1, 2. Udat dɛn bin de travul from Filipay go na Tɛsalonayka? Wetin dɛn go dɔn de tink bɔt?

 ROMAN injinia dɛn we rili sabi mek rod bin mek wan rod usay pipul dɛn kin pas ɔltɛm. Ɛn di rod bin de bitwin mawntin dɛn we gɛt big big ston dɛn. Dɛn kin gɛt bɔku difrɛn kayn sawnd dɛn na da rod de. Sawnd dɛn lɛk, di lawd sawnd dɛn we dɔnki dɛn kin pul, di sawnd dɛn we chariɔt dɛn wil dɛn kin pul na ston dɛn, di tɔk we difrɛn pipul dɛn we kin travul kin tɔk; sɔntɛm sojaman dɛn kin de de, biznɛsman dɛn, ɛn pipul dɛn we sabi wok wit dɛn an. Tri padi dɛn, dat na Pɔl, Saylas, ɛn Timoti bin travul fɔ lɛk 80 mayl na dis rod fɔ kɔmɔt na Filipay fɔ go na Tɛsalonayka. I nɔ rili izi fɔ travul na da rod de, mɔ fɔ Pɔl ɛn Saylas. Dɛn bin stil wund bikɔs ɔf di bit we dɛn bin bit dɛn na Filipay.​—Akt 16:​22, 23.

² Wetin go ɛp dɛn man dɛn ya fɔ mek dɛn nɔ tink bɔt di lɔng rod we dɛn gɛt fɔ waka? Wan dawt nɔ de se di tɔk we dɛn bin de go ɛn tɔk bin ɛp dɛn. Dɛn bin stil de tink bɔt di wɔndaful tin we bin apin na Filipay, we di man we bin de gayd di jelman dɛn ɛn in famili bin kam fɔ bi Kristian. Da tin de we bin apin, bin mek dɛn man dɛn ya we de travul, mekɔp dɛn maynd fɔ kɔntinyu fɔ tɔk bɔt Gɔd in wɔd. Bɔt as dɛn de rich nia wan siti we de nia wata we de na Tɛsalonayka, dɛn go dɔn de tink bɔt aw di Ju dɛn na da siti de go trit dɛn. Fɔ se dɛn go atak dɛn, ɔ ivin bit dɛn lɛk aw dɛn bin du na Filipay?

3. Aw di ɛgzampul we Pɔl sɛt we i kam pan fɔ gɛt maynd go ɛp wi we wi de prich tide?

³ Leta, Pɔl bin rayt bɔt aw i de fil insay wan lɛta we i bin rayt to di Kristian dɛn na Tɛsalonayka. I bin rayt se: “As una no, pan ɔl we wi bin dɔn sɔfa fɔs ɛn dɛn bin dɔn trit wi bad na Filipay, Gɔd ɛp wi fɔ mek maynd fɔ tɛl una di gud nyuz bɔt am pan ɔl we bɔku pipul dɛn bin de agens wi.” (1 Tɛs. 2:​2) I tan lɛk se dɛn wɔd dɛn ya we Pɔl rayt de sho se i bin de dawt if i fɔ go na di siti na Tɛsalonayka, afta wetin bin dɔn apin to am na Filipay. Yu ɔndastand aw Pɔl bin fil? Tɛm dɛn kin de we i nɔ kin izi fɔ yu fɔ prich di gud nyuz? Pɔl bin abop pan Jiova fɔ gi am di  trɛnk we i nid ɛn ɛp am fɔ gɛt maynd. Yu go ebul fɔ du di sem tin we yu stɔdi bɔt Pɔl in ɛgzampul.​—1 Kɔr. 4:​16.

4. Wetin mek wi go se Pɔl bin tek pas tri wiks na Tɛsalonayka?

⁴ Di Baybul tɛl wi se we Pɔl bin de na Tɛsalonayka, i bin prich na di sinagɔg fɔ tri Sabat dɛn. Fɔ se dat min se na tri wiks nɔmɔ i bin tek na di siti? Nɔto dat i min. Wi nɔ no ustɛm Pɔl bin ebul fɔ go na di sinagɔg afta i rich na di siti. Pantap dat, Pɔl in lɛta dɛn sho se di tɛm we dɛn bin de na Tɛsalonayka, in ɛn in kɔmpin dɛn bin de wok fɔ sɔpɔt dɛnsɛf. (1 Tɛs. 2:​9; 2 Tɛs. 3:​7, 8) Dɔn bak, di tɛm we Pɔl bin de na di siti, sɔm brɔda dɛn bin gi am di tin dɛn we i nid tu tɛm. (Fil. 4:​16) So i go bi se i bin de na Tɛsalonayka pas tri wiks.

5. Wetin Pɔl bin du fɔ mek di wan dɛn we de lisin to am want fɔ lisin?

⁵ Bikɔs Pɔl bin dɔn gɛt maynd fɔ prich, i bin tɔk to di pipul dɛn we bin gɛda na di sinagɔg. Jɔs lɛk aw i dɔn yus fɔ de du, “i yuz di Skripchɔ dɛn fɔ ɛp dɛn ɔndastand; i bin de ɛksplen ɛn yuz skripchɔ dɛn fɔ sho se di Krays bin nid fɔ sɔfa ɛn gɛt layf bak. I se: ‘Dis Jizɔs we a de tɛl una bɔt, na in na di Krays.’” (Akt 17:​2, 3) Notis se Pɔl nɔ bin de tray fɔ mek di wan dɛn we de lisin to am fil bad; bɔt i bin de tray fɔ mek dɛn tink. I bin no se di wan dɛn we de go na di sinagɔg bin rɛspɛkt ɛn sabi di Skripchɔ dɛn. Bɔt dɛn nɔ bin rili ɔndastand di Skripchɔ dɛn. So Pɔl bin mek dɛn tink bay we i ɛksplen ɛn yuz di Skripchɔ dɛn fɔ pruv se Jizɔs we kɔmɔt Nazarɛt na di Mɛsaya ɔ Krays we fɔ kam.

6. Aw Jizɔs bin yuz di Skripchɔ dɛn fɔ ɛp pipul dɛn fɔ ɔndastand wetin i bin de tich? Wetin bin apin we i du dat?

⁶ Pɔl bin falamakata Jizɔs fɔ yuz di Skripchɔ dɛn as di men tin we i bin de yuz fɔ tich. Fɔ ɛgzampul, di tɛm we Jizɔs bin de prich, i bin yuz di Skripchɔ dɛn fɔ tɛl in disaypul dɛn se mɔtalman Pikin gɛt fɔ sɔfa, day, ɛn gɛt layf bak. (Mat. 16:​21) Afta Jizɔs gɛt layf bak, i bin apia to in disaypul dɛn. Dat sho se na di tru i bin tɔk. Bɔt Jizɔs bin tɛl dɛn mɔ tin dɛn. Lɛ wi rid wetin i bin tɛl sɔm pan in disaypul dɛn: “I ɛksplen to dɛn ɔl di tin dɛn we di Skripchɔ dɛn tɔk bɔt am. I bigin frɔm Mozis ɛn ɔl di Prɔfɛt dɛn.” Wetin bin apin we i du dat? Di disaypul dɛn tɔk se: “Di we aw i bin de tɔk to wi na rod ɛn ɛksplen di Skripchɔ dɛn klia wan bin rili tɔch wi at, nɔto so?”​—Lyuk 24:​13, 27, 32.

7. Wetin mek i impɔtant fɔ mek wi yuz di Skripchɔ dɛn fɔ tich?

⁷ Di mɛsej we de na Gɔd in Wɔd gɛt pawa. (Ibru. 4:​12) So Kristian dɛn tide de yuz Gɔd in Wɔd fɔ tich, jɔs lɛk Jizɔs, Pɔl, ɛn di ɔda apɔsul dɛn. Wisɛf tide, wi de ɛp pipul dɛn fɔ ɔndastand wetin wi de tich bay we wi de ɛksplen wetin di Skripchɔ dɛn min, ɛn we wi kin rid frɔm di Baybul, dat de ɛp di wan dɛn we wi de prich to fɔ no se wetin wi de tich na tru.  Di mɛsej we wi de prich nɔto wi yon. We wi de yuz di Baybul ɔltɛm, dat de ɛp pipul dɛn fɔ no se wetin wi de tich dɛn na frɔm Gɔd nɔto wetin wi tink. We wi de du dis, i de ɛp wisɛf fɔ mɛmba se di mɛsej we wi de prich, na frɔm Gɔd in Wɔd. Wi kin abop pan Gɔd in Wɔd. We yu no dat, yu nɔ de gɛt mɔ kɔnfidɛns fɔ prich di gud nyuz wit maynd lɛk Pɔl?

8-10. (a) Wetin di pipul dɛn na Tɛsalonayka bin du we dɛn yɛri di gud nyuz? (b) Wetin mek sɔm Ju dɛn bin de jɛlɔs Pɔl? (c) Wetin di Ju pipul dɛn we bin de agens dɛn bin du?

⁸ Pɔl bin dɔn kam fɔ si se wetin Jizɔs tɔk na tru we i se: “Slev nɔ pas in masta. If dɛn bin dɔn mek a sɔfa, dɛn go mek unasɛf sɔfa; if dɛn bin du wetin a tɛl dɛn, dɛn go du wetin unasɛf tɛl dɛn.” (Jɔn 15:​20) Na Tɛsalonayka, Pɔl bin mit pipul dɛn we de biev difrɛn we; sɔm bin gri fɔ du wetin dɛn tich dɛn ɛn ɔda wan dɛn nɔ bin du am. Lyuk bin rayt bɔt di wan dɛn we gri fɔ lisin se: “Sɔm pan dɛn [di Ju dɛn] biliv di Masta [bi Kristian] ɛn bigin fɔ fala Pɔl ɛn Saylas, ɛn bɔku bɔku Grik dɛn we bin de wɔship Gɔd ɛn plɛnti pan di impɔtant uman dɛn bin biliv di Masta.” (Akt 17:​4) Wan dawt nɔ de se di nyu disaypul dɛn bin gladi we dɛn ɛp dɛn fɔ ɔndastand di Skripchɔ dɛn klia wan.

⁹ Pan ɔl we sɔm pipul dɛn bin gladi fɔ di tin dɛn we Pɔl bin tich dɛn, ɔda wan dɛn bin vɛks pan am. Sɔm pan di Ju dɛn we bin de na Tɛsalonayka bin de jɛlɔs Pɔl bikɔs “bɔku bɔku Grik dɛn” bin lisin to Pɔl in mɛsej. Bikɔs dɛn Ju pipul dɛn bin want di Jɛntayl dɛn we na Grik fɔ jɔyn di Ju rilijɔn, dɛn bin tich dɛn bɔt di Ibru Skripchɔ dɛn, ɛn dɛn bin de si dɛn Grik pipul dɛn ya lɛk dɛn yon. I tan lɛk se Pɔl bin de mek di Grik pipul dɛn rid wetin i bin de tich so dat dɛn nɔ go fala di Ju dɛn igen; ɛn na rayt insay di sinagɔg i bin de du dat! Di Ju dɛn bin vɛks bad bad wan.

¹⁰ Lyuk tɛl wi wetin bin apin afta dat: “Di Ju dɛn jɛlɔs ɛn gɛda sɔm wikɛd ɛn aydul man dɛn we bin de na di makit. Dɔn dɛn mek wan grup ɛn mek ala ala na di siti. Dɛn atak Jesin in os, ɛn dɛn bin de fɛn Pɔl ɛn Saylas fɔ briŋ dɛn na do to di grup. We dɛn nɔ si dɛn, dɛn drɛg Jesin ɛn sɔm pan di brɔda dɛn go to di rula dɛn na di siti ɛn tɔk lawd wan se: ‘Di man dɛn we dɔn kɔz trɔbul na di wan ol wɔl dɔn kam ya, ɛn Jesin wɛlkɔm dɛn na in os. Ɔl dɛn man ya de agens Siza in lɔ dɛn; dɛn se ɔda kiŋ de we na Jizɔs.’” (Akt 17:​5-7) Aw di tin dɛn we dɛn pipul dɛn ya du bin afɛkt Pɔl ɛn in kɔmpin dɛn?

11. Wetin na sɔm pan di tin dɛn we dɛn bin se Pɔl ɛn in kɔmpin dɛn we de prich bɔt di Kiŋdɔm bin du? Us lɔ di wan dɛn we bin lay pan dɛn bin de tink bɔt? (Luk di futnot.)

¹¹ We pipul dɛn kin gɛda fɔ du bad, dɛn kin du bɔku bad bad tin dɛn.  Dɛn kin rɛdi fɔ fɛt ɛn dɛn nɔ kin ebul fɔ kɔntrol dɛn, jɔs lɛk aw dɛn nɔ kin ebul fɔ kɔntrol riva we ful-ɔp ɛn we de fɛn rod fɔ pas. Na dɛn pipul dɛn ya di Ju dɛn bin yuz fɔ tray fɔ drɛb Pɔl ɛn Saylas. Dɔn, afta di Ju dɛn mek “ala ala” de na di siti, dɛn bin tray fɔ mek di rula dɛn biliv se di tin dɛn we Pɔl ɛn Saylas du bin rili siriɔs. Di fɔs tin we dɛn bin se Pɔl ɛn in kɔmpin dɛn we bin de prich bɔt di gud nyuz bin du na dat, dɛn “dɔn kɔz trɔbul na di wan ol wɔl,” pan ɔl we i bi se nɔto Pɔl ɛn in kɔmpin dɛn bin mek ala ala de na Tɛsalonayka! Di sɛkɔn tin we dɛn bin se dɛn du bin siriɔs pas di fɔs wan. Di Ju dɛn bin tɔk se dɛn mishɔnari dɛn ya bin tɔk bɔt ɔda Kiŋ we na Jizɔs, ɛn dis bin de agens di lɔ dɛn we di wan we bin de rul da tɛm de bin dɔn mek. a

12. Wetin sho se di tin dɛn we dɛn bin tɔk agens di Kristian dɛn we bin de na Tɛsalonayka fɔ dɔn mek dɛn gɛt siriɔs prɔblɛm dɛn?

¹² Mɛmba se na dis sem tin di wan dɛn we bin de bifo pan Gɔd biznɛs bin tɔk bɔt Jizɔs. Dɛn bin tɛl Paylet se: “Wi mit dis man de tɔn di pipul dɛn agens di gɔvmɛnt . . . ɛn tɔk se in na Krays ɛn in na kiŋ.” (Lyuk 23:​2) Bikɔs Paylet bin de fred se di wan we bin de rul da tɛm de go tink se i de fɔgiv pipul dɛn we kɔmɔt biɛn di gɔvmɛnt, i bin mek dɛn kil Jizɔs. Semweso, di tin dɛn we dɛn bin tɔk agens di Kristian dɛn we bin de na Tɛsalonayka fɔ dɔn mek dɛn gɛt siriɔs prɔblɛm dɛn. Wan buk tɔk se: “I at fɔ ɛksplen di kayn denja we dɛn bin de pan, bikɔs if dɛn tɔk se ‘pɔsin kɔmɔt biɛn di wan dɛn we de rul, bad tin kin apin to di pɔsin we du dat.’” Fɔ se dis bad plan we dɛn bin gɛt go wok?

13, 14. (a) Wetin mek di pipul dɛn we bin gɛda fɔ du bad to di Kristian dɛn na Tɛsalonayka nɔ bin ebul fɔ du wetin dɛn want? (b) Aw Pɔl bin sho se i falamakata Jizɔs bay we i bin tek tɛm du tin? Aw wi go falamakata in ɛgzampul?

¹³ Di grup we bin gɛda fɔ du bad nɔ bin ebul fɔ stɔp di prichin wok na Tɛsalonayka. Wetin mek? Wan rizin na bikɔs dɛn nɔ bin ebul fɔ si Pɔl ɛn Saylas. Dɔn bak, di rula dɛn na di siti nɔ bin biliv se di tin dɛn we di pipul dɛn tɔk na tru. Dɛn bin lɛf Jesin ɛn di ɔda brɔda dɛn afta dɛn gi dɛn di “mɔni” we dɛn fɔ gi fɔ bel dɛnsɛf. (Akt 17:​8, 9) Bikɔs Pɔl bin fala Jizɔs in advays we se “gɛt sɛns lɛk snek ɛn tan lɛk dɔv we nɔ de du bad,” dat bin mek i avɔyd denja ɛn kɔntinyu fɔ prich ɔdasay. (Mat. 10:​16) Wan dawt nɔ de se di maynd we Pɔl bin gɛt nɔ bin sho se i nɔ gɛt sɛns. Aw Kristian dɛn tide go fala in ɛgzampul?

¹⁴ Tide, bɔku tɛm di bigman dɛn pan rilijɔn kin gɛda bɔku pipul dɛn fɔ de agens Jiova Witnɛs dɛn. Dɛn dɔn mek di wan dɛn we de rul de agens Jiova Witnɛs dɛn bay we dɛn de tɔk se di Witnɛs dɛn na ɛnimi to  di gɔvmɛnt. Tide, pipul dɛn de agens Jiova Witnɛs dɛn bikɔs dɛn de jɛlɔs dɛn jɔs lɛk aw dɛn bin de jɛlɔs di fɔstɛm Kristian dɛn. Ilɛk wetin apin, tru Kristian dɛn nɔ go du tin dɛn we go mek dɛn gɛt trɔbul. Wi kin tray fɔ avɔyd pipul dɛn we kin vɛks ɛn we nɔ de tink bifo dɛn du tin ɛnitɛm we nid de fɔ du dat. We prɔblɛm de sɔnsay, wi kin kɔmɔt de fɔs, ɛn sɔntɛm wi kin kam de leta we di prɔblɛm dɔn sɔlv.

15. Wetin di pipul dɛn na Beria bin du we dɛn yɛri di gud nyuz?

¹⁵ Dɛn bin sɛn Pɔl ɛn Saylas na Beria we de lɛk 40 mayl, fɔ mek bad tin nɔ apin to dɛn. We dɛn rich de, Pɔl bin go na di sinagɔg ɛn tɔk to di pipul dɛn we bin gɛda de. Pɔl go dɔn gladi we i gɛt pipul dɛn we go dɔn lisin to am. Lyuk bin rayt se di pipul dɛn na Beria bin “rili rɛdi fɔ lan pas di wan dɛn we de na Tɛsalonayka, bikɔs dɛn bin rili want fɔ lisin to Gɔd in wɔd, ɛn dɛn bin de tek tɛm chɛk di Skripchɔ dɛn ɛvride fɔ si if di tin dɛn we dɛn dɔn yɛri na tru.” (Akt 17:​10, 11) Fɔ se dɛn wɔd dɛn ya de mek di wan dɛn we de na Tɛsalonayka we bin gri fɔ tek di trut fil bad? Nɔ, nɔto so i bi. Leta, Pɔl bin rayt se: “Wi nɔ de taya fɔ tɛl Gɔd tɛnki, bikɔs we una bin yɛri Gɔd in wɔd, we wi tɛl una, una nɔ tek am lɛk mɔtalman in wɔd, bɔt una tek am lɛk Gɔd in wɔd, jɔs lɛk aw i rili bi, ɛn na in bak de wok insay una we biliv di Masta.” (1 Tɛs. 2:​13) Bɔt, wetin mek di Ju dɛn na Beria bin rili rɛdi fɔ lan?

16. Wetin mek wi go se di pipul dɛn na Beria “bin rili rɛdi fɔ lan”?

¹⁶ Pan ɔl we di tin dɛn we dɛn bin tich di pipul dɛn na Beria bin nyu to dɛn, dɛn nɔ bin dawt, vɛks, ɔ jɔs biliv wetin dɛn bin de tich dɛn. Fɔs, dɛn bin tek tɛm lisin to  wetin Pɔl bin tɛl dɛn. Dɔn dɛn bin tek tɛm chɛk di Skripchɔ dɛn we Pɔl bin de yuz fɔ no if wetin dɛn bin de lan na tru. Pantap dat, dɛn bin de stɔdi Gɔd in Wɔd gud gud wan ɛvride, nɔto di Sabat de nɔmɔ dɛn bin de du dat. Dɛn bin de du dat bikɔs dɛn bin “rili want fɔ lisin,” na dat mek dɛn bin de tray tranga wan fɔ chɛk di Skripchɔ dɛn fɔ si if di nyu tin dɛn we dɛn bin de tich dɛn na tru. Dɔn dɛn bin sho se dɛn ɔmbul bay we dɛn bin mek chenj dɛn, ɛn “bɔku pan dɛn biliv di Masta.” (Akt 17:​12) So wi nɔ sɔprayz we Lyuk tɔk se dɛn pipul dɛn ya “bin rili rɛdi fɔ lan”!

17. Wetin mek di ɛgzampul bɔt di pipul dɛn na Beria na fayn ɛgzampul? Aw wi go kɔntinyu fɔ falamakata dɛn ɛgzampul ilɛk wi dɔn de na di trut fɔ lɔng tɛm?

¹⁷ Di pipul dɛn na Beria nɔ bin no se dɛn go rayt bɔt di we aw dɛn bin biev we dɛn yɛri di gud nyuz na Gɔd in Wɔd, ɛn dat dɛn go bi ɛgzampul fɔ wi tide. Dɛn bin du wetin Pɔl bin op se dɛn go du ɛn wetin Jiova bin want dɛn fɔ du. Na di sem tin wi de ɛnkɔrej pipul dɛn fɔ du, dat na fɔ mek dɛn tek tɛm stɔdi di Baybul so dat di tin dɛn we dɛn biliv go kɔmɔt frɔm Gɔd in Wɔd. Fɔ se afta wi dɔn bi Kristian nid nɔ go de fɔ mek wi kɔntinyu fɔ lan mɔ? Nɔ. Bifo dat, na di mɔ wi fɔ rɛdi fɔ lan bɔt Jiova. Nɔ westɛm fɔ du di tin dɛn we i de tich wi. We wi du dat, wi go alaw Jiova fɔ shep wi ɛn tren wi di we aw i want. (Ayz. 64:​8) We wi du dat, i go mek wi Papa we de na ɛvin gladi, ɛn i go kɔntinyu fɔ yuz wi.

18, 19. (a) Wetin mek Pɔl bin kɔmɔt na Beria? Aw i bin sho se i nɔ de giv-ɔp ɛn wetin mek na fayn ɛgzampul we wi fɔ falamakata? (b) Udat dɛn Pɔl go gɛt fɔ prich to ɛn usay?

¹⁸ Pɔl nɔ bin te na Beria. Di Baybul se: “We di Ju dɛn we de na Tɛsalonayka no se Pɔl de prich Gɔd in Wɔd bak na Beria, dɛn kam de fɔ put wɔd na di pipul dɛn yes ɛn mek dɛn vɛks. Dɔn wantɛm wantɛm, di brɔda dɛn mek Pɔl go na di si, bɔt Saylas ɛn Timoti lɛf de. Bɔt di wan dɛn we go lɛf Pɔl, go wit am te dɛn rich na Atɛns. Dɛn tɔn bak afta dɛn tɛl dɛn se Saylas ɛn Timoti fɔ kam to Pɔl kwik kwik wan.” (Akt 17:​13-15) Dis sho se di pipul dɛn we bin de agens di gud nyuz nɔ bin de taya fɔ mek di Kristian dɛn sɔfa. Dɛn nɔ bin jɔs satisfay we dɛn drɛb Pɔl kɔmɔt na Tɛsalonayka; dɛn travul go na Beria ɛn dɛn bin tray fɔ kɔz di sem trɔbul we dɛn bin kɔz na Tɛsalonayka, bɔt dɛn nɔ bin ebul. Bikɔs Pɔl bin no se i gɛt bɔku say dɛn fɔ prich, i bin jɔs go na ɔdasay dɛn fɔ prich. Lɛ wisɛf tide mekɔp wi maynd nɔ fɔ alaw di wan dɛn we want fɔ stɔp di prichin wok fɔ du dat!

¹⁹ Di prich we Pɔl bin prich gud gud wan to di Ju dɛn we bin de na Tɛsalonayka ɛn Beria bin ɛp Pɔl fɔ no se i rili impɔtant fɔ prich wit maynd ɛn fɔ yuz di Skripchɔ dɛn fɔ tich. Na di sem tin wisɛf dɔn lan. Bɔt naw, Pɔl gɛt fɔ mit difrɛn pipul dɛn we na di Jɛntayl dɛn we de na Atɛns. Wetin go apin to am na da siti de? Wi go lan bɔt dat na di nɛks chapta.