Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

CHAPTA 7

Dɛn Tɔk bɔt “di Gud Nyuz . . . bɔt Jizɔs”

Dɛn Tɔk bɔt “di Gud Nyuz . . . bɔt Jizɔs”

Filip sɛt ɛgzampul as pɔsin we de prich

Dis chapta kɔmɔt na Akt 8:4-40

1, 2. Wetin bin apin to di prichin wok we dɛn tray fɔ stɔp Gɔd in pipul dɛn nɔ fɔ prich?

 DƐN bigin fɔ mek di Kristian dɛn sɔfa siriɔs wan, ɛn Sɔl bigin fɔ rili trit di kɔngrigeshɔn “bad we.” (Akt 8:​3) Di disaypul dɛn rɔnawe, ɛn fɔ sɔm pipul dɛn, i go tan lɛk se Sɔl go ebul fɔ dɔnawe wit di Kristian rilijɔn. Bɔt sɔntin we dɛn nɔ bin de ɛkspɛkt apin we di Kristian dɛn skata. Wetin na da tin de?

2 Di wan dɛn we bin skata bigin fɔ “tɔk bɔt di gud nyuz bɔt Gɔd in wɔd” na di land dɛn we dɛn rɔnawe go. (Akt 8:​4) Jɔs imajin! Di sɔfa we dɛn bin de mek di Kristian dɛn sɔfa nɔ mek dɛn stɔp fɔ prich di gud nyuz, bɔt i ɛp fɔ mek dɛn prich di mɛsej ɔdasay dɛn! We di disaypul dɛn skata na difrɛn say dɛn bikɔs pipul dɛn bin de mek dɛn sɔfa, dɛn pipul dɛn de bin ɛp fɔ mek di prichin wok go fa fa say dɛn, pan ɔl we nɔto dat dɛn bin want. As wi go si, da sem kayn tin de dɔn apin insay dis wi yon tɛm.

“Di Wan dɛn We Bin Dɔn Skata” (Akt 8:​4-8)

3. (a) Udat na Filip? (b) Wetin mek bɔku pipul dɛn nɔ bin dɔn yɛri di gud nyuz yet na Sameria? Wetin Jizɔs bin dɔn tɔk se go apin na da say de?

3 Wan pan “di wan dɛn we bin dɔn skata” na Filip. a (Akt 8:​4; luk di bɔks we gɛt di taytul “ Filip Na ‘Pɔsin We De Prich di Gud Nyuz.’”) I go na Sameria, we na wan siti we bɔku pipul dɛn nɔ yɛri di gud nyuz yet, bikɔs tɛm bin de we Jizɔs bin tɛl in apɔsul dɛn se: “Una nɔ go na ɛni Samɛritan siti, bifo dat, una kɔntinyu fɔ go to di Izrɛlayt dɛn we fiba ship we dɔn lɔs.” (Mat. 10:​5, 6) Bɔt Jizɔs bin no se as tɛm de go, dɛn go prich di gud nyuz gud gud wan na Sameria, bikɔs bifo i go na ɛvin, i bin tɔk se: “Una go tɔk bɔt mi na Jerusɛlɛm, ɛn ɔlsay na Judia ɛn Sameria, ɛn na di say we fa pas ɔl na di wɔl.”​—Akt 1:​8.

4. Aw di Samɛritan dɛn bin tek Filip in prichin? Wetin go dɔn mek dɛn du dat?

4 Filip bin si se Sameria bin dɔn “rich di tɛm fɔ avɛst.” (Jɔn 4:​35) In mɛsej bin mek di pipul dɛn we bin de na Sameria fil fayn, ɛn i izi fɔ ɔndastand wetin mek. Di Ju dɛn nɔ bin gɛt natin fɔ du wit di Samɛritan dɛn, ɛn bɔku pan dɛn bin de sho se dɛn nɔ lɛk dɛn. Bɔt di Samɛritan dɛn bin si se di mɛsej bɔt di gud nyuz bin de gi op to ɔlman, i nɔ bin de pik-ɛn-chuz, ɛn dat bin difrɛn frɔm di Faresi dɛn we bin de tek wan pɔsin bɛtɛ pas ɔda pɔsin. Di we aw Filip bin de prich to di Samɛritan dɛn wit zil ɛn we i nɔ bin de tek wan pɔsin bɛtɛ pas ɔda pɔsin sho se i bin difrɛn frɔm di wan dɛn we bin de tink se dɛn bɛtɛ pas ɔda pipul dɛn. Wi nɔ sɔprayz fɔ si se “ɔl di pipul dɛn” na Sameria bin de rili lisin to Filip.​—Akt 8:​6.

5-7. Gi ɛgzampul dɛn bɔt aw di gud nyuz dɔn go ɔdasay bikɔs dɛn mek Kristian dɛn go de ɔdasay dɛn.

5 Jɔs lɛk insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm, di sɔfa we pipul dɛn de mek Gɔd in pipul dɛn sɔfa tide nɔ de stɔp dɛn prichin wok. Bɔku tɛm, di fos we dɛn de fos Kristian dɛn fɔ kɔmɔt go ɔdasay, lɛk fɔ go na prizin ɔ ɔda kɔntri dɔn ɛp fɔ lɛ pipul dɛn we de na dɛn say dɛn de yɛri di Kiŋdɔm mɛsej. Fɔ ɛgzampul, insay Wɔl Wɔ II, Jiova Witnɛs dɛn bin ebul fɔ prich to ɔda pipul dɛn pan ɔl we dɛn bin de na Nazi kɔnsɛntreshɔn kamp dɛn. Wan Ju we bin mit di Witnɛs dɛn na Nazi kɔnsɛntreshɔn kamp dɛn bin tɔk se: “Di kɔrej we Jiova Witnɛs prizina dɛn bin gɛt bin mek a biliv se di tin dɛn we dɛn biliv kɔmɔt na di Skripchɔ dɛn, ɛn misɛf bin bi Witnɛs.”

6 Sɔntɛnde, ivin di wan dɛn we bin de mek di Witnɛs dɛn sɔfa bin lisin to dɛn prichin, ɛn dɛnsɛf bin bi Jiova Witnɛs. Fɔ ɛgzampul, we dɛn bin transfa wan Witnɛs we nem Frant Dɛsh na di Guzɛn kɔnsɛntreshɔn kamp na Ɔstria, i bin ebul fɔ stɔdi di Baybul wit wan SS ɔfisa. Imajin aw dɛn ɔl tu bin gladi fɔ si dɛnsɛf afta sɔm tɛm na wan kɔnvɛnshɔn we Jiova Witnɛs dɛn bin gɛt, ɛn dɛn ɔl tu na pipul dɛn we de prich di gud nyuz!

7 Di sem kayn tin bin apin we sɔm Kristian dɛn bin rɔnawe kɔmɔt na wan kɔntri ɛn go na ɔda kɔntri bikɔs dɛn bin de mek dɛn sɔfa. Fɔ ɛgzampul, insay dɛn 1970, di Witnɛs dɛn we bin rɔnawe kɔmɔt na Malawi ɛn go Mɔzambik bin ebul fɔ rili prich to di pipul dɛn we bin de de. Pan ɔl we dɛn bin leta tɔn agens di Witnɛs dɛn na Mɔzambik, di prichin wok bin stil kɔntinyu. Wan brɔda we nem Fransisko Koana bin tɔk se, “Na tru se dɛn bin arɛst sɔm pan di brɔda ɛn sista dɛn bɔku tɛm dɛn bikɔs ɔf di prichin wok. Bɔt we bɔku pipul dɛn bin de lisin to di Kiŋdɔm mɛsej, dat bin mek wi biliv tranga wan se Gɔd bin de ɛp wi jɔs lɛk aw i bin ɛp di fɔstɛm Kristian dɛn.”

8. Aw di chenj dɛn we dɔn apin bikɔs ɔf pɔlitiks ɛn mɔni prɔblɛm dɔn afɛkt di prichin wok?

8 Bɔt nɔto di sɔfa nɔmɔ we dɛn de mek Kristian dɛn sɔfa na di wangren rizin we de mek dɛn de bɔku na ɔda kɔntri dɛn. Dis biɛn tɛm, di chenj dɛn we de apin bikɔs ɔf pɔlitiks ɔ mɔni prɔblɛm, dɔn ɛp bak fɔ mek pipul dɛn we kɔmɔt difrɛn difrɛn kɔntri dɛn ɛn we de tɔk difrɛn difrɛn langwej dɛn dɔn yɛri di Kiŋdɔm mɛsej. Sɔm pipul dɛn we de na say dɛn usay wɔ de ɛn usay tin rili tranga dɔn muf go ɔda ples dɛn we sef ɛn usay tin bɛtɛ, ɛn dɛn dɔn bigin fɔ stɔdi di Baybul na dɛn say dɛn de. We bɔku rɛfyuji dɛn kin kam, dat kin mek wi gɛt nyu tɛritri dɛn usay pipul dɛn de tɔk difrɛn langwej dɛn. Yu de tray tranga wan fɔ prich to pipul dɛn we kɔmɔt “na ɔl di neshɔn dɛn, trayb dɛn, pipul dɛn, ɛn [di wan dɛn we] de tɔk difrɛn langwej dɛn” na yu tɛritri?​—Rɛv. 7:​9.

“Una Mek Lɛ Misɛf Gɛt Dis Pawa” (Akt 8:​9-25)

“We Saymɔn si se pɔsin de gɛt oli spirit we di apɔsul dɛn le dɛn an pan am, i tɛl di apɔsul dɛn se i go gi dɛn mɔni.”​—Akt 8:​18

9. Udat na Saymɔn? Wetin bin mek i kam to Filip?

9 Filip bin pafɔm bɔku sayn dɛn na Sameria. Fɔ ɛgzampul, i bin mɛn di wan dɛn we gɛt pat dɛn na dɛn bɔdi we gɛt prɔblɛm, ɛn i bin de ivin mek dimɔn dɛn kɔmɔt pan pipul dɛn. (Akt 8:​6-8) Wan man bin de we bin de rili kɔle di gift we Filip bin gɛt fɔ pafɔm mirekul dɛn. In nem na Saymɔn, ɛn in na bin majikman we pipul dɛn bin rili gɛt rɛspɛkt fɔ, ɛn dɛn bin de tɔk bɔt am se: “Gɔd in gret pawa de pan dis man.” Bɔt naw, Saymɔn bin si Gɔd in rial pawa frɔm di mirekul dɛn we Filip bin de pafɔm, ɛn Saymɔn biliv di Masta. (Akt 8:​9-13) Bɔt leta, sɔntin bin tɛst di rizin we mek Saymɔn biliv di Masta. Aw dat bin apin?

10. (a) Wetin Pita ɛn Jɔn du na Sameria? (b) Wetin Saymɔn bin du we i si di nyu disaypul dɛn de gɛt oli spirit we Pita ɛn Jɔn le dɛn an pan dɛn?

10 We di apɔsul dɛn kam fɔ no se di prichin wok de go bifo na Sameria, dɛn sɛn Pita ɛn Jɔn de. (Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Pita Yuz di ‘Ki dɛn fɔ di Kiŋdɔm.’”) We di tu apɔsul dɛn rich de, dɛn le dɛn an pan di nyu disaypul dɛn, ɛn dɛn ɔl bin gɛt oli spirit. b Saymɔn bin kɔle we i si dis. I tɛl di apɔsul dɛn se, “Una mek lɛ misɛf gɛt dis pawa, so dat ɛnibɔdi we a le mi an pan go gɛt oli spirit.” Saymɔn bin ivin tɛl di apɔsul dɛn se i go gi dɛn mɔni fɔ mek i gɛt dis pawa!​—Akt 8:​14-19.

11. Us advays Pita bin gi Saymɔn? Wetin Saymɔn bin du?

11 Apɔsul Pita bin rili siriɔs we i ansa Saymɔn se, “Yu go day wit yu silva, bikɔs yu tink se yu go bay Gɔd in fri gift wit mɔni. Yu nɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit dis, bikɔs Gɔd de si se ɔl yu at nɔ de to am.” So Pita tɛl Saymɔn fɔ ripɛnt ɛn pre fɔ mek Gɔd fɔgiv am. Pita tɔk se, “Rili beg Jiova so dat, if i pɔsibul, i go fɔgiv yu fɔ di wikɛd plan we de na yu at.” Fɔ tru, Saymɔn nɔto bin wikɛd man; i bin want fɔ du wetin rayt, bɔt i jɔs nɔ bin ɔndastand di rayt we fɔ du tin. So i bin beg di apɔsul dɛn se: “Duya, una rili beg Jiova fɔ mi, so dat wetin una tɔk nɔ go apin to mi.”​—Akt 8:​20-24.

12. Wetin na “saymɔni?” Aw i dɔn pruv fɔ bi trap fɔ lay lay rilijɔn?

12 Di kɔrɛkt we Pita bin kɔrɛkt Saymɔn de sav as wɔnin fɔ Kristian dɛn tide. Infakt, na dis tin we bin apin mek wi gɛt di Inglish wɔd “simony” (saymɔni). Insay rilijɔn, we dɛn yuz di wɔd “saymɔni,” i min fɔ bay ɔ sɛl pozishɔn. Istri dɔn sho se bɔku ɛgzampul dɛn de we de sho se lay lay rilijɔn dɛn de du dɛn kayn tin ya. Di nɔmba nayn ɛdishɔn ɔf The Encyclopædia Britannica (1878) tɔk se: “Wan stɔdi bɔt di istri fɔ di ilɛkshɔn we dɛn kin gɛt fɔ Pop dɛn dɔn mek di studɛnt dɛn biliv se ilɛkshɔn nɔ de we dɛn nɔ kin du saymɔni. Bɔku ɛgzampul dɛn dɔn sho se we dɛn kin gɛt dɛn mitin dɛn, dɛn kin praktis saymɔni di kayn we we rili shemful, ɛn dɛn nɔ de ayd fɔ du am.”

13. Us we dɛn Kristian dɛn fɔ avɔyd saymɔni?

13 Kristian dɛn fɔ tek tɛm mek dɛn nɔ put an pan saymɔni bikɔs na sin. Fɔ ɛgzampul, dɛn nɔ fɔ gi bɔku gift dɛn ɔ prez di wan dɛn we go mek dɛn gɛt privilɛj dɛn na di kɔngrigeshɔn. Dɔn bak, dɛn wan dɛn we pipul dɛn fil se ebul fɔ mek ɔda pipul dɛn gɛt privilɛj fɔ avɔyd fɔ sho se na pipul dɛn we jɛntri nɔmɔ dɛn lɛk. Dɛn tu ɛgzampul dɛn ya gɛt fɔ du wit saymɔni. Fɔ tru, ɔlman we na Gɔd in savant fɔ “put insɛf dɔŋ,” ɛn wet fɔ mek Jiova in spirit apɔynt am fɔ gɛt privilɛj dɛn. (Lyuk 9:​48) No ples nɔ de na Gɔd in ɔganayzeshɔn fɔ dɛn wan dɛn we de tray fɔ “fɛn tumɔs prez.”​—Prɔv. 25:​27.

“Yu Rili No Wetin Yu De Rid?” (Akt 8:​26-40)

14, 15. (a) Udat na bin di “Itiopian bigman?” Aw Filip bin mit am? (b) Wetin di Itiopian man bin du we Filip prich to am? Wetin mek wi nɔ go se i nɔ tink bifo i baptayz? (Luk di futnot.)

14 Jiova in enjɛl bin tɛl Filip fɔ travul na di rod we de kɔmɔt Jerusɛlɛm go Gaza. If Filip bin de wɔnda wetin mek i fɔ go de, i bin gɛt fɔ no di rizin we i si di Itiopian bigman de “rid di prɔfɛt Ayzaya in buk lawd wan.” (Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Udat Na Bin di ‘Itiopian Kɔt Ɔfisa?’”) Jiova in oli spirit mek Filip go nia di man in chariɔt. As Filip de rɔn nia di Itiopian man in chariɔt, i aks am se, “Yu rili no wetin yu de rid?” Di Itiopian man tɛl am se, “Aw a go no if pɔsin nɔ tich mi?”​—Akt 8:​26-31.

15 Di Itiopian man aks Filip fɔ kam sidɔm wit am insay in chariɔt. Jɔs imajin di fayn tin dɛn we dɛn bin de tɔk bɔt! Fɔ lɔng tɛm, dɛn nɔ bin no udat na di “ship,” ɔ ‘savant’ na Ayzaya in prɔfɛsi. (Ayz. 53:​1-12) Bɔt as dɛn bin de travul, Filip bin ɛksplen to di Itiopian bigman se da prɔfɛsi de bin dɔn kam tru insay Jizɔs Krays. Di Itiopian man we bin dɔn jɔyn di Ju rilijɔn bin no wetin fɔ du wantɛm wantɛm, jɔs lɛk di Kristian dɛn we bin baptayz insay Pɛntikɔst di ia 33 afta Krays. I tɛl Filip se, “Luk wata; wetin mek a nɔ fɔ baptayz?” Filip bin baptayz di Itiopian man wantɛm wantɛm! c (Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Fɔ Baptayz Insay ‘Wata.’”) Afta dat, Jiova in spirit dayrɛkt Filip fɔ go na Ashdɔd, ɛn na de i bin kɔntinyu fɔ prich di gud nyuz.​—Akt 8:​32-40.

16, 17. Aw enjɛl dɛn de sɔpɔt di prichin wok tide?

16 Kristian dɛn tide gɛt di ɔnɔ fɔ du di sem wok we Filip bin du. Bɔku tɛm, dɛn kin ebul prich di Kiŋdɔm mɛsej to di wan dɛn we dɛn de mit, lɛk we dɛn de travul. Bɔku tɛm, we dɛn kin mit pipul dɛn we rili want fɔ no bɔt di gud nyuz, nɔto mitɔp nɔmɔ dɛn kin mitɔp. Wi bin no se dis go apin bikɔs di Baybul bin dɔn tɔk klia wan se enjɛl dɛn de dayrɛkt di prichin wok so dat di mɛsej go rich “ɔl di neshɔn dɛn, pipul dɛn, trayb dɛn, ɛn pipul dɛn we de tɔk difrɛn difrɛn langwej dɛn.” (Rɛv. 14:​6) Jizɔs bin tɔk klia wan se enjɛl dɛn go dayrɛkt di prichin wok. Insay Jizɔs in ɛgzampul bɔt di wit ɛn di gras, i bin tɔk se insay di tɛm we dɛn de avɛst, dat na we di tɛm want fɔ dɔn, “di wan dɛn we go avɛst na di enjɛl dɛn.” I bin tɔk bak se dɛn enjɛl dɛn ya go “pul ɔl di tin dɛn we de mek pipul dɛn sin ɛn di pipul dɛn we nɔ de obe lɔ kɔmɔt na in Kiŋdɔm.” (Mat. 13:​37-41) Da sem tɛm de, di enjɛl dɛn go gɛda di wan dɛn we go go na ɛvin fɔ rul na di Kiŋdɔm, ɛn leta dɛn go gɛda di “bɔku bɔku pipul dɛn” we na di “ɔda ship dɛn” we Jiova want fɔ briŋ na in ɔganayzeshɔn.​—Rɛv. 7:​9; Jɔn 6:​44, 65; 10:​16.

17 Fɔ sho se wetin wi de tɔk bɔt de rili apin, sɔm pan di pipul dɛn we wi kin mit na di prichin wok kin tɔk se dɛn bin de pre fɔ mek Gɔd ɛp dɛn bifo wi go mit dɛn. Lɛ wi tɔk bɔt wan ɛkspiriɛns bɔt tu Jiova Witnɛs dɛn ɛn wan smɔl pikin. Wan mɔnin we di tu Witnɛs dɛn bin dɔn dɔn fɔ prich, dɛn bin want fɔ stɔp, bɔt di pikin we bin de wit dɛn bin de mɔna dɛn fɔ go na di nɛks os. Infakt, di pikin lɛf dɛn ɛn go nak na di domɔt! We wan yɔŋuman bin opin di domɔt, di tu Witnɛs dɛn bin go mit am fɔ tɔk to am. Dɛn bin sɔprayz we di uman tɛl dɛn se i bin jɔs de pre fɔ mek sɔmbɔdi kam ɛp am ɔndastand wetin de na di Baybul. Dɛn bin arenj fɔ stat Baybul stɔdi!

“Gɔd, ilɛk udat yu bi, duya ɛp mi”

18. Wetin mek wi nɔ fɔ ɛva tek wi prichin wok as sɔntin we nɔ impɔtant?

18 Bikɔs yu de pat pan di Kristian kɔngrigeshɔn, yu gɛt di ɔnɔ fɔ wok wit di enjɛl dɛn fɔ du di prichin wok tide di kayn we we pipul dɛn nɔ ɛva du am yet. Nɔ ɛva tek da spɛshal wok we yu gɛt as sɔntin we nɔ impɔtant. Yu go gɛt mɔ gladi-at we yu kɔntinyu fɔ tray tranga wan fɔ prich “di gud nyuz bɔt Jizɔs.”​—Akt 8:​35.

a Dis nɔto apɔsul Filip. Bɔt as wi bin dɔn lan na Chapta 5 na dis buk, dis Filip na bin wan pan di “sɛvin man dɛn . . . we gɛt gudnem” we dɛn bin pik fɔ ɔganayz di it we dɛn bin de sheb ɛvride to di Kristian uman dɛn we de tɔk Grik ɛn di wan dɛn we de tɔk Ibru na Jerusɛlɛm we dɛn man dɛn bin dɔn day.​—Akt 6:​1-6.

b Da tɛm de, nyu disaypul dɛn bin de gɛt oli spirit di tɛm we dɛn bin de baptayz. Dis mek am pɔsibul fɔ lɛ dɛn gɛt di op fɔ bi kiŋ ɛn prist dɛn wit Jizɔs na ɛvin. (2 Kɔr. 1:​21, 22; Rɛv. 5:​9, 10; 20:​6) Bɔt dis patikyula tɛm, di disaypul dɛn nɔ bin gɛt di oli spirit di tɛm we dɛn bin de baptayz. Na jɔs afta Pita ɛn Jɔn le dɛn an pan di nyu Kristian dɛn we baptayz na da tɛm de dɛn gɛt di oli spirit ɛn di pawaful gift fɔ pafɔm mirekul dɛn we di oli spirit de mek dɛn du.

c Wi nɔ go se i nɔ bin tink bifo i baptayz. Bikɔs di Itiopian man bin dɔn jɔyn di Ju rilijɔn, i bin sabi sɔm tin dɛn bɔt di Skripchɔ dɛn, lɛk di prɔfɛsi dɛn bɔt di Mɛsaya. Bɔt naw we i dɔn kam fɔ no di wok we Jizɔs de du fɔ mek wetin Gɔd want bi, i bin baptayz wantɛm wantɛm.