1, 2. Wetin mek wi go tɔk bɔt di ɛgzampul dɛn bɔt 4 kiŋ dɛn na Juda?

IF YU si sɔmbɔdi slipul ɛn fɔdɔm na rod, yu go mɔs tek tɛm we yu de waka na da sem rod de fɔ lɛ yusɛf nɔ fɔdɔm. Sɛmweso, we wi lan frɔm di mistek dɛn we ɔda pipul dɛn dɔn mek na dɛn layf, wi go ebul fɔ avɔyd dɛn sem mistek dɛn de. Fɔ ɛgzampul, wi kin lan frɔm pipul dɛn we di Baybul tɔk bɔt we bin mek mistek dɛn.

² Di 4 kiŋ dɛn we bin rul na Juda we wi bin rid bɔt insay di atikul bifo dis wan, bin sav Jiova wi ɔl dɛn at. Bɔt pan ɔl dat, dɛn bin stil mek siriɔs mistek dɛn. Dɛn bin rayt dɛn ɛgzampul dɛn na di Baybul fɔ lɛ wi tink gud wan bɔt dɛn ɛn lan gud lɛsin frɔm dɛn. Us lɛsin wi go lan frɔm wetin apin to dɛn, ɛn aw wi go avɔyd di sem mistek dɛn we dɛn bin mek?—Rid Lɛta Fɔ Rom 15:​4.

3-5. (a) Us mistek Esa bin mek pan ɔl we i bin de sav Jiova wi ɔl in at? (b) Wetin mek Esa bin abop pan mɔtalman we i bin de fɛt wit Basha?

³ Fɔs mek wi tɔk bɔt Esa. I bin abop pan Jiova di tɛm we wan milyɔn Itiopia sojaman dɛn bin kam fɔ atak Juda. Bɔt, i nɔ bin abop pan Jiova di tɛm we i bin de fɛt Basha we na Izrɛl dɛn kiŋ. Esa bin want fɔ stɔp Basha fɔ mek i nɔ bil Rama, we na bin wan impɔtant siti insay Izrɛl nia di bɔda na Juda. (Sɛkɛn Kronikul 16:​1-3) Esa bin disayd se i go fayn fɔ brayb di kiŋ na Siria fɔ ɛp am. We di Sirian dɛn bin atak di siti dɛn na Izrɛl, wantɛm wantɛm Basha stɔp fɔ “bil Rama” ɛn lɛf di wok we i bin de du de. (Sɛkɛn Kronikul 16:​5) Fɔs, Esa go mɔs dɔn tink se na di rayt tin i disayd fɔ du.

⁴ Bɔt aw Jiova bin fil? Jiova nɔ bin gladi we Esa nɔ bin abop pan am, ɛn i bin sɛn in prɔfɛt Anani fɔ kɔrɛkt Esa. (Rid Sɛkɛn Kronikul 16:​7-9.) Anani bin tɛl am se: “As frɔm tide, na so so wa yu go de fɛt.” Esa bin tek ova Rama, bɔt i ɛn in pipul dɛn bin fɛt bɔku wɔ dɛn te i day.

⁵ Insay di atikul we de bifo dis wan, wi lan se Jiova bin gladi wit Esa pan ɔl we i nɔ bin pafɛkt. Gɔd bin si se Esa bin sav am wit ɔl in at. (Fɔs Kiŋ 15:​14) Bikɔs Esa bin disayd fɔ du di rɔng tin, dat bin mek i nɔ ebul fɔ avɔyd di prɔblɛm dɛn we bin de mit am. Wetin mek Esa bin abop pan insɛf ɛn mɔtalman ɛn nɔ abop pan Jiova? Sɔntɛm Esa bin tink se i kin yuz in sɛns fɔ fɛt ɛn win di wɔ. Ɔ sɔntɛm i go dɔn lisin to di bad advays we ɔda pipul dɛn bin gi am.

6. Wetin wi lan frɔm di mistek we Esa bin mek? Gi wan ɛgzampul.

⁶ Wetin wi go lan frɔm di mistek we Esa bin du? Wi fɔ abop pan Jiova pan ɛni tin we wi de du na layf, wi nɔ fɔ abop pan di we aw wi de tink. Ilɛksɛf wi prɔblɛm big ɔ smɔl, wi nid fɔ aks Jiova fɔ ɛp wi. I fayn fɔ lɛ wi tink bɔt dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: Sɔntɛnde wi kin abop pan wisɛf ɛn tray fɔ sɔlv wi prɔblɛm dɛn di we aw wi tink se go fayn? Ɔ wi kin tink ɔltɛm fɔs bɔt wetin di Baybul se ɛn tray fɔ yuz wetin wi dɔn lan fɔ sɔlv wi prɔblɛm? Fɔ ɛgzampul, lɛ wi se yu famili mek i nɔ izi fɔ yu fɔ go mitin ɔ asɛmbli. Yu tink se yu go aks Jiova fɔ ɛp yu fɔ no wetin fɔ du? Ɔ sɔntɛm i dɔn te we yu nɔ gɛt wok, dɔn wande yu kam si pɔsin we want fɔ gi yu wok. Yu go tɛl di pɔsin bɔt di mitin dɛn we yu fɔ atɛnd ɛni wik ilɛksɛf dat go mek yu nɔ gɛt di  wok? Ilɛk uskayn prɔblɛm wi gɛt, wi fɔ mɛmba di advays na di Sam buk we se: “Lɛf ɔltin na Jiova in an, abop pan am, ɛn i go ɛp yu.”—Sam 37:​5, NW.

7, 8. Us mistek Jɛoshafat bin mek? Wetin bin apin? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.)

⁷ Mek wi tɔk naw bɔt Esa in pikin we nem Jɛoshafat in ɛgzampul. I bin gɛt bɔku fayn kwaliti dɛn we bin mek Jiova gladi fɔ am. Ɛn we i bin abop pan Jiova, i bin du bɔku gud tin dɛn. Bɔt i bin disayd fɔ du tin dɛn we nɔ rayt. Fɔ ɛgzampul, i bin arenj fɔ mek in bɔy pikin mared to wan wikɛd Kiŋ we nem Eab in gyal pikin. Leta, Jɛoshafat bin jɔyn Eab fɔ fɛt di Sirian dɛn, pan ɔl we di prɔfɛt Maykaya bin wɔn am nɔ fɔ go. Pan di wɔ, di Sirian dɛn bin atak Jɛoshafat ɛn tray fɔ kil am. (Sɛkɛn Kronikul 18:​1-32) We i bin kɔmɔt fɛt di wɔ ɛn kam bak na Jerusɛlɛm, di prɔfɛt Jeu bin aks am se: “Yu tink se yu fɔ ɛp wikɛd pipul ɛn lɛk dɛn wan dɛn we et” Jiova?—Rid Sɛkɛn Kronikul 19:​1-3.

⁸ Yu tink se Jɛoshafat bin lan frɔm wetin bin apin to am ɛn frɔm di wɔnin we di prɔfɛt bin gi am? I sɔri fɔ no se, i nɔ bin du dat. Pan ɔl we i bin stil lɛk Jiova ɛn i bin want fɔ du di tin dɛn we go mek i gladi, Jɛoshafat bin mek padi bak wit wan man we nɔ bin de wɔship Jiova. Dis man na bin Eab in bɔy pikin we na Kiŋ Aazaya. Jɛoshafat ɛn Aazaya bin bil ship dɛn togɛda. Bɔt di ship dɛn ɔl bin sink na  wata bifo dɛn ivin yuz dɛn.—Sɛkɛn Kronikul 20:​35-37.

9. Wetin go apin if wi disayd fɔ mek padi wit pɔsin we nɔ de wɔship Jiova?

⁹ Us lɛsin wi lan frɔm wetin apin to Jɛoshafat? Jɛoshafat bin du wetin rayt ɛn i bin “fɛn PAPA GƆD [“Jiova,” NW] wit ɔl in at.” (Sɛkɛn Kronikul 22:​9) Bɔt i bin disayd fɔ spɛn tɛm wit pipul dɛn we nɔ lɛk Jiova, ɛn dis bin mek i gɛt siriɔs prɔblɛm dɛn na layf. Infakt, i bin lɛf smɔl fɔ mek dɛn kil am. Mɛmba se di Baybul buk we nem Prɔvabs tɔk se: “Di wan we de waka wit pɔsin we gɛt sɛns go gɛt sɛns, bɔt di wan we de waka wit fulman bad tin go apin to am.” (Prɔvabs 13:​20, NW) Wi want fɔ tɛl ɔda pipul dɛn bɔt Jiova. Bɔt, i go bad if wi mek tayt padi biznɛs wit pipul dɛn we nɔ de wɔship am.

10. (a) Wetin wi lan frɔm Jɛoshafat if wi want fɔ mared? (b) Wetin wi fɔ mɛmba?

¹⁰ Fɔ ɛgzampul, if wi want fɔ mared, wetin wi lan frɔm Jɛoshafat? Sɔntɛm wi go bigin lɛk pɔsin we nɔ lɛk Jiova. Sɔntɛm wi go tink se wi nɔ go si pɔsin fɔ mared insay Gɔd in ɔganayzeshɔn. Ɔ sɔm pan wi fambul dɛn go de tɛl wi se wi nid fɔ mared bifo wi ol. Na tru se Jiova mek wi fɔ lɛk pɔsin ɛn fɔ mek ɔda pɔsin lɛk wi. Bɔt wetin wi fɔ du if wi nɔ fɛn di rayt pɔsin fɔ mared? Wan tin we go ɛp wi na we wi tink gud wan bɔt wetin bin apin to Jɛoshafat. I bin de aks Jiova fɔ gayd am ɔltɛm. (Sɛkɛn Kronikul 18:​4-6) Bɔt we Jɛoshafat bin mek padi wit Eab we nɔ bin lɛk Jiova, i nɔ bin gri fɔ lisin to Jiova in wɔnin. Jɛoshafat bin fɔ dɔn mɛmba se Jiova “in yay de de ɔlsay na di wanol wɔl, fɔ sho in pawa fɔsɛka di wan dɛn we dɛn at klin fɔ am.” (Sɛkɛn Kronikul 16:​9) Wisɛf fɔ mɛmba se Jiova want fɔ ɛp wi. I no wetin de apin to wi ɛn i lɛk wi. Yu biliv se Gɔd go ɛp yu fɔ gɛt sɔmbɔdi we yu go lɛk ɛn want fɔ mared? Yu fɔ biliv se as tɛm de go, i go du dat!

11, 12. (a) Wetin Ɛzikaya bin du we sho wetin de na in at? (b) Wetin mek Jiova fɔgiv Ɛzikaya?

¹¹ Us lɛsin wi lan frɔm Ɛzikaya? Jiova bin ɛp Ɛzikaya fɔ si wetin bin rili de na in at. (Rid Sɛkɛn Kronikul 32:​31.) We Ɛzikaya bin sik bad bad wan, Gɔd bin tɛl am se i go wɛl ɛn i bin sho am sayn fɔ mek i biliv. Jiova bin mek di shado na di stɛp go biɛn tɛn stɛp. Leta, i bin tan lɛk se di prins dɛn na Babilɔn bin want fɔ no mɔ bɔt di sayn, so dɛn bin sɛn sɔm man dɛn to Ɛzikaya fɔ aks am bɔt dat. (Sɛkɛn Kiŋ 20:​8-13; Sɛkɛn Kronikul 32:​24)  Jiova nɔ bin tɛl Ɛzikaya aw fɔ trit dɛn. Di Baybul se Jiova “lɛf am to insɛf” fɔ si wetin i go du. Ɛzikaya bin sho di man dɛn we kɔmɔt na Babilɔn ɔl di jɛntri we i gɛt. Dis tin we Ɛzikaya bin du sho wetin de na in at. Aw i bin sho dat?

¹² I sɔri fɔ no se Ɛzikaya bin bigin mek prawd. Fɔseka dis, i ‘nɔ ritɔn di fevɔ to Gɔd akɔdin to di gud we i du am.’ Di Baybul nɔ tɛl wi wetin mek Ɛzikaya bin chenj dis kayn we. Sɔntɛm i bin du dis bikɔs i win di Asirian dɛn pan di fɛt ɔ na bikɔs Jiova bin dɔn mɛn am. Ɔ sɔntɛm na bikɔs i bin jɛntri ɔ na we bɔku pipul dɛn bin sabi am. Pan ɔl we Ɛzikaya bin sav Jiova wit ɔl in at, leta i bin mek prawd ɛn Jiova nɔ bin gladi wit am. Bɔt leta, “Ɛzikaya ɔmbul insɛf,” ɛn Gɔd fɔgiv am.—Sɛkɛn Kronikul 32:​25-27; Sam 138:​6.

13, 14. (a) Wetin wi go du we go sho wetin de na wi at? (b) Wetin wi fɔ du we ɔda pipul dɛn prez wi?

¹³ Wetin wi lan frɔm Ɛzikaya ɛn di mistek we i bin mek? Mɛmba se Ɛzikaya bin kwik fɔ mek prawd afta we Jiova bin ɛp am fɔ win di wɔ agens di Asirian dɛn ɛn mɛn am we i bin sik. So we gud tin de apin to wi ɔ we ɔda pipul dɛn prez wi, wetin wi go du? Wetin wi go du de sho wetin de na wi at. Fɔ ɛgzampul, wan brɔda go dɔn rili wok tranga wan fɔ pripia in tɔk ɛn gi am bifo bɔku bɔku pipul dɛn. Bɔku pipul dɛn prez am fɔ wetin i dɔn du. Wetin i go du we dɛn prez am?

¹⁴ Wi fɔ mɛmba wetin Jizɔs se ɔltɛm: “Wɛn una dɔn du ɔl wetin una masta tɛl una fɔ du, una fɔ se, ‘Wi nɔto bɛtɛ wokman; wi jɛs du wetin wi bin gɛt fɔ du nɔmɔ.’” (Lyuk 17:​10) Mɛmba se we Ɛzikaya bin mek prawd, i nɔ bin sho se i gladi fɔ di we aw Jiova bin dɔn ɛp am. Wetin go ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ put wisɛf dɔn we ɔda pipul dɛn prez wi we wi gi tɔk? Wi kin tink gud wan bɔt di tin dɛn we Jiova dɔn du fɔ wi. Ɛn wi fɔ tɔk bɔt am ɛn tɔk bɔt aw i dɔn ɛp wi. Bikɔs, na in dɔn gi wi di Baybul ɛn in oli spirit we mek wi ebul gi di tɔk.

15, 16. Wetin Josaya bin du we mek i day?

¹⁵ Wetin wi go lan frɔm Josaya? Pan ɔl we Josaya na bin gud kiŋ, i bin mek mistek we mek i day. (Rid Sɛkɛn Kronikul 35:​20-22.) Wetin bin apin? Josaya bin go fɛt wan kiŋ na Ijipt we nem Neko, pan ɔl we i nɔ bin gɛt ɛni rizin fɔ du dat. Infakt, Neko insɛf bin tɛl Josaya se i nɔ want fɔ fɛt wɔ wit am. Di Baybul se di wɔd dɛn we Neko tɔk bin “kɔmɔt na Gɔd in mɔt.” Bɔt Josaya bin go fɛt na di wɔ ɛn dɛn bin  kil am. So wetin mek i bin go fɛt Neko? Di Baybul nɔ tɛl wi.

¹⁶ Josaya fɔ dɔn tray fɔ no if wetin Neko bin tɔk na tru tin frɔm Jiova. Aw i fɔ dɔn du dat? I fɔ dɔn aks Jɛrimaya we na bin wan pan Jiova in prɔfɛt dɛn. (Sɛkɛn Kronikul 35:​23, 25) Dɔn, Josaya bin fɔ dɔn tray fɔ no if na in Neko de kam fɛt ɔ nɔto in. Neko bin de go na Kakimish fɔ go fɛt wan ɔda neshɔn, nɔto Jerusɛlɛm i bin de go fɛt. Ɛn Neko nɔ bin tray fɔ fityay Jiova ɔ in pipul dɛn. Josaya nɔ bin tink gud wan bɔt dɛn tin ya bifo i disayd fɔ go fɛt. Us lɛsin wi lan frɔm dis? We wi gɛt prɔblɛm ɛn wi want fɔ disayd sɔntin, wi fɔ tink bɔt wetin Jiova want wi fɔ du fɔs.

17. We wi gɛt prɔblɛm, wetin go ɛp wi lɛ wi nɔ mek mistek we tan lɛk di wan we Josaya mek?

¹⁷ We wi want fɔ disayd fɔ du sɔntin, wi fɔ tink fɔs bɔt us advays de na di Baybul we go ɛp wi ɛn aw wi go du wetin di Baybul se. Sɔntɛn dɛn de, i go fayn fɔ mek wi stɔdi wi buk ɛn magazin dɛn gud gud wan ɔ wi kin ivin aks wan pan di ɛlda dɛn fɔ advays. I go ɛp wi fɔ tink bɔt ɔda advays dɛn we de insay di Baybul. Imajin se wan sista mared to sɔmbɔdi we nɔto Witnɛs. Wande di sista disayd fɔ go prich. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 4:​20) Bɔt da sem de de, i man nɔ want am fɔ go prich. Di man bin tɛl am se dɛn biɛn tɛm ya dɛn nɔ de spɛn tɛm togɛda, so i want fɔ kɛr am go sɔnsay fɔ mek dɛn spɛn tɛm togɛda. So di sista tink bɔt sɔm vas dɛn na di Baybul we go ɛp am fɔ disayd di rayt tin. I no se wi fɔ obe Gɔd ɛn Jizɔs bin tɛl wi fɔ mek disaypul dɛn. (Matyu 28:​19, 20; Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 5:​29) Bɔt di sista bin mɛmba bak se mareduman dɛn fɔ put dɛnsɛf ɔnda dɛn man ɛn Gɔd in pipul dɛn nɔ fɔ pin pan sɔntin. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:​22-24; Lɛta Fɔ Filipay 4:​5) Fɔ se in man bin de tray fɔ stɔp am fɔ lɛ i nɔ go prich, ɔ i bin jɔs want fɔ spɛn tɛm wit am da de de? As Jiova in savant dɛn, wi want fɔ de disayd fɔ du tin we de sho se wi nɔ de pin ɛn we go mek Jiova in at gladi.

18. Wetin yu go lan we yu tink gud gud wan bɔt dɛn 4 kiŋ ya dɛn ɛgzampul?

¹⁸ Sɔntɛn dɛn de, wisɛf kin mek ɛni wan pan dɛn mistek dɛn ya we dɛn 4 kiŋ dɛn na Juda bin mek. Wi kin (1) abop pan wi yon sɛns, (2) pik bad padi dɛn, (3) bigin mek prawd, ɔ (4) wi nɔ tink fɔs bɔt wetin Gɔd want bifo wi disayd fɔ du sɔntin. Pan ɔl dis, no rizin nɔ de we fɔ mek wi tink se wi nɔ go ɛva ebul du wetin Jiova want. I de si di gud we de insay wi, jɔs lɛk aw i bin si di gud pan dɛn 4 kiŋ dɛn ya. Jiova de si bak aw wi lɛk am ɛn aw wi de tray tranga wan fɔ du di tin dɛn we i want wit ɔl wi at. So i dɔn gi wi dɛn ɛgzampul dɛn ya fɔ ɛp wi fɔ avɔyd siriɔs mistek dɛn. Lɛ wi tɛl Jiova tɛnki fɔ we i dɔn gi wi dɛn ɛgzampul dɛn ya, ɛn mek wi tink gud gud wan bɔt dɛn!