1, 2. (a) Us difrɛn we dɛn we pipul dɛn de tink bɔt di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin? (b) Wetin di Baybul tich wi bɔt di fridɔm we wi gɛt fɔ du sɔntin? Us kwɛstyɔn dɛn wi de kam tɔk bɔt?

WE WAN uman bin de disayd fɔ du sɔntin, i bin tɛl in padi se: “Nɔ mek lɛ a tink; jɔs tɛl mi wetin fɔ du. Dat go izi.” Di uman bin want mek dɛn tɛl am wetin fɔ du bifo i yuz di fridɔm we Gɔd gi am fɔ disayd wetin i go want fɔ du. We yu? Yu lɛk fɔ disayd fɔ du sɔntin fɔ yusɛf, ɔ yu want mek ɔda pipul dɛn disayd fɔ yu? Wetin yu tink bɔt di fridɔm we yu gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin?

² Pipul dɛn gɛt difrɛn we we dɛn tink bɔt di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin. Sɔm pipul dɛn se wi nɔ gɛt fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin bikɔs Gɔd bin dɔn disayd di tin dɛn we wi gɛt fɔ du. Ɔda pipul dɛn se wi go gɛt fridɔm fɔ disayd wetin wi want fɔ du we wi nɔ gɛt ɛnibɔdi we de kɔntrol wi. Bɔt di Baybul tɛl wi se Gɔd mek wi fɔ lɛ wi ebul fɔ disayd fɔ du sɔntin wit sɛns ɛn i gi wi di fridɔm fɔ du dat. (Rid Jɔshwa 24:15.) Insay di Baybul, wi go fɛn di ansa to dɛn  kwɛstyɔn dɛn ya: Yu tink se di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin gɛt say we i stɔp? Aw wi go yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin? Aw wi go sho se wi rili lɛk Jiova bay di tin dɛn we wi de disayd fɔ du? Aw wi go sho se wi rɛspɛkt di tin dɛn we ɔda pipul dɛn de disayd fɔ du?

3. Aw Jiova de yuz in fridɔm?

³ Jiova gɛt fridɔm fɔ du ɛnitin we i want, ɛn wi kin lan frɔm di we aw i de yuz di fridɔm we i gɛt. Fɔ ɛgzampul, Jiova pik di Izrɛlayt dɛn fɔ bi in “spɛshal pipul dɛn.” (Ditarɔnɔmi 7:6-8) I gɛt rizin we mek i disayd fɔ du dat. Jiova bin want fɔ kip di prɔmis we i bin dɔn mek to in padi we na Ebraam. (Jɛnɛsis 22:15-18) Apat frɔm dat, Jiova de sho se i lɛk wi ɔltɛm ɛn i de yuz in fridɔm di rayt we. Wi kin si dat frɔm di we aw i bin pɔnish di Izrɛlayt dɛn we dɛn nɔ bin obe am. We dɛn sho se dɛn rili sɔri fɔ wetin dɛn bin dɔn du, Jiova bin sho se i lɛk dɛn ɛn i bin sɔri fɔ dɛn. I bin se: “In go mek di pipul dɛn biliv am; in go lɛk dɛn wit ɔl in at.” (Ozie 14:4) Jiova bin sɛt fayn ɛgzampul fɔ wi bay we i yuz in fridɔm fɔ ɛp ɔda pipul dɛn!

4, 5. (a) Udat na di fɔs pɔsin we Gɔd mek ɛn gi fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin ɛn aw i bin yuz am? (b) Us kwɛstyɔn wi fɔ aks wisɛf?

⁴ Jiova bin disayd fɔ yuz di fridɔm we i gɛt fɔ mek enjɛl dɛn ɛn mɔtalman. Na Jizɔs fɔs Jiova mek. I bin mek am lɛk aw in tan ɛn i bin gi am fridɔm fɔ disayd wetin i want fɔ du. (Lɛta Fɔ Kɔlɔse 1:15) Aw Jizɔs dɔn yuz di fridɔm we i gɛt? Bifo Jizɔs kam na di wɔl, i bin disayd fɔ kɔntinyu fɔ de biɛn Gɔd ɛn nɔ jɔyn Setan we tɔn in bak pan Gɔd. We Jizɔs bin kam na di wɔl, i bin disayd nɔ fɔ du di tin dɛn we Setan bin de tɛmt am fɔ du. (Matyu 4:10) Dɔn, di nɛt bifo Jizɔs day, i bin tɛl in Papa se i want fɔ du wetin in Papa want. I bin se: “Papa, if yu gri, duya, nɔ mek a sɔfa dis sɔfa we a fɔ sɔfa, bɔt ɛniwe, nɔ du wetin a want, du wetin yu want.” (Lyuk 22:42) Yu tink se i rili pɔsibul fɔ mek wi falamakata Jizɔs ɛn yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin fɔ ɔnɔ Jiova ɛn du wetin i want?

⁵ Yɛs i pɔsibul. Wi go ebul fɔ falamakata Jizɔs bikɔs Gɔd mek wi lɛk aw i tan. (Jɛnɛsis 1:26) Bɔt wi nɔ gɛt di kayn fridɔm we Jiova gɛt. Gɔd in Wɔd tɛl wi se Jiova dɔn sho usay wi fridɔm fɔ stɔp ɛn i want wi fɔ stɔp usay i dɔn tɛl wi fɔ stɔp. Fɔ ɛgzampul, insay di famili, mareduman dɛn fɔ put dɛnsɛf ɔnda dɛn man dɛn ɛn pikin dɛn fɔ obe dɛn mama ɛn papa dɛn. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:22; 6:1) Aw di say we Jiova tɛl wi fɔ stɔp insay di famili de afɛkt di we aw wi de yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ du sɔntin? Di ansa fɔ  da kwɛstyɔn de go mek wi no if wi go gɛt layf we go de sote go tumara bambay.

6. Gi wan ɛgzampul we de sho wetin mek i impɔtant fɔ mek wi gɛt sɔntin we de sho wi usay fɔ stɔp we wi de yuz di fridɔm we wi gɛt.

⁶ Yu tink se bikɔs wi fridɔm gɛt say we i fɔ stɔp dat min se wi nɔ gɛt tru tru fridɔm? Nɔ, nɔto so i bi! Wetin mek? Bikɔs if we wi nɔ du pas wetin wi fɔ du, dat de protɛkt wi. Fɔ ɛgzampul, sɔntɛm wi go disayd fɔ drayv fɔ go na wan siti we de fa say. Bɔt imajin se no trafik lɔ nɔ de ɛn ɔlman kin disayd fɔ drayv fast ɛn dɛn kin yuz ɛni len we dɛn want. Yu tink se yu go fil sef fɔ travul na da rod de? Nɔ, yu nɔ go fil sef. Na dat mek wi nid sɔntin we go sho wi usay fɔ stɔp fɔ mek wi nɔ du pas wetin wi fɔ du so dat wi go bɛnifit frɔm di tru tru fridɔm we wi gɛt. Lɛ wi tɔk bɔt sɔm ɛgzampul dɛn we de na di Baybul we de sho wi aw wi kin bɛnifit we wi stɔp na di say we Jiova tɛl wi fɔ stɔp.

7. (a) Wetin bin difrɛn bitwin Adam ɛn di animal dɛn? (b) Tɔk bɔt wan we we Adam bin yuz in fridɔm.

⁷ We Jiova bin mek Adam, i bin gi am di sem fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin we i bin gi di enjɛl dɛn. Bɔt Gɔd nɔ gi di animal dɛn fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin. Aw Adam bin yuz di fridɔm we i gɛt di rayt we? Adam bin gladi fɔ gi nem to ɔl di animal dɛn. Gɔd “briŋ dɛn kam to di man fɔ si uskayn nem i go gi dɛm.” Afta Adam wach ɔl di animal dɛn, i gi dɛn ɔl nem we fit dɛn. Jiova nɔ bin chenj ɛni wan pan di nem dɛn we Adam bin disayd fɔ gi di animal dɛn. Bifo dat, “ɛni nem we i gi dɛm, na da nem de lɛf pan dɛm.”—Jɛnɛsis 2:19.

8. Aw Adam bin yuz di fridɔm we i gɛt ɛn wetin bin apin?

⁸ Jiova bin gi Adam di wok fɔ mek di wɔl tɔn to Paradays bay we i tɛl am se: “Una bɔn bɔku pikin dɛn, fɔ mek una de ɔlsay na di wɔl ɛn kɔntrol di wɔl. Una go gɛt pawa fɔ kɔntrol ɔl di fish dɛm, ɔl di bɔd dɛm ɛn ɔl dɛn animal dɛm.” (Jɛnɛsis 1:28) Bɔt Adam bin disayd fɔ it di frut we Gɔd bin tɛl dɛn se dɛn nɔ fɔ it ɛn we i du dat, i nɔ bin stɔp di say we Jiova tɛl am se i fɔ stɔp. Bikɔs Adam nɔ bin yuz di fridɔm we i gɛt di rayt we, dat dɔn mek mɔtalman de sɔfa fɔ lɔng tɛm naw. (Lɛta Fɔ Rom 5:12) Lɛ wi mɛmba di bad tin dɛn we de apin, we Adam bin disayd fɔ du wetin i want. Dat go mek wi yuz wi fridɔm di kayn we we go sho se wi want fɔ stɔp na di say usay Jiova want wi fɔ stɔp.

9. Wetin Jiova bin alaw di Izrɛlayt dɛn fɔ disayd fɔ du? Wetin di Izrɛlayt dɛn bin prɔmis se dɛn go du?

⁹ Na Adam ɛn Iv dɔn mek wi ɔl nɔ pafɛkt ɛn wi de day. Bɔt wi stil gɛt di rayt fɔ yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du wetin wi want. Wi kin si dat bay di we aw Gɔd bin trit di Izrɛlayt dɛn. Jiova bin alaw dɛn fɔ disayd if dɛn go bi in spɛshal  pipul dɛn ɔ dɛn nɔ go bi. (Ɛksodɔs 19:3-6) Di Izrɛlayt dɛn bin disayd fɔ bi Gɔd in pipul dɛn ɛn dɛn bin gri fɔ stɔp na di say usay Gɔd want dɛn fɔ stɔp. Dɛn bin se “wi rɛdi fɔ du ɔl wetin Jiova dɔn tɔk.” (Ɛksodɔs 19:8, NW) Bɔt i sɔri fɔ no se leta, dɛn nɔ bin kɔntinyu fɔ du wetin dɛn bin dɔn prɔmis Jiova. Wi kin lan impɔtant lɛsin frɔm da ɛgzampul de. Lɛ wi valyu di fridɔm we Jiova dɔn gi wi fɔ disayd wetin wi want fɔ du ɛn kɔtinyu fɔ de nia am ɛn obe in lɔ dɛn ɔltɛm.—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:11.

10. Us ɛgzampul dɛn we Di Ibru Pipul Dɛn chapta 11 tɔk bɔt we de sho se mɔtalman we nɔ pafɛkt kin yuz di fridɔm we i gɛt fɔ ɔnɔ Gɔd? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.)

¹⁰ Dɛn bin rayt bɔt 16 fetful man ɛn uman dɛn insay Di Ibru Pipul Dɛn chapta 11. Dɛn pipul ya bin disayd fɔ rɛspɛkt wetin Jiova bin dɔn tɔk bɔt usay dɛn fɔ stɔp we dɛn de yuz dɛn fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin. Dat bin mek dɛn gɛt bɔku blɛsin ɛn op fɔ tumara bambay. Fɔ ɛgzampul, Noa bin rili gɛt fet ɛn i bin disayd fɔ du ɔl wetin Gɔd tɛl am fɔ du we i de bil di big bot we go sev in famili ɛn di wan dɛn we dɛn go bɔn afta dɛn. (Di Ibru Pipul Dɛn 11:7) Ebraam ɛn Sera bin obe Gɔd ɛn go na di say we i bin dɔn prɔmis fɔ gi dɛn. Pan ɔl we dɛn bin “gɛt di chans fɔ tɔn bak” na Ɔ, dɛn nɔ bin gri fɔ go, bifo dat, dɛn bin put ɔl dɛn atɛnshɔn pan wetin Gɔd dɔn prɔmis fɔ tumara bambay. Di Baybul se: “Dɛn bin want ples we bɛtɛ pas dat.” (Di Ibru Pipul Dɛn 11:8, 13, 15, 16) Mozis bin lɛf ɔl di jɛntri dɛn na Ijipt ɛn i bin disayd fɔ “sɔfa wit Gɔd in pipul dɛn, pas fɔ mek i gladi fɔ du bad we i no se da gladi de nɔ go te.” (Di Ibru Pipul Dɛn 11:24-26) Lɛ wi falamakata di fet we dɛn man ɛn uman dɛn ya bin gɛt ɛn gladi fɔ di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd wetin wi want fɔ du, bay we wi yuz am fɔ du wetin Gɔd want.

11. (a) Wetin na wan pan di blɛsin dɛn we pas ɔl we gɛt fɔ du wit wi fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin? (b) Wetin ɛp yu fɔ yuz di fridɔm we yu gɛt di rayt we?

¹¹ I kin luk izi we pɔsin kin disayd fɔ wi, bɔt wi nɔ go ɛva ɛnjɔy wan pan di blɛsin dɛn we pas ɔl if wi nɔ disayd fɔ wisɛf. Wetin na da blɛsin de? Ditarɔnɔmi 30:19, 20. (Rid.) tɔk bɔt dat. Insay vas 19, wi lan se Gɔd bin gi di Izrɛlayt dɛn chans fɔ disayd wetin dɛn want fɔ du. Insay vas 20, wi lan se Jiova bin gi dɛn di chans fɔ sho if dɛn rili lɛk am. Wisɛf kin disayd fɔ wɔship Jiova. Ɛn wi gɛt fayn chans bak fɔ yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ ɔnɔ Jiova ɛn sho am se wi lɛk am!

12. Wetin wi nɔ fɔ ɛva du wit di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin?

¹² Imajin se yu gi yu padi wan fayn gift. Aw yu go fil if i trowe di gift we yu gi am na dɔti bɔks ɔ i ivin yuz am fɔ du bad to ɔda pɔsin? Yu go fil bad nɔto so? Jiova dɔn gi wi di fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin. So i go fil bad if i si se pipul dɛn nɔ de yuz di fridɔm we i gi dɛn di rayt we, ɛn we dɛn kin disayd fɔ du tin we nɔ rayt ɔ du bad to ɔda pipul dɛn. Di Baybul se insay “di las dez,” pipul dɛn “nɔ go de tɛl tɛnki.” (Sɛkɛn Lɛta To Timoti 3:1, 2, NW) So aw wi go sho se wi gɛt tɛnki fɔ di fayn gift we Jiova dɔn gi wi? Ɛn aw wi go avɔyd fɔ yuz di gift we wi gɛt di rɔŋ we?

13. Us wan we wi go avɔyd fɔ yuz di fridɔm we wi gɛt di rɔng we?

 ¹³ Wi ɔl gɛt di fridɔm fɔ pik wi padi dɛn, di we aw wi go drɛs, ɛn di kayn we aw wi go ɛnjɔy wisɛf. Bɔt wi kin yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin we Gɔd nɔ lɛk ɔ fɔ falamakata ɔda pipul dɛn na di wɔl. (Rid Pita In Fɔs Lɛta 2:16.) Wi nɔ fɔ yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ du tin dɛn we bad. Bifo dat, wi fɔ yuz am fɔ du tin we go “mek Gɔd gɛt di prez.”—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:31; Lɛta Fɔ Galeshya 5:13.

14. Wetin mek wi nid fɔ abop pan Jiova we wi de yuz di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin?

¹⁴ Jiova se: “Mi, Jiova, na mi na una Gɔd, na mi de tich una fɔ una yon bɛnifit, na mi de sho una di say we una fɔ waka.” (Ayzaya 48:17, NW) Wi nid fɔ abop pan Jiova ɛn gri fɔ stɔp di say we i se wi fɔ stɔp so dat wi go ebul fɔ disayd fɔ du wetin rayt. Wi fɔ put wisɛf dɔŋ ɛn gri se “wetin mɔtalman de du nɔ de nainyon an, ɛn mɔtalman nɔ ebul kɔntrol inyon layf ɔ dayrɛkt in stɛp dɛm.” (Jɛrimaya 10:23) Adam ɛn di Izrɛlayt dɛn we nɔ bin fetful to Jiova bin disayd nɔ fɔ stɔp na di say we Jiova tɛl dɛn fɔ stɔp, bifo dat dɛn bin abop pan dɛnsɛf. Mek wi lan frɔm dɛn bad ɛgzampul. Bifo wi abop pan wisɛf, wi fɔ “abop pan Jiova wit ɔl [wi] at.”—Prɔvabs 3:5, NW.

15. Wetin wi lan frɔm di advays we de na Lɛta Fɔ Galeshya 6:5?

¹⁵ Wi fɔ rɛspɛkt di fridɔm we ɔda pipul dɛn gɛt fɔ disayd fɔ dɛnsɛf. Wetin mek?  Bikɔs wi ɔl gɛt fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin, ivin tu pipul dɛn we na Kristian nɔ go disayd fɔ du di sem tin dɛn ɔltɛm. Dis kin gɛt fɔ du wit di we aw wi de biev ɛn wi wɔship to Jiova. Wi fɔ mɛmba di advays we de na Lɛta Fɔ Galeshya 6:5. (Rid.) We wi mɛmba se wi ɔl gɛt fɔ ansa fɔ wetin wi disayd fɔ du, dat go mek wi rɛspɛkt di fridɔm we ɔda pipul dɛn gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin.

16, 17. (a) Aw di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin bin bring prɔblɛm na di kɔngrigeshɔn insay Kɔrint? (b) Wetin Pɔl bin du fɔ ɛp dɛn Kristian dɛn de? Wetin dat tich wi?

¹⁶ Mek wi tɔk bɔt wan ɛgzampul na di Baybul we de sho wetin mek wi nid fɔ rɛspɛkt di fridɔm we wi brɔda dɛn gɛt fɔ disayd fɔ du sɔntin. Di Kristian dɛn we bin de na di kɔngrigeshɔn insay Kɔrint bin de agyu if dɛn fɔ it bif we dɛn bin de sɛl na makit we dɛn dɔn sakrifays to aydɔl. Sɔm Kristian dɛn kɔnshɛns bin alaw dɛn fɔ it di bif bikɔs dɛn no se aydɔl nɔ min ɛnitin. Bɔt di wan dɛn we bin de wɔship dɛn aydɔl dɛn de bin fil se if dɛn it di bif i go tan lɛk se dɛn de wɔship di aydɔl. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 8:4, 7) Dis na bin siriɔs prɔblɛm we fɔ dɔn mek wanwɔd nɔ de na di kɔngrigeshɔn. Wetin Pɔl bin du fɔ ɛp dɛn fɔ sɔlv dis siriɔs prɔblɛm?

¹⁷ Fɔs, Pɔl bin mɛmba di tu grup dɛn se nɔto it go mek dɛn kɔntinyu fɔ gɛt padi biznɛs wit Gɔd. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 8:8) Dɔn Pɔl bin wɔn dɛn se, dɛn nɔ fɔ alaw “di fri we [dɛn] fri fɔ it bif” fɔ ambɔg di wan dɛn we gɛt wik kɔnshɛns. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 8:9) Leta, i tɛl di wan dɛn we dɛn kɔnshɛns nɔ de alaw dɛn fɔ it di bif nɔ fɔ jɔj di wan dɛn we disayd fɔ it di bif. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:25, 29, 30) So i kam pan impɔtant tin dɛn we gɛt fɔ du wit wi wɔship to Jiova, Kristian dɛn nid fɔ disayd fɔ dɛnsɛf. Yu nɔ tink se i fayn fɔ mek wi rɛspɛkt di fridɔm we wi brɔda ɛn sista dɛn gɛt fɔ du sɔntin ivin we i kam pan smɔl tin dɛn?—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:32, 33.

18. Aw yu go sho se yu valyu di fridɔm we yu gɛt fɔ disayd wetin yu want fɔ du?

¹⁸ Jiova dɔn gi wi di fridɔm fɔ disayd fɔ du sɔntin, we go mek wi gɛt tru tru fridɔm. (Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 3:17) Wi fɔ valyu dis fridɔm we wi gɛt bikɔs i de alaw wi fɔ sho se wi rili lɛk Jiova bay di tin dɛn we wi kin disayd fɔ du. So mek wi kɔntinyu fɔ disayd fɔ du tin dɛn we go ɔnɔ am, ɛn mek wi rɛspɛkt di rayt we ɔda pipul gɛt fɔ yuz dis fayn fayn gift.