1-3. (a) Wetin mek mama de mek shɔ se in pikin klin? (b) Wetin mek Jiova want in pipul dɛn fɔ klin?

IMAJIN se wan mama de drɛs in bɔypikin fɔ go skul. I mek shɔ se di pikin was ɛn in klos nit ɛn klin. Dis de mek i gɛt wɛlbɔdi ɛn i de sho ɔda pipul dɛn se in mama ɛn papa bisin bɔt am.

² Wi Papa, Jiova want wi fɔ klin ɛn oli. (Lɛvitikɔs 11:​44, 45) I no se if wi klin dat go bɛnifit wi. Ɛn we wi klin, dat de briŋ ɔnɔ to am.—Izikɛl 36:​22; rid Pita In Fɔs Lɛta 2:​12.

 ³ Wetin i min fɔ bi klin pɔsin? Ɛn wetin mek i fayn fɔ lɛ pɔsin klin? As wi de kam tɔk bɔt dɛn kwɛstyɔn dɛn ya, wi go si sɔm tin dɛn we wi nid fɔ chenj na wi layf.

4, 5. (a) Wetin mek wi nid fɔ klin? (b) Aw di tin dɛn we Jiova mek de tich wi fɔ se in na klin Gɔd?

⁴ Jiova in ɛgzampul tich wi aw fɔ klin ɛn oli. (Lɛvitikɔs 19:​2) So di men rizin we mek wi nid fɔ klin na bikɔs wi want fɔ falamakata Gɔd.—Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​1.

⁵ Di tin dɛn we Jiova mek de tich wi bɔku tin bɔt aw i klin. Jiova mek sɔm tin dɛn we de klin di briz ɛn di wata. (Jɛrimaya 10:​12) Pan ɔl we mɔtalman de dɔti di wɔl, tink bɔt di plɛnti tin dɛn we de klin am. Fɔ ɛgzampul, Jiova mek smɔl smɔl tin dɛn we gɛt layf we dɛn kɔl maykrobs, ɛn na maykroskop nɔmɔ yu go yuz fɔ si dɛn. Na dɛn tin ya de pul di dɔti tin dɛn we de na di wɔl ɛn mek di ples klin. Dis na wɔndaful tin. Sayɛnsman dɛn ivin de yuz sɔm pan dɛn tin ya fɔ mek di wɔl klin.—Lɛta Fɔ Rom 1:​20.

6, 7. Aw di Lɔ we Gɔd bin gi Mozis sho se di wan dɛn we de wɔship Am fɔ klin?

⁶ Wi dɔn si bak aw i impɔtant fɔ bi pɔsin we klin frɔm di Lɔ we Jiova bin gi Mozis fɔ di Izrɛlayt dɛn. Fɔ ɛgzampul, di pipul dɛn bin nid fɔ klin dɛn bɔdi ɛn di tin dɛn we dɛn gɛt, so dat Jiova go gladi wit di we aw dɛn de wɔship am. Di De we di ay prist de mek sakrifays fɔ pipul dɛn sin, di ay prist fɔ was tu tɛm. (Lɛvitikɔs 16:​4, 23, 24) Ɛn bifo di ɔda prist dɛn mek  sakrifays, dɛn fɔ was dɛn an ɛn fut dɛn. (Ɛksodɔs 30:​17-21; Sɛkɛn Kronikul 4:​6) Bɔt sɔntɛnde, if ɛnibɔdi nɔ obe di lɔ dɛn fɔ klin insɛf, i kin min day fɔ di pɔsin.—Lɛvitikɔs 15:​31; Di Nɔmba Dɛm 19:​17-20.

⁷ We tide? Wi kin lan bɔku tin dɛn bɔt wetin Jiova want wi fɔ du frɔm di Lɔ. (Malakay 3:​6) Dis sho klia wan se di wan dɛn we de wɔship Jiova nid fɔ klin. Jiova in lɔ dɛn stil nɔ chenj. Tide, i stil want di wan dɛn we de wɔship am fɔ klin ɛn oli.—Jems 1:​27, NW.

8. Us we dɛn wi fɔ bi klin pɔsin?

⁸ Frɔm di we aw Jiova de si tin, fɔ bi pɔsin we klin nɔ jɔs min se wi fɔ klin wi bɔdi, wi klos dɛn, ɛn wi os dɛn. Wi fɔ klin pan ɛnitin we wi de du. Dis kin min di we aw wi de wɔship Gɔd, di we aw wi de liv wi layf, ɛn di tin dɛn we wi de tink. Fɔ lɛ Jiova si wi as pɔsin we klin, wi fɔ klin ɛn oli pan ɛnitin we wi de du na layf.

9, 10. Wetin i min fɔ bi pipul dɛn we klin pan di we aw wi de wɔship?

⁹ Klin wɔship. Wi nɔ fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit lay lay rilijɔn. We di Izrɛlayt dɛn bin de na Babilɔn, di pipul dɛn we bin de arawnd dɛn bin de wɔship lay lay gɔd dɛn. Ayzaya bin tɔk se di Izrɛlayt dɛn go go bak na Izrɛl ɛn dɛn go bigin fɔ wɔship Gɔd bak di rayt we. Jiova bin tɛl dɛn se: “Una go, una go, una go yanda, nɔ tɔch natin we dɔti na PAPA GƆD in yay; kɔmɔt to am go, go mek unasɛf klin na PAPA GƆD in yay.” Dɛn nɔ fɔ miks di we aw dɛn de wɔship Gɔd wit  di lay lay tin dɛn we di lay lay rilijɔn dɛn na Babilɔn bin de tich, di bad abit dɛn we dɛn bin gɛt, ɔ dɛn tradishɔn dɛn.—Ayzaya 52:​11.

¹⁰ Tru Kristian dɛn tide nɔ fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit lay lay rilijɔn. (Rid Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:​21.) Ɔlsay na di wɔl, bɔku tradishɔn dɛn, tin dɛn we pipul dɛn de du, ɛn di tin dɛn we pipul dɛn biliv kɔmɔt frɔm di tin dɛn we lay lay rilijɔn de tich. Fɔ ɛgzampul, insay bɔku kɔlchɔ dɛn, pipul dɛn biliv se sɔntin de insay pɔsin we de kɔntinyu fɔ liv afta di pɔsin day, ɛn dis dɔn mek pipul dɛn de du tin dɛn we de sho se dɛn biliv dis. (Ɛkliziastis 9:​5, 6, 10) Kristian dɛn nid fɔ avɔyd dɛn tin dɛn ya we pipul dɛn kin du. Wi fambul dɛn go de mɔna wi fɔ du sɔm pan dɛn tin dɛn ya. Bɔt bikɔs wi want Jiova fɔ si wi as klin pipul dɛn, wi nɔ go du wetin dɛn se.—Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 5:​29.

11. Wetin i min fɔ liv klin layf?

¹¹ Liv klin layf. Fɔ mek Jiova si wi as pipul dɛn we klin, wi nid fɔ avɔyd mami ɛn dadi biznɛs di we aw i nɔ want. (Rid Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​5.) Insay di Baybul, Jiova tɛl wi se wi “nɔ fɔ liv fri layf.” I mek wi no klia wan se di wan dɛn we de du mami ɛn dadi biznɛs di we aw i nɔ want ɛn nɔ gri fɔ chenj “nɔ go go na di say we Gɔd de rul.”—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​9, 10, 18; luk Ɛndnot 22 na pej 249.

12, 13. Wetin mek wi nid fɔ de tink bɔt klin tin dɛn?

¹² Tink bɔt klin tin dɛn. Bɔku tɛm, wetin wi de tink na in wi kin du. (Matyu 5:​28; 15:​18, 19) We wi de tink bɔt klin tin dɛn, dat go mek wi du tin dɛn we  fayn. Na tru se wi nɔ pafɛkt, wan wan tɛm, wi kin tink bɔt tin dɛn we bad. We dat apin, wi fɔ tray fɔ avɔyd dɛn wantɛm wantɛm. If wi kɔntinyu fɔ tink bɔt dɛn, as tɛm de go wi at nɔ go klin igen. Wi kin want fɔ du di tin dɛn we wi de tink bɔt. Bɔt bifo dat, wi fɔ tink bɔt klin tin dɛn. (Rid Lɛta Fɔ Filipay 4:​8.) So we wi de ɛnjɔy wisɛf, wi fɔ avɔyd ɛnitin we gɛt sɔntin fɔ du wit mami ɛn dadi biznɛs ɔ fɛt fɛt. Wi fɔ tek tɛm pik wetin wi de rid, wetin wi de wach, ɛn wetin wi de tɔk bɔt.—Sam 19:​8, 9.

¹³ Fɔ kɔntinyu fɔ lɛk Gɔd, wi fɔ bi pɔsin we klin pan di we aw wi de wɔship Gɔd, wi fɔ liv klin layf, ɛn wi fɔ tink bɔt klin tin dɛn. Bɔt i impɔtant bak to Jiova fɔ mek wi de klin wi bɔdi ɛn di tin dɛn we wi gɛt.

14. Wetin mek i impɔtant fɔ mek wi kip wisɛf klin?

¹⁴ We wi kip wi bɔdi ɛn di say we wi de klin, na wi ɛn di pipul dɛn we de arawd wi de bɛnifit. Wi go fil gud, ɛn ɔda pipul dɛn go lɛk fɔ de nia wi. Bɔt ɔda impɔtant rizin de bak we mek wi fɔ kip wisɛf klin. We wi kip wisɛf klin, wi de briŋ prez to Jiova. Tink bɔt dis: If yu de si pikin we dɔti ɔltɛm, yu go bigin fɔ tink bad bɔt in mama ɛn papa. Semweso, if yu nɔ de kia fɔ yusɛf, ɛn yu nɔ de kip yusɛf klin, pipul dɛn go bigin fɔ tink bad bɔt Jiova. Pɔl bin se: “Wɛn wi de du ɛnitin, wi nɔ de ambɔg ɛnibɔdi, so dat nɔbɔdi nɔ go blem wi fɔ di wok we wi de du. Bɔt bay aw wi de du ɔltin, wi de sho se na Gɔd wok wi de du.”—Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​3, 4.

15, 16. Wetin wi go du fɔ kip wisɛf klin?

 ¹⁵ Wi bɔdi ɛn wi klos dɛn. Fɔ kip wisɛf klin na tin we wi fɔ de du ɛvride. Fɔ ɛgzampul, wi fɔ was ɔltɛm, infakt ɛvride. Wi fɔ was wi an wit sop ɛn wata, mɔ bifo wi kuk ɔ it ɛn afta wi dɔn yuz di tɔylɛt ɔ tɔch ɛnitin we dɔti. Fɔ was an na izi tin fɔ du, bɔt na impɔtant tin bikɔs i de ɛp wi fɔ stɔp jams ɛn sik dɛn we de prɛd. I kin ivin sev wi layf. If wi nɔ gɛt tɔylɛt, wi kin stil fɛn sef ɛn fayn say fɔ yuz. Bikɔs di Izrɛlayt dɛn nɔ bin gɛt tɔylɛt, dɛn bin de go fa frɔm dɛn os ɛn watasay dɛn, dɛn bin de dig ol, tɔylɛt de, ɛn kɔba am.—Ditarɔnɔmi 23:​12, 13.

¹⁶ Wi nɔ nid fɔ gɛt pɔsh klos dɛn, dia dia klos dɛn, ɔ klos dɛn we de na stayl. Bɔt wi klos dɛn fɔ  nit ɛn klin. (Rid Fɔs Lɛta To Timoti 2:​9, 10.) Di we aw wi de drɛs fɔ briŋ prez to Jiova ɔltɛm.—Taytɔs 2:​10.

17. Wetin mek wi want fɔ kip wi os ɛn di say we wi de klin?

¹⁷ Wi os ɛn di say we wi de. Wi fɔ kip wi os dɛn klin, ilɛk usay wi de. Wi fɔ mek shɔ bak se wi motoka, wi bayk, ɛn ɛnitin we wi de yuz as transpɔt fɔ klin, mɔ if wi de yuz am fɔ go mitin ɔ fɔ go prich. Afta ɔl, di prichin wok we wi de du na fɔ tɔk to pipul dɛn bɔt aw layf go tan lɛk na dis wɔl insay Paradays usay ɔltin go klin. (Lyuk 23:​43, NW; Rɛvɛleshɔn 11:​18) Di we aw wi os ɛn di say we wi de tan, de sho se wi de rɛdi wisɛf fɔ di tɛm we wi go de insay di klin nyu wɔl.

18. Wetin mek wi want fɔ klin di say dɛn we wi de wɔship?

¹⁸ Di say we wi de wɔship. Wi de sho se fɔ klin na tin we impɔtant to wi bay we wi de kip di say dɛn we wi de ol wi mitin klin, ilɛk na Kiŋdɔm Ɔl ɔ na di say dɛn we wi de ol wi asɛmbli dɛn. Bɔku tɛm we pipul dɛn kin kam na Kiŋdɔm Ɔl fɔ di fɔstɛm, dɛn kin notis se di ples klin. Dis kin briŋ prez to Jiova. As brɔda ɛn sista dɛn na di kɔngrigeshɔn, wi ɔl gɛt di chans fɔ ɛp fɔ klin di Kiŋdɔm Ɔl ɛn mek di say dɛn we dɔn pwɛl.—Sɛkɛn Kronikul 34:​10.

19. Wetin wi nid fɔ avɔyd?

¹⁹ Pan ɔl we di Baybul nɔ sho ɔl di bad tin dɛn we wi fɔ avɔyd, i gi wi advays [prinsipul] dɛn we go ɛp wi fɔ no aw Jiova de fil bɔt dɛn tin dɛn de. Jiova nɔ want wi fɔ smok, ɔ drink pasmak, ɛn fɔ tek drɔgs.  If wi na Gɔd in padi dɛn, wi fɔ avɔyd fɔ du dɛn tin dɛn de. Wetin mek? Na bikɔs wi rili rɛspɛkt layf we na gift we Gɔd gi wi. Dɛn abit dɛn ya kin mek wi day kwik, i kin mek wi nɔ gɛt wɛlbɔdi, ɛn i kin ambɔg di pipul dɛn we de arawnd wi. Bɔku pipul dɛn kin tray fɔ lɛf dɛn bad abit dɛn ya bikɔs dɛn want gɛt wɛlbɔdi. Bɔt as Jiova in padi dɛn, wi gɛt gud rizin we mek wi fɔ stɔp dɛn bad abit dɛn de. Di rizin na bikɔs wi lɛk Gɔd. Wan yɔŋ uman bin tɔk se: “Jiova bin ɛp mi fɔ klin mi layf ɛn a bin stɔp mi bad abit dɛn. . . . A tink se if na bin mi wan i nɔ bin fɔ dɔn pɔsibul fɔ mek a chenj.” Lɛ wi tɔk bɔt fayv advays dɛn we di Baybul gi we go ɛp pɔsin fɔ lɛf in bad abit dɛn.

20, 21. Us abit dɛn Jiova nɔ want wi fɔ gɛt?

²⁰ “Mi padi dɛn, Gɔd dɔn mek ɔl dɛn prɔmis ya fɔ wi. So, lɛ wi nɔ du ɛnitin we go mek wi bɔdi ɔ wi spirit nɔ klin, lɛ wi liv fɔ Gɔd nɔmɔ, ɛn lɛ wi sho pipul se wi de fred Gɔd.” (Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 7:​1) Jiova want wi fɔ klin ɛni bad abit dɛn we wi gɛt we kin ambɔg wi maynd ɔ wi bɔdi.

²¹ Wan men rizin we mek wi nɔ de du “ɛnitin we go mek wi bɔdi ɔ wi spirit nɔ klin,” de na Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​17, 18. Jiova tɛl wi se: “Una nɔ fɔ gɛt natin fɔ du wit ɛnitin we nɔ klin.” Dɔn i prɔmis wi se: “A go tek una lɛkɛ mi yon. A go bi una Papa ɛn una go bi mi bɔy pikin ɛn mi gyal pikin dɛn.” Jiova go lɛk wi lɛk papa we lɛk in pikin dɛn if wi avɔyd ɛnitin we go mek wi nɔ klin ɔ oli to am.

22-25. Us advays na di Baybul go ɛp wi fɔ avɔyd bad abit dɛn?

²² “Yu fɔ lɛk Jiova we na yu Gɔd wit ɔl yu at, wit  ɔl yu layf, ɛn wit ɔl yu maynd.” (Matyu 22:​37, NW) Dis na di lɔ we impɔtant pas ɔl di ɔda lɔ dɛn. (Matyu 22:​38) Na Jiova fit fɔ mek wi lɛk wit ɔl wi at ɛn maynd. Yu tink se wi go rili sho se wi lɛk Jiova if wi disayd fɔ du sɔntin we go mek wi day kwik ɔ ambɔg wi bren? Nɔ, bifo dat wi want fɔ du ɔl wetin wi ebul fɔ sho se wi rɛspɛkt di layf we i dɔn gi wi.

²³ Na “[Jiova] gi ɔlman layf ɛn ɔltin we i want.” (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 17:​24, 25) If yu padi gi yu wan spɛshal gift, yu go trowe am ɔ pwɛl am? Layf na wɔndaful gift we Jiova dɔn gi wi. Wi rili gladi fɔ dis gift. So wi want fɔ yuz wi layf di we we go mek Jiova gɛt di prez.—Sam 36:​9.

²⁴ “Yu fɔ lɛk yu kɔmpin mɔtalman lɛkɛ aw yu lɛk yusɛf.” (Matyu 22:​39) Nɔto wi nɔmɔ bad abit kin ambɔg. I kin ambɔg di pipul dɛn bak we kin de arawnd wi, ɛn bɔku tɛm dɛn pipul dɛn ya kin bi di wan dɛn we wi rili lɛk. Fɔ ɛgzampul, if sɔmbɔdi de na di sem os wit pɔsin we de smok, as tɛm de go di smɛl we i de smɛl di tin we di pɔsin de smok kin mek i gɛt siriɔs wɛlbɔdi prɔblɛm. Bɔt we wi lɛf dɛn bad abit ya, wi de sho se wi lɛk di wan dɛn we de arawnd wi.—Jɔn In Fɔs Lɛta 4:​20, 21.

²⁵ “Mɛmba di Kristiɛn dɛn we yu de wok wit fɔ de du wetin di gɔvmɛnt ɛn di pipul dɛn we dɛn put oba dɛn, tɛl dɛn fɔ du ɛn fɔ rɛdi fɔ du ɔltin we gud.” (Taytɔs 3:​1) Bɔku kɔntri dɛn gɛt lɔ we se i bad fɔ gɛt ɔ yuz drɔgs. Wi de obe dɛn lɔ dɛn ya bikɔs Jiova dɔn tɛl wi fɔ rɛspɛkt di gɔvmɛnt.—Lɛta Fɔ Rom 13:​1.

26. (a) Wetin wi nid fɔ du fɔ mek Jiova gladi fɔ wi wɔship? (b) Wetin mek fɔ klin na Gɔd in yay na di bɛst we fɔ liv?

 ²⁶ If wi want fɔ bi Jiova in padi wi go si se nid de fɔ mek sɔm chenj dɛn. If na so i bi, wi fɔ stat fɔ du dat wantɛm wantɛm. I nɔ kin izi fɔ mek wi stɔp wi bad abit, bɔt wi kin ebul fɔ du am! Jiova dɔn prɔmis se i go ɛp wi. I tɔk se: “Na mi na PAPA GƆD [“Jiova,” NW] we na yu Gɔd, we de tich yu aw fɔ prɔfit, we de lid yu na di rod we yu fɔ waka na layf.” (Ayzaya 48:​17) We wi du wi bɛst fɔ mek wi layf klin ɛn oli, dat go mek wi biliv tranga wan se wi de briŋ ɔnɔ to wi Gɔd.