1, 2. (a) Aw layf fɔ dɔn tan lɛk if di Baybul nɔ bin de? (b) Wetin de ɛp wi fɔ bɛnifit frɔm Gɔd in Wɔd?

AW YU tink se yu layf fɔ dɔn tan lɛk if yu nɔ bin gɛt di Baybul? Yu nɔ fɔ dɔn gɛt fayn advays dɛn we go gayd yu ɛvride. Yu nɔ fɔ dɔn no di tru tin bɔt Gɔd, layf, ɔ tumara bambay. Ɛn yu nɔ fɔ dɔn no ɛnitin bɔt wetin Jiova bin du fɔ mɔtalman trade trade.

² Wi gladi bikɔs dis kayn tin nɔ apin to wi. Jiova dɔn gi wi in Wɔd, di Baybul. I prɔmis se di mɛsej we de insay di Baybul go de sote go. Di apɔsul Pita bin kot Ayzaya 40:​8. Pan ɔl we da vas de tɔk mɔ bɔt di Baybul, i de tɔk bak bɔt di mɛsej we de insay di Baybul. (Rid Pita In Fɔs Lɛta 1:​24, 25.) Wi kin bɛnifit mɔ frɔm di Baybul we wi rid am insay wi yon langwej. Dɛn wan dɛn we lɛk Gɔd in Wɔd no dis ɔltɛm. Fɔ lɔng tɛm naw, pipul dɛn dɔn wok tranga wan fɔ translet di Baybul ɛn fɔ mek pipul dɛn gɛt di Baybul pan ɔl we i nɔ izi ɛn dɛn de tray fɔ stɔp dɛn. Jiova want  mek “ɔlman sev ɛn mek dɛn no wetin tru.”—Fɔs Lɛta To Timoti 2:​3, 4.

3. Wetin wi go tɔk bɔt insay dis atikul? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.)

³ Insay dis atikul, wi go tɔk bɔt aw Gɔd in Wɔd dɔn de te naw pan ɔl we (1) langwej de chenj, (2) bɔku prɔblɛm dɛn pan pɔlitiks we de chenj di kɔmɔn langwej we pipul dɛn de tɔk, ɛn (3) pipul dɛn de tray fɔ stɔp di wan dɛn we de translet di Baybul. Aw wetin wi go tɔk bɔt go ɛp wi? Dis go ɛp wi fɔ gladi mɔ ɛn mɔ fɔ di Baybul ɛn fɔ di Wan we rayt am.—Mayka 4:​2; Lɛta Fɔ Rom 15:​4.

4. (a) As tɛm de go, wetin kin apin to langwej? (b) Aw wi no se Gɔd nɔ lɛk wan patikyula langwej? Aw dis mek yu fil?

⁴ As tɛm de go langwej de chenj. Wɔd dɛn ɛn di we aw wi de tɔk sɔntin go gɛt difrɛn minin frɔm aw pipul dɛn bin sabi am trade. Sɔntɛm yu go tink bɔt wan ɛgzampul insay di langwej we yu de tɔk. Na dat apin to di langwej dɛn we dɛn bin de tɔk trade trade. Di Ibru ɛn Grik langwej we pipul dɛn de tɔk tide difrɛn frɔm di Ibru ɛn Grik langwej we dɛn bin de tɔk insay di tɛm we dɛn bin de rayt di Baybul. Sɔm pipul dɛn tink se if dɛn lan Ibru ɛn Grik we pipul dɛn bin de tɔk trade trade, dɛn go ebul ɔndastand di Baybul gud gud wan. Bɔt dis we aw dɛn de tink nɔ go ɛp dɛn lɛk aw dɛn tink se i go bi. * (Luk di futnot.) Wi rili gladi we dɛn dɔn translet di Baybul ɔ sɔm pat pan di Baybul insay lɛk 3,200 langwej dɛn so. Jiova want pipul dɛn we ‘kɔmɔt na ɔl dɛn trayb, ɔl dɛn neshɔn ɛn we de tɔk difrɛn langwej dɛn’ fɔ bɛnifit frɔm in Wɔd. (Rid Rɛvɛleshɔn 14:​6) Fɔ tru, dis dɔn mek wi kam nia di Gɔd we lɛk ɔlman ɛn we nɔ tek wan pɔsin bɛtɛ pas in kɔmpin.—Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 10:​34.

5. Wetin mek di King James Version impɔtant?

⁵ Bikɔs langwej de chenj, i de afɛkt di we aw dɛn de translet di Baybul bak. We dɛn translet sɔntin fɔs, i kin izi ɛn klia fɔ rid. Bɔt as tɛm de go, i nɔ kin tu izi ɔ klia igen fɔ rid. Wan ɛgzampul bɔt dis na di King James Version, we dɛn rayt insay di ia 1611. Na wan pan di Inglish Baybul dɛn we pipul dɛn sabi ɔlsay na di wɔl. Di wɔd dɛn we dɛn yuz na di King James Version de ivin afɛkt di Inglish langwej. Bɔt dis Baybul nɔ yuz Jiova in nem na bɔku say dɛn. Insay bɔku say dɛn na di fɔstɛm pepa dɛn we dɛn rayt di Ibru Skripchɔ usay dɛn yuz Gɔd in nem, di King James Version rayt am as “LƆD” insay kapital lɛta. Leta, dɛn yuz di wɔd “LƆD” we dɛn rayt insay kapital lɛta na sɔm vas dɛn insay  di Kristian Grik Skripchɔ. Dis sho klia wan se di King James Version no se Gɔd in nem fɔ de insay di pat na di Baybul we bɔku pipul dɛn kin kɔl di Nyu Tɛstamɛnt.

6. Wetin mek wi gladi fɔ gɛt di New World Translation?

⁶ We dɛn bin jɔs rayt di King James Version, na di Inglish we dɛn bin de tɔk da tɛm de dɛn bin yuz. Bɔt as tɛm de go, sɔm wɔd dɛn we dɛn bin yuz bigin ol, ɛn tide i nɔ izi fɔ ɔndastand dɛn wɔd dɛn de. Dis sem tin bin apin to di fɔstɛm Baybul dɛn we dɛn translet insay ɔda langwej dɛn. So wi rili gladi fɔ gɛt di New World Translation of the Holy Scriptures, insay di langwej we wi de tɔk tide. Dɛn dɔn translet dis Baybul ɔ sɔm pat pan am insay lɛk 150 langwej dɛn. Dis min se bɔku pipul dɛn ɔlsay na di wɔl kin rid dis transleshɔn insay dɛn yon langwej. Bikɔs dis transleshɔn yuz langwej we wi de tɔk tide ɛn simpul wɔd dɛn, dat dɔn mek am izi fɔ lɛ Gɔd in mɛsej tɔch wi at. (Sam 119:​97) Bɔt di tin we mek di New World Translation rili spɛshal na dat i yuz Gɔd in nem na di rayt say lɛk aw i de insay di fɔstɛm pepa dɛn we dɛn yuz fɔ rayt di Baybul.

7, 8. (a) Wetin mek bɔku Ju dɛn we bin de lɛk 300 ia so bifo dɛn bɔn Jizɔs nɔ bin ebul fɔ ɔndastand di Ibru Skripchɔ dɛn? (b) Wetin na di Grik Sɛptwajɛnt?

⁷ Di we aw pɔlitiks de na di wɔl kin mek sɔntɛnde pipul dɛn chenj di langwej we dɛn de tɔk. Bɔt Jiova dɔn mek shɔ se di Baybul de na di langwej we pipul dɛn de ɔndastand. Fɔ ɛgzampul, na Ju dɛn ɔ Izrɛlayt dɛn rayt di fɔs 39 buk dɛn na di Baybul. Na dɛn na di fɔs wan dɛn we “Gɔd sɛn in mɛsej” to. (Lɛta Fɔ Rom 3:​1, 2) Na insay Ibru ɔ Arameik dɛn bin fɔs rayt dɛn buk dɛn de. Bɔt lɛk 300 ia so bifo dɛn bɔn Jizɔs, bɔku Ju dɛn nɔ bin de ɔndastand Ibru igen. Wetin mek? Na bikɔs we Alɛgzanda di Gret win bɔku say dɛn na di wɔl, na di Grik gɔvmɛnt bin de rul ɔlsay. Dat mek Grik bi di kɔmɔn langwej na di eria dɛn we Gris de rul, ɛn bɔku pipul dɛn nɔ bin de tɔk dɛn langwej, bifo dat na Grik dɛn bin de tɔk. (Daniɛl 8:​5-7, 20, 21) Na dat bin apin to bɔku Ju dɛn, so i nɔ bin izi fɔ mek dɛn ɔndastand di Baybul we bin de insay Ibru. Aw dis prɔblɛm go sɔlv?

⁸ Lɛk 250 ia so bifo dɛn bɔn Jizɔs, dɛn bin dɔn translet di fɔs fayv buk dɛn na di Baybul insay Grik. Leta, dɛn translet di ɔda buk dɛn na di Ibru Skripchɔ. Dɛn bin de kɔl dis transleshɔn di Grik Sɛptwajɛnt. Na di fɔs transleshɔn we dɛn du fɔ di Ibru Skripchɔ we pipul dɛn no.

9. (a) Aw di Sɛptwajɛnt ɛn ɔda transleshɔn dɛn dɔn ɛp pipul dɛn we de rid Gɔd in Wɔd? (b) Us pat pan di Ibru Skripchɔ we yu lɛk pas ɔl?

⁹ Na di Sɛptwajɛnt mek Ju pipul dɛn we de tɔk Grik ebul fɔ rid di Ibru Skripchɔ insay Grik. Imajin aw dɛn bin gladi pasmak fɔ ebul fɔ yɛri ɛn rid Gɔd in Wɔd insay dɛn yon langwej! As tɛm de go, dɛn translet sɔm pat dɛn na di Baybul to ɔda kɔmɔn langwej dɛn lɛk Siriak, Gotik, ɛn Latin. As mɔ pipul dɛn de ebul rid Gɔd in Wɔd  ɛn ɔndastand am, dɛnsɛf bigin fɔ lɛk am. Ɛn dɛnsɛf kam fɔ gɛt vas dɛn we dɛn lɛk jɔs lɛk wi tide. (Rid Sam 119:​162-165.) Wi dɔn si klia wan se Gɔd in Wɔd kɔntinyu fɔ de pan ɔl we bɔku prɔblɛm dɛn de pan pɔlitiks ɛn di kɔmɔn langwej we pipul dɛn kin tɔk de chenj.

10. Insay di tɛm we Jɔn Wiklif bin de, wetin mek bɔku pipul dɛn nɔ bin ebul rid di Baybul?

¹⁰ Trade trade, bɔku pawaful lida dɛn bin tray fɔ stɔp pipul dɛn we de rid di Baybul. Bɔt di wan dɛn we de fred Gɔd nɔ bin stɔp fɔ wok tranga wan fɔ mek di Baybul go de fɔ ɔlman. Wan pan dɛn man dɛn ya na Jɔn Wiklif we bin de na Ingland arawnd di ia 1400. I bin biliv se ɔlman fɔ ebul fɔ rid di Baybul. Insay in tɛm, bɔku pipul dɛn na Ingland nɔ bin dɔn yɛri di mɛsej we bin de insay di Baybul insay dɛn yon langwej. Di Baybul bin dia pasmak, ɛn dɛn bin de kɔpi di Baybul wit dɛn an. So na dat bin mek bɔku pipul dɛn nɔ bin gɛt di Baybul. Dɔn bɔku pipul dɛn we bin de da tɛm de nɔ bin ivin sabi rid. Di wan dɛn we de go na chɔch kin yɛri we dɛn de rid di Baybul lawd wan insay Latin, bɔt na bin ol langwej ɛn di kɔmɔn pipul dɛn nɔ bin de ɔndastand am. Aw Jiova bin mek shɔ se pipul dɛn go rid di Baybul insay dɛn yon langwej?—Prɔvabs 2:​1-5.

11. Aw di Wiklif Baybul bin bɛnifit pipul dɛn?

¹¹ Insay di ia 1382, Jɔn Wiklif ɛn ɔda pipul dɛn bin translet di Baybul insay Inglish. Na wan grup we dɛn kɔl Lɔlɔds bin de yuz di Wiklif Baybul mɔ. Dɛn pipul dɛn ya bin lɛk di Baybul. Dɛn bin de waka frɔm vilej to vilej ɔlsay na Ingland. Di Lɔlɔds dɛn bin de rid di Baybul to pipul dɛn ɛn dɛn bin de gi dɛn sɔm pat pan di Baybul we dɛn bin dɔn kɔpi wit dɛn an. Dis wok we dɛn bin de du mek bɔku pipul dɛn no bɔt di Baybul bak.

12. Aw di bigman dɛn na chɔch bin fil bɔt Wiklif ɛn di wok we i du?

¹² Di bigman dɛn na chɔch bin et  Wiklif, in Baybul, ɛn di wan dɛn we bin de biɛn am. Dɛn bin de du bad tin dɛn to di Lɔlɔds dɛn ɛn pwɛl ɔl di Wiklif Baybul dɛn we dɛn bin de fɛn. Pan ɔl we Wiklif bin dɔn day, di bigman dɛn na chɔch bin tɔk se Wiklif na ɛnimi na di chɔch. Dɛn dig in grev, pul in bon dɛn, bɔn dɛn na faya, ɛn trowe di ashis na wan riva we dɛn kɔl Swift. Bɔt bɔku pipul dɛn bin want fɔ rid ɛn ɔndastand Gɔd in Wɔd, ɛn so di chɔch nɔ go ebul fɔ stɔp dis. Afta dis, pipul dɛn insay Yurop ɛn ɔda say dɛn na di wɔl dɔn bigin fɔ translet ɛn print di Baybul insay langwej dɛn we bɔku pipul dɛn go ɔndastand.

13. Wetin wi biliv tranga wan? Aw dis de mek wi gɛt mɔ fet?

¹³ Na Gɔd tɛl pipul dɛn fɔ rayt wetin de insay di Baybul. Bɔt dis nɔ min se na Gɔd tɛl pipul dɛn fɔ rayt wetin de insay di Sɛptwajɛnt, di Baybul we Wiklif rayt, di King James Version, ɔ ɛni ɔda Baybul vashɔn dɛn. Bɔt we wi tek tɛm luk aw dɛn translet ɛn mek dɛn Baybul ya, i sho klia wan se wetin Jiova bin prɔmis fɔ se in Wɔd go de sote go, de apin. Dis de mek wi gɛt fet mɔ ɛn mɔ fɔ se ɔl di tin dɛn we Jiova dɔn prɔmis go kam tru.—Jɔshwa 23:​14.

14. Aw di tin dɛn we wi de lan na di Baybul de mek wi lɛk Gɔd mɔ ɛn mɔ?

¹⁴ We wi lan bɔt aw Jiova protɛkt in Wɔd, i de mek wi gɛt mɔ fet ɛn lɛk am mɔ ɛn mɔ. * (Luk di futnot.) Wetin mek wi tink se Jiova gi wi di Baybul ɛn prɔmis se i go protɛkt am? Na bikɔs i lɛk wi ɛn i want fɔ tich wi di tin dɛn we go bɛnifit wi. (Rid Ayzaya 48:​17, 18.) Dis dɔn mek wi lɛk am ɛn de obe am.—Jɔn In Fɔs Lɛta 4:​19; 5:​3.

15. Wetin wi go tɔk bɔt insay di nɛks atikul?

¹⁵ Wi rili lɛk Gɔd in Wɔd, so wetin wi go du fɔ lɛ wi bɛnifit mɔ frɔm wetin wi de rid na di Baybul? Aw wi go ɛp di wan dɛn we wi de mit na wi prichin wok fɔ gladi fɔ di Baybul? Aw di wan dɛn we de tich na di kɔngrigeshɔn go mek shɔ se ɔl di tin dɛn we dɛn de tich kɔmɔt frɔm Gɔd in Wɔd? Wi go tɔk bɔt dɛn kwɛstyɔn dɛn ya insay di nɛks atikul.