Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Nanchi Mwayuka Nyi?

Nanchi Mwayuka Nyi?

Ñanyi mwingilo wajinga na mukulumpe wa bashilikale mu nzhita ya bena Loma?

Kyo basonga kya mukulumpe wa bashilikale aye Marcus Favonius Facilis

Bakulumpe ba bashilikale bena Loma bebambapo javula mu Binembelo bya Bwina Kilishitu bya Kingiliki. Mukulumpe wa bashilikale wajinga kulutwe byo baipailenga Yesu naye wajinga na kifulo kya uno mutundu byonka byajinga Koneleusa, Mungetila wajinga mutanshi kwikala mwina Kilishitu. Mukulumpe wa bashilikale wajinga kulutwe kumanyika Paulo, ne Julyasi washinjikinye Paulo kuya ku Loma, bonse bajinga bakulumpe ba bashilikale.—Mako 15:39; Byubilo 10:1, tubyambo twa munshi; 22:25; 27:1.

Javula mukulumpe wa bashilikale watangijilanga kipanyi mwajinga bashilikale 50 kufika ku 100. Mingilo yanji yajinga ya kufunjisha ne kunengezha bashilikale, kumona kuba’mba baji na bivwalo ne bilwilo ne kwibakambizha pa kuya ku nkondo.

Kifulo kya kwikala mukulumpe wa bashilikale kyo kyajinga kifulo kikatampe kyafwainwe kwikalapo mushilikale watwelele nkito katataka. Aba baikalanga pa kino kifulo bajinga bashilikale bayukile bingi mingilo ne kutangijila bakwabo. Kukosa ne kwingila bulongo kwa nzhita ya bena Loma kwaimenejile pa mushilikale wajinga pa kino kifulo. Buku umo wamba’mba, javula bakulumpe ba bashilikale “bajinga bashilikale bapijilwa kabiji bayuka kwingila kukila bakwabo bajinga mu nzhita.

Tutajilo twajingako kala twapusene byepi na twa mu ano moba?

Katajilo ka mu Ijipita wa kala

Kupusanako na tutajilo twa mu ano moba, twa kala betulenganga na byela byo balambwizha bulongo nabiji kyela kyafuma ku jibwe ja buneme jachiluluka (bronze), kabiji ne mukuba, siliva ne ngolode. Kimye kitanshi Baibolo kyo aamba pa tutajilo ke kimye kyo bashimikilenga Nzubo ya Lesa, mpunzha itanshi kwayanga bena Isalela na kupopwela. Banabakazhi bapaine tutajilo pa kuba’mba balengeko shomeka wa mukuba wazhila ne kya kumutentekapo. (Kulupuka 38:8) Kampe basungulwilenga tutajilo pa kuba’mba balenge bino bintu.

Tutajilo to bazhiikwile ku mapunzha ajinga kwipi na ku Isalela mwatainwe ne bya buneme bikwabo byaingijishanga banabakazhi kwiwamisha. Tuno tutajilo twajinga twa kizhingu kabiji twajinga na bya kukwachilako byo balengele na kichi, kyela nangwa meno a nzovu kabiji bebisonganga nobe mwanamukazhi. Kunyuma ya katajilo kechi bawamishangako ne.

Tutajilo twa kala kechi twamwekanga bulongo pa kutalamo inge twitwesakanya na twa mu ano moba twalengwa na magalashi ne. Kino kyalumbulula bulongo mutumwa Paulo kyo atazhizhengako byo aambile’mba: “Pa kino kimye tubena kutala mu katajilo, bino kechi tubena kwibimona bintu bulongo ne.”—1 Kolinda 13:12.