Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

Yu Tink se I Pɔsibul fɔ Mek Fɛt-Fɛt Nɔ De Igen Na di Wɔl?

Yu Tink se I Pɔsibul fɔ Mek Fɛt-Fɛt Nɔ De Igen Na di Wɔl?

Yu na pɔsin we dɔn sɔfa pan fɛt-fɛt ɔ yu gɛt pɔsin na yu famili we bin dɔn sɔfa pan fɛt-fɛt? Yu gɛt rizin fɔ fred se yu go sɔfa pan fɛt-fɛt? Pipul dɛn kin tɔk se fɛt-fɛt “na sik we de bɔku ɔlsay na di wɔl.” Lɛ wi tɔk bɔt sɔm ɛgzampul dɛn.

FƐT-FƐT NA OS ƐN REP: Wan United Nations ripɔt se: “If yu kɔnt tri uman dɛn, wan pan dɛn go mɔs dɔn sɔfa pan fɛt-fɛt ɔ dɛn dɔn rep am ɛn i go mɔs bi se na in man ɔ in bɔyfrɛn du dat to am.” I sɔri fɔ no se “we dɛn chɛk na di wan ol wɔl, if yu kɔnt fayv uman dɛn, wan pan dɛn go bi pɔsin we dɛn go rep ɔ we dɛn go tray fɔ rep.”

FƐT-FƐT NA STRIT: Ripɔt dɔn sho se i pas 30,000 grup dɛn we de fɛt-fɛt ɛn du bad bad tin dɛn na Amɛrika. Insay Latin Amɛrika, if yu kɔnt tri pipul dɛn, wan pan dɛn go bi pɔsin we dɔn sɔfa pan fɛt-fɛt.

FƆ KIL ƆDA PƆSIN: Dɛn dɔn kam fɔ no se na lɛk 500,000 pipul dɛn so we dɛn dɔn kil insay 2012 ɛn dis pas di wan dɛn we dɛn dɔn kil pan wɔ. Na di Sawt pat na Afrika ɛn Sɛntral Amɛrika, dɛn dɔn kil pipul dɛn de pas ɛni ɔda say na di wɔl. (We yu kɔnt 100,000 pipul dɛn na di Sawt pat na Afrika, dɛn dɔn kil 30 pan dɛn, ɛn we yu kɔnt 100,000 pipul dɛn na Sɛntral Amɛrika, dɛn dɔn kil 26 pipul dɛn.) Insay wan ia, i dɔn pas 100,000 pipul dɛn we dɛn dɔn kil na Latin Amɛrika ɛn lɛk 50,000 pipul dɛn we dɛn dɔn kil na Brazil nɔmɔ. Dɛn go ebul fɔ fɛn we fɔ lɛ fɛt-fɛt nɔ de igen?

DƐN GO EBUL FƆ MEK FƐT-FƐT NƆ DE IGEN?

Wetin mek fɛt-fɛt de ɔlsay na di wɔl? Dɛn dɔn kam fɔ no se bɔku tin dɛn de we de mek fɛt-fɛt de apin. Sɔm pan dɛn na di plaba we kin de bitwin pipul dɛn we jɛntri ɔ po ɔ we gɛt difrɛn kɔlɔ, trayb, ɔ pozishɔn, bɔku pipul dɛn nɔ valyu dɛn kɔmpin dɛn layf, dɛn de chak ɛn tek drɔgs, pikin dɛn de si big pipul dɛn de fɛt, ɛn pipul dɛn de du bad tin ɛn go fri.

Na tru se dɛn dɔn tray fɔ mek fɛt-fɛt ridyus na sɔm kɔntri dɛn na di wɔl. Wan ripɔt sho se insay di las tɛn ia, di kil-kil biznɛs dɔn rili ridyus na wan siti na Brazil we nem São Paulo, usay pipul dɛn bɔku. Usay dɛn bin de kil 100 pipul dɛn, naw na 20 pipul dɛn, dɛn de kil. Bɔt stil ɔlkayn fɛt-fɛt de na di siti ɛn we yu kɔnt 100,000 pipul dɛn, na lɛk 10 pan dɛn so dɛn de kil. Wetin go mek fɛt-fɛt nɔ de igen?

Di we aw pipul dɛn de biev go mek fɛt-fɛt nɔ de igen. Fɔ lɛ pipul dɛn we lɛk fɛt-fɛt chenj dɛn abit dɛn, lɛk fɔ prawd, fɔ want ɔltin fɔ dɛnsɛf, ɛn fɔ bisin bɔt dɛnsɛf nɔmɔ, dɛn nid fɔ de sho lɔv, rɛspɛkt, ɛn dɛn fɔ bisin bɔt ɔda pipul dɛn.

Wetin go mek pɔsin mek dɛn kayn chenj dɛn de? Tink bɔt wetin di Baybul de tich:

We yu lɛk Gɔd, yu go fred fɔ du ɛnitin we go mek i nɔ gladi. Dis na tin dɛn we go ɛp pipul dɛn fɔ chenj dɛn layf dɛn, nɔto jɔs fɔ mek mɔtalman gladi fɔ dɛn, bɔt dɛn kin rili chenj ɔl di we aw dɛn de biev. Dɛn tin ya kin rili bi?

Tink bɔt Alɛks * we bin spɛn 19 ia na wan prizin na Brazil bikɔs i bin du bɔku bad bad tin dɛn to pipul dɛn. Insay di ia 2000, i bi Jiova Witnɛs afta i dɔn stɔdi di Baybul wit dɛn. Yu tink se i dɔn rili lɛf in bad abit dɛn? Alɛks rili rigɛt ɔl di bad tin dɛn we i bin du. I tɔk se: “A dɔn kam fɔ lɛk Gɔd bikɔs i dɔn alaw mi fɔ rili fil se i dɔn fɔgiv mi. Di kayn we aw a lɛk Gɔd ɛn di we aw a rili gladi fɔ wetin i du fɔ mi dɔn ɛp mi fɔ lɛf mi bad abit dɛn.”

Siza we in bak de na Brazil bin de brok pipul dɛn os fɔ tif, ɛn i kin ivin yuz gɔn fɔ tif. Na da we de i bin de liv in layf fɔ lɛk 15 ia so. Wetin bin mek i chenj? We i bin de na prizin, Jiova Witnɛs dɛn bin mit am ɛn in bak bigin fɔ stɔdi di Baybul. Siza ɛksplen se: “Na di fɔstɛm dat mi layf rili gɛt minin. A lan fɔ lɛk Gɔd. A lan bak fɔ fred am di kayn we we go mek a fred fɔ du bad ɛn mek Jiova nɔ gladi. A nɔ bin want fɔ biev lɛk se a nɔ gladi fɔ wetin i dɔn du fɔ mi. Na da lɛk we a lɛk Jiova ɛn di fred we a de fred am mek a ebul fɔ chenj.”

Lan aw yu go ebul fɔ liv na wɔl usay fɛt-fɛt nɔ de

Wetin dɛn ɛkspiriɛns dɛn ya de sho wi? I de sho wi se di Baybul gɛt pawa fɔ rili chenj pipul dɛn layf bay we i de chenj di we aw dɛn de tink. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 4:​23) Alɛks we wi bin dɔn tɔk bɔt bin tɔk bak se: “Wetin a lan frɔm di Baybul tan lɛk we dɛn tɔn klin wata pan mi, smɔl smɔl i pul ɔl di bad we dɛn aw a bin de tink. Dɛn tin ya na tin dɛn we a nɔ bin ɛva tink se a go ebul fɔ lɛf.” So we wi kip di klin mɛsej we de na di Baybul insay wi at, i de pul ɔ was ɔl di bad tin dɛn we de de. Gɔd in Wɔd gɛt pawa fɔ klin pɔsin in layf. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​26) Di bɛnifit na dat pipul dɛn we bin wikɛd ɛn jɔs bisin bɔt dɛnsɛf nɔmɔ kin chenj dɛn bad abit dɛn, ɛn dɛn kin bi pipul dɛn we gud ɛn gɛt pis wit pipul dɛn. (Lɛta Fɔ Rom 12:​18) Dɛn gɛt kolat bay we dɛn fala di advays dɛn we de na di Baybul.—Ayzaya 48:​18.

I dɔn pas lɛk et milyɔn pipul dɛn we dɔn kam fɔ bi Jiova Witnɛs dɛn na 240 kɔntri dɛn bikɔs dɛn dɔn kam fɔ no wetin go mek fɛt-fɛt nɔ de igen. Bɔku pipul dɛn we gɛt difrɛn kɔlɔ, we jɛntri ɔ po, ɛn we mɛn difrɛn we dɛn, dɔn lan fɔ lɛk ɛn fred Gɔd, fɔ lɛk dɛnsɛf, ɛn fɔ liv wit pis ɔlsay na di wɔl lɛk famili. (Pita In Fɔs Lɛta 4:​8) Dis dɔn sho se i pɔsibul fɔ lɛ fɛt-fɛt nɔ de na di wɔl.

I NƆ GO TE IGEN, FƐT-FƐT NƆ GO DE NA DI WƆL

Di Baybul prɔmis se i nɔ go te igen Gɔd go mek fɛt-fɛt nɔ de na di wɔl igen. Gɔd dɔn disayd fɔ “kip dɛn [di wan dɛn we de fɛt-fɛt] te jɔjmɛnt de ɛn te di tɛm we Gɔd go dɔnawe wit ɔl di pipul dɛn we nɔ de gri fɔ du wetin i want.” (Pita In Sɛkɛn Lɛta 3:​5-7, NW) Da tɛm de, di wan dɛn we de mek pipul dɛn sɔfa nɔ go de igen. Bɔt aw wi shɔ se Gɔd go pul fɛt-fɛt kɔmɔt na di wɔl?

Di Baybul se Gɔd “nɔ lɛk udat lɛk fɔ du bad.” (Sam 11:​5) Di Wan we mek ɔltin lɛk pis ɛn i lɛk fɔ du tin tret. (Sam 33:​5; 37:​28) Na dat mek i nɔ go kɔntinyu fɔ alaw pipul dɛn we lɛk fɛt-fɛt sote go.

I nɔ go te igen, di wɔl go gɛt pis. (Sam 37:​11; 72:​14) Yu nɔ tink se i go fayn mek yu lan mɔ bɔt wetin yu go du fɔ mek yu fit fɔ de na wɔl we fɛt-fɛt nɔ go de?

^ par. 14 Dɛn dɔn chenj sɔm nem dɛn na dis atikul.