1. Wetin mek wi pas di animal dɛn?

JIOVA gi mɔtalman wan spɛshal tin. Da tin de na wi kɔnshɛns. Dis na wan tin we mek wi pas di animal dɛn. Aw wi no se Adam ɛn Iv bin gɛt kɔnshɛns? Na bikɔs dɛn bin ayd pan Gɔd afta we dɛn bin pwɛl in lɔ. Dɛn kɔnshɛns bin de mɔna dɛn.

2. Aw wi kɔnshɛns tan lɛk stiarin? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.)

² Wi kɔnshɛns na di sɛns we wi gɛt fɔ no wetin rayt ɛn wetin rɔŋ ɛn i de gayd wi na layf. Pɔsin we in kɔnshɛns nɔ tren gud gud wan tan lɛk ship we in stiarin nɔ de wok fayn. Fɔ travul na si wit ship we in stiarin nɔ de wok fayn rili bad. I kin izi fɔ lɛ di briz ɛn di kɔrɛnt na di si kɛr di ship go di rɔŋ say. Stiarin we de wok fayn de ɛp di kaptin fɔ kɔntrol di ship di rayt we. Semweso, wi kɔnshɛns tan lɛk stiarin we de gayd wi fɔ du di rayt tin. Bɔt fɔ mek wi  kɔnshɛns go gayd wi di rayt we, wi nid fɔ tren am gud gud wan.

3. Wetin kin apin if wi nɔ tren wi kɔnshɛns di rayt we?

³ If wi nɔ tren wi kɔnshɛns di rayt we, i nɔ go wɔn wi we wi de du di rɔŋ tin. (Fɔs Lɛta To Timoti 4:​1, 2) I go ivin mek wi “kɔl bad, gud.” (Ayzaya 5:​20) Jizɔs bin tɛl in disaypul dɛn se: “Tɛm de kam we ɛnibɔdi we kil una sɛf go tink se i de du wetin Gɔd want am fɔ du.” (Jɔn 16:​2) Na dat di wan dɛn we bin kil di disaypul we nem Stivin bin tink. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 6:​8, 12; 7:​54-60) Istri dɔn sho se bɔku rilijɔn dɛn dɔn du bad bad tin dɛn lɛk fɔ kil, ɛn dɛn kin tɔk se na fɔ Gɔd dɛn de du am. Bɔt rili, wetin dɛn du de agens Gɔd in lɔ. (Ɛksodɔs 20:​13) Dis de sho se dɛn kɔnshɛns nɔ bin gayd dɛn fɔ du di kɔrɛkt tin!

4. Aw wi go mek shɔ se wi kɔnshɛns de wok di rayt we?

⁴ Aw wi go mek shɔ se wi kɔnshɛns de wok di rayt we? Di lɔ ɛn di advays [prinsipul] dɛn na di Baybul “gud fɔ mek pipul lan di tru tin, fɔ mek dɛn no dɛn tin we dɛn de du we nɔ rayt, fɔ mek dɛn wan we nɔ de du rayt bigin du wetin rayt, ɛn fɔ tɛl dɛn aw fɔ liv di layf we Gɔd want dɛn fɔ liv.” (Sɛkɛn Lɛta To Timoti 3:​16) Wi fɔ stɔdi di Baybul ɔltɛm, tink gud wan bɔt wetin wi de rid, ɛn du di tin dɛn we wi dɔn lan. We wi du dis, wi go lan fɔ tink mɔ ɛn mɔ lɛk aw Jiova de tink. Dɔn wi go biliv se wi kɔnshɛns go gayd wi gud gud wan. Lɛ wi tɔk bɔt aw wi go alaw Jiova in lɔ ɛn advays dɛn fɔ tren wi kɔnshɛns.

5, 6. Aw Gɔd in lɔ dɛn de ɛp wi?

⁵ If wi want Gɔd in lɔ dɛn fɔ ɛp wi, wi nɔ fɔ jɔs rid dɛn ɔ no dɛn. Wi nid fɔ lɛk dɛn ɔ rɛspɛkt dɛn. Di Baybul tɛl wi se wi fɔ et “fɔ du bad,” ɛn lɛk fɔ “du gud.” (Emɔs 5:​15) Bɔt aw wi go du dat? Wi nid fɔ lan fɔ si tin dɛn lɛk aw Jiova de si dɛn. Fɔ ɛgzampul, imajin se yu nɔ de gɛt bɛtɛ slip, ɛn yu dɔktɔ tɛl yu fɔ it gud it, fɔ ɛksasayz mɔ ɛn mɔ, ɛn chenj sɔm ɔda tin dɛn na yu layf. Yu fala in advays ɛn i wok! Aw yu fil bɔt di tin dɛn we di dɔktɔ tɛl yu?

⁶ Semweso, di Wan we mek ɔltin dɔn gi wi lɔ dɛn fɔ protɛkt wi frɔm di bad tin dɛn we kin apin to wi we wi sin ɛn fɔ lɛ wi du mɔ na layf. Fɔ ɛgzampul, di Baybul tich wi se wi nɔ fɔ lay, wi nɔ fɔ kruk, wi nɔ fɔ tif, du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want, wi nɔ fɔ lɛk fɛt fɛt, ɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit juju biznɛs. (Rid Prɔvabs 6:​16-19; Rɛvɛleshɔn 21:​8) We wi si di gud tin we kin apin to wi we wi de obe Jiova, wi de lɛk in ɛn in lɔ dɛn mɔ ɛn mɔ.

7. Aw di ɛgzampul dɛn na di Baybul de ɛp wi?

⁷ Wi nɔ nid fɔ pwɛl Gɔd in lɔ dɛn ɛn sɔfa bifo wi lan fɔ du wetin rayt ɛn wetin rɔŋ. Wi kin lan frɔm di mistek we ɔda pipul dɛn bin dɔn mek. Dɛn ɛgzampul dɛn ya de na di Baybul. Prɔvabs 1:​5, (NW) tɔk se: “Pɔsin we gɛt sɛns de lisin ɛn lan mɔ.” Di tin dɛn we wi de lan de kɔmɔt frɔm Gɔd ɛn dɛn impɔtant pas ɔl ɔda tin dɛn we wi kin lan! Fɔ ɛgzampul, tink bɔt aw Devid  bin sɔfa afta we i bin pwɛl Jiova in lɔ ɛn du mami ɛn dadi biznɛs wit Batshiba. (Sɛkɛn Samiɛl 12:​7-14) We yu de rid da stori de, aks yusɛf dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: ‘Aw Devid fɔ dɔn avɔyd dɛn prɔblɛm dɛn ya? Wetin a go du if dis sem tin wan apin to mi? If sɔmbɔdi tɛmt mi fɔ du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want, a go tan lɛk Devid ɔ a go du wetin Josɛf bin du?’ (Jɛnɛsis 39:​11-15) If wi tek tɛm tink bɔt di bad tin dɛn we kin apin we wi sin, dat go mek wi et “fɔ du bad” mɔ ɛn mɔ.

8, 9. (a) Wetin wi kɔnshɛns de ɛp wi fɔ du? (b) Aw wi kɔnshɛns de wok wit di advays dɛn na di Baybul?

⁸ Wi nɔ want fɔ go nia di tin dɛn we Gɔd et. Bɔt wetin wi go du if no patikyula lɔ nɔ de na di Baybul we de tɔk bɔt di tin we wi want fɔ du? Aw wi go no wetin Gɔd want wi fɔ du? If wi bin dɔn alaw di Baybul fɔ tren wi kɔnshɛns, dat go mek wi disayd fɔ du di rayt tin.

⁹ Bikɔs Jiova lɛk wi, na dat mek i dɔn gi wi advays dɛn fɔ gayd wi kɔnshɛns. I tɛl wi se: “Na mi na PAPA GƆD [“Jiova,” NW] we na yu Gɔd, we de tich yu aw fɔ prɔfit, we de lid yu na di rod we yu fɔ waka na layf.” (Ayzaya 48:​17, 18) We wi tink gud gud wan bɔt di advays dɛn na di Baybul ɛn alaw dɛn fɔ tɔch wi at, dat go mek wi kɔrɛkt ɛn ajɔst wi kɔnshɛns. Dis kin ɛp wi fɔ disayd fɔ du di rayt tin.

10. Wetin na prinsipul? Aw Jizɔs bin yuz di prinsipul dɛn na di Baybul we i bin de tich?

¹⁰ Prinsipul na di tru tin dɛn we de na di Baybul we de gayd di we aw wi de tink ɛn we de ɛp wi fɔ disayd fɔ du di rayt tin. We wi no Jiova in prinsipul dɛn, dat go ɛp wi fɔ ɔndastand di we aw Jiova de tink ɛn wetin mek i gi wi sɔm patikyula lɔ dɛn. Jizɔs bin yuz di prinsipul dɛn na di Baybul fɔ tich in disaypul dɛn se di we aw dɛn de biev ɛn di tin dɛn we dɛn de du go mek gud ɔ bad tin apin to dɛn. Fɔ ɛgzampul, i bin tich se wamat de mek pɔsin put an pan fɛt fɛt, ɛn we pɔsin de tink bɔt mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want, dat kin mek i du am. (Matyu 5:​21, 22, 27, 28) We wi alaw Jiova in prinsipul dɛn fɔ gayd wi, dat go mek wi tren wi kɔnshɛns gud gud wan, ɛn wi go disayd fɔ du tin dɛn we go briŋ ɔnɔ to Gɔd.—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:​31.

11. Aw wan pɔsin in kɔnshɛns kin difrɛn frɔm ɔda pipul dɛn yon?

¹¹ Ivin we Kristian dɛn de yuz di advays dɛn na di Baybul fɔ tren dɛn kɔnshɛns, dɛn kin stil gɛt difrɛn we fɔ disayd bɔt sɔm tin dɛn. Wan ɛgzampul na if wi fɔ drink rɔm. Di Baybul nɔ tɛl wi se i bad fɔ drink rɔm, bɔt i wɔn wi se wi nɔ fɔ drink pasmak ɔ drink te wi chak. (Prɔvabs 20:​1; Fɔs Lɛta To Timoti 3:​8) Fɔ se dis min se if Kristian nɔ de drink pasmak, so i nɔ nid fɔ tink bɔt no ɔda tin we i de disayd fɔ drink? Nɔ. Ivin if in yon kɔnshɛns alaw am fɔ drink rɔm, i stil nid fɔ tink bɔt ɔda pipul dɛn kɔnshɛns.

12. Aw di wɔd dɛn we de na Lɛta Fɔ Rom 14:​21 go ɛp wi fɔ rɛspɛkt ɔda pipul dɛn kɔnshɛns?

¹² Pɔl bin sho wi se wi nid fɔ rɛspɛkt ɔda pipul dɛn kɔnshɛns we i bin rayt se: “Di rayt tin we una fɔ du, nain dis: Una nɔ fɔ it bif, ɔ drink wayn, ɔ du ɛni ɔda tin we go mek una kɔmpin Kristiɛn sin.” (Lɛta Fɔ Rom 14:​21) So pan ɔl we wi gɛt rayt fɔ drink rɔm, wi fɔ rɛdi fɔ sakrifays da rayt de if wi no se we wi drink rɔm i de afɛkt ɔda Kristian dɛn kɔnshɛns. Sɔntɛm wan brɔda bin de drink pasmak bifo i lan di trut bɔt naw i dɔn disayd nɔ fɔ drink rɔm atɔl. Wi nɔ want fɔ du ɛnitin we go mek i go bak to in ol abit. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​9, 10) If da brɔda de na trenja na yu os, yu go fos am fɔ mek i drink pan ɔl we i de se i nɔ want? Nɔ, wi nɔ go du dat!

13. Aw Timoti bin sho se i rɛspɛkt ɔda pipul dɛn kɔnshɛns so dat i go ɛp dɛn fɔ lisin to di gud nyuz?

¹³ We Timoti na bin yɔŋman, i bin gri fɔ mek dɛn sakɔmsayz am pan ɔl we na bin at at tin fɔ du. I bin no se fɔ sakɔmsayz na bin impɔtant tin to di Ju pipul dɛn we i de go prich to. Jɔs lɛk Pɔl, Timoti nɔ bin want fɔ ɔfɛnd ɛnibɔdi. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 16:​3; Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 9:​19-23)  Yusɛf go rɛdi fɔ sakrifays sɔm pan di tin dɛn we yu lɛk fɔ du fɔ ɛp ɔda pipul dɛn?

14, 15. (a) Aw wi kin bi machɔ Kristian? (b) Aw machɔ Kristian dɛn de trit ɔda pipul dɛn?

¹⁴ Wi ɔl fɔ “go bifo ɛn lan dɛn tin we bigman fɔ lan bɔt Krays.” (Di Ibru Pipul Dɛn 6:​1) Wi nɔ go bi machɔ Kristian jɔs bikɔs wi dɔn de na di trut fɔ lɔng tɛm. Wi rili nid fɔ wok tranga wan fɔ bi machɔ Kristian. Wi nid fɔ kɔntinyu fɔ lan mɔ ɛn ɔndastand mɔ tin dɛn. So wi nid fɔ rid di Baybul ɛvride. (Sam 1:​1-3) We yu de rid di Baybul ɛvride, yu go ɔndastand Jiova in lɔ ɛn prinsipul dɛn gud gud wan.

¹⁵ Wetin na di lɔ we impɔtant pas ɔl fɔ Kristian dɛn? Na di lɔ we tɔk bɔt lɔv. Jizɔs bin tɛl in disaypul dɛn se: “If una lɛk una kɔmpin, ɔlman go no se una na mi lanin bɔy dɛn.” (Jɔn 13:​35) Di Baybul kɔl lɔv “Gɔd, we de rul wi in lɔ” ɛn i se “if ɛnibɔdi lɛk in kɔmpin mɔtalman, da pɔsin de dɔn du ɔl wetin di lɔ dɛn se.” (Jems 2:​8; Lɛta Fɔ Rom 13:​10) Wi nɔ sɔprayz fɔ no se lɔv rili impɔtant bikɔs di Baybul se “Gɔd na di wan we nɔ de tap fɔ lɛk ɔltɛm.” (Jɔn In Fɔs Lɛta 4:​8) To Gɔd, lɔv pas di we aw wi de fil. I de sho se i lɛk pɔsin bay wetin i de du. Di apɔsul Jɔn bin rayt se: “Na di we dis we Gɔd sho wi se i lɛk wi: i sɛn in wangren Pikin kam na [di] wɔl, so dat in Pikin kin mek wi gɛt layf.” (Jɔn In Fɔs Lɛta 4:​9) We wi de sho se wi lɛk Jiova, Jizɔs, wi brɔda ɛn sista dɛn, ɛn ɔda pipul dɛn, dat de sho se wi na machɔ Kristian.—Matyu 22:​37-39.

16. Wetin mek wi de valyu prinsipul dɛn mɔ ɛn mɔ we wi bi machɔ Kristian?

 ¹⁶ We wi bi machɔ Kristian, wi de valyu di prinsipul dɛn we de na di Baybul mɔ ɛn mɔ. Di lɔ dɛn kin de fɔ patikyula tin dɛn, bɔt prinsipul dɛn de fɔ bɔku difrɛn tin dɛn. Fɔ ɛgzampul, smɔl pikin nɔ ɔndastand wetin mek i nɔ fayn fɔ mek padi wit bad pipul dɛn, so in mama ɛn papa nid fɔ mek lɔ dɛn fɔ protɛkt am. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 15:​33) Bɔt as di pikin de big, i de lan fɔ tink bɔt di prinsipul dɛn na di Baybul. Dɛn prinsipul dɛn ya go ɛp am fɔ pik gud padi dɛn. (Rid Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 13:​11; 14:​20.) Di mɔ we wi de tink bɔt di prinsipul dɛn na di Baybul, na di mɔ wi go abop pan wi kɔnshɛns. Wi go ɔndastand mɔ wetin Gɔd want wi fɔ du if ɛnitin mit wi.

17. Wetin mek wi se wi gɛt ɔl wetin wi nid fɔ ɛp wi fɔ disayd fɔ du di rayt tin?

¹⁷ Wi gɛt ɔl wetin wi nid fɔ ɛp wi fɔ disayd fɔ du di tin dɛn we go mek Jiova gladi. Insay di Baybul, wi gɛt lɔ ɛn prinsipul dɛn we de mek pɔsin “gɛt ɔl wetin i fɔ gɛt ɛn bi wetin i fɔ bi so dat i go ebul du ɔlkayn gud wok lɛkɛ aw i fɔ du am.” (Sɛkɛn Lɛta To Timoti 3:​16, 17) Di prinsipul dɛn na di Baybul de ɛp wi fɔ ɔndastand aw Jiova de tink. Bɔt wi nid fɔ tray tranga wan fɔ luk fɔ dɛn. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​17) Fɔ ɛp wi, wi gɛt di Buk we De Ɛp Jiova Witnɛs dɛn fɔ No bɔt Sɔntin, di Watchtower Library, di Wachtawa LAYBRI NA DI INTANƐT, ɛn di JW Laybri ap. We wi de yuz dɛn tin ya, wi go bɛnifit we wi de stɔdi wi wangren ɛn we wi de stɔdi wit wi famili.

18. Wetin kin apin we wi fala Jiova in lɔ ɛn prinsipul dɛn na wi layf?

¹⁸ Wi layf kin rili bɛtɛ we wi fala Jiova in lɔ ɛn prinsipul dɛn! Sam 119:​97-100 tɔk se: “A lɛk yu lɔ dɛn bad bad wan! Na de ɛn nɛt a de stɔdi dɛn. Dat dɔn mek a gɛt sɛns pas mi ɛnimi dɛn, dɛn de wit mi ɔltɛm. A dɔn sabi sɛf pas di wan dɛn we tich mi, bikɔs a de stɔdi dɛn. A ɔndastand bɔku tin pas mi big wan dɛn, bikɔs a de obe yu lɔ dɛn.” We wi de tek tɛm tink bɔt Gɔd in lɔ dɛn gud gud wan, wi go du tin wit sɛns ɛn wi go ɔndastand mɔ ɛn mɔ. We wi yuz Gɔd in lɔ ɛn prinsipul dɛn fɔ tren wi kɔnshɛns, wi go de “tray fɔ machɔ lɛk aw Krays machɔ.”—Lɛta fɔ Ɛfisɔs 4:​13, NW.