MWANAMULUME wakonsha kulama byepi bulongo mukazhanji? Bantu bavula bayuka kuba’mba mwanamulume ye uji na mutembo wa kukebela ba mu kisemi kyanji mali pa kuba’mba bekalenga bulongo. Pano bino, banabakazhi bamo banonka kechi bomvwa kuzhikijilwa ne. Mwanamukazhi mwina Spain aye Rosa waamba pa mwatawanji amba, “Ku bantu bangi wamwekanga nobe uji na byubilo byawama, pano bino pa nzubo wakanamine bingi.” Joy wa ku Nigeria waamba’mba, “Inge nabula kulondela byaamba bamwatawami, bambula’mba, ‘Wafwainwa kuba byonse byo nakubula mambo ne mwata wobe.’”

Mwanamulume wakonsha kufikizha byepi mutembo wanji mu jishinda ja butemwe? Mwanamulume wakonsha kuba byepi pa kuba’mba pa nzubo pekale mutende kabiji “mpunzha kwa kukokolokela” ku mukazhanji?—Luta 1:9, tubyambo twa munshi.

Nangwa kya kuba mwanamulume ne mwanamukazhi bonse banema kwi Lesa, Baibolo wamba’mba bonse baji na mingilo yapusana pusana mu kisemi. Loma 7:2 waamba’mba mwanamukazhi wasongolwa ‘wakaswa na muzhilo wa mwatawanji.’ Byonkatu bipamo byo bitongola mukulumpe wa nkito wa kutala pa bibena kwenda mingilo, Lesa naye watongola mwanamulume kwikala mutwe wa mwanamukazhi. (1 Kolinda 11:3) Banabalume bo baji na mutembo wa kutangijila bisemi byabo.

Byo muji mutwe wa kisemi, mwakonsha kwingijisha byepi bulongo luusa lwimupa Lesa? Baibolo waamba’mba: “Anweba banabalume, temwainga bakazhi benu, byonkatu ne Kilishitu byo atemenwe kipwilo.” (Efisesa 5:25) Nangwa kya kuba Yesu kechi wasongwelepo ne, bino kya kumwenako kyanji kyakonsha kwimukwasha kwikala banabalume bawama. Twayai tumone byo aubanga.

Yesu watekeneshanga ne kukwasha bantu. Yesu walayile bonse bakooka ne kunemenwa na mambo a makatazho amba: “Iyai ko nji, . . . ne amiwa nkemukokolosha.” (Mateo 11:28, 29) Wibakwashishe na makatazho abo ne kwibakwasha kufwenya kwipi ne Yehoba. Kyo kyalengejile bavula kufwenya kwi Yesu mambo bayukile kuba’mba ukebapezhezhako bibanemejile.

 Banabalume byo bakonsha kulondela Yesu. Monaingapo mashinda mwakukwashisha bakazhi benu. Banabakazhi bamo bapita mu makatazho onka apitamo Rosa waambile’mba: “Najingatu nobe muzha ku benakwami.” Kupusanako na kino, mwanamulume aye Kweku wikala bulongo mu masongola waambile’mba: “Javula ngipuzha mukazhami byo nafwainwa kumukwashako. Na mambo a kuba’mba namutemwa, namukwashako mingilo ya pa nzubo.”

Yesu wajinga na lusa ne kifyele. Mwanamukazhi umo wajinga na kikola kyamumanyikile pa myaka 12. Byo aumvwine nkuwa ya kwa Yesu amba ubena kubuka, “waambilenga’mba, ‘Umvwe nkwatetu ku kivwalo kyanji kya peulu, nsakubukwa.’” Waambilenga kya kine. Wayile kwi Yesu ne kukwata ku nsenkebele ya kivwalo kyanji kabiji wabukilwe. Nangwa kya kuba bantu bajingapo balangulukile amba uno mwanamukazhi witotele, Yesu wayukile amba wamanamine. * Wamubujile amba: “Mwanami, . . . kikola kyobe kyatama kipwe.” Kechi wachinuzhukiletu kumulengesha bumvu nangwa kumukajipila ne, bino wayukile amba kikola kyo ajinga nakyo kyabayile. Kuba bino kwamwesheshe amba wajinga na lusa.—Mako 5:25-34.

 Banabalume byo bafwainwa kulondela Yesu. Umvwe kya kuba bakazhi benu bakolwa, batai muchima ne kwibatekenya. Bomvwinainga lusa ne kuyuka byo babena kupitamo. Kya kumwenako, Ricardo waamba’mba, “Byo nayukile kuba’mba mwinakwami uzhingila bukiji, nachinuzhukanga kwamba byambo byakonsha kumulengela kuzhingila.”

Yesu wisambanga na baana banji ba bwanga. Yesu wisambanga na baana banji ba bwanga bintu byavula bingi. Waambile’mba, “Mambo bintu byonse byo naumvwine kwi Batata nemubulabyo.” (Yoano 15:15) Ibyo kuba’mba kimye kimo Yesu wakebanga kwikala kwa bunke pa kuba’mba alombe. Pano bino, wabulangako baana banji ba bwanga bintu byamukatazhanga. Yesu saka bakyangye kumwipaya nobe kapondo, wibabujile’mba “naumvwa bingi bulanda” na mambo a bintu byo ajinga pepi kupitamo. (Mateo 26:38) Nangwa kya kuba byubilo byabo kechi byamutokeshe ku muchima ne, Yesu kechi walekele kwisamba na balunda nanji ne.—Mateo 26:40, 41.

Banabalume byo bakonsha kulondela Yesu. Bulai bakazhi benu byo mwibatemwa ne byo mubena kulanguluka. Mwanamukazhi wakonsha kwijizhañanya amba mwatawanji ukasuluka kwamba umvwe uji pa mvula bantu, bino pa nzubo kechi wamba ne. Monai byaambile Ana byo omvwa inge bamwata wanji bakasuluka kwisamba nanji, “Mmona kuba’mba bantemwa bingi kabiji butemwe bubailako pakachi ketu.”

Kechi mwafwainwa kuleka kwisambanga na bakazhi benu inge mwizhingijisha ne. Mwanamukazhi umo waamba’mba, “Inge twizhingijisha na bamwatawami, baleka kwisamba ne amiwa pa moba avula. Kyandengelanga kumvwa bulanda.” Edwin aye wibikako bingi kulondela kya kumwenako kya kwa Yesu. Waambile’mba: “Inge nazhingila kechi nkumbula ponkapotu ne, mpembelela kimye kyafwainwa kyo twakonsha kwisamba pa lolo lukatazho pa kuba’mba twilupwishe.”

Joy ye twaambapo ku ntendekelo, wamona bamwatawanji byo bapimpula byubilo byo batendekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba. Joy waamba’mba, “Bapimpula bingi byubilo kabiji bebikako kumwesha butemwe byonka byaubanga Yesu.” Bantu bavula baji mu masongola babena kumwenamo bingi mu mafunde aji mu Baibolo. Nanchi ne anweba byo mukeba nyi? Ipuzhai Bakamonyi ba kwa Yehoba pa kuba’mba bemufunjishenga Baibolo kyatutu..