MUTWE WA PA NKUPIKO | MAMBO KA BINTU BYATAMA O BIMWEKELA BANTU BOBA BYAWAMA?
Mambo ka Bintu Byatama o Bimwekela ku Bantu boba byawama?
Na mambo a kuba’mba Yehoba Lesa * ye Mulenga wa bintu byonse kabiji wa bulume bonse, kino kyakonsha kulengela bantu kumupamo mambo amba ye ulengela bintu byonse bimweka mu ntanda kumvwangakotu ne bintu bonse byatama. Nangwa kya kuba kiji bino, monai byamba Baibolo pe Lesa wa kine:
“Yehoba ye waoloka mu mashinda anji onse.”—Salamo 145:17.
“Mambo mashinda anji [Lesa] onse o aoloka. Ye Lesa wakishinka wabula bubi, aye ye waoloka ne kuluñama.”—Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:4.
“Yehoba ye wa kifyele ne lusa.”—Yakoba 5:11.
Lesa kechi ye ulengela bintu byatama kumweka ne. Nanchi ye utundaika bantu kuba byatama nyi? Ine. Binembelo byamba’mba, “muntu umvwe waesekwa kechi ambe amba: “Lesa ye wangeseka ne.’” Mambo ka? “Mambo kafwako muntu nangwa umo wakonsha kweseka Lesa na bintu byatama ne, kabiji naye kechi weseka muntu nangwa umo na bintu byatama ne.” (Yakoba 1:13) Lesa kechi weseka muntu nangwa kumutundaika kuba byatama ne. Lesa kechi ulengela bintu byatama kumweka nangwa kutundaika bantu kuba byatama ne. Pano ñanyi ye twafwainwa kupamo mambo umvwe bintu byatama byamweka?
KWIKALA PA MPUNZHA YABULA KUFWAINWA PA KIMYE KYATAMA
Baibolo waamba pa kintu kimo kilengela bantu kuyanda amba: “Pakuba bimye byabo ne bintu bibasolomokelatu bibafikila bonse.” (Musapwishi 9:11) Umvwe kya kuba kwamweka bintu bya kubula kuketekela nangwa mapuso, bino bintu byakonsha kufikila muntu kwesakana na mpunzha yo ajipo ne kimye kyamwekelapo byobyo bintu. Pepi na myaka 2,000 yapitapo, Yesu Kilishitu waambile pa bantu 18 bafwile na mambo a kyamba kibakundukijile. (Luka 13:1-5) Kino kechi kibamwekejile na mambo a kuba’mba baubile byatama mu bwikalo bwabo ne; bajinga mu kyamba pa kimye po kyakundukijilengapo. Panyuma papo, kwamwekele kitentanshi kikatampe mu Haiti mu January 2010. Kafulumende wa ku Haiti waambile’mba bantu kukila pa 300,000 bo bafwile. Banonshi ne bayanji bonse bafwile. Kyo kimotu, ne bikola bifikila bantu bonse pa kimye kiji kyonsetu.
Mambo ka Lesa o abujila kuzhikijila bantu boba byawama ku bya malwa?
Bantu bamo bakonsha kushikisha’mba: ‘Nanchi Lesa kechi wakonsha kukanya bino bya malwa kumweka nenyi? Nanchi kechi wakonsha kuzhikijila bantu boba byawama ku bya malwa nenyi? Pa kuba’mba Lesa akanye bino bintu, kino kyalumbulula amba wafwainwa patanshi kuyuka bintu byatama saka bikyangye kubiwa. Nangwa kya kuba Lesa uji na bulume bwa kuyukila jimo bintu biji kulutwe, bwipuzho bo twafwainwa kwishikisha ke buno: Nanchi Lesa ufuukulapo kubula kwingijisha bulume bwanji kuyukila jimo bintu byonse biji kulutwe nyi?—Isaya 42:9.
Binembelo byamba’mba: “Pakuba Lesa wetu uji mwiulu: Aye wauba byonse byamutokela ku muchima.” (Salamo 115:3) Yehoba ubatu bintu byo amona amba bibena kukebewa, kechi byonsetu ne. Kabiji kino kyavwangamo ne bintu byo afuukulapo kuyuka biji kulutwe. Kyakumwenako, bubi byo bwavujile mu mizhi ya Sodoma ne Gomola kala, Lesa wabujile mushakulu aye Abalahama amba: “Onka mambo pano ngikile nkamone kana babena kuba monka mwayila muteto wafika ko nji, inyi ne.” (Ntendekelo 18:20, 21) Yehoba wafuukwilepo kubula kuyuka bubi bwajinga mu yoya mizhi pa kimye kimo. Popamotu, Yehoba ufuukulapo kubula kuyukila jimo bintu byonse bya kulutwe. (Ntendekelo 22:12) Kino kechi kimwesha amba Lesa mbulwakulumbuluka nangwa amba ngubabibi ne. Byo kiji kuba’mba “mingilo yanji yalumbulukatu,” Lesa kechi wingijisha bulume bwanji bwa kuyukila jimo bintu na byo akeba kuba ne. Kechi ukanjikizha bantu kuba byo akeba ne. * (Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:4) Pano tusakwambapo amba ka? Tusakwamba amba: Lesa usala po afwainwa kwingijisha maana a kuyukila jimo bintu bya kulutwe.
NANCHI BANTU BO BALENGELA NYI?
Bantu nabo bo balengela bintu byatama bimweka. Monai Baibolo byo aamba pa bintu byafwainwa kulengela byatama kubiwa. “Bino muntu yense wesekwa kupichila mu kumukoka ne kumujimbaika ku bya kusakasaka byanji mwine. Kabiji umvwe bya kusakasaka byaimita, bisema bundengamambo, bundengamambo nabo umvwe bwakoma, busema lufu.” (Yakoba 1:14, 15) Umvwe kya kuba bantu bauba bintu byatama bisakasaka michima yabo beletelela makatazho. (Loma 7:21-23) Kufumatu ne kala, bantu boba bintu byatama abyo bilengela buyanji. Kabiji bangubabibi bakonsha kulengela bakwabo kwikala na byubilo byatama ne kulengela bubi kuvujilako.—Byambo bya Mana 1:10-16.
Bantu boba byatama byavula kabiji balengela buyanji.
Nanchi Lesa wakonsha kukanya ne kuzhikijila bantu kubula kuba bintu byatama nyi? Akimonai byalengwa bantu. Binembelo byamba’mba Lesa walengele muntu mu kipasha kya Lesa ko kuba’mba kupasha Lesa. Onkao mambo, bantu bakonsha kumwesha byubilo bya Lesa. (Ntendekelo 1:26) Bantu baji na bulume bwa kwifuukwila bintu kabiji basalapo kutemwa Lesa ne kwikala bakishinka kwi aye kupichila mu kuba bintu byo akeba. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 30:19, 20) Umvwe kya kuba Lesa wakanjikizhanga bantu kuba bintu bimo, nanchi inge kechi wibatambula kya bupe kya kwifuukwila pa kuba bintu ne nyi? Umvwe waubile bino, ko kuba’mba bantu inge bajitu nobe minkinyi yubatu bintu kwesakana na byo beilenga. Bino byobyo kyafwainwa ne kwikala umvwe kya kuba bya malwa bitumwekela ne bintu byo tuba byatongwelwa jimo. Ke kintu kituletela lusekelo pa kuyuka kuba’mba Lesa wituswisha kwisajila bintu byo twafwainwa kuba atweba bene! Pano bino, kino kechi kilumbulula amba bintu byatama biletelela bantu abo bene bikatwajijila kuyanjisha bantu myaka ne myaka ne.
NANCHI BINTU BYAUBILE MUNTU MU BWIKALO BYO BILENGELA BUYANJI NYI?
Umvwe kya kuba mwaipwizhe muntu upwila ku bupopweshi bwa Hindu nangwa bwa Buddha bwipuzho buji pa nkupiko ya uno magazini, wakonsha kukumbula amba: “Bintu byatama bimwekela bantu na mambo a muzhilo wa Karma *. Babena kunowa bintu byo baubile mu bwikalo bwabo.” *
Umvwe twalanguluka pa lufunjisho lwa Karma, kuyuka Baibolo byo ifunjisha pa lufu kwakonsha kwitukwasha. Mu bujimi bwa Edena, amo mwaikalanga bantu batanshi, Mulenga wabujile Adama amba: “Ku bichi byonse bya mu bujimi wakonsha kujakotu monka mo usakila; kana ku kichi kya kuyuka byawama ne byatama kechi ukajako ne; mambo mu juba jo ukajako ukafwa kine.” (Ntendekelo 2:16, 17) Umvwe kya kuba Adama kechi walengele mambo kupichila mu kusatukila Lesa ne, inge waikele myaka ne myaka. Lufu lwaishile na mambo a kubula kukokela mikambizho ya Lesa. Kabiji kimye baana kyo basemekelwe, “lufu lwakumbene ku bantu bonse.” (Loma 5:12) Onkao mambo, twakonsha kwamba’mba “mfweto ya bundengamambo lo lufu.” (Loma 6:23) Kabiji Baibolo watwajijila kwamba’mba: “Mambo awa wafwa, wakasululwa ku bundengamambo bwanji.” (Loma 6:7) Mu jishinda jikwabo, bantu kechi bayanda na mambo a byatama byo baubile inge bafwa ne.
Bantu bavula lelo jino bamba’mba kilengela bantu kuyanda ke na mambo a Karma. Muntu waitabila javula kechi wakonsha kwijizhañanya pa makatazho anji nangwa kukumya pa a bantu bakwabo ne. Bino balanguluka kuba’mba makatazho akatwajijila. Baketekela kuba’mba kyakonsha kupwishatu makatazho ke kusemwa jibiji na byubilo byawama ne kwikala na maana. Ino milanguluko yapusana na byamba Baibolo. *
MWINE ULENGELA MAKATAZHO!
Bantu kechi bo balengela kuba byatama ne. Satana aye Diabola wajinga malaika wa Lesa wakishinka ye waletele bundengamambo mu ntanda mambo “kechi watwajijile kwikala mu bukine ne.” (Yoano 8:44) Ye walengejile bunsatuki mu bujimi bwa Edena. (Ntendekelo 3:1-5) Yesu Kilishitu wamutelele amba “mubi” ne “mfumu wa pano pa ntanda.” (Mateo 6:13; Yoano 14:30) Bantu balondela Satana kupichila mu kukana kuba byawama bikeba Yehoba. (1 Yoano 2:15, 16) 1 Yoano 5:19 waamba’mba: “Pano pa ntanda ponse paji mu bulume bwa kwa aye mubi.” Kuji bilengwa bikwabo bya mupashi byasatuka kabiji bilondela Satana. Baibolo wamba’mba Satana ne bandemona banji babena “kujimbaika bantu ba pano pa ntanda ponse” ne kulengela bya ‘Malwa pa ntanda.’ (Lumwekesho 12:9, 12) Onkao mambo, muntu ye twafwainwa kupamo mambo pa bubi ke Satana Diabola.
Kyamwekeshatu patoka kuba’mba Lesa kechi ye ulengela byatama nangwa buyanji bupitamo bantu ne. Aye witulaya kuba’mba ukafumyapo bubi byonka byaamba kibaaba kyalondelapo.
^ par. 3 Baibolo umwesha kuba’mba jizhina ja Lesa, Yehoba.
^ par. 11 Umvwe mukeba kuyuka ene mambo Lesa o alekela buyanji kutwajijila, monai kitango 11 mu buku wa Nanchi Baibolo Kine Ufunjisha’mba Ka? wanembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba.
^ par. 16 Ke lufunjisho lwa kuba’mba byubilo byajinga na muntu patanshi byo bilengela makatazho apitamo muntu.
^ par. 16 Umvwe mukeba kuyukilapo bikwabo kwafumine lufunjisho lwa Karma, monai mapa 8-12 mu buloshuwa wa Kibemba wa kuba’mba Cinshi Cicitika Nga Twafwa? wanembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba.
^ par. 18 Umvwe mukeba kuyuka bifunjisha Baibolo pa biji bantu bafwa ne luketekelo lo tuji nalo ku bantu bafwa, monai kitango 6 ne 7 mu buku wa Nanchi Baibolo Kine Ufunjisha’mba Ka?