Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Twakonsha Kufunjilako ka kwi Yoana?

Twakonsha Kufunjilako ka kwi Yoana?

BANTU bavula bayuka’mba Yesu wajinga na batumwa 12. Pano bino, bamo kechi bayuka’mba wajinga ne na baana ba bwanga babakazhi ne. Pa bano banabakazhi pajinga ne Yoana.—Mat. 27:55; Luka 8:3.

Yoana wakwashishe byepi Yesu mu mwingilo wanji, kabiji twakonsha kufunjilako ka ku byo aubile?

YOANA WAJINGA ÑANYI?

Yoana wajinga “muka Chusa, kalama wa nzubo ya kwa Heloda.” Kyamweka Chusa wajinga kalume wa bya mu nzubo ya kwa Heloda Antipasa. Yoana wajinga umo pa banabakazhi bavula Yesu bo abukile bikola. Yoana ne banabakazhi bakwabo balondelanga Yesu ne batumwa banji mu mwingilo.—Luka 8:1-3.

Balabi ba Bayudea bafunjishanga amba banabakazhi kechi bafwainwa kwisamba na banabalume babula balongo babo nangwa kwendela pamo nabo ne. Kabiji banabalume Bayudea kechi besambanga kimye kyabaya na banabakazhi ne. Yesu walengulwile bino bisho, kabiji waswishishe Yoana ne banabakazhi bakwabo baitabijile kwendela pamo na jibumba janji.

Bantu bakonsheshe kumwendeleka bingi Yoana na mambo a kwendela pamo ne Yesu ne batumwa banji. Bonse bakebelenga kulondela Yesu bafwainwe kwinengezha kusankilapo bintu bimo mu bwikalo bwabo. Pano bino, Yesu waambile’mba: “Bamama ne bankasami ke bano bomvwa mambo a Lesa ne kuba byo aamba.” (Luka 8:19-21; 18:28-30) Kituletela bingi lusekelo pa kuyuka’mba Yesu watemwa boba basankilapo bintu byabo ne kumulondela.

WIBAKWASHISHENGA NA BINTU BYANJI

Yoana ne banabakazhi bakwabo bavula bakwashishenga Yesu ne batumwa 12 mu “kwibapa bintu byabo.” (Luka 8:3) Nembi umo wanembele’mba: “Luka kechi wanembele’mba bano banabakazhi batekelenga kajo, kovwa masanyi, ne kusona bivwalo ne. Apo kampe byo byo baubilenga . . . , pano bino Luka kechi byo anembele ne.” Onkao mambo, kyamweka bano banabakazhi bapananga mali, bipe ne bintu byabo bikwabo mu kukwasha Yesu ne batumwa.

Yesu ne batumwa banji kechi baingilanga nkito ya ku mubiji kimye kyo bapitañananga na kusapwila ne. Onkao mambo, kyamweka kechi bajingapo na jishinda ja kutainamo mali a kupotamo kajo ne bintu bikwabo bya kwingijisha jino jibumba ja bantu nobe 20 ne. Kilishitu ne batumwa banji baendanga na “kabokoshi ka mali.” Kino kimwesha’mba nangwa kya kuba bebatambwilanga mu mazubo a bantu, bino kechi bakinkile manungo mu bumpanyi bwa bantu bo basapwilangako ne. (Yoa. 12:6; 13:28, 29) Yoana ne banabakazhi bakwabo bafwainwa bebakwashangako mali a kupotamo bintu.

Bamo bakana’mba banabakazhi Bayudea kechi bajingapo na mali ne. Bino, mabuku aamba pa bya kala amwesha’mba banabakazhi Bayudea baikalanga na bipe mu mashinda nabiji: (1) kuswana bipe inge bashanji bafwa kwa kubula baana babalume, (2) inge bamupapo bipe, (3) kumulipila mali ku mwatawanji inge wamukana, (4) kumupa bipe nangwa mali ashile bamwatawanji bafwa, nangwa (5) inge aye mwine wingila nkito.

Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, baana ba bwanga ba kwa Yesu bapainenga byonse byo bakonsheshe kupana. Bamo pa bamulondejilenga kyamweka bajinga banabakazhi banonshi. Bamo bamba’mba Yoana wajinga nonshi na mambo a kuba wasongwelwe kwi kalume wa kwa Heloda. Nonshi wa uno mutundu kampe ye wapotele kivwalo kya mutengo kyabujile mifumo kyavwalanga Yesu. Nembi umo wanembele’mba “bakazhi ba bakwata masabi kechi bakonsheshe kupota” kino kivwalo ne.—Yoa. 19:23, 24.

Binembelo kechi byaamba mu kushinkamika’mba Yoana wapainenga mali ne. Pano bino, wapaine byonka byo ajinga nabyo, kabiji twakonsha kufunjilako kwi aye. Kiji kwi atweba bene kufuukulapo byo twakonsha kupana mu kutundaika Bufumu. Kyanema kwi Lesa ke kumwingijila na muchima yense.—Mat. 6:33; Mako 14:8; 2 Ko. 9:7.

PA LUFU LWA YESU NE PANYUMA YA KUSANGULWA

Kimye Yesu kyo bamwipayilenga, kyamweka Yoana wajinga konka, pamo na banabakazhi bakwabo “bamulondelanga na kumwingijila byo ajinga mu Ngalilea, ne banabakazhi bakwabo bavula bo aishile nabo ku Yelusalema.” (Mako 15:41) Kimye kyo bafumishe mubiji wa kwa Yesu pa kichi amba baye na kumuzhika, “banabakazhi baishile nanji kufuma ku Ngalilea, balondejile ne kumona kilende ne kumona byo balajikile mubiji wanji, kabiji babwelele na kunengezha binunka bulongo ne manyi anunka bulongo.” Bano banabakazhi bo atongwele Luka pa mazhina amba “Maliya Mangadala, Yoana ne Maliya inanji Yakoba,” babweleleko panyuma ya juba ja Sabado, kabiji bataine bamalaika bebabuujile’mba Yesu wasangulwa.—Luka 23:55–24:10.

Yoana ne banabakazhi bakwabo baitabijile, bakwashishe Nkambo yabo na muchima yense

Apo kampe Yoana naye wajinga ponka kimye baana ba bwanga, kubikapotu ne bainanji Yesu ne bankasanji, kyo bakonkene mu Yelusalema pa Pentekosita mu 33 C.E. (Byu. 1:12-14) Na mambo a kuba bamwatawanji Yoana baingilanga mu nzubo ya kwa Heloda, bantu bamo balanguluka’mba kampe ye wabuujileko Luka pa bintu byamwekelenga mu nzubo ya kwa Heloda Antipasa. Kunungapo, Luka ye yenkatu nembi wa Mambo Awama watongola Yoana pa jizhina.—Luka 8:3; 9:7-9; 23:8-12; 24:10.

Jishimikila ja kwa Yoana jitufunjisha bintu bimo byo twafwainwa kulangulukangapo. Wakwashishe Yesu na bintu byonka byo ajinga nabyo. Wafwainwa wasekejile bingi kumona mali o apaine saka abena kukwasha Yesu, batumwa 12, ne baana banji ba bwanga bakwabo mu mwingilo wa kusapwila. Yoana wakwashishe Yesu kabiji kechi wamunyemene mu kimye kya malwa ne. Banabakazhi bena Kilishitu bafwainwa kulondela muchima wajingapo na Yoana wa kwakamwa Lesa.