Alona waamba’mba, “Inge naumvwa muntu na kubijika mu kya kwambilamo, muchima utendeka kulukuta kabiji ngya nakufyama mo bafyama kuchina mabomba. Nangwa nafyama momwa, ngakamwa bingi. Inge nji kungi kwabula pa kufyama nkilamo kwakamwa. Juba jimo, byo naendelenga mu mukwakwa, natendekele kujila ne kukankalwa kupema bulongo. Papichile kimye kyabaya bingi pa kuba’mba ndeke kujila ne kutendeka kupema bulongo. Kabiji muntu wabijikilenga mu kya kwambilamo watendekele kubijika jikwabo.”

Nkondo ke kintu kimo kilengela bavula kwakamwa bingi. Umvwe mwayuka’mba anweba nangwa mulunda nenu uji na kikola kipayañana, kyakonsha kwimupezha maana. Kabiji bakwabo nabo kuchina bintu bikamweka kulutwe, kwibalengela kwikala na bijikila. Balanguluka’mba, ‘Nanchi baana betu nangwa baana babo bakekala mu ntanda muji nkondo, bumbanzhi, mo baonauna mwela, kwalauka aluka kwa nkilo ne myalo nyi?’ Twakonsha kuba byepi na bino bijikila?

Kuyuka’mba bintu byatama byakonsha kumweka, “muntu wajimuka umona bileta malwa kabiji ufyama.” (Byambo bya Maana 27:12) Byonkatu byo tulamawizha bumi bwetu, twakonsha ne kulamawizha milanguluko yetu. Kutamba bya kisangajimbwe ne kuteleka ku masawakya mo bamwesha bipikichala byatama, kulengela atweba ne baana betu kwikala na bijikila. Kubula kutamba bino bintu kechi  kulumbulula’mba kechi twayuka bintu ne. Lesa kechi witulengele kuba’mba tulangulukenga pa bintu byatama ne. Pakuba twafwainwa kulangulukanga pa “bintu bya kine, . . . byaoloka, . . . bilengela muntu kwilama bulongo, bintu bileta butemwe.” Umvwe twauba bino, “Lesa wa mutende” uketupa mutende wa mu milanguluko ne mu muchima.—Filipai 4:8, 9.

Inge twaikala na lwitabilo lwakosa, tukayuka mwa kubila na bijikila. Baibolo witutundaika “kwikala na muchima wa kulomba kimye kyonse.” (1 Petelo 4:7) Twakonsha kulomba kwi Lesa kwitukwasha, kwitupa maana ne kuchinchika pa kuba’mba tuyuke mwa kubila na makatazho, saka tuji na luketekelo kuba’mba aye “witumvwa pa mambo a kintu kyonse kyo tulomba.”—1 Yoano 5:15.

Baibolo walumbulula’mba Satana ye “mfumu wa pano pa ntanda” kechi Lesa ne, kabiji amba “pano pa ntanda ponse paji mu bulume bwa kwa aye mubi.” (Yoano 12:31; 1 Yoano 5:19) Onkao mambo, Yesu waambile kine byo etufunjishe kulomba’mba: “Tupokololai kwi aye mubi.” (Mateo 6:13) Alona waamba’mba, “Inge naumvwa muntu ubena kubijika mu kya kwambilamo, ndomba kwi Yehoba kunkwasha kuba’mba nchinchike. Kabiji bamwatawami bangita ne kulombela pamo ne amiwa. Kulomba kunkwasha bingi.” Kijitu pamo na byaamba Baibolo amba: “Yehoba uji kwipi na bonse bamwita, ku bonse bamwita mu bukishinka.”—Salamo 145:18, tubyambo twa munshi.

Mu Jashi janji jo aambile pa Mutumba, Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga kulomba’mba: “Bufumu bwenu bwiye.” (Mateo 6:10) Bufumu bwa Lesa bukafumyapo bijikila byonse byatama myaka ne myaka. Kwingijisha Yesu “Mfumu wa Mutende,” Lesa ‘ukapwisha nkondo pa ntanda ponse.’ (Isaya 9:6; Salamo 46:9) “Aye [Lesa] ukachibila mambo mitundu ya bantu yavula . . . Kisaka kya bantu kechi kikasuntwila mpoko kisaka kikwabo ne, kabiji kechi bakafunda kulwa nkondo jibiji ne . . . Kafwako nangwa umo ukebalengesha moyo ne.” (Mika 4:3, 4) Bisemi bya lusekelo ‘bikashimika mazubo ne kwikalamo, kabiji bikajimba miñanzañanza ne kuja bipangwa byayo.’ (Isaya 65:21) Kabiji “kafwako muntu nangwa umo ukekala mu kyalo ukamba’mba: ‘Nakolwa ne.’”—Isaya 33:24.

Ano moba nangwa kwikaletu lujimuno lwa byepi, kechi kyakonsheka kukanya “bintu bya kubula kuketekela” nangwa kubula kwikala pa mpunzha yatama pa kimye kyabula kufwainwa ne. (Musapwishi 9:11) Nangwa kya kuba bajimunako bantu pa myaka yavula, nkondo, bukapondo ne bikola byatwajijila kwipaya bantu bawama. Ñanyi luketekelo luji na bantu babena kupita mu bino bintu?

Bantu bavula, bo ayukatu Lesa mwine, bakekala na bumi jibiji. Pa kino kimye, balaala, baji mu kivuluko kya Lesa, babena kupembelela kimye “aba bonse baji mu bilende kyo bakomvwa jiwi ja [Mwana muntu] ne kufumamo.” (Yoano 5:28, 29) Kwamba pa lusanguko, Baibolo witulaya’mba: “Tuji na luno luketekelo luji nobe kimiko kya mweo wetu, lwa kine kabiji lwakosa.” (Bahebelu 6:19) Kabiji Lesa “wapana kishiino ku bantu bonse kupichila mu kumusangula [Yesu] mu bafu.”—Byubilo 17:31.

Pa kino kimye, aba bonse babena kwibikako kutokesha Lesa ku muchima bakekalanga na bijikila. Kulondela mashinda awama, kulomba kwi Lesa ne kwikala na luketekelo lwakosa lwa bintu biji kulutwe byaambapo Baibolo, kwakwasha Paul, Janet ne Alona kuyuka mwa kubila na bijikila. Byonkatu byo ebakwasha bano, “Lesa upana luketekelo emuyuzhe na lusekelo ne mutende na mambo a kumuketekela.”—Loma 15:13.