1, 2. (a) Wetin-ɛn-wetin nɔ kin izi fɔ bɔku fɔrina dɛn? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.) (b) Wetin apɔsul Pɔl bin tɛl wi fɔ de mɛmba ɔltɛm? Us kwɛstyɔn dɛn wi go tɔk bɔt?

DI TƐM we Ɔsɛi nɔ bi Jiova Witnɛs yet, i bin lɛf usay i de na Gana ɛn travul go na Yurop fɔ go de de. I dɔn pas 30 ia naw we dis bin apin. ^[1] (Luk di ɛndnot ɔnda di las paregraf.) Ɔsɛi tɔk se: “We a rich, i nɔ tu te, a kam fɔ no se bɔku pipul dɛn nɔ bisin bɔt mi. Di wɛda bak bin mek a sɔprayz. We a kɔmɔt na di iapɔt ɛn fil di kol fɔ di fɔs tɛm na mi layf, a bigin fɔ kray.” Bikɔs i nɔ bin izi fɔ Ɔsɛi fɔ tɔk di langwej, i bin tek pas wan ia fɔ lɛ i fɛn bɛtɛ wok. Ɛn bikɔs i bin de fa frɔm in famili, i bin de fil se na in wangren de ɛn i bin want fɔ go bak.

² Tink bɔt aw yu go want lɛ dɛn trit yu if dis sem tin bin apin to yu. Fɔ tru, yu go gladi fɔ lɛ pipul dɛn sho se dɛn lɛk yu ɛn dɛn gladi we dɛn si yu kam na Kiŋdɔm Ɔl ilɛk us kɔntri yu kɔmɔt ɔ us kɔlɔ yu gɛt. Infakt, di Baybul tɛl tru  Kristian dɛn mek dɛn nɔ “fɔgɛt fɔ de du gud to strenja dɛn.” (Di Ibru Pipul Dɛn 13:​2, NW, futnot) So lɛ wi tɔk smɔl bɔt dɛn kwɛstyɔn ya: Aw Jiova de si strenja dɛn? Wi nid fɔ chenj di we aw wi de tink bɔt strenja dɛn? Aw wi go ɛp pɔsin we kɔmɔt ɔda kɔntri fɔ no se wi gladi we i kam na wi kɔngrigeshɔn?

3, 4. Frɔm wetin de na Ɛksodɔs 23:​9, aw Jiova want lɛ di Izrɛlayt dɛn trit fɔrina dɛn? Wetin mek?

³ Afta Jiova fri in pipul dɛn as slev na Ijipt, i gi dɛn lɔ dɛn we ɛp dɛn fɔ du gud to di strenja dɛn we kam wit dɛn. (Ɛksodɔs 12:​38, 49; 22:​21) Bikɔs layf nɔ kin izi fɔ fɔrina dɛn ɔltɛm, Jiova bin rili kia fɔ dɛn. Fɔ ɛgzampul, dɛn kin gɛda di it we di wan dɛn we de avɛst de lɛf biɛn.—Lɛvitikɔs 19:​9, 10.

⁴ Jiova nɔ jɔs tɛl di Izrɛlayt dɛn fɔ rɛspɛkt fɔrina dɛn, i bin want lɛ dɛn mɛmba aw layf bin tan lɛk we dɛn na bin fɔrina. (Rid Ɛksodɔs 23:​9.) Ivin bifo di Izrɛlayt dɛn bi slev na Ijipt, di Ijipshian dɛn nɔ bin lɛk dɛn bikɔs dɛn bin difrɛn. (Jɛnɛsis 43:​32; 46:​34; Ɛksodɔs 1:​11-14) Di tɛm we di Izrɛlayt dɛn na bin fɔrina, tin bin tranga fɔ dɛn. Jiova bin want lɛ dɛn mɛmba dat ɛn trit di fɔrina dɛn we bin de liv wit dɛn, fayn.—Lɛvitikɔs 19:​33, 34.

5. Wetin go ɛp wi fɔ du gud to fɔrina dɛn lɛk aw Jiova de du?

⁵ Jiova nɔ de chenj. So we fɔrina dɛn kam na wi kɔngrigeshɔn, wi fɔ mɛmba se Jiova stil de trit dɛn kayn pipul ya fayn. (Ditarɔnɔmi 10:​17-19; Malakay 3:​5, 6) Stɔp ɛn tink bɔt sɔm tin dɛn we nɔ izi fɔ fɔrina dɛn. Fɔ ɛgzampul, dɛn nɔ kin ɔndastand di nyu langwej ɛn dɛn nɔ kin trit dɛn fia wan. Lɛ wi tray tranga wan fɔ ɛp dɛn ɛn du gud to dɛn.—Pita In Fɔs Lɛta 3:​8.

6, 7. Wetin sho se di Ju Kristian dɛn we bin de trade trade bin lan fɔ lɛk ɔda pipul dɛn?

⁶ Di Ju dɛn nɔ bin lɛk ɔda pipul dɛn, bɔt di Kristian dɛn we bin de trade trade bin tray tranga wan fɔ lɛk ɔda pipul dɛn. Pɛntikɔst insay di ia 33, di Ju Kristian dɛn we bin de na Jerusɛlɛm bin du gud to di nyu disaypul dɛn we kɔmɔt na difrɛn kɔntri dɛn. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 2:​5, 44-47) Dis bin sho se di Ju Kristian dɛn bin ɔndastand wetin i min fɔ “de du gud” dat na fɔ “du gud to strenja dɛn.”

⁷ Bɔt insay da tɛm de, sɔntin bin apin. Di Ju dɛn we bin de tɔk Grik langwej bin le kɔmplen se dɛn nɔ bin de trit di uman dɛn we bin de wit dɛn fayn. Dɛn uman dɛn ya, dɛn man dɛn bin dɔn day. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 6:​1) Fɔ sɔlv di prɔblɛm, di apɔsul dɛn bin pik sɛvin man dɛn fɔ go ɛn mek shɔ  se dɛn trit ɔlman fayn. Di apɔsul dɛn bin pik man dɛn we gɛt Grik nem dɛn, sɔntɛm dɛn bin du dis fɔ mek di uman dɛn we dɛn man dɛn dɔn day fil fayn.—Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 6:​2-6.

8, 9. (a) Us kwɛstyɔn dɛn go ɛp wi fɔ no if wi lɛk ɔda pipul dɛn ɔ wi nɔ lɛk dɛn? (b) Uskayn we wi fɔ lɛf fɔ tink? (Pita In Fɔs Lɛta 1:​22)

⁸ Ilɛksɛf wi no ɔ wi nɔ no, wi kɔlchɔ kin rili ambɔg di we aw wi ɔl de tink. (Lɛta Fɔ Rom 12:​2) Wi kin yɛri bak we wi neba, wokmet, ɔ skulmet dɛn de se bad bad tin dɛn bɔt pipul dɛn we kɔmɔt difrɛn kɔntri, we de na difrɛn trayb, ɔ we gɛt difrɛn kɔlɔ. Aw dis bad we we pipul dɛn de tink kin ambɔg wi? Ɔ aw wi kin fil we sɔmbɔdi mek fɔn bɔt wi kɔntri ɔ wi kɔlchɔ?

⁹ Tɛm bin de we di apɔsul Pita nɔ bin lɛk pipul dɛn we nɔto Ju. Bɔt smɔl smɔl i bin gɛt fɔ chenj di we aw i de tink bɔt ɔda pipul dɛn. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 10:​28, 34, 35; Lɛta Fɔ Galeshya 2:​11-14) Semweso, if wi si se wi nɔ lɛk ɔda pipul dɛn we kɔmɔt ɔda kɔntri di we aw wi fɔ lɛk dɛn, wi fɔ tray tranga wan fɔ rili chenj di we aw wi de tink. (Rid Pita In Fɔs Lɛta 1:​22.) Wetin go ɛp wi fɔ du dat? Mɛmba se ilɛk us kɔntri wi kɔmɔt, wi ɔl nɔ pafɛkt, ɛn wi ɔl nɔ fit fɔ sev. (Lɛta Fɔ Rom 3:​9, 10, 21-24) So wi nɔ gɛt ɛni rizin fɔ fil se wi bɛtɛ pas ɛnibɔdi! (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 4:​7) Wi fɔ de fil lɛk aw di apɔsul Pɔl bin de fil we mek i tɛl in kɔmpin Kristian dɛn se “una nɔto strenja ɛn fɔrina dɛn igen,” bɔt una ɔl “de na Gɔd in os.” (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 2:​19, NW) Wi fɔ tray tranga wan fɔ chenj di we aw wi de tink ɛn lɛk ɔda pipul dɛn so dat wi go gɛt di nyu abit dɛn.—Lɛta Fɔ Kɔlɔse 3:​10, 11.

10, 11. Aw Boaz bin falamakata di we aw Jiova de tink bɔt strenja dɛn?

¹⁰ Boaz bin falamakata di we aw Jiova de tink bɔt strenja dɛn. Aw i bin du dat? We Boaz go fɔ go wach in fam di tɛm we dɛn bin de avɛst, i si Ruth, wan uman we kɔmɔt na Moab. I bin de wok tranga wan fɔ gɛda wetin di wan dɛn we de avɛst dɔn lɛf biɛn. Ruth bin gɛt di rayt fɔ du dat bikɔs di Lɔ we Gɔd bin gi Mozis bin alaw dat. Bɔt we Boaz yɛri se i bin dɔn aks if i pɔsibul fɔ lɛ i gɛda biɛn di wan dɛn we de avɛst, i bin sɔprayz ɛn alaw Ruth fɔ lɛ i tek pan di it we dɛn dɔn avɛst.—Rid Ruth 2:​5-7, 15, 16.

¹¹ Di tin we bin apin afta dat sho se Boaz bin bisin bɔt Ruth ɛn di prɔblɛm we dɔn mit am. I tɛl am fɔ de wit in yɔŋ uman dɛn so dat di man dɛn we de wok na di fam nɔ go trit am bad. Boaz ivin mek shɔ se Ruth bin de gɛt bɔku it ɛn wata, jɔs lɛk in wok man dɛn. Boaz bin sho rɛspɛkt fɔ dis po uman we kɔmɔt Moab ɛn ɛnkɔrej am.—Ruth 2:​8-10, 13, 14.

12. Wetin kin apin we wi du gud to strenja dɛn?

¹² Boaz nɔ bin de du gud to Ruth jɔs bikɔs i nɔ bin kɔmɔt biɛn in mɔdɛnlɔ, we na Naomi. I bin de du gud to Ruth bikɔs Ruth bin dɔn bigin fɔ wɔship Jiova ɛn abop pan am fɔ protɛkt am. We Boaz bin de du gud to am, i bin de falamakata Jiova we nɔ de kɔmɔt biɛn di wan dɛn we lɛk am. (Ruth 2:​12, 20;  Prɔvabs 19:​17) Semweso tide, we wi de du gud, wi go ebul fɔ ɛp “ɔlkayn pipul dɛn” fɔ lan di trut ɛn kam fɔ no se Jiova rili lɛk dɛn.—Fɔs Lɛta To Timoti 2:​3, 4, NW.

13, 14. (a) Wetin mek wi fɔ grit strenja dɛn na Kiŋdɔm Ɔl? (b) Wetin go ɛp yu fɔ fil fri we yu de tɔk to sɔmbɔdi we gɛt difrɛn kɔlchɔ?

¹³ Wi kin du gud to strenja dɛn bay we wi de grit dɛn fayn we dɛn kam na Kiŋdɔm Ɔl. Sɔntɛnde, pipul dɛn we kin kɔmɔt na dɛn kɔntri ɛn kam na ɔda kɔntri kin shem ɛn dɛn kin kip to dɛnsɛf. Dɛn kɔlchɔ ɔ di we aw dɛn mɛn, kin mek dɛn fil se ɔda pipul dɛn we de na ɔda kɔntri bɛtɛ pas dɛn. So i fayn fɔ lɛ wi fɔs grit dɛn ɛn sho se wi rili bisin bɔt dɛn. If di JW Language ap de na yu langwej, i go ɛp yu fɔ lan aw fɔ grit dɛn insay dɛn yon langwej.—Rid Lɛta Fɔ Filipay 2:​3, 4.

¹⁴ Sɔm tɛm yu nɔ kin jɔs fil fri we yu de tɔk to pɔsin we gɛt difrɛn kɔlchɔ. Fɔ lɛ yu lɛf fɔ fil dis kayn we, yu kin tɛl am sɔm tin dɛn bɔt yusɛf. Yu go si se bɔku tin dɛn de we una ɔl tu lɛk ɔ gri wit. Mɛmba se ɔl kɔlchɔ gɛt in yon gud say ɛn bad say.

15. Wetin go ɛp wi fɔ ɔndastand di wan dɛn we de tray fɔ liv na nyu kɔntri?

¹⁵ Fɔ lɛ yu go ebul ɛp ɔda pipul dɛn fɔ no se yu gladi we dɛn kam na yu kɔngrigeshɔn, i rili fayn fɔ aks yusɛf dis kwɛstyɔn, ‘If a bin de na ɔda kɔntri, aw a go want lɛ dɛn trit mi?’ (Matyu 7:​12) Na fɔ peshɛnt wit di wan dɛn we  de tray fɔ liv na nyu kɔntri. Fɔs, wi nɔ go rili ɔndastand di we aw dɛn de tink ɔ du tin. Bɔt bifo wi fil se dɛn fɔ de tink ɔ du tin lɛk wi, wetin mek wi nɔ go tek dɛn lɛk aw dɛn de?—Rid Lɛta Fɔ Rom 15:​7.

16, 17. (a) Wetin wi kin du fɔ go nia di wan dɛn we gɛt difrɛn kɔlchɔ? (b) Us we wi kin ɛp di fɔrina dɛn we de na wi kɔngrigeshɔn?

¹⁶ If wi lan bɔt fɔrina dɛn kɔntri ɛn kɔlchɔ, i go izi fɔ lɛ wi no dɛn. We wi de du wi famili wɔship, wi kin tray fɔ no mɔ bɔt di kɔlchɔ we di fɔrina dɛn na wi kɔngrigeshɔn gɛt ɔ di wan we di pipul dɛn na di say we wi kin prich gɛt. Wan ɔda we we wi kin go nia fɔrina dɛn, na we wi tɛl dɛn fɔ kam it wit wi na wi os. Jiova dɔn “mek we fɔ lɛ di neshɔn dɛn gɛt fet,” so wi fɔ falamakata am ɛn opin wi os to strenja dɛn we wi “ɔl biliv di sem tin.”—Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 14:​27, NW; Lɛta Fɔ Galeshya 6:​10 NW; Job 31:​32.

¹⁷ We wi spɛn tɛm wit wan famili we kam na wi kɔntri, i go ɛp wi fɔ ɔndastand dɛn ɛn gladi fɔ di tray we dɛn de tray fɔ ajɔst to wi kɔlchɔ. Wi go si se wi nid fɔ ɛp dɛn fɔ lan di langwej.  Wi go tɛl dɛn bak bɔt ɔganayzeshɔn dɛn we go ɛp dɛn fɔ fɛn fayn ples ɔ fayn wok. Dɛn kayn we ya we wi go ɛp dɛn go rili tɔch wi brɔda ɛn sista dɛn at.—Prɔvabs 3:​27.

18. Aw fɔrina dɛn tide kin falamakata Ruth fɔ sho rɛspɛkt ɛn gɛt tɛnki?

¹⁸ Fɔrina dɛnsɛf want fɔ du dɛn bɛst fɔ ajɔst to di kɔlchɔ we de na di kɔntri we dɛn de. Ruth sɛt fayn ɛgzampul we wi fɔ falamakata. Fɔs, i sho rɛspɛkt fɔ di we aw pipul dɛn de du tin na di nyu kɔntri we i go bay we i aks if i pɔsibul fɔ lɛ i gɛda di it we di wan dɛn we de avɛst de lɛf biɛn. (Ruth 2:​7) I nɔ se pawpa i go du am bikɔs i gɛt rayt ɔ fil se ɔda pipul dɛn fɔ du sɔntin fɔ am. Sɛkɔn, i bin kwik fɔ tɛl tɛnki fɔ di gud we dɛn du to am. (Ruth 2:​13) We fɔrina dɛn falamakata Ruth, dɛn brɔda ɛn sista dɛn ɛn ɔda pipul dɛn go mɔs rɛspɛkt dɛn.

19. Us rizin dɛn wi gɛt fɔ sho se wi gladi fɔ wi strenja dɛn?

¹⁹ Jiova na Gɔd we de du gud to wi pan ɔl we wi nɔ fit fɔ lɛ i du gud to wi, ɛn wi rili gladi we i dɔn alaw ɔlman fɔ yɛri di gud nyus. Sɔm fɔrina dɛn go dɔn de stɔdi di Baybul ɔ go na mitin togɛda wit Jiova in pipul dɛn na dɛn yon kɔntri. Bɔt naw dɛn gɛt di chans fɔ de wit wi, so wi fɔ ɛp dɛn lɛ dɛn nɔ fil lɛk se dɛn na strenja. Wi nɔ go gɛt plɛnti mɔni ɔ wi nɔ go ebul fɔ ɛp bɔku we dɛn, bɔt we wi du gud to fɔrina dɛn, wi de falamakata Jiova fɔ sho se wi lɛk dɛn. As pipul dɛn we de “tray fɔ falamakata Gɔd,” lɛ wi du wi bɛst fɔ sho se wi gladi fɔ di strenja dɛn we de wit wi!—Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​1, 2, NW.