KWISAMBA NA BANTU
Ñanyi Kimye Bufumu bwa Lesa kyo Bwatendekele Kulama?—Lubaji 2
Uno ke mwisambo Kamonyi wa Yehoba ye akonsha kwisamba na bantu. Twayai tufwanyikizhe kuba’mba Kamonyi wa jizhina ja Kefasa wabwela pa nzubo ya mwanamulume wa jizhina ja Joni.
KUPITULUKAMO PACHECHE MU KILOTO KYA KWA NEBUKANEZA
Kefasa: Kyawama pa kumonañana jikwabo, ba Joni. Ñumvwa bingi bulongo pa misambo ya mu Baibolo yo twisamba pa mulungu pa mulungu. * Mwaikala byepi kuno kuntu?
Joni: Bulongotu mwane.
Kefasa: Kyawama kyo. Mwisambo wapeleleko, twaambilenga pa ene mambo Bakamonyi ba kwa Yehoba o bambila’mba Bufumu bwa Lesa bwatendekele kulama mu 1914. * Byonka byo twisambile, twataine bishinka mu bungauzhi buji mu kitango 4 mu buku wa mu Baibolo wa Danyela. Nanchi mukivuluka byanembwamo nyi?
Joni: Ke kiloto kya Mfumu Nebukaneza kyaamba pa kichi kikatampe.
Kefasa: Mwafikilapotu. Mu kiloto kyalotele Nebukaneza wamwene kichi kikatampe kyafikile ne mwiulu. Waumvwine jiwi kufuma ku muluwe wa Lesa amba bateme kino kichi, kabiji kishiki ne mizhazhi bishale mu mushiji. Panyuma ya kupitapo “bimye bitanu na bibiji,” kino kichi kikasapuka jibiji. * Twisambile ne pa ene mambo buno bungauzhi kyo bwaikela na kufika kwa mbaji ibiji. Nanchi mukivuluka kufika kutanshi kwa buno bungauzhi nyi?
Joni: Bwafikile kwi Nebukaneza patanshi, ke ibyo nyi? Kabiji wakonyenye pa myaka itanu na ibiji.
Kefasa: Ibyo byo mwaamba. Nebukaneza byo akonyenye bufumu bwanji bwachibikile. Bino mu kufika kwa buno bungauzhi kwa bubiji, bukalama bwa Lesa bebuchibikizhe mu jishinda jikwabo pa kimye kyalepa kya bimye bitanu na bibiji. Byonka byo twisambiletu, bimye bitanu na bibiji byatendekele mu 607 B.C.E. kimye kyo baonawine Yelusalema. Kufumatu kyokya kimye, kechi kwajingapo bamfumu pano pa ntanda baimenejilengako Yehoba Lesa pa kulama bantu banji ne. Bino ku mpelo ya bimye bitanu na bibiji, Lesa ukasala Kalama mupya wa kulama bantu banji, ukekala mwiulu. Ko kuba’mba mpelo ya bimye bitanu na bibiji yo ikekala ke ntendekelo ya bukalama bwa Lesa bwa Bufumu bwa mwiulu. Twisamba kala kimye kyatendekele bimye bitanu na bibiji. Inge twakonsha kuyuka bula bwa bimye bitanu na bibiji, twakonsha kuyuka ne kimye kyatendekele Bufumu bwa Lesa kulama. Mubena kulondela byo mbena kwamba nyi?
Joni: Ee mwane, navuluka ne byo twisambile.
Kefasa: Kyawama. Pano twayai tutwajijile, tumone bimye bitanu na bibiji byo byalepa. Naji kutanganga ne pa yenka uno mutwe pa kuba’mba mvuluke byo twisambilengapo. Nsa kwesekako kulumbulula.
Joni: Kyawama.
MPELO YA BIMYE BITANU NA BIBIJI NE NTENDEKELO YA MOBA APELAKO
Kefasa: Mu kufika kwa bungauzhi butanshi kwi Nebukaneza, bino bimye bitanu na bibiji byalepele myaka itanu na ibiji. Bino mu kufika kwa bubiji kwa buno bungauzhi kwaamba pa Bufumu bwa Lesa, bimye bitanu na bibiji byafwainwa kulepa kukila pa myaka itanu na ibiji.
Joni: Mambo ka o mwaambila byobyo?
Kefasa: Vulukai kuba’mba bimye bitanu na bibiji byatendekele kimye kyo baonawine Yelusalema mu 607 B.C.E. Inge twabala myaka itanu na ibiji kufuma mu uno mwaka, tusa kufika mu mwaka wa 600 B.C.E. Kafwako bintu byamwekele mu uno mwaka byakwatankana na bukalama bwa Lesa ne. Byonka byo twisambiletu, Yesu byoajinga pano pa ntanda, waambile amba bimye bitanu na bibiji byajinga bikyangye kupwa.
Joni: Po navuluka kino kishinka.
Kefasa: Onkao mambo, kechi twafwainwa kubajila mu myaka yonka ye ne, bimye bitanu na bibiji bilumbulula kimye kyalepa.
Joni: Pano kimye kyalepa byepi?
Kefasa: Mu buku wa Lumwekesho muji byambo byakwatankana na biji mu buku wa Danyela, bitukwasha kuyuka bimye bitanu na bibiji byo byalepa. Batongolamo bimye bisatu ne kichika amba o moba 1,260. * Onkao mambo bimye bisatu ne kichika kyo kimotu na bimye bitanu na bibiji inge twibivuzha jibiji, ko kuba’mba ke moba 2,520. Nanchi mubena kundondela nyi?
Joni: Ee, mwane mbena kulondela. Pano bino kechi naumvwisha byo byakwatankana na Bufumu bwa Lesa amba bwatendekele kulama mu 1914 ne.
Kefasa: Kyawama, twayai tumone byo byakwatankana. Kimye kimo mu bungauzhi bwa mu Baibolo, juba jimo jimenako mwaka umo. * Inge twaamba kuba’mba juba jimo jimenako mwaka umo, ko kuba’mba bimye bitanu na bibiji ke myaka 2,520. Pa kubala myaka 2,520 kuya kulutwe kutendekela mu 607 B.C.E., tusa kufika mu mwaka wa 1914. * Mu uno mwaka, mo mwapwile bimye bitanu na bibiji, kabiji Yesu po aikajile ke Mfumu wa Bufumu bwa Lesa. Kabiji mu yenka uno mwaka wa 1914, binkunka bya ntanda yonse bya mu moba apelako byaambijilwe jimo mu Baibolo popo byatendekele kumweka.
Joni: Ñanyi binkunka byonkabyo?
Kefasa: Akimonai byaambile Yesu byanembwa mu Mateo 24:7. Byo aambilenga pa kimye kyo akatendeka kulama mwiulu, Yesu waambile’mba: “Mambo kisaka kikalukuka kisaka kikwabo ne bufumu bukalukuka bufumu bukwabo, kabiji kukekala bipowe bya nzala ne bitentanshi kuku ne kuku.” Yesu waambile’mba mu kino kimye kukekala bipowe bya nzala ne bitentanshi. Nanchi bino byonse binkunka kechi byamweka pa myaka 100 yapitapo ne nyi?
Joni: Bibena kumweka.
Kefasa: Mu kyonka kino kyepelo, Yesu waambile’mba kukekala ne makondo mu kimye kyo akekala ke Mfumu wa Bufumu bwa Lesa. Kabiji ne buku wa Lumwekesho waambijile jimo amba kechi kukekalatu nkondo mu mpunzha imo ne bino amba mu kimye kya ku mpelo kukekala makondo mu ntanda yonse. * Nanchi mubena kuvuluka kimye kyatendekele nkondo itanshi ya ntanda yonse nyi?
Joni: Mu 1914 yenka mwaka ye mubena kutongola amba Yesu mo atendekele kulama! Kechi nakonsheshe kwibikwatankanya mu jino jishinda ne.
Kefasa: Mwakonsha kumvwisha inge twisamba pa buno bungauzhi bwaamba pa bimye bitanu na bibiji ne pa bungauzhi bukwabo bwa mu Baibolo bwaamba pa moba akupelako. Bakamonyi ba kwa Yehoba bashiinwa kuba’mba Yesu waikajile ke Mfumu wa Bufumu bwa Lesa mu 1914, kabiji ne moba apelako atendekele mu yenka uno mwaka. *
Joni: Po natendeka kumvwa pa byo twisambapo.
Kefasa: Byobyo kikala byonkabyo. Ne amiwatu papichile kimye pa kuba’mba ñumvwishe buno bungauzhi. Pa bintu bicheche byo twisambapo, naketekela bisa kwimukwasha kuyuka kuba’mba nangwa kya kuba mwaka wa 1914 kechi watongolwa mu Baibolo ne, bino Bakamonyi ba kwa Yehoba bashiinwa kuba’mba uno mwaka bamulumbulula mu Binembelo.
Joni: Kimye kyonse byo mwamba bimfika bingi pa muchima mambo byaimena pa binembelo. Kechi mwamba bya mu mutwe wenu ne. Kechi nayuka kyo byakatezha kumvwa bino bintu ne. Pano mambo ka Lesa o abujiletu kunemba mu Baibolo kuba’mba 1914 ye mwaka Yesu ye atendekejilemo kulama mwiulu?
Kefasa: Ba Joni, mwaipuzha bingi bulongo. Kuji bishinka byavula bingi byo twabula kumvwisha bulongo mu Baibolo. Pano mambo ka Lesa o anembejile Baibolo mu jishinda ja kuba’mba muntu wafwainwa kwibikako pa kuba’mba omvwe bijimo? Kampe tukesamba pa uno mwisambo inge nabwelako.
Joni: Nakonsha kutemwa byobyo.
Nanchi kujipo mutwe wa mu Baibolo ye mwakankalwa kumvwisha nyi? Nanchi mukeba kuyuka mafunjisho nangwa byubiwa mu Bakamonyi ba kwa Yehoba nyi? Umvwe byobyo kiji mwakasuluka kushikisha Kamonyi wa kwa Yehoba. Bakemukwasha kutana mikumbu.
^ par. 5 Bakamonyi ba kwa Yehoba besamba bya mu Baibolo kyatutu pa mitwe yapusana pusana.
^ par. 7 Monai kibaaba kya kuba’mba “Kwisamba na Bantu—Ñanyi Kimye Bufumu bwa Lesa kyo Bwatendekele Kulama?—Lubaji 1” mu Kyamba kya Usopa kya October 1, 2014.
^ par. 9 Monai Danyela 4:23-25.
^ par. 22 Monai Lumwekesho 12:6, 14.
^ par. 24 Monai Kubala 14:34; Ezikyo 4:6.
^ par. 24 Monai chati wa kuba’mba “Kiloto kya kwa Nebukaneza Kyaamba pa Kichi.”
^ par. 28 Monai Lumwekesho 6:4.
^ par. 30 Monai kitango 9 mu buku wa kuba’mba Nanchi Baibolo Kine Ufunjisha’mba Ka? wanembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba.