Bupe: Nkubulemotu, kechi ngya ku bupopweshi buji bonse ne. Kafwako byo twakonsha kwisamba ne.

Mapesho: Nasanta bingi pa kumbula byobyo. Amiwa ne Mapesho. Nga anweba mwi bañanyi?

Bupe: Ne Bupe.

Mapesho: Naumvwa bingi bulongo pa kumonañana ne anweba.

Bupe: Ne amiwa naumvwa bulongo.

Mapesho: Pano nkimushikisheko, nanchi mwakomena mu kisemi kya bapopweshi nyi?

Bupe: Ee. Bino byo nayile ku koleji, nalekele kuya ku chechi.

Mapesho: Oo. Ñanyi bintu byo mwafunjilenga ku koleji?

Bupe: Social studies (kufunda pa bya bwikalo bwa bantu) ne history (bya mpito.) Natemwa bingi bya mpito, kikatakata kukeba kuyuka mwapita bwikalo bwa bantu.

Mapesho: Kufunda pa bya mpito ke kintu kyawama bingi. Baibolo ke buku wamba pa bya mpito. Nanchi byo mwajinga ku koleji mwaingijishepo Baibolo mu bya kupesapesa nyi?

Bupe: Ine. Nayuka kuba’mba ke buku wawama bingi, bino kechi nayuka amba Baibolo waambapo ne pa bya mpito ne.

Mapesho: Namona mubena kukeba kuyuka byavula bijimo. Inge mujiko na kimye, mbena kukeba kwimubulako bintu bicheche bya mpito bya kine biji mu Baibolo.

Bupe: Kijitu bulongo. Bino Baibolo mfwaye.

Mapesho: Kwakamwa ne. Tusa kwingijisha wami. Kya kumwenako kitanshi kiji mu 1 Byambo bya Moba kitango 29, kyepelo 26 ne 27. Bino byepelo byaamba’mba: “Byonkabyo, Davida mwana wa kwa Yese walaminenga bena Isalela bonse. Kabiji myaka yo alamine bena Isalela yajinga 40. Mu Hebulona walaminemo myaka itanu na ibiji, kabiji mu Yelusalema walaminemo myaka 33.”

Bupe: Twakonsha kuswa byepi kuba’mba bino byambo ke bya mpito bya kine?

Mapesho: Kyawama, bakajimbuluzhi pa kimye kimo bakaine amba Mfumu Davida kechi wajingako ne.

Bupe: Oo? Pano mambo ka o bazhinaukijile?

Mapesho: Kwajingako byambo bimo byabujile bya mu Baibolo byamwesheshenga amba kechi wajingako ne. Pano bino, mu 1993, jibumba ja bamfunji ba bya kupoyapoya batulukile jibwe ja kala pajinga byambo byo batuntulwile amba “Nzubo ya kwa Davida.”

Bupe: Natemwa pa kumvwa bino.

Mapesho: Kuji muntu mukwabo wa mu Baibolo aye Pontiusa Pilato ye bazhinauka amba kechi wajingako ne, wajinga kitumbafumu mu moba a kwa Yesu. Bamutela mu Luka kitango 3, kyepelo 1, pa babinemanga bavula bajingako pa kyokya kimye.

 Bupe: Ee. Kyepelo kyaamba’mba: “Kimye Pontiusa Pilato kyo ajinga kitumbafumu wa Yudea, Heloda saka aji ntangi wa nkambi ya Ngalilea.”

Mapesho: Nasanta bingi. Pa myaka yavula, bashayuka bamo bazhinaukile umvwe Pontiusa Pilato wajingako. Bino panyuma ya kupitapo myaka pepi 50, bataine jibwe ku Middle East (byalo bya ku musela) panembelwe jizhina janji.

Bupe: Nakumya bingi. Nkyangye kumvwapo bino byambo ne.

Mapesho: Natemwa pa kwisamba nenu.

Bupe: Kwambatu kine, namonanga Baibolo nobe bukutu, pano bino kechi nayukile amba mutanwa byambo bingila ne mu ano moba ne. Mwakonsha kwikala bya mpito bya kine, bino nzhinauka inge byanema.

Mapesho: Bantu bavula nabo byobyo balanguluka. Bino amiwa kechi nzhinauka ne. Kilengela ke kino: Bintu bikeba bantu mu bwikalo kechi byapimpulwa ne kufumatu ku ntendekelo. Kya kumwenako, tukeba kajo, bivwalo ne mwa kulaala. Tukeba kwisamba na bakwetu ne kwikala balusekelo mu kisemi. Nanchi bino kechi byo bintu byo twanemeka nenyi?

Bupe: Ibyo.

Mapesho: Baibolo wakonsha kwitukwasha mu bino byonse. Byo bintu bitulengela kumutela amba buku wa kala bino ukingila.

Bupe: Pano mwatazha mwepi?

Mapesho: Lekai twambe bibye: Mu Baibolo muji mafunde anema engila luno byonka byo aingilanga kimye kyo yanembelwe.

Bupe: Oo. Pano mu ñanyi bintu?

Mapesho: Mu Baibolo muji mafunde akonsha kwitukwasha kwikala na mweno yawama mu bintu nabiji, mali, kwikala balusekelo mu kisemi nangwa kusala balunda bawama. Uno buku uji nobe mapu. Nanchi kechi mwakonsha kuswa kuba’mba kwikala mutwe wa kisemi wawama ke kintu kyakatazha mu ano moba nenyi?

Bupe: Ibyo, naswa byo mwaamba. Twaikala mu masongola ne benakwami pepi mwaka umo, bino tupusenamo mu bintu bimo.

Mapesho: Mwaamba bulongo. Bino mu Baibolo mutanwa mafunde akonsha kwimukwasha. Kya kumwenako, Efisesa kitango 5. Twayai tutange byepelo 22, 23, ne 28. Tangaipo.

Bupe: Paamba’mba: “Banabakazhi banekenenenga bamwatawabo byonka byo banekenena Nkambo, mambo mulume ye mutwe wa mukazhanji byonkatu Kilishitu byo aji mutwe wa kipwilo, byo aji mupulushi wa uno mubiji.” Kyepelo 28 kyaamba’mba: “Ne banabalume nabo byo byo bafwainwa kutemwa bakazhi babo byonka byo batemwa mibiji yabo. Mwanamulume watemwa mukazhanji witemwa ne aye mwine.”

Mapesho: Nasanta. Mwatanga bulongo. Nanchi kino kechi kishinka kuba’mba umvwe bamulume ne mukazhi balondela bino byambo bakekala balusekelo mu kisemi nenyi?

Bupe: Ee, byobyo kikala. Bino kyapelatu kwamba.

Mapesho: Ibyo, kafwako muntu walumbuluka ne. Mu kyonka kino kitango, muji kyepelo kyatundaika kwikala ba maana. * Kabiji yense mu masongola wafwainwa kunekenenanga mukwabo. Amiwa ne mwinakwami twatana kuba’mba Baibolo wakonsha kwitukwasha kuba bino.

Bupe: Byaumvwanyika.

Mapesho: Bakamonyi ba kwa Yehoba baji na Keyala wa pa intaneti patanwa byambo byawama byaamba pa masongola ne pa kisemi. Inge mujiko na kakimye, abya nakonsha kwimumweshako pacheche bijipo nyi?

Bupe: Ee, kijitu bulongo.

Mapesho: Kyawama. Keyala wa ino intaneti ke www.pr418.com. Monai bimweka ntatwilo.

Bupe: Bipikichala byamweka bulongo.

Mapesho: Bino bibena kumwesha byo twingila mwingilo wa kusapwila mwaya ntanda. Pakwabo apo. Kino kipungu kitelwa amba “Bansemi ne Baji  mu Masongola.” Pa uno mutwe, patanwa bibaaba byavula byamba pa bintu byapusana pusana. Nanchi pajipo kyo mwatemwa nyi?

Bupe: Ee. “Bya Kupwisha Makatazho mu Masongola.” Nafwainwa kutemwa kuyuka bya kuba bino!

Mapesho: Kino kibaaba kyaamba pa bintu bina bya kwitukwasha kupwisha makatazho. Akimonai jino jifuka. Nanchi mwakonsha kwijitanga nyi?

Bupe: Ee. Jaamba’mba: “Inge kya kuba mu masongola muji lukatazho lwa kubula kwisamba bulongo, butemwe ne kwinemeka byakonsha kulengela masongola kukosa byonkatu muchima ne mapwapwa byo bilengela mashi kwenda bulongo.” Bino byambo byawama bingi.

Mapesho: Mwatanga bingi bulongo. Muji ne kyepelo kyo bamwesha papo. Chintaipo.

Bupe: Ee, nekimona. Efisesa 5:33. Kyaamba’mba: “Muntu yense wafwainwa kutemwa mukazhanji byonka byo etemwa aye mwine; kabiji mwanamukazhi naye wafwainwa kwikala na mushingi mukatampe ku mwatawanji.”

Mapesho: Nanchi mwamona kuba’mba batundaika bonse babiji kubila mukwabo byo akeba nyi?

Bupe: Kechi naumvwisha mo mwatazha ne.

Mapesho: Nanchi kechi ibyo kuba’mba mwanamulume ukeba kumunemeka, ne mwanamukazhi kumutemwa ku mwatawanji nenyi?

Bupe: Ee, naswa.

Mapesho: Umvwe mwanamulume ke amonepo mashinda mwakumweshesha butemwe ku mukazhanji, nanchi kechi kikapelela mwanamukazhi kumupa mushingi nenyi?

Bupe: Namona kyakonsha kwingila.

Mapesho: Onkao mambo, kino kyepelo kya mu Baibolo kyanembelwe pepi na myaka 2, 000 yapitapo, kyaamba pa byakonsha kukwasha bamulume ne mukazhi inge kya kuba balondela byo kyaamba; byonkatu byaamba kya kumwenako kyo twaji kwambapo, “muchima ne mapwapwa” a mu masongola akekala akosa.

Bupe: Pano nayuka kuba’mba mu Baibolo muji bintu byavula kukila byo nalangulukanga.

Mapesho: Naumvwa bingi bulongo pa byo mwaamba ba Bupe. Mbena kukeba nkabwele mukambuleko byo mwayukapo pa mutwe wa kuba’mba “Bintu Bina Byakonsha Kwimukwasha Kupwisha Makatazho” biji mu kyonka kino kibaaba pa Keyala wetu. *

Bupe: Kijitu bulongo. Nsa kupitulukamo na benakwami.