoba wibakwashishe kumvwisha bukine, pakuba aba bemonanga’mba baji na maana kabiji bebendelekanga, bashajiletu mu bulubi na mambo a bwitote bwabo, kabiji Satana wibapofwele michima.

3. Mu uno mutwe tusakwisamba pa ka?

³ Kyo kyalengejile Yesu kumvwa bingi bulongo. Wasangalele bingi pa kumona Yehoba byo asolwejile bukine bantu bepelula, bonsetu bafunda ne babula kufunda. Waumvwine bingi bulongo mambo Bashanji bakeba bantu kufunda mu jishinda japeela. Nanchi Yehoba waaluka nyi? Kabiji umwesha byepi kuba’mba ne lunotu ukeba bantu kufunda mu jishinda japeela kumvwa? Byo tusakwisambanga, mikumbu yo tusakutaana isakwitulengela kusekela byonkatu byasekejile Yesu.

4. Kyamba kya Usopa kya mu Kizungu kyapeela kumvwa kyakwasha byepi bantu?

⁴ Mu myaka ya kulutwe kuno, jibumba ja Yehoba jibena kufunjisha ne kulumbulula bulongo mambo a Lesa mu jishinda japeela bingi kumvwa. Akilangulukai pa bino bintu bisatu. Kitanshi, kuji Kyamba kya Usopa kya mu Kizungu kyapeela bingi kumvwa. * Kino Kyamba kya Usopa kyakwasha bantu bavula bingi babula kuyukisha Kizungu, nangwa bakabakana pa kutanga. Mitwe ya bisemi bataana kuba’mba banyike bakumbulapo bingi kimye kya lufunjisho lwa Kyamba kya Usopa, jishinda jikatampe mo tufunjila bukine. Bavula banemba makalata a kusanta kufuma panshi ya muchima. Nyenga umo wanembele’mba kechi wakumbulangapo kimye kya Lufunjisho lwa Kyamba kya Usopa ne. Waambile’mba: “Naikalangatu nzoo.” Pano luno lo abena kwingijisha Kyamba kya Usopa kya mu Kizungu kyapeela kumvwa, wanembele’mba: “Luno nkumbulapo javula bingi, ne moyo wapwa. Namusanchila bingi Yehoba ne anweba pamo.”

5. Ñanyi bintu byawama biji mu Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya ye bapitulukamo?

⁵ Kya bubiji ke Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya wa mu Kizungu wapitulukwamo bulongo walupwilwe pa kupwila kwa pa mwaka kwajingako pa October 5, 2013. * Mu Binembelo byavula baingijisha byambo bicheche. Nabiji pa Yoba 10:1, mu wa kala pajinga byambo 27, luno pajitu byambo 19, kabiji pa Byambo bya Maana 8:6 pajinga byambo 20, luno pajitu byambo 13. Bino byepelo byonse luno byapeela bingi kumvwa. Mulongo umo washingwa waingijila Yehoba pa myaka yavula waambile’mba: “Byo natangile buku wa Yoba mu Baibolo wakatataka, naumvwinengatu nobe mbena kutanga Baibolo kimye kitanshi.” Ne bakwabotu bavula nabo bamba byambo bya uno mutundu.

6. Mumvwa byepi pa mambo a ñumvwino yakatataka ya Mateo 24:45-47?

⁶ Kya busatu, akilangulukai pa ñumvwino yakatataka ya bukine. Twaumvwine bingi bulongo byo balumbulwile “kalume wa kishinka kabiji wa maana” mu Kyamba kya Usopa, kya July 15, 2013. (Mat. 24:45-47) Kino Kyamba kya Usopa kyalumbulwile kuba’mba Jibumba Jitangijila  ye kalume wa kishinka, kabiji “ba mu nzubo” ke bonse baja kajo ka ku mupashi, ko kuba’mba bonse bashingwa ne “mikooko ikwabo.” (Yoa. 10:16) Kileta bingi lusekelo pa kufunda buno bukine ne kufunjisha bakatataka. Ñanyi mashinda akwabo Yehoba mo amweshesha kuba’mba ukeba kufunjisha bantu mu jishinda japeela kumvwa?

7, 8. Ñanyi bungauzhi bumo bwa mu Baibolo bwimenako bintu bimo?

⁷ Inge mwaingijila Yehoba pa myaka yavula, kyamweka mwamona kuba’mba pano mabuku etu abena kulumbulula mashimikila a mu Baibolo mu jishinda japusanako. Mu ñanyi jishinda? Kala mu mabuku etu balumbululangatu byonse biji mu mashimikila a mu Binembelo ne bintu byo bimenako. Mashimikila a mu Baibolo beamonanga kuba’mba bifwanyikizho, kabiji kufika kwa bobo bungauzhi bekumonanga’mba kyo kine kintu kyaambapo jojo jishimikila. Nanchi mu Binembelo mujipo bungauzhi bumo muji bintu bimenako bintu bikwabo nyi? Ee. Kimye kimo, Yesu waambile pa “kiyukilo . . . , kya ngauzhi Yona.” (Tangai Mateo 12:39, 40.) Yesu walumbulwile kuba’mba Yona byo ajinga munda mwa jisabi, monka mwashi mukekale mu kilende kyanji inge kya kuba Yehoba ne kumulama ne—amba bwajinga bungauzhi bwaimenejilengako kimye Yesu kyo aikele mu kilende.

⁸ Mu Baibolo muji bungauzhi bwavula muji bintu bimenako bintu bikwabo. Mutumwa Paulo waambilepo pa bungauzhi bwa uno mutundu bwavula bingi. Waambile pe Abalahama ne Hegala ne Sala kuba’mba mu bungauzhi baimenangako Yehoba ne mukoka wa bena Isalela ne lubaji lwa mwiulu wa jibumba ja Lesa. (Nga. 4:22-26) Kabiji tente wa lusambakeno ne nzubo ya Lesa, Juba ja Kufuchilamo Mambo, ñanga mwine mukatampe ne bintu byajinga mu Mizhilo ya Mosesa kuba’mba byajinga “kimvule kya bintu byawama bikeya.” (Hebe. 9:23-25; 10:1) Kufunda bungauzhi bwa uno mutundu kumvwanyika bingi bulongo kabiji kukosesha bingi lwitabilo. Nangwa byonkabyo, nanchi twafwainwa kupwisha kuba’mba bintu byonse byo batongola mu Baibolo bimenako kintu nangwa muntu nyi?

9. Jishimikila ja mu Baibolo jaamba pe Nabota, kala bejilumbulwile byepi?

⁹ Kala, bino byobyo balumbululanga mashimikila. Akilangulukai pa jishimikila ja kwa Nabota ye bazhachishe ne kumwipaya kwa kubula mambo kwi Muka Mfumu Yezebeli kuba’mba mwatawanji aye Ahaba atambule bujimi bwa miñanzañanza bwa kwa Nabota. (1 Mfu. 21:1-16) Kala mu 1932, jino jishimikila balumbulwile byo jimenako mu bungauzhi. Ahaba ne Yezebeli bebalumbulwile kuba’mba bemenako Satana ne bantu banji; kabiji Nabota amba wimenako Yesu, lufu lwa kwa Nabota amba mu bungauzhi bwaimenejilengako lufu lukafwa Yesu. Byo papichijile myaka pepi na makumi asatu, buku wa Kizungu wa kuba’mba “Let Your Name Be Sanctified,” (“Jizhina Jenu Jizhile”) wanembelwe mu 1961 walumbulwile’mba, Nabota wimenako bashingwa ne Yezebeli amba wimenako Kilishitendomu. Ko kuba’mba kumanama kwa kwa Nabota ko bamumanyikile kwi Yezebeli kwaimenejilengako kumanyikwa kwa bashingwa mu moba akupelako. Kulumbulula mashimikila mu jino jishinda kwakosesha lwitabilo lwa bantu ba Lesa pa myaka yavula. Pano mambo ka a kupimpwila jishinda ja kulumbulwilamo ano mashimikila?

10. (a) Maana alengela byepi kalume wa kishinka kulumbulula bulongo mashimikila a mu Baibolo? (b) Ano moba mabuku etu aamba kikatakata pa ka?

¹⁰ Byonkatu byo twayuka, pa myaka yavula Yehoba wakwasha “kalume wa kishinka kabiji wa maana” kukomenako mu maana. Maana  ebalengela kujimuka, balumbulula mashimikila a mu Baibolo kuba’mba kifwanyikizho kya mu bungauzhi kanatu inge kuji bishinka bya mu Binembelo byafwainwa kwibalengela kuba byobyo. Kabiji kyatanwa kuba’mba ndumbulwilo yo twalumbulwijilemo kala bintu bimo bya mu bungauzhi ne byo bimenako bavula bibakatazhanga bingi kukwatankanya. Mfunjishisho ya kulumbulula bintu ne byo bimenako, ne ene mambo o kyaikela byobyo, yakonsha kukatazha bingi kukwatankanya, kuvuluka ne kufunjilako. Pano bino, kuji kintu kikwabo kyalengela, byubilo byawama ne mafunde o bakonsha kufunjilako ku mashimikila a mu Baibolo akonsha kubula kumvwanyika na mambo a kulumbulula bikafika bobo bungauzhi. Onkao mambo, mu ano moba mabuku etu amba pa bishinka byapeela kumvwa, bikosesha lwitabilo, bilengela kuchinchika, kwikala na moyo wa kwakamwa Lesa ne byubilotu bikwabo byawama byo twafwainwa kufunjilako ku mashimikila a mu Baibolo. *

11. (a) Mu ano moba, jishimikila ja kwa Nabota twijumvwina mwepi, kabiji twakonsha kufunjilako ka atweba bonse? (b) Mu ino myaka, mambo ka mabuku etu javula kyo abujila kulumbulula bya mu mashimikila ne byo bimenako mu bungauzhi? (Monai “Mepuzho Afuma ku Batanga” mu kyonka kino Kyamba kya Usopa.)

¹¹ Pano mu ano moba, jishimikila ja kwa Nabota twijumvwina mwepi? Twijumvwina mu jishinda japeela bingi kumvwa. Uno muntu waoloka wafwile na mambo a kuba wajinga wa kishinka, kechi na mambo a kwimenako Yesu nangwa bashingwa mu bungauzhi ne. Walamine Muzhilo wa Yehoba ne kufwilapo kyalunkanankana. (Bala. 36:7; 1 Mfu. 21:3) Onkao mambo, ku kino kyamumwekejile tufunjilako kuba’mba ne atweba bakonsha kwitumanyika na mambo a kulama mizhilo ya Lesa. (Tangai 2 Timoti 3:12.) Bantu bonsetu bakonsha kumvwa ne kuvuluka ne kulondela kino kya kumwenako kikosesha lwitabilo.

12. (a) Mambo ka o twafwainwa kubujila kupwisha kuba’mba ku mashimikila a mu Baibolo tufunjilakotu? (b) Mambo ka o tukonshesha kulumbulula bintu byazhika mu jishinda japeela kumvwa? (Monai tubyambo twamunshi.)

¹² Nanchi twakonsha kupwisha kuba’mba ku mashimikila a mu Baibolo tufunjilakotu,  kafwako byo emenako nyi? Ine. Mu ano moba mabuku etu ja kamo kamo alumbulula kintu byo kituvululamo, nangwa byo kimenako kintu kikwabo. Kechi javula jo tulumbulula bintu biji mu mashimikila a mu Baibolo ne byo bimenako mu bungauzhi ne. Kya kumwenako, twakonsha kwamba’mba bukishinka bwa kwa Nabota kimye kyo bamumanyikilenga ne lufu lwanji kuba’mba bituvululamo bukishinka bwa kwa Kilishitu ne bashingwa banji. Pano bino, bwakonsha ne kwituvululamo bukishinka bwa “mikooko ikwabo.” Kwesakanya bintu mu jino jishinda japeela kumvwa kumwesha kuba’mba jo jishinda Lesa jo akeba kufunjishishamo bantu. *

13. Ñanyi bintu bibena kumwesha kuba’mba luno tubena kulumbulula bishimpi bya kwa Yesu mu jishinda japeela kumvwa?

¹³ Yesu Kilishitu ye Mufunjishi wayukisha kufunjisha wakila bonse pano pa ntanda. Yesu watemenwe bingi kufunjisha mu bishimpi. (Mat. 13:34) Bishimpi bilengela kufwanyikizha bintu ne kulengela bantu kulangulukapo kabiji bibafika bingi pa muchima. Nanchi mabuku etu nao abena kulumbulula bishimpi bya kwa Yesu mu jishinda japeela kumvwa mu ano moba nyi? Mukumbu ke wa kuba’mba ibyo. Nanchi kechi twaumvwine bulongo byo balumbulwile kishimpi kya kwa Yesu kya mbizho, kya luchacha  wa masitate ne kya bukonde mu Kyamba kya Usopa kya July 15, 2008 nenyi? Pano luno twaumvwisha kuba’mba bino bishimpi byaamba pa Bufumu bwa Lesa ne pa bintu byo bwauba pa kukonkanya baana ba bwanga bakine ba kwa Kilishitu mu ino ntanda ibi.

14. (a) Kimye kimo twalumbulwile byepi kishimpi kya mwina Samaliya wawama? (b) Pano luno kino kishimpi kya kwa Yesu twikyumvwina mwepi?

¹⁴ Pano ibyepi pa mambo a mashimikila nangwa’mba bishimpi byaambile Yesu? Bimo byaimenejilengako bintu bimo mu bungauzhi, pa kuba bikwabo byajingatu bya kufunjilako. Pano twakonsha kwibiyuka byepi? Mukumbu wa buno bwipuzho wasololwa pachepache monka mu kuya kwa myaka. Akilangulukai pa jishinda jo twalumbulwilangamo kishimpi kya kwa Yesu kya mwina Samaliya wawama. (Luka 10:30-37) Mu 1924, Kyamba kya Usopa kyaambile’mba uno mwina Samaliya wimenako Yesu; ne mukwakwa wafuma ku Yelusalema kukunkuluka kuya ku Yeliko wimenako bwikalo bwa bantu kufumatu kimye kya bunsatuki mu Edena; ne bakapondo amba bemenako bipamo bya busulu ne bapoteshi; ñanga ne mwina Levi amba bemenako mabumba a bupopweshi. Lelo jino mabuku etu engijisha kino kishimpi kuvululamo bena Kilishitu bonse kuba’mba kechi twafwainwa kwikala na misalululo pa kukwasha bantu bakajilwa ne, kikatakata bakajilwa ku mupashi. Nanchi kechi kituletela lusekelo pa kumona Yehoba byo abena kwitufunjisha mu jishinda japeela kumvwa nenyi?

15. Mu mutwe walondelapo tukesamba pa ka?

¹⁵ Mu mutwe walondelapo tukesamba pa kishimpi kikwabo kya kwa Yesu kya bazhike jikumi. (Mat. 25:1-13) Yesu wakebelenga baana banji ba bwanga ba mu ano moba kumvwina mwepi kino kishimpi? Nanchi bantu ne bintu bikwabo byatongolwa mu kino kishimpi bimenako bintu bimo bikamweka kulutwe na lwendo nyi? Nanchi waambile kino kishimpi kuba’mba baana banji ba bwanga ba mu moba akupelako bakafunjileko nyi? Tukomvwa mo kyatala kino kishimpi.