Jairo wasemekelwe na kikola kya ku bongo kilengela binungwa bya mubiji kubula kwingila, kino kikola bekitela mu kizungu amba quadriplegia. * Kino kikola kilengela binungwa bya mubiji wanji yense kubula kwingila. Bongo bwanji kechi bwingijila pamo na misunyi ne, kino kilengela maboko ne maulu kukosa nangwa kunekenatu fufulu ne kubula kwingila bulongo. Kimye kimo, kino kikola kilengela Jairo kwitayaika ne kwikozha mwine. Umvwe bantu baimena pepi na po aji wakonsha kwibakozha inge babula kujimuka. Kyatama bingi mambo maboko ne maulu anji javula beakashilatu ku kakinga ka bilema kuchina’mba wakekozha.

Jairo wapita mu misongo yavula bingi. Byo afikizhetu bañondo basatu, watendekele kufwa kashita kamulengelanga kupungila. Javula inge kamukwata bamama bamukwatangatu ne kumutwala ku kipatela, ne kulanguluka’mba wafwa.

Na mambo a kuba’mba mubiji wanji umatu popolo ne kwivungakanya, kechi papichile kimye kyabaya ne, bikupa bya kwa Jairo byakonkomene. Byo afikizhe myaka 16 wazhongomokele tupole kabiji bafwainwe kumutumbula pa bijoma, musana ne mu tupole. Nkivuluka Jairo byo ajilanga kimye kyonse bufuku na mambo a kukola kimye kyapwilenga bilonda.

Bulema bwa kwa Jairo bumulengela kubula kwiubila bintu mwine, kanatu bakwabo bamukwashako, nabiji kumujiisha, kumuvwika ne kumulaajika pa mwanya. Bamama ne batata javula bo bengila ino mingilo. Nangwa kya kuba Jairo ukebewa kumukwasha kimye kyonse, bansemi betu bamubuula’mba kechi babena kumukwashatu ku bantu ne, Lesa naye ubena kumukwasha.

Bamama ne batata Bakamonyi ba kwa Yehoba, kabiji Jairo bamutangila mashimikila a mu Baibolo kufumatu kimye kyo asemekelwe. Bayuka’mba bwikalo bwa muntu buwamatu inge waikala na bulunda bwawama ne Lesa. Mubiji wa kwa Jairo ukankatu kimye kyonse, nangwa byonkabyo, uji na luketekelo lwakosa mu bintu byawama biji kulutwe. Pano bino, javula bansemi bami bazhinaukanga inge Jairo wakonsha kukwatakanya byaamba Baibolo.

Juba jimo, batata baambijile Jairo saka akijitu mwanyike amba, “Jairo, mbuulepo kintu kimo. Kabiji banungilepo’mba, inge kine wantemwa usakumbuula!” Batata byo bamwambijile kwamba nangwa kyambo kimo, mu meso a kwa Jairo mwayengelejile mipolo.  Nangwa kya kuba wakebeshe kwamba byo abena kukeba, kwaumvwanyikiletu jiwi jonka. Batata kibakolele bingi ku muchima pa kulengela Jairo kujila. Byamwekele Jairo pa meso byamwesheshe’mba waumvwine byaambile batata. Wakankelwe kwamba.

Mu kuya kwa moba, bansemi betu bamwene Jairo kimye kimo saka azhokolosha meso kumwesha’mba ubena kukeba kwamba biji ku muchima wanji. Kyamukolanga bingi ku muchima Jairo byo akankalwanga kwamba byambo bibena kumvwanyika. Bino bansemi bami bamutalangatu ku meso byo abena kuba ne kuyuka bintu byo abena kukeba ne kumupabyo, inge bauba bino Jairo wamwekanga bingi kukasuluka pa meso saka amwemwesela. Waubanga bino kumwesha’mba wasanta.

Shayuka utala pa bantu babula kwamba witupelepo jishinda jimo jawama bingi ja kwisambilamo nanji, waambile’mba, twafwainwa kusuntulanga maboko onse abiji inge tubena kukeba aswe nangwa kukana inge twamwipuzha. Kuboko kwa kilujo kwalumbulwilenga kuswa, kwa ku kipiko kwalumbulwilenga kukana. Onkao mambo, pa kuba’mba tuyuke kintu kyo abena kukeba watalanga ku kuboko kubena kulumbulula kyo abena kukeba.

Jisatu mu mwaka, Bakamonyi ba kwa Yehoba bekala na kubuñana kwa mwanzo ne kushonkena kwa kijiiji, ko bamba majashi a mu Baibolo ku bantu bavula. Jairo waumvwanga bingi bulongo kuteleka ku jashi ja lubatizhilo. Juba jimo, Jairo byo afikizhe myaka 16, batata bamushikishe’mba, “Jairo, ubena kukeba kubatizhiwa nyi?” Aye watajile ku kuboko kwa kilujo kwasuntwile batata kumwesha’mba waswa kubatizhiwa. Batata banungilepo’mba, “Nanchi wamubuula Lesa mu lulombelo amba ubena kukeba kumwingijilanga nyi?” Kabiji watajile jibiji ku kuboko kwa kilujo kwasuntwile batata. Kino kyamwesheshetu patoka’mba Jairo wipana kala kwingijila Yehoba.

Byo papichile moba avula a kwisamba nanji misambo ya mu Baibolo, kyamwesheshe’mba Jairo wayuka bulongo mwatala lubatizhilo lwa bena Kilishitu. Onkao mambo, mu 2004, wakumbwile bwipuzho bwanema bo bamwipwizhepo kala amba, “Nanchi wipana kwi Lesa kuba kyaswa muchima wanji nyi?” Jairo watazhizhe meso anji kwiulu pa kukumbula buno bwipuzho. Abino byo byo aubanga pa kuswa kintu. Byonkabyo, wabatizhiwe saka aji na myaka 17 kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba.

Mu mwaka wa 2011, kwasolokele jishinda jikwabo ja kwisambilamo ne Jairo, bamulengejile kompyuta wa kumukwasha kwingijisha meso anji. Kino kiñambañamba bekilenga mu jishinda ja kuba’mba inge wazanza meso pa kompyuta, kino kiñambañamba kyalondaizhanga bibena kwenda bikope ne kulengela bintu biji pa kompyuta kutendeka kwingila. Kukotaula  ku meso nangwa kutala pa kompyuta kwajingatu nobe ubena kwingijisha ka kintu kachinta pa kompyuta. Kipabi po babikile bipikichala ne byambo bebilengele kuba’mba bikwashengako Jairo pa kwisamba. Inge watala pa kipikichala kimo, kompyuta waambanga byambo byo abena kukeba kwamba.

Jairo byo ayukile byavula bya mu Baibolo, wakebeshe bingi kukwasha bantu bakwabo kuyuka Lesa. Kimye kya Kupopwela kwa Kisemi, untala wabwela watala pa kompyuta. Uba bino kumvululamo amba ubena kukeba’mba namunembeleko byambo bimo byo akakumbula pa kupwila kwetu kwa bwina Kilishitu kimye kya mwisambo wa mepuzho ne mikumbu.

Pa kupwila, utalatala pa kompyuta pa kuba’mba achinte po abena kukeba kabiji mashinyi ufumya jiwi janji, umvwanyika ku bantu bonse. Umwemwesela kimye kyonse kyo atundaika balongo ne banyenga mu kipwilo inge wakumbulapo. Alex mulunda wa kwa Jairo waamba’mba, “Kintundaika bingi kimye kyonse inge naumvwa Jairo na kukumbulapo pa mutwe wa mu Baibolo.”

Jairo wingijisha meso anji kusapwila bantu bintu byo aitabilamo. Jishinda jo obilamo bino uchintatu pa kipikichala kibena kumwesha bujimi bwawama mukekala banyama ne bantu ba mu mitundu yonse mu mutende. Inge wapwisha kuba bino, kompyuta wamba byambo biji pa Lumwekesho 21:4 bya kuba’mba, “Baibolo walaya kuba’mba ino ntanda ikekala paladisa mukabula bikola ne lufu.” Umvwe muntu watemwa bino byambo, kompyuta mwine wamba’mba, “Nanchi mubena kukeba’mba nemufunjishenga Baibolo nyi?” Kintu kyawama ke kya kuba’mba bankambo ba balume baswile kufunda Baibolo. Kibena kwitusangajika bingi Jairo byo babena kumukwasha ku Kamonyi mukwabo kufunjisha bankambo Baibolo! Bankambo babatizhiwe pa Kushonkena kwa kijiiji mu Madrid mu August 2014.

Kwipana kwa kwa Jairo kwa kwingijila Lesa bekumona ne ku bafunjishi banji pa sukulu. Mwanamukazhi wa jizhina ja Rosario shayuka ufunjisha bantu babula kwamba, waambile’mba: “Umvwe nakeba kusala kipwilo mo nafwainwa kuyanga, nafwainwa kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba. Namona lwitabilo lwa kwa Jairo byo lwamukwasha mu bwikalo bwanji nangwa kya kuba ubena kupita mu makatazho abaya bingi.”

Jairo umvwa bingi bulongo inge kenamutangile mulaye uji mu Baibolo waamba’mba: “Bantu balemana bakakilauka nobe balupaala, ne bakamaama bakabijika na lusekelo.” (Isaya 35:6) Nangwa kya kuba bimye bimo ulefulwa, ke muntu wawama bingi muchima. Kiji bino mambo Lesa ye ubena kumukwasha ne balunda nanji bena Kilishitu. Kusangalala kwanji ne lwitabilo lwanji lwakosa, byamukwasha kuyuka’mba kwingijila Yehoba ko kulengela muntu kuyuka’mba bumi bwanema nangwa kya kuba ubena kupita mu makatazho.