Pa myaka yavula mabuku etu alumbulula’mba Gogi wa Magogi ke jizhina jo batumbile Satana Diabola kimye kyo bamupangile mwiulu. Kuno kulumbulula kwaimenejile pa kishinka kiji mu buku wa Lumwekesho walumbulula Satana Diabola amba ntangi ulukuka bantu ba Lesa mwaya ntanda. (Lum. 12:1-17) Onkao mambo, twalangulukilenga’mba Gogi wafwainwa kwikala jizhina jikwabo ja bungauzhi ja kwa Satana.

Pano bino, kuno kulumbulula kwaleteleko mepuzho amo anema bingi. Mambo ka? Akilangulukai pa kino: Kwamba pa kimye kyo bashinjile Gogi, Yehoba waambile pe Gogi amba: “Nkemupana ku bañonyi bapusana pusana baja nyama ne ku banyama bakaji ba mungye kuba’mba bakemuje.” (Ezi. 39:4) Kabiji Yehoba wanungilepo’mba: “Pa joja juba, nkapa Gogi kilende kya kumuzhiikamo mu Isalela . . . Kuno ko ko bakazhiika Gogi ne mabumba anji onse.” (Ezi. 39:11) Pano kilengwa kya mupashi bakonsha kwikija byepi ku “bañonyi baja nyama ne ku banyama bakaji ba mungye”? Satana bakonsha kumupa byepi “kilende kya kumuzhiikamo” pano pa ntanda? Baibolo walumbulula patoka’mba Satana bakamutaya mu kalengwa kabula kupela pa myaka 1,000, kechi bakamuja nangwa kumuzhiika ne.—Lum. 20:1, 2.

Betubuula’mba ku mpelo ya myaka 1,000, Satana bakamufumya mu kalengwa kabula kupela, kabiji “aye ukaya na kujimbaika abya bisaka bya bantu biji ku makonka ana a ntanda, Gogi ne Magogi, ne kwibakonkenya pamo ku nkondo.” (Lum. 20:8) Pano Satana wakonsha kutwala byepi mungi Gogi aye mwine saka aji Gogi? Onkao mambo, “Gogi” ye baambapo mu bungauzhi bwa kwa Ezikyo ne mu buku wa Lumwekesho kechi wimenako Satana ne.

Pano nga Gogi wa Magogi ye ñanyi? Pa kuba’mba tukumbule buno bwipuzho, twafwainwa kukebakeba mu Binembelo pa kuba’mba tuyuke ulukuka bantu ba Lesa. Baibolo kechi waambatu pa kulukuka kwa kwa ‘Gogi wa Magogi’ ne, bino waamba ne pa kulukuka kwa “mfumu wa ku kabeta ka ku buyeke” ne pa kulukuka kwa “bamfumu ba pa ntanda.” (Ezi. 38:2, 10-13; Da. 11:40, 44, 45; Lum. 17:14; 19:19) Nanchi abino bimenako kulukuka kubiji kwapusana nyi? Ine. Kwambatu kine, Baibolo ubena kwamba pa kulukuka kuntutu kumo kuji na mazhina apusana. Mambo ka o twaambila bino? Mambo Binembelo bitubuula’mba bisaka byonse bya  pano pa ntanda bikalwako ino nkondo ikavulumuna nkondo ya Amagedonyi.—Lum. 16:14, 16.

Inge twaesakanya bino Binembelo bibena kwamba pa kulukuka bantu ba Lesa japelako, kibena kumwekatu patoka kuba’mba jizhina ja Gogi wa Magogi kechi jimenako Satana ne, bino jimenako kukwatankana kwa bisaka byonse. Nanchi kuno kukwatankana kwa bisaka bakekutangijila ku “mfumu wa ku kabeta ka ku buyeke” wakifwanyikizho nyi? Kechi twayuka ne. Bino uno mulanguluko wakwatankana na byaamba Yehoba pe Gogi amba: “Obewa ukeya kufuma ku muzhi wobe, ku mapunzha a kwalepa a ku kabeta ka ku buyeke. Ukeya pamo na mitundu ya bantu yavula yo uji nayo, bonse saka benda pa bambili. Bano bonse ke jibumba jikatampe, kabiji nzhita ikatampe.”—Ezi. 38:6, 15.

Ngauzhi Danyela naye wajingako mu kimye kya kwa Ezikyo, waambile pa mfumu wa ku kabeta ka ku buyeke amba: “Bintu byo akomvwa kufuma ku musela ne ku kabeta ka ku buyeke, bikamufichisha ku muchima kabiji ukaya na bukaji na konauna ne kuvizha bantu bavula. Kabiji ukapoopa matente anji a bufumu pakachi aku kalunga ka mema kakatampe aku mutumba wazhila wa kyalo Kyawama; mpelo yanji ikafika kabiji kafwako nangwa umo ukamukwashako ne.” (Da. 11:44, 45) Abino byakwatankana na byaamba buku wa Ezikyo pa mingilo ya kwa Gogi.—Ezi. 38:8-12, 16.

Ñanyi bintu bikwabo bikamweka pa kuno kulukuka kukapelako? Danyela witubuula’mba: “Pa kyokya kimye, Mikela [Yesu Kilishitu] ukeya [pa Amagedonyi], mfumu mwine wimenako balongo bobe [kufumatu mu 1914]. Kabiji kukekala malwa [akatampe] akyangye kumwekapo kala kufumatu kimye kyatendekele kwikalako kisaka kya bantu kufikatu ne pa kyokya kimye. Pa kyonkakya kimye, balongo bobe bakapuluka, ko kuba’mba yense ye bakanemba mu buku.” (Da. 12:1) Kino kintu kikooba Yesu wimenako Lesa bekilumbulula ne mu Lumwekesho 19:11-21.

Pano “Gogi ne Magogi” ye baambapo pa Lumwekesho 20:8, wimenako ñanyi? Bantu byo bakebeseka ku mpelo ya myaka 1,000, aba bakasatukila Yehoba bakamwesha byubilo byatama bijipo na ‘Gogi wa Magogi,’ ko kuba’mba bisaka bya bantu byalukukile bantu ba Lesa ku mpelo ya malwa akatampe. Kabiji kikamwekela ano mabumba onse abiji ke lufu lwa myaka ne myaka! (Lum. 19:20, 21; 20:9) Kyayilamo bingi kutela aba bonse bakasatuka ku mpelo ya myaka 1,000 amba,“Gogi ne Magogi.”

Atweba byo tufunda Mambo a Lesa, tubena kutengela kumona ukekala “mfumu wa ku kabeta ka ku buyeke.” Nangwa kya kuba kechi twayuka ukatangijila kuno kukwatankana kwa bisaka ne, atweba twayukako bintu bibiji: (1) Gogi wa Magogi ne nzhita yanji bakebashinda ne kwibonauna; ne (2) Mfumu wetu ubena kulama, Yesu Kilishitu ukapulusha bantu ba Lesa ne kwibekazha mu ntanda ipya ya mutende mukabula makatazho. —Lum. 7:14-17.