Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Nanchi Mumona Kuboko kwa Lesa mu Bwikalo Bwenu Nyi?

Nanchi Mumona Kuboko kwa Lesa mu Bwikalo Bwenu Nyi?

“Kuboko kwa Yehoba kukayukanyikwa ku bakalume banji.”—ISAYA 66:14.

NYIMBO: 65, 26

1, 2. Bantu bamo balangulukapo ka pe Lesa?

BANTU bavula balanguluka’mba Lesa kechi utako muchima ku bintu byo boba ne. Balanguluka’mba Lesa kechi utako muchima ku bibamwekela ne. Kya kumwenako, mu November 2013, mvula wa kinkunkwila byo aonawine mizhi yavula bingi mu kyalo kya Philippines, mukulumpe wimenako kafulumende mu muzhi mukatampe umo waambile’mba: “Kyamweka Lesa wayile kwalepa bingi.”

2 Bantu bakwabo balanguluka’mba Lesa kechi umona byo boba ne. (Isaya 26:10, 11; 3 Yoano 11) Ne bantu bamo bajingako mu moba a mutumwa Paulo nabo byo byo balangulukanga. Waambile pe abo amba: ‘Kechi bakebelenga kuyuka Lesa ne.’ Bajinga bambulwakoloka, babi, ba lunkumbwa kabiji batama.—Loma 1:28, 29.

3. (a) Ñanyi mepuzho o twafwainwa kwishikisha? (b) Mu Baibolo, “kuboko” kwa Lesa javula kulumbulula ka?

3 Nga atweba? Twayuka’mba Yehoba umona byonse byo tuba. Pano bino, nanchi twaketekela’mba Yehoba wituta muchima nyi? Nanchi tumona kuboko kwanji mu bwikalo bwetu nyi? Mu Baibolo, “kuboko” kwa Lesa javula kulumbulula bulume bwanji. Wingijisha bulume bwanji kukwasha bakalume banji ne kushinda balwanyi banji. (Tangai Mpitulukilo ya mu Mizhilo 26:8.) Yesu waambile’mba bantu bamo “bakamona Lesa.” (Mateo 5:8) Nanchi tuji pa bano bantu nyi? Twakonsha ‘kumona byepi Lesa’? Twayai twisambe pa bya kumwenako bya mu Baibolo bya bantu bamwene kuboko kwa Lesa mu bwikalo bwabo ne boba babujile kwikumona. Tusakufunda ne lwitabilo byo lwitukwasha kumona kuboko kwa Lesa.

BAKAINE KUMONA KUBOKO KWA LESA

4. Mambo ka balwanyi ba bena Isalela o bakaine kumona kuboko kwa Lesa?

4 Kala, bantu bavula bemwenejile ne kumvwa Lesa byo akwashishe bena Isalela. Yehoba waubile bya kukumya pa kulupula bantu banji kufuma mu Ijipita ne kushinda bamfumu bavula bajinga mu Ntanda ya Mulaye. (Yoshua 9:3, 9, 10) Nangwa kya kuba bamfumu bakwabo bamwene ne kumvwa Yehoba byo apulwishe bantu banji, “bakwatankene pamo kuba’mba balwe ne Yoshua ne bena Isalela.” (Yoshua 9:1, 2) Byo balwilenga na bena Isalela, bano bamfumu bajinga na jishuko ja kumona kuboko kwa Lesa. Na mambo a bulume bukatampe bwa Yehoba, “juba jaimene ne ñondo kechi waendele ne, posotu ne kisaka byo kyashinkenye na balwanyi bakyo.” (Yoshua 10:13) Bino Yehoba waswishishe michima ya balwanyi ba bena Isalela “kukosa,” onkao mambo, balwile na bena Isalela. (Yoshua 11:20) Balwanyi ba bena Isalela bebashinjile mambo bakaine kuswa amba Yehoba ubena kulwilako bantu banji.

Twafwainwa kutako muchima pa kuba’mba tumone kuboko kwa Lesa mu bwikalo bwetu

5. Ñanyi kintu kyakaine kuswa mfumu mubi, aye Ahaba?

5 Palutwe kacheche, mfumu mubi, aye Ahaba, wajinga na jishuko ja kumona kuboko kwa Lesa bimye byavula. Elaija wamubuujile’mba: “Kechi kukekalapo kime nangwa mvula ne, posotu na byambo byami!” (1 Bamfumu 17:1) Kino kyakonsheshetu kubiwa na kuboko kwa Lesa, bino Ahaba wakaine kwikiswa. Palutwe kacheche, Elaija walombele kwi Yehoba, kabiji Lesa wamukumbwile kupichila mu kutuma mujilo kufuma mwiulu. Ahaba wamwene bino byonse. Kepo Elaija aambijile Ahaba amba Yehoba usakupwisha kyashi ne kunokesha mvula mukatampe. (1 Bamfumu 18:22-45) Ahaba wamwene bino bya kukumya byonse, bino wakaine kuswa amba wamona bulume bwa Yehoba. Tufunjilako ka ku bino byamwekele? Twafwainwa kutako muchima kuba’mba tumone kuboko kwa Lesa mu bwikalo bwetu.

BAMWENE KUBOKO KWA YEHOBA

6, 7. Bena Gibeona ne Lehaba baketekejile’mba ka?

6 Bena Gibeona bapuseneko bingi na bantu ba mu bisaka bibazhokolokele. Bamwene kuboko kwa Lesa. Mu kifulo kya kulwa na bena Isalela, bena Gibeona bafuukwilepo kulayañana nabo lulayañano lwa mutende. Mambo ka? Baambile’mba ke na mambo a kuba baumvwine pe Yehoba ne bintu byonse byo aubile. (Yoshua 9:3, 9, 10) Baubile kintu kya maana pa kuketekela’mba Yehoba walwijilengako bena Isalela.

7 Lehaba naye wamwene kuboko kwa Yehoba. Kechi wajinga mwina Isalela ne, bino waumvwine Yehoba byo apokolwele bantu banji kufuma mu Ijipita. Kimye bamwendela ntanda babiji bena Isalela kyo baishile kwi aye, wibambijile’mba: “Nayuka namba Yehoba ukemupa kino kyalo.” Lehaba waketekejile’mba Yehoba ukamupulusha ne kisemi kyanji. Wamwesheshe lwitabilo lwanji mwi Yehoba nangwa kya kuba kuba bino kwajinga kubika bumi mu kizumba.—Yoshua 2:9-13; 4:23, 24.

8. Bena Isalela bamo bamwene byepi kuboko kwa Lesa?

8 Kupusanako na mfumu mubi aye Ahaba, bena Isalela bamo bamweneko mujilo saka afuma mwiulu kimye kyalombele Elaija, bayukile’mba Lesa ye waubile kino. Babijikile amba: “Yehoba ye Lesa wa kine!” (1 Bamfumu 18:39) Abo bashiinwe kuba’mba bamwene bulume bwa Lesa.

9. Twakonsha kumona byepi Yehoba ne kuboko kwanji lelo jino?

9 Twisamba pa bya kumwenako byawama ne byatama bitukwasha kuyuka byo kilumbulula ‘kumona Lesa’ nangwa kumona kuboko kwa Lesa. Inge twatwajijila kufunjilako byavula pe Yehoba ne byubilo byanji, tumona kuboko kwanji na ‘meso a muchima wetu.’ (Efisesa 1:18) Kino kitutundaika kukeba kulondela bantu ba kishinka ba kala ne ba mu ano moba bamwene Yehoba byo akwashishe bantu banji. Nangwa byonkabyo, nanchi tuji na bishiino bimwesha’mba Lesa ubena kukwasha bantu lelo jino nyi?

BISHIINO BIMWESHA’MBA LESA UBENA KUKWASHA BANTU LELO JINO

10. Ñanyi bishiino byo tuji nabyo bimwesha’mba Yehoba ubena kukwasha bantu lelo jino? (Monai kipikichala kitanshi.)

10 Tuji na bishiino bimwesha’mba Yehoba watwajijila kukwasha bantu lelo jino. Javula tumvwa pa byamwekejile bantu balombele’mba Lesa ebakwashe mu bwikalo bwabo ne byo akumbwile milombelo yabo. (Salamo 53:2) Kya kumwenako, ba Allan byo basapwijilenga pa kajikuji kacheche mu kyalo kya Philippines, bataaine mwanamukazhi kabiji watendekele kujila. Ba Allan baambile’mba, “Pa jonkaja juba lukelo, walombele kwi Yehoba amba Bakamonyi bamufwakeshe.” Baambile’mba, byo akijinga mwanyike, wafundanga Baibolo na Bakamonyi, bino byo asongwelwe ne kuvilukila pa jikuji, walekele kufunda. Lesa wakumbwile lulombelo lwanji bukiji kya kuba kino kyamufikile pa muchima. Ne mwaka umo saka akyangye kupwa, wipaine kwi Yehoba.

Nanchi mubena kukeba mashinda o mwakonsha kumwenamo kuboko kwa Yehoba mu bwikalo bwenu nyi? (Monai jifuka 11-13)

11, 12. (a) Yehoba ubena kukwasha byepi bakalume banji? (b) Lumbululai Yehoba byo akwashishe nyenga umo.

11 Bakalume ba Yehoba bavula bemwena byo ebakwashishe kuleka byubilo byatama byo bajinga nabyo saka bakyangye kwikala Bakamonyi, nabiji kupepa fwanka, kwingijisha bizhima nangwa kutamba bya mulekese. Bamo bamba’mba baesekele kuleka abo bene bino bakankelwe. Pano bino, byo balombele kwi Yehoba amba ebakwashe, wibapele “bulume bwakila bwa bantu,” kabiji balekele byubilo byabo byatama.—2 Kolinda 4:7; Salamo 37:23, 24.

Yehoba ukwasha bakalume banji kuchinchika makatazho o bapitamo

12 Kabiji Yehoba ukwasha bakalume banji kuchinchika makatazho o bapitamo. Kino kyo kyamwekejile Amy. Bamutumine kuya na kukwashako mu mwingilo wa kushimika Nzubo ya Bufumu ne nzubo ya bamishonale pa kajikuji kacheche pa Kalunga ka Mema ka Pacific. Bantu baji kokwa baji na bisho byapusanako, kabiji javula kechi kwaikalanga malaichi nangwa mema ne, mu mikwakwa mwayujile mema, wavulukanga kisemi kyanji kabiji waikalanga mu kakibamba kacheche mu hotela. Juba jimo, wapaachijile nyenga ye aingijilenga nanji. Waumvwine kutama pa kino kyo aubile. Byo abwelele mu kakibamba kanji mwafiita, walombele kwi Yehoba amba amukwashe. Kepo malaichi byo abwelele, watangile kibaaba kya mu Kyamba kya Usopa kyaambilenga pa bapwishishe sukulu wa Gileada. Kino kibaaba kyaambilenga pa makatazho onka o apichilengamo. Waambile’mba: “Naumvwine nobe Yehoba ubena kwamba ne amiwa abwa bufuku. Kyantundaikile kutwajijila mu mwingilo wami.”—Salamo 44:25, 26; Isaya 41:10, 13.

13. Ñanyi bishiino byo tuji nabyo bimwesha’mba Yehoba ubena kukwasha bantu banji kulwila luusa lwabo lwa kusapwila?

13 Yehoba wakwasha bantu banji kulwila mambo awama ne kutambula luusa lwa kwiasapwila. (Filipai 1:7) Kya kumwenako, makafulumende amo byo akebelenga kulekesha mwingilo wetu wa kusapwila, twatwajile mambo ku kochi kuba’mba twipokolole. Twabinga mambo 268 mu bije bikatampe mwaya ntanda, kabiji pa ano mambo paji ne mambo 24 o twabingile mu kochi wa European Court of Human Rights kufuma mu mwaka wa 2000. Kyamwekatu patoka’mba kafwako nangwa umo wakonsha kukanya kuboko kwa Lesa ne!—Isaya 54:17; tangai Isaya 59:1.

14. Ñanyi bishiino bikwabo byo tuji nabyo bimwesha’mba Lesa uji na bantu banji?

14 Kusapwila mambo awama mwaya ntanda ke kishiino kikwabo kimwesha bulume bwa Lesa. (Mateo 24:14; Byubilo 1:8) Kabiji lukwatankano luji pa bantu ba Yehoba mu byalo byonse lwafwainwa kubiwatu na bukwasho bwa Yehoba. Kafwako bantu bakwabo bakwatankana bino ne! Nangwatu bantu babula kupopwela Yehoba baswa’mba: “Lesa kine muji nanji.” (1 Kolinda 14:25) Tuji na bishiino byavula bimwesha’mba Lesa uji na bantu banji. (Tangai Isaya 66:14.) Nga anweba bunke bwenu? Nanchi mumona kuboko kwa Yehoba mu bwikalo bwenu nyi?

NANCHI MUMONA KUBOKO KWA YEHOBA MU BWIKALO BWENU NYI?

15. Bimye bimo, mambo ka o twakonsha kukankelwa kumona kuboko kwa Yehoba mu bwikalo bwetu?

15 Bimye bimo, twakonsha kukankalwa kumona kuboko kwa Lesa mu bwikalo bwetu ne. Mambo ka? Inge tuji na makatazho avula, twakonsha kulubako amba Yehoba witukwashapo kala bimye byavula. Kino kyo kyamwekejile Elaija. Wachinchikile bingi, bino Yezebeli Muka Mfumu byo akebelenga kumwipaya, wachiine. Pa kyokya kimye, walubilemo Yehoba byo amukwashishe kala. Baibolo wamba’mba Elaija wakebelenga ne kufwa. (1 Bamfumu 19:1-4) Kwepi ko afwainwe kutaana bukwasho ne kuchinchika? Wafwainwe kutala kwi Yehoba!—1 Bamfumu 19:14-18.

16. Twakonsha kumona byepi Lesa inge tubena kupita mu makatazho?

16 Yoba wateletu muchima pa bijikila byanji kya kuba wakankelwe kumona bintu mwibimwenejilenga Yehoba. (Yoba 42:3-6) Bimye bimo, ne atweba kyakonsha kwitukatazha kumona Lesa na mambo a makatazho etu. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kumona bintu bitubila Lesa? Twafwainwa kulanguluka languluka pa byamba Baibolo pa makatazho o tupitamo. Yehoba po po akekala wa kine kwi atweba, kabiji ne atweba po po tukamba’mba: “Nemumvwangatu na matwi ami, pano nemumona na meso ami.”

Nanchi Yehoba ubena kwimwingijisha kukwasha bakwenu kumumona nyi? (Monai jifuka 17, 18)

17, 18. (a) Mwakonsha kumona byepi kuboko kwa Yehoba mu bwikalo bwenu? (b) Ambai kyamwekele kimwesha Lesa byo abena kwitukwasha lelo jino.

17 Mwakonsha kumona byepi kuboko kwa Yehoba mu bwikalo bwenu? Twayai twisambe pa bintu bitanu. Kitanshi, mwakonsha kumvwa’mba Yehoba ye wimukwashishe kutaana bukine. Kya bubiji, mwakonsha kuvulukapo kimye kimo kyo mwayile ku kupwila kwa bwina Kilishitu ko mwaumvwine jashi ne kwamba’mba, “Baambatu byonka byo naji kukebanga kumvwa!” Kya busatu, kampe mwimwenejile Yehoba byo akumbwile lulombelo lwenu. Kya buna, kampe mwakebelenga kwingijila Yehoba pakatampe kabiji mwimwenejile byo emukwashishe kufikizha kyokyo kikonkwanyi. Kya butanu, kampe mwalekele nkito na mambo a kuba imutayilanga kimye kya kuya mu mwingilo wa Yehoba kabiji mwimwenejile Lesa byo afikizhe mulaye wanji wa kuba’mba: “Kechi nkakulekelela ne.” (Bahebelu 13:5) Inge tuji na bulunda bwakosa ne Yehoba, kitupelela kumona kuboko kwanji mu bwikalo bwetu.

18 Sarah nyenga wikala mu kyalo kya Kenya waambile’mba: “Nalombejileko muntu ye nafunjishanga Baibolo ye namwene’mba kechi wateleko maana ku kufunda ne. Naipwizhe Yehoba inge nafwainwa kuleka kumufunjisha. Byo naambiletu amba ‘Amena,’ foni wami wajijile. Uno muntu ye nafunjishanga Baibolo ye watumine foni kungipuzha inge twakonsha kuya bonse ku kupwila! Nakuminye bingi!” Inge twatesha muchima ku bintu bitubila Lesa, tukamona byo etukwasha. Rhonna, nyenga wikala mu Asia, waambilemba papita kimye pa kuba’mba tumone amba Yehoba ubena kwitukwasha mu bwikalo bwetu. Wanungilepo amba: “Inge twauba bino, kituletela bingi lusekelo pa kumona byo etuta muchima!”

19. Ñanyi bintu bikwabo byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tumone Lesa?

19 Yesu waambile’mba aba “bakamona Lesa” bafwainwa kwikala na “michima yatoka.” (Mateo 5:8) Kino kilumbulula ka? Twafwainwa kulangulukangatu pa bintu byawama ne kuleka kuba byatama. (Tangai 2 Kolinda 4:2.) Mu uno mutwe twafunda kuba’mba pa kuba’mba tumone Lesa, twafwainwa kutwajijila kukosesha bulunda bwetu ne aye. Mu mutwe walondelapo, tukesamba pa lwitabilo byo lwakonsha kwitukwasha kumona bulongo kuboko kwa Yehoba mu bwikalo bwetu.