•   Pa September 7, 2022 pepala wa byambo wa The Guardian waambile’mba, “Mayoo a uno mwaka mu kyalo kya China mwaji ‘kutwa bingi’ kyuya kabiji kechi kwanokele mvula wantaka ne.”

•   Pa August 26, 2022 ba UN News baambile’mba, “mu myaka itanu yalondankana, mu mapunzha amo a mu Africa mukekala kyashi kikatampe bingi.”

•   Pa August 23, 2022 ba BBC News baambile’mba, “Kibena kumweka nobe kusakwikala kyashi kikatampe mu byalo byavula bya mu Europe.”

 Bashayuka bavula babena kwamba’mba kino kyashi kisakutwajijila na kubayilako. Nanchi bintu bikawama kulutwe nyi? Baibolo waambapo’mba ka?

 Baibolo waambijile jimo pa bintu bibena kumweka mu ano moba:

•   “Kukekala . . . bipowe bya nzala.”—Luka 21:11.

 Kyashi kyo kileta bipowe bya nzala. Bino bipowe bya nzala, buyanji ne lufu bibena kufikizha bungauzhi bwa mu Baibolo.—Lumwekesho 6:6, 8.

 Baibolo watongola kine kintu kibena kulengela kyashi kubayilako. Waamba’mba:

•   “Muntu mwine kechi uji na luusa lwa kwitangijila mu jishinda jo afwainwa kuyamo ne.”—Yelemiya 10:23.

 Kino kibena kulumbulula’mba bantu kechi bakonsha “kwitangijila mu jishinda jo [bafwainwa] kuyamo ne,” nangwa kwilama abo bene ne. Mu byo bafuukulapo kutama mufuma byashi ne kukepelwa kwa mema.

•   Bashayuka basayansi bavula baswa kuba’mba bintu byuba bantu byo bilengela kuzonga kwa mute ubena kuleta kyashi mwaya ntanda yonse.

•   Kwitemwa ne mizhilo yo babikako ilengela bichi kuzhiya, kutamisha ntanda ne kubula kwingijisha bulongo bilengwa na Lesa, abino byonse bibika masulo a mema mu kizumba.

 Nangwa byonkabyo, Baibolo upana luketekelo.

 Baibolo walaya’mba Lesa ukapwisha lukatazho lwa mema. Ukoba byepi bino?

1.  1. Lesa ‘ukonauna boba babena konauna ntanda.’ (Lumwekesho 11:18) Ukafumyapo balengela lukatazho lwa mema—bantu babi kabiji betemwa bonauna ntanda.—2 Timoti 3:1, 2.

2.  2. “Pa mushiji wauma na kyuya, pakekala kizhiba kya mema.” (Isaya 35:1, 6, 7) Lesa ukawamisha bintu byonse byaonaika na mambo kyashi ne kwalula ino ntanda kwikala paladisa mu kavula mema.

3.  3. “Mulama bulongo ntanda, ne kwiilengela kumenesha bintu byavula byawama.” (Salamo 65:9) Lesa ukapesha ntanda kabiji mukekala kajo kavula kawama ne mema alumbuluka..