Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

Aw Wi Go Lɛf Wi Ol Abit Dɛn?

Aw Wi Go Lɛf Wi Ol Abit Dɛn?

“Una . . . lɛf una ol layf ɛn dɛn bad trik we una bin gɛt.”—LƐTA FƆ KƆLƆSE 3:​9.

SIŊ DƐN: 121, 142

1, 2. Wetin pipul dɛn kin notis bɔt Jiova Witnɛs dɛn?

BƆKU pipul dɛn dɔn notis se Jiova Witnɛs dɛn rili difrɛn. Fɔ ɛgzampul, wan man we nem Antɔn Gil we de rayt buk dɛn, bin prez di Witnɛs dɛn we bin de insay Nazi Jamani. I bin rayt se: “Di difrɛn we Jiova Witnɛs dɛn difrɛn bin mek di Nazi gɔvmɛnt put yay pan dɛn. . . . Arawnd 1939, dɛn bin put 6,000 pan dɛn na [kɔnsɛntreshɔn kamp].” I bin kɔntinyu fɔ tɔk bak se, pan ɔl we dɛn bin de sɔfa bad bad wan, dɛn bin sabi dɛn as pipul dɛn we fɔ abop pan, dɛn nɔ de vɛks pan ɔl we tin nɔ izi fɔ dɛn, dɛn fetful to dɛn Gɔd, ɛn dɛn gɛt wanwɔd.

2 Dis biɛn tɛm, sɔm pipul dɛn na Sawt Afrika bin notis bak se Jiova Witnɛs dɛn rili difrɛn. Fɔ sɔm tɛm, dɛn nɔ bin de alaw fɔ mek di Witnɛs dɛn we gɛt difrɛn kɔlɔ na da kɔntri de fɔ de mit togɛda. Bɔt insay Disɛmba 18, 2011, i pas 78,000 Witnɛs dɛn we gɛt difrɛn kɔlɔ we bin gɛda togɛda fɔ wan spɛshal program na di stediɔm we big pas ɔl insay Joanɛsbɔg. Pipul dɛn we kɔmɔt ɔda kɔntri dɛn we de nia Sawt Afrika dɛnsɛf bin atɛnd. Wan pan di stediɔm maneja dɛn bin tɔk se: “No ɔda pipul dɛn nɔ ɛva biev dis kayn we na dis stediɔm. Ɔlman drɛs nit wan. Ɛn una dɔn klin di stediɔm fayn wan. Bɔt wetin pas ɔl, una ɔl gɛt difrɛn kɔlɔ dɛn.”

3. Wetin mek wi ɔganayzeshɔn difrɛn?

3 Ivin pipul dɛn we nɔtɔ Jiova Witnɛs dɛn kin si klia wan se wi ɔganayzeshɔn rili difrɛn. (Pita In Fɔs Lɛta 5:​9) Wetin mek wi ɔganayzeshɔn rili difrɛn frɔm ɛni ɔda ɔganayzeshɔn? Na bikɔs wi de gɛt ɛp frɔm di Baybul ɛn Gɔd in oli spirit, wi de wok tranga wan fɔ chenj di tin dɛn we nɔ de mek Jiova gladi. Wi de lɛf wi “ol layf” ɛn bi “nyu pipul” dɛn.—Lɛta Fɔ Kɔlɔse 3:​9, 10.

I pɔsibul fɔ lɛ pɔsin rili chenj in bad abit dɛn

4. Wetin wi go tɔk bɔt insay dis atikul? Wetin mek?

4 Afta we wi dɔn lɛf wi bad abit dɛn, wi nid fɔ kɔntinyu fɔ de tray tranga wan fɔ lɛ wi nɔ du dɛn igen. Insay dis atikul, wi go lan fɔs aw fɔ lɛf wi ol abit dɛn ɛn wetin mek dis rili impɔtant. Wi go si se i pɔsibul fɔ lɛ pɔsin rili chenj in bad abit dɛn, ilɛk uskayn bad trik i gɛt. Wi go tɔk bak bɔt aw dɛn wan dɛn we dɔn te na di trut go lɛf dɛn bad abit dɛn. Wetin mek wi nid fɔ tɔk bɔt dis? Wɛl, i sɔri fɔ no se, sɔm pipul dɛn we bin de sav Jiova nɔ kɔntinyu fɔ du wetin Jiova want. Dɛn bin bigin fɔ tink ɛn du tin lɛk aw dɛn bin de du bifo dɛn no Jiova. Wi ɔl fɔ mɛmba dis wɔnin we se: “Ɛnibɔdi we tink se i tinap, fɔ tek tɛm, mek i nɔ fɔdɔm.”—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:​12.

PUL AN PAN MAMI ƐN DADI BIZNƐS DI WE AW GƆD NƆ WANT

5. (a) Gi wan ɛgzampul we sho wetin mek wi fɔ tray kwik kwik wan fɔ lɛf wi ol abit dɛn. (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.) (b) Us bad abit dɛn we de pan di ol abit dɛn we dɛn tɔk bɔt na Lɛta Fɔ Kɔlɔse 3:​5-9?

5 Wetin yu go du if yu kam fɔ no se yu klos dɔti ɛn i de smɛl? Yu go pul am wantɛm wantɛm, nɔto so? Semweso, if wi kam fɔ no se wi de du tin dɛn we Jiova et, wi fɔ tray fɔ chenj kwik kwik wan. We Pɔl bin de tɔk bɔt bad abit dɛn, i bin se: “Una fɔ tap fɔ du ɔl dɛn bad tin.” Lɛ wi tɔk bɔt tu pan dɛn bad tin dɛn ya: (1) fɔ du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want ɛn (2) dɔti layf.—Rid Lɛta Fɔ Kɔlɔse 3:​5-9.

6, 7. (a) Aw di tin we Pɔl bin tɔk sho se wi rili nid fɔ tray tranga wan fɔ lɛf wi bad abit dɛn? (b) Aw Sakura bin de liv in layf? Wetin bin ɛp am fɔ chenj?

6 Mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want. Insay di Baybul, “mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want,” na we pɔsin de du mami ɛn dadi biznɛs wit pɔsin we nɔto in maredman ɔ in wɛf. Pɔl bin se Kristian dɛn fɔ “kil” di tin we de insay dɛn “at” we i kam pan mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want. Dis min se wi nid fɔ tray tranga wan fɔ pul ɛni bad tin we wi de tink bɔt na wi maynd. Na tru se i nɔ izi fɔ du dat, bɔt wi go ebul fɔ du am!

7 Wi kin si dis frɔm wan sista we de na Jepan we nem Sakura in ɛgzampul. * (Luk di futnot.) We Sakura bin de gro up, i bin de fil se na in wangren de ɛn in at kin pwɛl. Fɔ mek i nɔ kɔntinyu fɔ fil da we de, i bigin fɔ du mami ɛn dadi biznɛs we i ol 15 ia. Sakura bin de du mami ɛn dadi biznɛs wit difrɛn difrɛn pipul dɛn ɛn i bin pwɛl bɛlɛ tri tɛm. I bin se: “Fɔs, we a bin de du mami ɛn dadi biznɛs wit difrɛn difrɛn pipul dɛn, a bin de fil gud bikɔs a bin de tink se pipul dɛn de we nid mi ɛn lɛk mi. Bɔt afta sɔm tɛm, di mɔ we a de du mami ɛn dadi biznɛs, na di mɔ a bin de fil bad.” Sakura kɔntinyu fɔ liv dis kayn layf te i ol 23 ia. Dɔn i bigin fɔ stɔdi di Baybul wit Jiova Witnɛs dɛn, ɛn i bin lɛk wetin i de lan. Jiova bin ɛp am fɔ lɛf fɔ de du mami ɛn dadi biznɛs di we aw in nɔ want ɛn fɔ stɔp fɔ de fil bad bɔt wetin i bin dɔn du ɛn fɔ mek i nɔ kɔntinyu fɔ de shem. Naw, Sakura na rɛgyula payɔnia, ɛn i nɔ de fil lɛk se na in wangren de igen. I tɔk se: “A rili gladi we Jiova de sho se i rili lɛk mi ɔltɛm.”

AW FƆ LƐF DƆTI LAYF?

8. Wetin na sɔm abit dɛn we go mek Gɔd si wi as pɔsin we de liv dɔti layf?

8 Dɔti layf. We di Baybul tɔk bɔt dɔti layf, nɔto fɔ jɔs du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want. I kin min fɔ smok ɔ fɔ pul dɛn dɔti jok dɛn. (Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 7:​1; Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​3, 4) I kin min bak, di bad tin dɛn we pipul dɛn de du we nɔbɔdi nɔ de si dɛn, lɛk fɔ rid buk dɛn we de mek pɔsin fil fɔ du mami ɛn dadi biznɛs ɔ fɔ luk dɛn rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn. Dɛn tin ya kin mek pɔsin gɛt di bad bad abit fɔ ple ple wit insɛf. (Lɛta Fɔ Kɔlɔse 3:​5) *—Luk di futnot.

9. Wetin kin apin if sɔmbɔdi nɔ ebul fɔ kɔntrol insɛf ɛnitɛm we i fil fɔ du mami ɛn dadi biznɛs?

9 Pipul dɛn we de wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn nɔ kin ebul ‘kɔntrol dɛnsɛf ɛnitɛm we dɛn fil fɔ du mami ɛn dadi biznɛs,’ ɛn dɛn kin want fɔ du mami ɛn dadi biznɛs ɔltɛm. Masta sabi bukman dɛn dɔn kam fɔ notis se we pɔsin gɛt di abit fɔ de wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn, i kin tan lɛk we pɔsin gɛt di abit fɔ de drink rɔm ɔltɛm ɔ fɔ tek drɔgs. So wi nɔ fɔ sɔprayz fɔ no se we pɔsin gɛt di abit fɔ de wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn, dat kin afɛkt am bad bad wan. Di pɔsin kin rili shem, i nɔ kin ebul fɔ du bɛtɛ tin pan in wok, in famili nɔ go gɛt gladi at, in ɛn di pɔsin we i mared to kin dayvɔs, ɛn i kin ivin kil insɛf. Afta we wan man bin lɛf di bad abit we i bin gɛt fɔ de luk rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn fɔ wan ia, i bin tɔk se naw i ebul rɛspɛkt insɛf bak.

10. Aw Ribero bin lɛf in bad abit we i bin gɛt fɔ wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn?

10 Fɔ bɔku pipul dɛn, i nɔ kin izi fɔ dɛn fɔ lɛf fɔ wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn. Bɔt dɛn kin ebul fɔ lɛf. Fɔ ɛgzampul, lɛ wi tɔk bɔt Ribero we de na Brazil. We i bin yɔŋ, i bin lɛf in os ɛn go wok na wan faktri usay dɛn de yuz ol pepa dɛn fɔ mek nyu pepa ɛn ɔda tin dɛn lɛk tishu. Na de in bin de we i si wan buk we gɛt rud rud pikchɔ dɛn. Ribero bin se: “Smɔl smɔl a bigin gɛt di abit fɔ de wach rud rud pikchɔ ɛn fim dɛn. Dis bad abit bin dɔn so bad-ɔf pan mi dat, a kin want mek mi galfrɛn kɔmɔt na os kwik kwik wan so dat a go wach mi rud rud fim dɛn.” Dɔn wan de we Ribero bin de wok, i bin de luk di ol buk dɛn we dɛn bin dɔn pak fɔ mek to nyu pepa dɛn. Na de i si wan buk we dɛn kɔl Sikrit we Go Mek Famili Gɛt Gladi At. I bin tek am ɛn rid am. Wetin i bin lan bin mek i stɔdi di Baybul wit Jiova Witnɛs dɛn. Bɔt stil i bin tek lɔng tɛm fɔ mek Ribero lɛf di abit fɔ de wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn. Wetin bin ɛp am? I bin tɔk se: “Prea, we a de stɔdi di Baybul, we a de tink gud wan bɔt wetin a bin de lan, ɛn di gladi we a gladi fɔ Gɔd in kwaliti dɛn bin mek a gɛt mɔ lɔv fɔ Jiova pas di we aw a bin lɛk fɔ luk rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn.” Di Baybul ɛn Gɔd in oli spirit bin ɛp Ribero fɔ lɛf in bad abit dɛn ɛn baptayz. Naw in na ɛlda na in kɔngrigeshɔn.

Wi fɔ lɛk Jiova wit ɔl wi at ɛn et wetin bad

11. Wetin go ɛp pɔsin fɔ lɛf fɔ wach dɛn rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn?

11 Fɔ mek Ribero lɛf fɔ de wach dɛn rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn, i nɔ bin jɔs de stɔdi di Baybul. I bin de rili tink gud wan bɔt wetin i de rid na di Baybul so dat i go tɔch in at. I bin de pre to Jiova ɛn beg am fɔ mek i ɛp am. Dat bin ɛp Ribero fɔ rili lɛk Gɔd, ɛn di lɛk we i lɛk Gɔd nɔ alaw am igen fɔ de wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn. Fɔ mek wi avɔyd fɔ de wach rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn, wisɛf fɔ lɛk Jiova wit ɔl wi at ɛn et wetin bad.—Rid Sam 97:​10.

LƐF FƆ DE VƐKS, FƆ DE TƆK BAD WƆD, ƐN FƆ DE LAY

12. Wetin bin ɛp Stivin fɔ mek i lɛf fɔ mek wamat ɛn fɔ tɔk bad wɔd dɛn?

12 Sɔm pipul dɛn kin vɛks kwik kwik wan ɛn tɔk ɔlkayn bad tin to ɔda pɔsin. We dis kin apin, di wan ol famili kin sɔfa. Wan papa we nem Stivin we de na Ɔstrelia bin lɛk fɔ de swɛ ɔltɛm ɛn i kin vɛks pan smɔl tin. I se: “Mi ɛn mi wɛf bin pat tri tɛm ɛn wi bin de tray fɔ dayvɔs.” Dɔn, dɛn bigin fɔ stɔdi di Baybul wit Jiova Witnɛs dɛn, ɛn Stivin bin tray fɔ de du wetin i bin de lan. I se bifo i kam fɔ no Jiova, ɛnitɛm in at wam bad bad wan, i kin fil lɛk we bɔm kin want fɔ skata. Bɔt afta Stivin bigin fɔ fala di Baybul in advays, i bigin fɔ chenj. I se: “Wi famili layf chenj kwik kwik wan. Bɔt naw Jiova dɔn ɛp mi fɔ ebul fɔ ɛnjɔy pis ɛn a nɔ de vɛks igen lɛk trade.” Tide, Stivin na ministerial savant, ɛn in wɛf na rɛgyula payɔnia. Di ɛlda dɛn we de na Stivin in kɔngrigeshɔn bin tɔk se: “Stivin na brɔda we kwayɛt, we de wok tranga wan, ɛn we ɔmbul.” Dɛn bin tɔk bak se dɛn nɔ wande si i vɛks. Bɔt Stivin nɔ de fil se na bay insɛf i chenj. I se: “A nɔ bin fɔ gɛt dɛn fayn blɛsin dɛn ya if a nɔ bin gri fɔ lɛ Jiova ɛp mi fɔ mek a chenj.”

13. Wetin mek i bad fɔ de vɛks? Wetin di Baybul wɔn wi bɔt?

13 Di Baybul wɔn wi fɔ avɔyd fɔ de vɛks, fɔ lɛf fɔ de tɔk bad bad wɔd dɛn to ɔda pipul dɛn, ɛn fɔ de ala. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 4:​31) Dis kin briŋ fɛt-fɛt. Tide, bɔku pipul dɛn na di wɔl tink se fɔ vɛks ɛn fɛt-fɛt na nɔmal tin. Bɔt fɔ biev dis kayn we nɔ kin briŋ prez to di Wan we mek wi. Bɔku pan wi brɔda ɛn sista dɛn bin nid fɔ chenj dɛn bad abit dɛn ɛn de liv nyu layf.—Rid Sam 37:​8-11.

14. Yu tink se i pɔsibul fɔ lɛ pɔsin we lɛk fɛt-fɛt bi pɔsin we ɔmbul?

14 Wan brɔda we nem Ans na ɛlda na wan kɔngrigeshɔn na Ɔstria. Di kɔdinetɔ fɔ di ɛlda dɛn na Ans in kɔngrigeshɔn bin tɔk se: “Ans na wan pan di brɔda dɛn we rili ɔmbul ɛn we yu go ɛva want fɔ tɔk to.” Bɔt nɔto so Ans bin de trade. We i bin yɔŋ, i bigin fɔ drink rɔm pasmak ɛn i bin lɛk fɛt-fɛt. Wan de we i bin drɔnk, i bin vɛks bad bad wan te i kil in galfrɛn. Dɛn bin put Ans na jel fɔ 20 ia. Bɔt pan ɔl we i bin de na jel in nɔ bin stil chenj. Dɔn in mama bin tɔk to wan ɛlda fɔ mek i go fɛn Ans, ɛn Ans bigin fɔ stɔdi di Baybul. I bin se: “I nɔ bin izi fɔ mi fɔ mek a go lɛf mi ol abit dɛn. Di skripchɔ dɛn we ɛnkɔrej mi na Ayzaya 55:​7 we se: ‘Lɛ wikɛd pɔsin lɛf fɔ du bad,’ ɛn Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​11 we tɔk bɔt dɛn wan dɛn we bin dɔn lɛf di bad layf we dɛn bin de liv. Da vas de se: ‘Sɔm pan una bin tan lɛkɛ dɛn pipul ya.’ Fɔ lɔng tɛm, Jiova de peshɛnt fɔ ɛp mi bay we i de yuz in oli spirit fɔ mek a go bi nyu pɔsin.” Ans bin baptayz we i bin stil de na jel, ɛn dɛn bin fri am afta 17 ɛn af ia. I bin se: “A rili gladi fɔ di we aw Jiova sɔri fɔ mi ɛn fɔgiv mi.”

15. Us ɔda bad abit wi kin gɛt? Wetin di Baybul tɔk bɔt da abit de?

15 Lay na ɔda bad abit we wi kin gɛt. Fɔ ɛgzampul, bɔku pipul dɛn de lay fɔ mek dɛn nɔ pe taks ɔ fɔ mek dɛn nɔ blem dɛn fɔ di mistek dɛn we dɛn dɔn mek. Bɔt Jiova na “di Gɔd we de tɔk tru.” (Sam 31:​5, NW) So i want ɔl di wan dɛn we de wɔship am “fɔ de tɔk tru” ɛn “nɔ fɔ lay.” (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 4:​25; Lɛta Fɔ Kɔlɔse 3:​9) So dis dɔn sho klia wan se wi fɔ tɔk tru ivin if i nɔ izi ɔ dat go mek wi shem.—Prɔvabs 6:​16-19.

AW DƐN BIN EBUL FƆ LƐF DƐN BAD ABIT DƐN?

16. Wetin go ɛp wi fɔ lɛf wi ol abit dɛn?

16 I nɔ pɔsibul fɔ mek wi lɛf wi bad abit dɛn bay wisɛf. Sakura, Ribero, Stivin, ɛn Ans bin tray tranga wan fɔ chenj di bad we we dɛn bin de liv. Wetin bin ɛp dɛn? Na di pawa we Gɔd in Wɔd gɛt ɛn di pawa we di oli spirit de gi. (Lyuk 11:​13; Di Ibru Pipul Dɛn 4:​12) Fɔ mek wi go bɛnifit frɔm di pawa we Gɔd in Wɔd gɛt ɛn di pawa we di oli spirit de gi, wi fɔ de rid di Baybul ɛvride, tink gud gud wan bɔt wetin wi de rid, ɛn pre ɔltɛm fɔ mek wi go gɛt sɛns ɛn trɛnk fɔ du wetin wi de lan. (Jɔshwa 1:​8; Sam 119:​97; Fɔs Lɛta Fɔ Tɛsalonayka 5:​17) Wi go bɛnifit bak frɔm Gɔd in Wɔd ɛn in oli spirit we wi de pripia fɔ di mitin pat dɛn ɛn fɔ de atɛnd mitin ɔltɛm. (Di Ibru Pipul Dɛn 10:​24, 25) Ɛn wi want fɔ yuz di ɔda tin dɛn we Jiova in ɔganayzeshɔn de gi wi lɛk di magazin dɛn, JW TV, JW Laybri, ɛn jw.org wɛbsayt.—Lyuk 12:​42.

Aw wi go lɛf wi bad abit dɛn? (Luk na paregraf 16)

17. Wetin wi go tɔk bɔt insay di nɛks atikul?

17 Wi dɔn tɔk bɔt sɔm bad abit dɛn we Kristian dɛn fɔ lɛf ɛn kɔntinyu fɔ avɔyd so dat dɛn go mek Jiova gladi. Bɔt plɛnti tin de we wi nid fɔ du. Wi nid fɔ gɛt gud abit dɛn ɛn kɔntinyu wit dɛn. Insay di nɛks atikul, wi go tɔk bɔt aw wi go du dis.

^ par. 7 Dɛn dɔn chenj sɔm nem dɛn na dis atikul.

^ par. 8 Luk chapta 25 na di buk we gɛt di taytul Questions Young People Ask—Answers That Work, Vɔlyum 1.