Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

CHAPTA 11

“Gladi Pasmak ɛn Gɛt Oli Spirit”

“Gladi Pasmak ɛn Gɛt Oli Spirit”

Wetin Pɔl du we i mit pipul dɛn we nɔ bin lɛk am ɛn nɔ de gri fɔ lisin?

Dis chapta kɔmɔt na Akt 13:1-52

1, 2. Wetin difrɛn bɔt di travul we Banabas ɛn Sɔl fɔ travul? Aw dɛn wok ɛp fɔ mek wetin de na Akt 1:​8 apin?

 NA DE we di kɔngrigeshɔn na Antiɔk gladi. Pan ɔl di prɔfɛt ɛn ticha dɛn we de, na Banabas ɛn Sɔl di oli spirit pik fɔ go prich di gud nyuz na fa fa ples dɛn. a (Akt 13:​1, 2) Na tru se dɛn bin dɔn sɛn man dɛn we kwalifay bifo dis tɛm. Bɔt trade, mishɔnari dɛn bin dɔn go na say dɛn we Kristian dɛn bin ɔlrɛdi de. (Akt 8:​14; 11:​22) Dis tɛm, dɛn bin sɛn Banabas, Sɔl, ɛn Jɔn Mak we go de wit dɛn fɔ ɛp dɛn na say we pipul dɛn nɔ yɛri di gud nyuz yet.

2 Lɛk 14 ia so bifo dis tɛm, Jizɔs bin dɔn tɛl in disaypul dɛn se: “Una go tɔk bɔt mi na Jerusɛlɛm, ɛn ɔlsay na Judia ɛn Sameria, ɛn na di say we fa pas ɔl na di wɔl.” (Akt 1:​8) Di pik we dɛn pik Banabas ɛn Sɔl fɔ bi mishɔnari dɛn ɛp fɔ mek di prɔfɛsi we Jizɔs tɔk apin. b

Put Dɛn “Wansay . . . fɔ di Wok” (Akt 13:​1-12)

3. Wetin mek i nɔ bin izi fɔ travul go fa insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm?

3 Naw wi gladi fɔ gɛt motoka ɛn plen dɛn we pipul dɛn kin yuz fɔ go fa say dɛn insay jɔs wan ɔ tu awa. Nɔto so tin bin de insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm. Trade, di men we we dɛn bin de yuz fɔ travul na fɔ waka, ɛn bɔku pan di rod dɛn bin bad. Fɔ waka wan de, we sɔntɛm na 20 mayl, bin de mek pɔsin taya. c So pan ɔl we wan dawt nɔ de se Banabas ɛn Sɔl bin rili want fɔ bigin dɛn asaynmɛnt, dɛn bin no se dɛn nid fɔ wok tranga wan ɛn mek sakrifays dɛn.​—Mat. 16:​24.

4. (a) Wetin bin mek dɛn pik Banabas ɛn Sɔl? Aw dɛn kɔmpin Kristian dɛn bin fil we dɛn pik dɛn? (b) Aw wi go sɔpɔt di wan dɛn we gɛt wok dɛn fɔ du na Jiova in ɔganayzeshɔn?

4 Wetin mek di oli spirit tɔk se mek Banabas ɛn Sɔl de “wansay . . . fɔ di wok”? (Akt 13:​2) Di Baybul nɔ tɛl wi. Wi no se na di oli spirit mek dɛn pik dɛn man dɛn ya. Natin nɔ de we sho se di prɔfɛt ɛn ticha dɛn na Antiɔk nɔ bin gri wit wetin dɛn disayd. Bifo dat, dɛn bin rɛdi fɔ sɔpɔt Banabas ɛn Sɔl. Imajin aw Banabas go dɔn fil we dɛn Kristian brɔda dɛn nɔ jɛlɔs dɛn, bɔt dɛn fast ɛn pre ɛn “le dɛn an pan dɛn ɛn mek lɛ dɛn go.” (Akt 13:​3) Wisɛf fɔ sɔpɔt di wan dɛn we de gɛt wok dɛn na di kɔngrigeshɔn lɛk di wan dɛn we dɛn de pik fɔ bi ovasia dɛn. Bifo wi jɛlɔs dɛn fɔ di wok dɛn we dɛn de du, wi fɔ “rili rɛspɛkt dɛn ɛn lɛk dɛn bikɔs ɔf di wok we dɛn de du.”​—1 Tɛs. 5:​13.

5. Tɔk bɔt aw dɛn bin prich na di ayland na Sayprɔs.

5 Afta dɛn waka go Selushia na wan waf nia Antiɔk, Banabas ɛn Sɔl yuz bot fɔ travul fɔ lɛk 120 mayl fɔ go na di ayland na Sayprɔs. d Bikɔs Banabas kɔmɔt Sayprɔs, wan dawt nɔ de se i bin rili want fɔ go wit di gud nyuz usay i kɔmɔt. We dɛn rich na Salamis we na wan siti we bin de na di ist pat na di ayland, dɛn man dɛn ya nɔ bin westɛm. Wantɛm wantɛm, “dɛn bigin fɔ prich Gɔd in wɔd na di Ju dɛn sinagɔg dɛn.” e (Akt 13:​5) Banabas ɛn Sɔl bin travul go difrɛn say dɛn na Sayprɔs ɛn sɔntɛm dɛn bin de prich na di men siti dɛn as dɛn de go. Ilɛk us rod dɛn bin yuz, dɛn mishɔnari dɛn ya go dɔn waka fɔ lɛk 100 mayl.

6, 7. (a) Udat na bin Sajiɔs Pɔlɔs? Wetin mek Ba-Jizɔs bin de tray fɔ mek i nɔ lisin to di gud nuyz? (b) Wetin Sɔl bin du fɔ stɔp Ba-Jizɔs?

6 Insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm, Sayprɔs bin ful-ɔp wit lay lay wɔship. Wi bin si dis klia wan we Banabas ɛn Sɔl bin rich na Pefɔs we de na di wɛst pat na di ayland. Na de dɛn mit wan man “we na Ju we nem Ba-Jizɔs. Dis man na bin jujuman ɛn lay lay prɔfɛt. I bin de wit Gɔvnɔ Sajiɔs Pɔlɔs we gɛt sɛns.” f Insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm, bɔku aristo Roman dɛn ɛn ivin man “we gɛt sɛns,” lɛk Sajiɔs Pɔlɔs bin de go to jujuman ɔ pɔsin we de stɔdi di sta dɛn fɔ ɛp dɛn we dɛn de disayd fɔ du impɔtant tin dɛn. Bɔt pan ɔl dat, Sajiɔs Pɔlɔs bin gladi pasmak fɔ di Kiŋdɔm mɛsej ɛn i “bin rili want fɔ yɛri Gɔd in wɔd.” Ba-Jizɔs we dɛn bin de kɔl bak Ɛlimas we min “Jujuman” nɔ bin gladi fɔ dis.​—Akt 13:​6-8.

7 Ba-Jizɔs bin de agens di prichin wok. Di wangren we we i go protɛkt in pozishɔn as advaysa to Sajiɔs Pɔlɔs na fɔ tray fɔ “mek di gɔvnɔ nɔ gɛt fet pan di Masta.” (Akt 13:​8) Bɔt Sɔl nɔ bin rɛdi fɔ alaw wan majikman fɔ mek Sajiɔs Pɔlɔs nɔ lisin to di Kiŋdɔm mɛsej. So wetin Sɔl bin du? Di Baybul tɔk se: “Na de oli spirit kam insay Sɔl, we dɛn de kɔl bak Pɔl. So i luk di man piŋ ɛn tɔk se: ‘Yu na man we miks pan ɔlkayn lay lay ɛn wikɛd tin, yu na di Dɛbul in pikin, ɛn yu et ɛnitin we rayt. Wetin mek yu nɔ go lɛf fɔ twis wetin Jiova se rayt? Luk! Jiova in an de pan yu, ɛn yu go blayn, yu nɔ go si di san fɔ sɔm tɛm.’ Wantɛm wantɛm, tik dyu kam na in yay ɛn in yay dak, ɛn i bigin fɔ fɛn pɔsin fɔ ol in an ɛn go wit am.” g Wetin bin apin afta dis mirekul? “We di gɔvnɔ si wetin apin, i biliv di Masta, bikɔs di tin dɛn we dɛn tich am bɔt Jiova mek i kɔle.”​—Akt 13:​9-12.

Lɛk Pɔl, wi de tɔk fɔ di trut wit maynd we pipul dɛn de agens wi

8. Aw wi go falamakata di maynd we Pɔl bin gɛt?

8 Pɔl nɔ bin de fred Ba-Jizɔs. Semweso, wi nɔ fɔ fred we di wan dɛn we de agens wi tray fɔ mek di wan dɛn we want fɔ no di trut nɔ lisin to wi Kiŋdɔm mɛsej. Na tru se wi ‘fɔ de tɔk gud wɔd dɛn ɔltɛm; ɛn wi wɔd dɛn fɔ tan lɛk sɔntin we dɛn sizin wit sɔl.’ (Kol. 4:​6) Bɔt wi nɔ fɔ wɔri tumɔs bɔt aw fɔ avɔyd agyumɛnt wit pipul dɛn sote wi nɔ ebul prich to pipul dɛn we want fɔ lan bɔt Jiova. Ɛn wi nɔ fɔ fred fɔ mek pipul dɛn no bɔt di bad bad tin dɛn we lay lay rilijɔn de du we de kɔntinyu “fɔ twis wetin Jiova se rayt” lɛk aw Ba-Jizɔs bin de du. (Akt 13:​10) Lɛk Pɔl, lɛ wi kɔntinyu fɔ prich wit maynd to di wan dɛn we want fɔ no bɔt di tru tin dɛn we de na di Baybul. Pan ɔl we wi nɔ go si Gɔd in sɔpɔt klia klia wan lɛk aw i bin bi fɔ Pɔl, wi shɔ se Jiova go yuz in oli spirit fɔ mek di wan dɛn we want fɔ no am kam na di trut.​—Jɔn 6:​44.

Wɔd we De “Ɛnkɔrej” (Akt 13:​13-43)

9. Aw Pɔl ɛn Banabas sɛt fayn ɛgzampul fɔ di wan dɛn we de bifo na di kɔngrigeshɔn?

9 I klia se sɔntin bin chenj we di man dɛn lɛf Pefɔs ɛn travul bay si fɔ go na Paga we de na di kost na Eshia Maynɔ. Fɔ travul bay si frɔm Pefɔs to Paga na 150 mayl. Insay Akt 13:​13, dɛn mek wi no se dɛn man dɛn de na “Pɔl ɛn in kɔmpin dɛn.” Dɛn wɔd dɛn ya mek wi no se na Pɔl bin de bifo pan di tin dɛn we dɛn bin de du. Bɔt no say nɔ de we sho se Banabas bin de jɛlɔs Pɔl. Bifo dat, dɛn tu man dɛn de bin kɔntinyu fɔ wok togɛda fɔ du wetin Gɔd want. Pɔl ɛn Banabas sɛt fayn ɛgzampul fɔ di wan dɛn we de bifo na di kɔngrigeshɔn tide. Dɛn nɔ de fɛt fɔ de bifo dɛn kɔmpin dɛn, bifo dat, dɛn de mɛmba Jizɔs in wɔd dɛn we i se: “Una ɔl na brɔda dɛn.” I kɔntinyu fɔ tɔk se: “Ɛnibɔdi we es insɛf ɔp, Gɔd go put am dɔŋ, bɔt ɛnibɔdi we put insɛf dɔŋ, Gɔd go es am ɔp.”​—Mat. 23:​8, 12.

10. Ɛksplen aw Pɔl dɛn patrol bin tan lɛk frɔm Paga to Pisidia Antiɔk.

10 We dɛn rich na Paga, Jɔn Mak bin lɛf Pɔl ɛn Banabas ɛn go bak na Jerusɛlɛm. Di Baybul nɔ tɛl wi di rizin we mek i lɛf in kɔmpin dɛn jɔs lɛk dat. Bɔt Pɔl ɛn Banabas kɔntinyu fɔ travul. Dɛn kɔmɔt Paga ɛn go na Antiɔk we de na Pisidia we na wan siti we de na di prɔvins na Galeshia. Dis nɔto bin izi patrol bikɔs Pisidia Antiɔk bin ay lɛk 3,600 fit frɔm si lɛvul. Di rod dɛn na di mawntin bin bad-ɔf, ɛn tifman dɛn bin bɔku de. Apat frɔm dat, i tan lɛk se Pɔl bin de gɛt sɔm wɛlbɔdi prɔblɛm dɛn. h

11, 12. We Pɔl bin de tɔk na di sinagɔg na Antiɔk insay Pisidia, aw i bin mek di wan dɛn we de lisin to am want fɔ no mɔ?

11 Insay Antiɔk na Pisidia, Pɔl ɛn Banabas bin ɛnta insay di sinagɔg di de fɔ di Sabat. Di Baybul tɔk se: “Afta sɔm pipul dɛn dɔn rid di Lɔ ɛn wetin dɛn rayt na di Prɔfɛt dɛn, bifo ɔlman, di ɔfisa dɛn we de oba di sinagɔg sɛn mɛsej to dɛn se: ‘Man dɛn, wi brɔda dɛn, if una gɛt ɛnitin fɔ se fɔ ɛnkɔrej di pipul dɛn, una tɔk am.’” (Akt 13:​15) Pɔl bin tinap fɔ tɔk.

12 Pɔl stat fɔ tɔk to di pipul dɛn bay we i se: “Man dɛn, Izrɛlayt dɛn, ɛn ɔda wan dɛn we de fred Gɔd.” (Akt 13:​16) Di pipul dɛn we Pɔl bin de tɔk to na bin Ju dɛn ɛn pipul dɛn we nɔto Ju we jɔyn di Ju rilijɔn. Aw Pɔl bin mek di wan dɛn we de lisin to am want fɔ no mɔ pan ɔl we dɛn nɔ bin biliv di wok we Jizɔs de du fɔ mek wetin Gɔd want bi? Fɔs, Pɔl bin tɔk smɔl bɔt di Ju pipul dɛn istri. I bin ɛksplen aw Jiova “es dɛn ɔp di tɛm we dɛn bin de as fɔrina na Ijipt” ɛn aw Gɔd “bia wit dɛn fɔ 40 ia na di wildanɛs” afta i fri dɛn. Pɔl bin tɔk bak bɔt aw di Izrɛlayt dɛn bin gɛt di land we Gɔd bin dɔn prɔmis dɛn ɛn aw Jiova bin “gi dɛn di pipul dɛn land fɔ lɛ i bi dɛn prɔpati.” (Akt 13:​17-19) Sɔntɛm, Pɔl bin de tɔk bɔt sɔm patikyula Skripchɔ dɛn we dɛn bin dɔn rid lawd wan as pat ɔf di tin dɛn we dɛn de du di de fɔ di Sabat. If na so i bi, dis na ɔda ɛgzampul we de sho se Pɔl bin no aw fɔ “bi ɔltin to ɔlkayn pipul dɛn.”​—1 Kɔr. 9:​22.

13. Aw wi go mek di wan dɛn we de lisin to wi want fɔ no mɔ?

13 Wisɛf fɔ tray fɔ mek di wan dɛn we wi de prich to want fɔ no mɔ. Fɔ ɛgzampul, we wi no di rilijɔn we pɔsin de, dat kin ɛp wi fɔ pik tɔpik dɛn we i go want fɔ no mɔ bɔt. Dɔn bak, wi kin rid say dɛn na di Baybul we di pɔsin sabi. I kin fayn fɔ mek di pɔsin rid frɔm in yon Baybul. Luk fɔ tin dɛn we yu go du we go mek di wan dɛn we de lisin to yu want fɔ no mɔ bɔt Jiova.

14. (a) Aw Pɔl bin tɔk bɔt di gud nyuz bɔt Jizɔs? Us wɔnin i bin gi di wan dɛn we de lisin to am? (b) Wetin di wan dɛn we bin de lisin to Pɔl bin du we i dɔn fɔ tɔk to dɛn?

14 Afta dat, Pɔl bin tɔk bɔt aw di famili layn usay di kiŋ dɛn na Izrɛl kɔmɔt lid to Jizɔs we na “seviɔ” we kam afta Jɔn we Bin De Baptayz Pipul Dɛn. Dɔn Pɔl ɛksplen aw dɛn kil Jizɔs ɛn aw i bin gɛt layf bak. (Akt 13:​20-37) Pɔl tɔk se: “A de tɛl una se na tru dis man, Gɔd go fɔgiv una sin dɛn . . . Tru dis wan, ɛnibɔdi we biliv go inosɛnt.” Dɔn di apɔsul bin wɔn di wan dɛn we bin de lisin to am se: “Una tek tɛm mek wetin dɛn rayt na di Prɔfɛt dɛn nɔ apin to una. Dɛn rayt se: ‘Una we fityay, una luk di wok we a de du insay una tɛm. Na wok we una nɔ go ɛva biliv ilɛksɛf dɛn ɛksplen am to una gud gud wan. Bɔt una go sɔprayz ɛn day.’” Di tin we di pipul dɛn du afta dɛn lisin to Pɔl bin wɔndaful. Di Baybul tɔk se: “Di pipul dɛn beg dɛn mek dɛn tɔk bɔt dɛn tin ya di ɔda Sabat de.” Dɔn bak, we ɔlman lɛf di sinagɔg, “bɔku pan di Ju dɛn ɛn di wan dɛn we jɔyn di Ju rilijɔn we de wɔship Gɔd fala Pɔl ɛn Banabas.”​—Akt 13:​38-43.

“Wi De Tɔn Wi Atɛnshɔn to Ɔda Neshɔn Dɛn” (Akt 13:​44-52)

15. Wetin bin apin di Sabat de afta Pɔl bin tɔk to di pipul dɛn?

15 Na di nɛks Sabat de, “ɔlmost ɔlman na di siti” bin gɛda fɔ lisin to Pɔl. Dis bin mek di Ju dɛn nɔ bin gladi ɛn dɛn bigin fɔ tɔk se Pɔl de “lay ɛn [dɛn] tɔk bad bɔt di tin dɛn we [Pɔl] de tɔk.” Pɔl ɛn Banabas ansa dɛn wit maynd se: “I bin impɔtant fɔ lɛ wi tɔk to una fɔs bɔt Gɔd in wɔd. Bɔt bikɔs una nɔ lisin, ɛn una nɔ tink se una fit fɔ gɛt layf we go de sote go, wi de tɔn wi atɛnshɔn to ɔda neshɔn dɛn. Infakt, Jiova bin dɔn tɛl wi se: ‘A dɔn pik una fɔ bi layt fɔ di neshɔn dɛn, so dat una go tɔk na di fa fa say dɛn na di wɔl bɔt aw a go sev mɔtalman.’”​—Akt 13:​44-47; Ayz. 49:​6.

“Dɛn du bad tin to Pɔl ɛn Banabas . . .  Ɛn di disaypul dɛn kɔntinyu fɔ gladi pasmak ɛn gɛt oli spirit.”​—Akt 13:​50-52

16. Wetin di Ju dɛn bin du we dɛn yɛri di tru tin dɛn we di mishɔnari dɛn bin tɛl dɛn? Wetin Pɔl ɛn Banabas bin du we di pipul dɛn tɔn agens dɛn?

16 Di Jɛntayl dɛn we bin de lisin bin gladi ɛn “ɔl di wan dɛn we rili sho se dɛn want fɔ gɛt layf we go de sote go, biliv di Masta.” (Akt 13:​48) Afta shɔt tɛm, dɛn bigin fɔ tɔk bɔt Jiova in wɔd ɔlsay na di kɔntri. Di we aw di Ju dɛn bin biev bin difrɛn. Di mishɔnari dɛn bin tɛl dɛn se pan ɔl we na dɛn fɔs bin yɛri Gɔd in wɔd, dɛn nɔ bin want di Mɛsaya ɛn bikɔs ɔf dat, Gɔd go jɔj dɛn bad bad wan. Di Ju dɛn bin mek di big uman ɛn bigman dɛn we de na di siti “du bad tin to Pɔl ɛn Banabas ɛn drɛb dɛn na dɛn eria.” Wetin Pɔl ɛn Banabas bin du? Dɛn “nak nak dɛn fut fɔ pul di dɔst fɔ sho se dɛn dɔn wɔn dɛn, ɛn dɛn go na Aykoniɔm.” Fɔ se dat bin mek Kristian dɛn nɔ bin de igen na Pisidia Antiɔk? Nɔ. Nɔto so i bi! Di disaypul dɛn we bin lɛf de bin “kɔntinyu fɔ gladi pasmak ɛn gɛt oli spirit.”​—Akt 13:​50-52.

17-19. Us we dɛn wi kin falamakata Pɔl ɛn Banabas dɛn fayn ɛgzampul? Aw dis go mek wi gɛt mɔ gladi-at?

17 Wetin dɛn fetful man dɛn ya bin du we pipul dɛn tɔn agens dɛn de tich wi wan impɔtant lɛsin. Wi nɔ de stɔp fɔ prich pan ɔl we impɔtant pipul dɛn na di wɔl de tray fɔ stɔp wi fɔ mek wi nɔ prich bɔt wi mɛsej. Notis bak se we di pipul dɛn na Antiɔk nɔ lisin to dɛn mɛsej, Pɔl ɛn Banabas bin “nak nak dɛn fut fɔ pul di dɔst” we sho se dɛn nɔ bin vɛks bɔt dɛn nɔ go blem dɛn fɔ di tin dɛn we go apin to di pipul dɛn. Dɛn mishɔnari dɛn ya bin no se dɛn nɔ go ebul fɔ kɔntrol aw ɔda pipul dɛn go biev. Wetin dɛn go ebul fɔ kɔntrol na if dɛn go kɔntinyu fɔ prich. Ɛn na dat dɛn bin du as dɛn bin de go na Aykoniɔm!

18 Wetin bin de apin to di disaypul dɛn we bin lɛf na Antiɔk? Fɔ tru, dɛn bin de wit pipul dɛn we et dɛn. Bɔt jɔs bikɔs pipul dɛn nɔ gri fɔ lisin to di gud nyuz, dat nɔ go mek dɛn nɔ gladi. Jizɔs bin tɔk se: “Di wan dɛn we de yɛri Gɔd in wɔd ɛn du am na dɛn gɛt gladi-at!” (Lyuk 11:​28) Ɛn na dat di disaypul dɛn we bin de na Pisidia Antiɔk bin dɔn mekɔp dɛn maynd fɔ du.

19 Jɔs lɛk Pɔl ɛn Banabas, wi fɔ mɛmba ɔltɛm se wi wok na fɔ prich di gud nyuz. Na di wan dɛn we wi de prich to gɛt di rayt fɔ disayd if dɛn go lisin to wi mɛsej ɔ dɛn nɔ go lisin. If di wan dɛn we wi de prich to nɔ gri fɔ lisin, wi kin lan lɛsin frɔm di disaypul dɛn we bin de insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm. We wi gladi fɔ di trut ɛn alaw di oli spirit fɔ lid wi, wisɛf kin gɛt gladi-at pan ɔl we pipul dɛn de agens wi.​—Gal. 5:​18, 22.

a Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Banabas, ‘Pikin we De Ɛnkɔrej.’

b Bay dis tɛm, kɔngrigeshɔn dɛn bin dɔn ɔlrɛdi rich say dɛn we fa lɛk Sirian Antiɔk we bin de lɛk 350 mayl na di nɔt pat na Jerusɛlɛm.

c Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Na di Rod.”

d Insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm, ship kin travul fɔ lɛk 100 mayl insay wan de if di briz de blo fayn. If di briz nɔ de blo fayn, i kin te pas dat.

e Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Insay di Ju dɛn Sinagɔg Dɛn.”

f Na di Roman dɛn bin de rul Sayprɔs. Di rula na di ayland na bin wan rula we in pozishɔn na lɛk gɔvnɔ.

g Na frɔm dis tɛm dɛn bigin kɔl Sɔl, Pɔl. Sɔm pipul dɛn tink se i bin tek da Roman nem de fɔ ɔnɔ Sajiɔs Pɔlɔs. Bɔt bikɔs i kɔntinyu fɔ yuz di nem Pɔl ivin we i lɛf Sayprɔs sho se ɔda rizin de, dat na Pɔl, “apɔsul we dɛn sɛn to ɔda neshɔn dɛn,” disayd se, frɔm naw i go yuz in Roman nem. Sɔntɛm, i go dɔn yuz di nem Pɔl bikɔs di we aw dɛn de kɔl in Ibru nem insay Grik we na Sɔl fiba wan Grik wɔd we gɛt bad minin.​—Rom. 11:​13.

h Afta sɔm ia dɔn pas, Pɔl bin rayt lɛta to di Galeshian dɛn. Insay da lɛta de Pɔl rayt se: “Na bikɔs a bin sik mek a gɛt mi fɔs chans fɔ prich di gud nyuz to una.”​—Gal. 4:​13.