Solomone ye mutanshi washimikile nzubo ya Lesa mu Yelusalema pa mutumba, kabiji washimikile nsakwa ku musela ne kumuzhika wa mutumba pa kuba’mba mushiji wazhokoloka ku nzubo yazhila esakane bulongo. Heloda wakebelenga kushimika nzubo ya Lesa yawamisha kukila yashimikile Solomone, onkao mambo watendekele kwiiwamisha ne kwiibayisha.

Bantungi ba kwa Heloda babayisheko mpunzha ya ku kabeta ka ku buyeke bwa nzubo ya Lesa pa kuba’mba lubanza abayileko. Mutuntamo wajinga ku kabeta ka ku bulenge wamubayisheko mamita 32. Pa kuba’mba engile uno mwingilo, watanchikile mulumba wa mabwe ne kushimikako lubumbulu wajita. Uno lubumbulu walepele mamita 50.

Heloda kechi wakebelenga kuzhingijisha Bayudea nangwa kuvulañanya mingilo ya pa nzubo ya Lesa ne kukanya bitapisho ne. Shayuka wa bintu bya kala Muyudea aye Josephus waambi­le’mba Heloda wafunjishe Bañanga ba Bayudea ne basendwe ba mabwe ne bakalipentala kuchina’mba muntu ye babula kuswisha wakatwela mu mapunzha azhila.

Heloda wafwijilemotu kwa kubula kupwisha mwingilo wanji. Byo kyafikile mu mwaka wa 30 C.E., mwingilo wa kushimukulula bamwingijile saka papita ne myaka 46. (Yoano 2:20) Mwingilo wa kushimukulula bamupwishishe kwi munkanununa wa kwa Heloda aye Agrippa wa bubiji, pakachi ka myaka kitota kitanshi.

Bantu bamo ba ku Melita kyamweka bebatwajile mungi ku bupopweshi bwa Bangiliki. Akilangulukai pa kyamwekejile Paulo kimye bwato bo ajingamo kyo bwalobejile pa Melita, byonkatu byo baamba mu buku wa Byubilo. Mutumwa byo abikile nsala pa mujilo pa kuba’mba bantu bo ajinga nabo bote mujilo, kipiji wamupombele ku kuboko. Bantu bekala pa jikuji baambilenga’mba: “Kine, uno muntu mbanzhi, nangwa kya kuba wapuluka pa kalunga ka mema, Bunchibamambo Bwaoloka kechi bwamuswisha’mba ekale mumi ne.”—Byubilo 28:4.

Kyambo kya Kingiliki kya “di’ke” kilumbulula “bunchibamambo bwaoloka.” Kino kyambo kilumbulula bunchibamambo bwaoloka mu jishinda jibula kumweka ku meso a bantu. Mu mashimikila a Bangiliki, Dike jajinga jizhina ja lesa wa mukazhi wa bunchibamambo bwaoloka. Kyamweka wamwenenga bintu byatama byaubanga bantu ne kuya na kwibalobelamo kwi Zuse, pa kuba’mba bantu bafwa nao bebakambule. Onkao mambo, sawakya umo waambile’mba bena Melita balangulukilenga’mba: “Nangwa kya kuba Paulo wapulukile pa kalunga ka mema, kyajinga kiyukilo kyamwesheshenga’mba uno muntu bamukambula kwi lesa wa mukazhi aye Dike . . . kwingijisha kipiji.” Bantu bapimpwile milanguluko yabo byo bamwene’mba Paulo kafwako kyatama kyamumwekela ne.