A BIN ol 12 ia we a kam fɔ no se a gɛt sɔntin fɔ gi we gɛt valyu. Wan asɛmbli, wan brɔda bin aks mi if a go lɛk fɔ prich. Pan ɔl we a nɔ bin dɔn ɛva prich yet, a bin se yɛs. Wi go na di say we wi fɔ prich ɛn i gi mi sɔm smɔl smɔl buk dɛn we de tɔk bɔt Gɔd in Kiŋdɔm. Dɔn i se: “Yu go to dɛn pipul dɛn na da pat na di strit ɛn mi go go na dis say.” A bin de fred, bɔt a bigin fɔ prich frɔm os to os. A bin sɔprayz we a gi di buk dɛn kwik kwik wan. Dis sho klia wan se bɔku pipul dɛn want wetin a gɛt fɔ gi dɛn.

A bɔn 1923 na wan tɔŋ we nem Chatɔm, na Kɛnt, we de insay Ingland. Afta Wɔl Wɔ I, dɛn tɛm dɛn de, pipul dɛn bin op se di wɔl go bi bɛtɛ ples. Bɔt we dat nɔ apin, bɔku pipul dɛn at bin rili pwɛl, ivin mi mama ɛn papa. Dɛn bin vɛks pan di bigman dɛn we bin de bifo na di Baptist chɔch we bin jɔs bisin fɔ gɛt big big pozishɔn na di chɔch. We a bin ol nayn ia, mi mama bin bigin fɔ go na di ɔl usay Jiova Witnɛs dɛn we dɛn bin de kɔl International Bible Students Association bin de ol dɛn “klas” ɔ mitin. Wan pan di sista dɛn bin de tich wi di pikin dɛn lɛsin dɛn frɔm di Baybul ɛn di buk we nem The Harp of God. A bin lɛk wetin a bin de lan.

As pikin we dɔn pas 13 ia, a bin de gladi fɔ tɛl pipul dɛn bɔt di op we de na Gɔd in Wɔd. Plɛnti tɛm, a bin de prich frɔm os to os mi wangren, bɔt we a de prich wit ɔda pipul dɛn, a kin lan bɔku tin dɛn. Fɔ ɛgzampul, wan de we mi ɛn wan brɔda we dɔn ol bin de go na di say we wi fɔ prich, wi bin pas wan bigman na chɔch ɛn a tɔk se, “Luk got de go yanda.” Di brɔda bin stɔp fɔ rayd in baysikul ɛn aks mi fɔ sidɔm wit am pan wan bod. I bin tɛl mi se: “Udat gi yu pawa fɔ jɔj udat na got? Lɛ wi jɔs gladi fɔ tɛl pipul dɛn di gud nyus ɛn lɛf Jiova fɔ jɔj.” Insay dɛn tɛm dɛn de, a bin lan bɔku tin bɔt aw a go gɛt gladi at we a de gi.—Matyu 25:​31-33; Di Apɔsul Dɛn Wok 20:​35.

Wan ɔda brɔda we dɔn ol bin tich mi se fɔ lɛ wi go gɛt gladi at we wi de gi, sɔntɛnde wi fɔ kɔntinyu fɔ peshɛnt. In wɛf nɔ bin lɛk Jiova Witnɛs dɛn. Wan tɛm, i bin invayt mi fɔ kam na in os fɔ it smɔl tin. In wɛf bin vɛks pan am bikɔs i bin go prich, so i bin bigin fɔ trowe tilif pakɛt dɛn pan wi. Di brɔda nɔ bin vɛks pan am, bifo dat i bin gladi fɔ put di tilif bak usay i fɔ de. Afta sɔm tɛm di peshɛnt we di brɔda bin peshɛnt bin mek in wɛf baptayz ɛn bi Jiova Witnɛs.

 Insay Sɛptɛmba 1939, a bin ol 16 ia we Briten bin bigin fɔ fɛt Jamani. Insay Mach 1940, mi ɛn mi mama bin baptayz na Dova. Insay Jun 1940, a kin de frɔnt wi os de wach we bɔku bɔku sojaman dɛn de pas insay trɔk dɛn. Na di wan dɛn we nɔ bin day na di fɛt we bin apin na Dɔnkɔk. A bin de si dɛn lɛk pipul dɛn we dɛn at bin rili pwɛl ɛn dɛn nɔ gɛt wan op. A bin rili want fɔ tɛl dɛn bɔt Gɔd in Kiŋdɔm ɛn gi dɛn op fɔ tumara bambay. Da sem ia de, Jamani bin bigin fɔ bɔm Briten. Ɛni nɛt, plen dɛn frɔm Jamani bin de flay na wi eria. Wi bin de fred we wi de yɛri di sawnd we di bɔm kin mek we i de skata. Di nɛks mɔnin, wi kin si se dɛn bɔm dɛn de dɔn pwɛl bɔku os dɛn na sɔm eria dɛn. Dɛn tin dɛn de we bin de apin, bin ɛp mi fɔ no se di Kiŋdɔm na di wangren op fɔ tumara bambay.

Insay 1941, a bigin fɔ yuz ɔl mi tɛm fɔ prich, ɛn dat dɔn mek a rili gɛt gladi at. A bin de wok na di say we nem Rɔyal Dɔkyad na Chatɔm, usay a bin de lan aw fɔ bil ship. Dis na wok we bɔku pipul dɛn bin want, ɛn i bin gɛt bɔku bɛnifit dɛn. Bɔt Jiova in savant dɛn bin no se Kristian dɛn nɔ fɔ fɛt ɔda pipul dɛn. Ɛn insay di sem ia wi kam fɔ ɔndastand se wi nɔ fɔ sɔpɔt ɛnitin we gɛt fɔ du wit fɔ mek gɔn ɔ tin dɛn fɔ fɛt. (Jɔn 18:​36) Di say we a bin de wok bin de mek wan ship fɔ fɛt ɔnda wata we dɛn kɔl sɔbmarin, so a bin disayd se dis na tɛm we a fɔ lɛf dis wok ɛn bigin fɔ payɔnia. Di fɔs say we dɛn gi mi fɔ prich na bin Sirɛnsista, we na wan fayn tɔŋ we de na Kɔtswɔlds.

We a bin ol 18 ia, dɛn put mi na prizin fɔ nayn mɔnt bikɔs a nɔ gri fɔ jɔyn soja. A bin fil bad we dɛn lɔk di domɔt pan mi ɛn lɛf mi wan insay de. Bɔt i nɔ tu te, di wan dɛn we de gayd di prizin ɛn ɔda jelman dɛn bigin aks mi wetin mek a de na jel, ɛn a bin gladi fɔ ɛksplen wetin a biliv to dɛn.

Afta a kɔmɔt na jel, a bin jɔyn Lionad Smit, * ɛn wi bin de prich na bɔku difrɛn tɔŋ dɛn we de na Kɛnt, usay a kɔmɔt. Fɔ lɛ Nazi pipul dɛn go bɔm Lɔndɔn, dɛn plen dɛn bin de flay oba Kɛnt. Frɔm 1944, i pas wan tawzin bɔm dɛn we dɛn bin de kɔl dodlobɔgs we fɔdɔm na Kɛnt. Dɛn bɔm dɛn ya na bin jɛt plen dɛn we nɔ bin gɛt paylɔt dɛn ɛn dɛn bin gɛt bɔku bad bad kɛmikal dɛn we de kil. We wi yɛri di injin ɔt, wi kin no se i nɔ go te di plen go fɔdɔm ɛn di bɔm go skata. Ɔlman bin rili de fred. Dɛn tɛm dɛn de, wi bin de stɔdi wit fayv  pipul dɛn na wan famili. Sɔm tɛm dɛn de, wi kin sidɔm ɔnda wan ayɛn tebul we dɛn mek fɔ protɛkt wi if di os fɔdɔm. Leta dɛn ɔl fayv na di famili bi baptayz.

Afta di wɔ, a bin payɔnia fɔ tu ia na di sawt pat na Ayriland. Wi bin de prich frɔm os to os ɛn tɛl pipul dɛn se wi na mishɔnari dɛn ɛn wi bin de fɛn ples. Wi bin de gi wi magazin dɛn to pipul dɛn na strit. Bɔt Ayriland bin difrɛn frɔm Ingland. Bɔku pipul dɛn bin de fil se wi ful fɔ tink se pipul dɛn na Ayriland go lisin to wi bikɔs de na kɔntri usay Katolik dɛn bɔku! We wan man bin trɛtin fɔ du wi bad, a bin tɛl wan polisman bɔt i aks se, “Wɛl, wetin yu bin de tink se go apin?” Wi nɔ bin no di kayn pawa we di prist dɛn bin gɛt. Pipul dɛn bin de lɔs dɛn wok dɛn if dɛn tek wi buk dɛn. Dɛn bin fos wi fɔ kɔmɔt na di say usay we bin de.

I nɔ tu te wi lan se we wi rich na nyu eria, i bɛtɛ fɔ mek wi prich na di say dɛn we di prist nɔ sabi wi. So wi bin de go fa frɔm usay wi bin de ɛn prich fɔs to di pipul dɛn we de de. Afta dat, wi bin de prich to di pipul dɛn we de nia. Na Kilkɛni, wi bin de stɔdi wit wan yɔŋ man tri tɛm insay di wik pan ɔl we bad bad pipul dɛn bin de trɛtin fɔ du wi bad. Bikɔs a bin de rili ɛnjɔy we a de tich bɔt di Baybul, a bin want fɔ mek dɛn tren mi fɔ bi mishɔnari. So a bin disayd fɔ rayt fɔ mek a go na di Wachtawa Baybul Skul na Giliad.

Afta a dɔn stɔdi fɔ fayv mɔnt na Nyu Yɔk, dɛn sɛn 4 pan wi we bin gradyuet go na di smɔl smɔl ayland dɛn we de na di Karebian Si. Insay Novɛmba 1948, wi bin lɛf Nyu Yɔk Siti wit wan bot we nem Sibia we lɔng lɛk 59 fut (18 mita). A nɔ bin dɔn wande yuz bot yet fɔ travul, so a bin gladi pasmak. Wan brɔda we nem Gust Maki we wi ɔl bin gradyuet na bin pɔsin we sabi kɔntrol ship. I bin tich wi sɔm smɔl tin dɛn bɔt aw fɔ kɔntrol bot, lɛk aw fɔ es di klos dɛn we de kɔntrol di bot ɛn aw fɔ put dɛn dɔŋ, aw fɔ yuz kɔmpas fɔ kɔntrol di bot, ɛn aw fɔ kɔntrol di bot we briz de blo. Gust bin tek tɛm kɔntrol di bot pan ɔl we big big briz dɛn bin de blo fɔ 30 dez te wi rich di say we nem Baamas.

Afta wi prich na di smɔl ayland dɛn na Baamas fɔ sɔm tɛm, wi bin travul bay bot fɔ go na Liwɔd ɛn Windwɔd ayland dɛn. Dɛn smɔl ayland dɛn ya de lɛk 500 mayl (800 kilomita) bitwin di Vajin Ayland ɛn Trinidad. Fɔ fayv ia, wi bin de prich mɔ na dɛn ayland dɛn we de fa usay no Jiova Witnɛs nɔ bin de. Sɔntɛnde fɔ sɔm wik dɛn wi nɔ kin ebul fɔ sɛn ɔ gɛt lɛta. Bɔt wi bin rili gladi fɔ prich bɔt Jiova “na di land dɛn we de nia wata”!—Jɛrimaya 31:​10.

We wi kin stɔp na ɛni ayland, di pipul dɛn na di vilej kin gladi ɛn dɛn kin gɛda nia di wata fɔ no udat wi bi. Sɔm dɛn nɔ bin dɔn wande si bot lɛk wi yon ɔ ivin wetman. Di pipul dɛn na di ayland na pipul dɛn we rili gud ɛn dɛn bin sabi di Baybul gud gud wan. Bɔku tɛm, dɛn bin de gi wi frɛsh fish, pia, ɛn granat. Pan ɔl we wi nɔ gɛt bɛtɛ spes na wi bot, wi bin ebul fɔ kuk, slip, ɛn bruk wi klos dɛn.

Wi kin go na di land ɛn prich to di pipul dɛn ol de. Wi kin tɛl dɛn se wi gɛt fɔ gi tɔk frɔm di  Baybul. Dɔn ivintɛm wi kin ring di bɛl we de na di bot. I bin rili wɔndaful fɔ si we di pipul dɛn de kam. Di lamp dɛn we dɛn kin ol we dɛn de kam dɔŋ di il fiba lɛk sta dɛn we de shayn. Sɔntɛnde na lɛk ɔndrɛd pipul dɛn kin kam ɛn dɛn kin aks kwɛstyɔn dɛn te midul nɛt. Dɛn bin de ɛnjɔy fɔ siŋ, so wi bin tayp sɔm pan wi Kiŋdɔm siŋ dɛn fɔ dɛn. Wi 4 bin de tray tranga wan fɔ siŋ di siŋ dɛn. Dɔn di pipul dɛn kin jɔyn wi fɔ siŋ ɛn dɛn vɔys dɛn bin rili fayn. Wi bin rili de ɛnjɔy dɛn tɛm dɛn de!

We wi dɔn fɔ kɔndɔkt wan Baybul stɔdi, sɔm studɛnt dɛn kin waka wit wi fɔ go to di nɛks famili we wi bin de go to, fɔ go jɔyn dɛn bak pan dɛn stɔdi. Afta wi spɛn sɔm tɛm na wan patikyula ples, wi kin kɔmɔt de. Bɔt wi kin tɛl di wan dɛn we bin rili want fɔ no mɔ bɔt di Baybul fɔ go de stɔdi wit ɔda wan dɛn te wi kam de bak. I bin rili fayn fɔ si aw sɔm pan dɛn bin tek di wok siriɔs.

Tide, bɔku pan di pipul dɛn na dɛn ayland dɛn de na pipul dɛn we kam fɔ kam waka, bɔt trade dɛn ples ya na bin kwayɛt say dɛn we gɛt smɔl smɔl fayn blu wata dɛn, bich dɛn we gɛt bɔku san san, ɛn pam tik dɛn. Bɔku tɛm, na nɛt wi kin travul frɔm wan ayland to di ɔda ayland. Dɛn animal dɛn we dɛn kɔl dɔlfin kin swim ɛn ple ple nia wi, ɛn na di bot in sawnd insay di wata nɔmɔ wi kin yɛri. We di mun kin shayn pan di wata, i kin tan lɛk silva rod we de go na di say we de san de go dɔŋ.

Afta fayv ia we wi dɔn prich na di ayland dɛn, wi bin travul go na Poto Riko fɔ go bay nyu bot we gɛt injin. We wi rich, a mit wan fayn mishɔnari sista we nem Maksin Bɔyd. A bin rili lɛk am. I bin gɛt zil fɔ prich di gud nyus frɔm we i smɔl. Leta i bi mishɔnari na Dɔminikan Ripɔblik te 1950 we di Katolik gɔvmɛnt bin fos am fɔ kɔmɔt de. Bikɔs mi na bin wan pan di wan dɛn we de kɔntrol bot, dɛn bin alaw mi fɔ de na Poto Riko fɔ jɔs wan mɔnt. Afta dat, a go travul go na ɔda ayland dɛn ɛn a go de de fɔ lɔng tɛm. So a tɛl misɛf se, ‘Ronald, if yu want dis uman, yu nid fɔ du sɔntin kwik kwik wan.’ Afta tri wik, a aks am if i go mared mi, ɛn afta siks wiks wi mared. Dɛn bin mek mi ɛn Maksin bi mishɔnari na Poto Riko so a nɔ ɛva travul pan di nyu bot.

Insay 1956, wi bigin fɔ du sakit wok ɛn wi bin lɛk fɔ go fɛn wi brɔda dɛn. Bɔku pan dɛn bin po. Fɔ ɛgzampul, na wan vilej we dɛn kɔl Potala Pastilo, tu witnɛs famili dɛn bin de de we gɛt bɔku pikin dɛn ɛn a bin yus fɔ ple flut wit dɛn. A aks wan pan di smɔl titi dɛn we nem Ilda if i want fɔ jɔyn wi fɔ prich. I bin tɔk se: “A want fɔ jɔyn una bɔt a nɔ go ebul. A nɔ gɛt sus.” Wi bay wan sus fɔ am ɛn i jɔyn wi fɔ prich. Afta lɔng tɛm insay 1972, we mi ɛn Maksin go waka na Bruklin, wan sista we jɔs gradyuet frɔm Giliad Skul kam tɔk to wi. I bin de rɛdi fɔ go as mishɔnari na Ikwedɔ, ɛn i tɛl wi se: “Una nɔ mɛmba mi, nɔto so? Mi na bin da titi na Pastilo we nɔ bin gɛt shuz.” Na bin Ilda! Wi bin gladi te wi kray!

Insay 1960, wi bigin fɔ wok na di branch na Poto Riko we bin de na wan smɔl os na Santurce, insay San Juan. Fɔs na mi ɛn Lɛnat Jɔnsin bin de du bɔku pan di wok. In ɛn in wɛf na bin di fɔs Jiova Witnɛs dɛn na Dɔminikan Ripɔblik ɛn insay 1957, dɛn muf go Poto Riko. Leta, Maksin bin de sɛn magazin to pipul dɛn we bin dɔn put-in fɔ am. I kin de sɛn pas wan tawzin magazin dɛn ɛni wik. I bin de gladi fɔ du dis wok bikɔs i bin de tink bɔt ɔl di pipul dɛn we bin de lan bɔt Jiova.

A de ɛnjɔy fɔ wok na Bɛtɛl bikɔs i de mek a yuz mi trɛnk fɔ du Jiova in wok. Bɔt nɔto ɔltɛm i kin izi. Fɔ ɛgzampul, di tɛm we wi bin gɛt di fɔs intanashɔnal asɛmbli na Poto Riko insay 1967, a bin kɔnfyuz bikɔs a bin gɛt bɔku tin fɔ ɔganayz fɔ di asɛmbli. Netan Nɔ we bin de bifo pan di wok we Jiova Witnɛs dɛn bin de du da tɛm de, bin kam na Poto Riko. I bin tink se a nɔ bin arenj fɔ transpɔt biznɛs fɔ di mishɔnari dɛn we bin de kam na di kɔntri pan ɔl we a bin dɔn du dat. Leta i tɔk pan mi gud wan ɛn tɛl mi se a fɔ de ɔganayz ɔltin we a de du ɛn i bin se i nɔ gladi wit mi. A nɔ bin want fɔ agyu wit am, bɔt a bin fil lɛk se i nɔ trit mi fayn, ɛn a bin vɛks fɔ sɔm tɛm. Pan ɔl dat, di nɛks tɛm we mi ɛn Maksin si Brɔda Nɔ, i bin invayt wi fɔ go na in rum ɛn i bin kuk fɔ wi.

 Wi bin de visit mi famili na Ingland bɔku bɔku tɛm. Mi papa nɔ bin tek di trut di tɛm we mi ɛn mi mama bin tek di trut. Bɔt we di brɔda dɛn na Bɛtɛl bin de kam na di eria usay dɛn bin de, mi mama bin de mek dɛn lɔj na wi os. Mi papa bin si se dɛn ovasia dɛn ya we kɔmɔt Bɛtɛl bin ɔmbul. Dɛn bin difrɛn frɔm di bigman dɛn na di chɔch dɛn we bin mek i vɛks bad bad wan. Leta insay 1962, mi papa bin baptayz ɛn i bi Jiova Witnɛs.

Mi wɛf Maksin, bin day insay 2011. A rili de wet fɔ si am di tɛm we i go gɛt layf bak. We a kin tink bɔt dat, a kin rili gladi! Insay di 58 ia we wi bin spɛn togɛda, wi bin si we Jiova Witnɛs dɛn de bɔku na Poto Riko; frɔm 650 pɔblisha dɛn to 26,000 pɔblisha dɛn. Dɔn insay 2013, dɛn jɔyn di branch na Poto Riko wit di branch na Amɛrika, ɛn dɛn bin tɛl mi fɔ lɛ a wok na Wɔlkil, insay Nyu Yɔk. Afta we a dɔn de na di ayland fɔ 60 ia, a bin de fil se mi na pɔsin we kɔmɔt Poto Riko jɔs lɛk wan frɔg na Poto Riko we lɛk fɔ de pan tik we nem coquí ɛn kin siŋ ko-kee, ko-kee na mɔnin. A bin gladi we a bin de Poto Riko, bɔt naw na tɛm fɔ mek a muf.

A de stil ɛnjɔy fɔ sav Gɔd na Bɛtɛl. Naw a dɔn pas 90 ia, ɛn mi wok na fɔ ɛnkɔrej di Bɛtɛl famili. Frɔm we a kam na Wɔlkil, a dɔn go fɛn pas 600 brɔda ɛn sista dɛn. Sɔm pan dɛn brɔda dɛn ya we kin kam to mi kin want fɔ tɔk bɔt prɔblɛm dɛn we dɛn gɛt ɔ famili prɔblɛm. Ɔda wan dɛn kin want advays bɔt wetin go ɛp dɛn fɔ de na Bɛtɛl. Stil ɔda wan dɛn kin want advays bikɔs dɛn jɔs mared ɔ bikɔs dɛn dɔn aks dɛn fɔ go sav as payɔnia. A kin lisin to ɛnibɔdi we de tɔk to mi, ɛn if nid de a kin tɛl dɛn se: “‘Gɔd lɛk pɔsin we gladi fɔ gi wetin i de gi.’ So na fɔ gladi we yu de du yu wok. Na fɔ Jiova yu de du am.”—Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 9:​7.

If yu want fɔ gladi na Bɛtɛl ɔ ɛni ɔda say, yu fɔ pe atɛnshɔn mɔ pan wetin mek wetin yu de du rili impɔtant. Ɛni wok we wi de du na Bɛtɛl, na fɔ Jiova. Na wok we de ɛp di “bɔy we tru to in masta ɛn we gɛt sɛns,” fɔ ɛp di brɔda dɛn we de ɔlsay na di wɔl fɔ lan bɔt Gɔd. (Matyu 24:​45) Ɛnisay we wi de sav Jiova, wi gɛt di chans fɔ prez am. So lɛ wi ɛnjɔy fɔ du wetin i tɛl wi fɔ du, bikɔs “Gɔd lɛk pɔsin we gladi fɔ gi wetin i de gi.”