Mi mama ɛn papa na bin strɔng mɛmba dɛn na di Katolik rilijɔn. Bɔt we dɛn lan na di Baybul se Gɔd in nem na Jiova, dɛn ɔl tu bi Jiova Witnɛs dɛn we rili gɛt zil. Papa bin lɛf fɔ kav Jizɔs in imej. Bɔt i bin yuz di kapɛnta wok we i sabi du fɔ tɔn di fɔs flɔ na wi os to di fɔs Kiŋdɔm Ɔl na San Wan dɛl Mɔnte, we na wan eria na Manila, di kapital siti fɔ di Filipins.

Afta dɛn bɔn mi insay 1952, mi mama ɛn papa bigin fɔ tich mi bɔt Jiova jɔs lɛk aw dɛn bin dɔn de du fɔ mi 4 big brɔda ɛn tri big sista dɛn. As a de big, mi papa bin ɛnkɔrej mi fɔ rid wan chapta na di Baybul ɛvride ɛn i bin de yuz difrɛn pɔblikeshɔn dɛn fɔ stɔdi mi. Wan wan tɛm, mi mama ɛn papa bin de invayt sakit ovasia dɛn ɛn brɔda dɛn we de wok na Bɛtɛl fɔ kam de na wi os. Dɛn brɔda dɛn ya dɛn ɛkspiriɛns bin rili ɛnkɔrej wi famili ɛn ɛp wi fɔ gɛt gladi-at, ɛn dat bin mek wi ɔl put Jiova fɔs na wi layf.

A lan bɔku tin dɛn frɔm di fayn ɛgzampul we mi mama ɛn papa sɛt as pipul dɛn we bin fetful to Jiova. Afta mi mama day bikɔs i bin sik, mi ɛn papa bigin fɔ payɔnia togɛda insay 1971. Bɔt mi papa day insay 1973, we a bin ol 20 ia. Afta mi mama ɛn papa day, mi at bin rili pwɛl ɛn a bin de fil se na mi wangren de. Bɔt di op we de na di Baybul we de ɛp wi fɔ “tinap tranga wan ɛn nɔ gɛt wan dawt” bin ɛp mi fɔ kɔntinyu fɔ tink di rayt we ɛn mek mi at nɔ pwɛl pasmak ɛn kɔntinyu fɔ de nia Jiova. (Ibru. 6:19) Afta mi papa day, i nɔ te dɛn mek mi spɛshal payɔnia ɛn dɛn bin sɛn mi na wan ayland na Korɔn na di prɔvins na Palawan.

A bin ol 21 ia we a go na Korɔn. Bikɔs na siti a mɛn, a bin sɔprayz fɔ no se dis ayland nɔ gɛt bɛtɛ layt, wata, ɛn i nɔ bin gɛt bɛtɛ motoka ɛn bayk. Pan ɔl we sɔm brɔda  ɛn sista dɛn bin de de, na mi wan na bin payɔnia. Sɔntɛnde, na mi wangren bin de prich. Insay di fɔs mɔnt, a bin de mis mi famili ɛn padi dɛn bad bad wan. Na nɛt a kin wach di sta dɛn na di skay ɛn wata kin rɔn mi yay. A bin want fɔ lɛf mi asaynmɛnt ɛn go bak usay a kɔmɔt.

Insay dɛn tɛm dɛn de, a bin de pre to Jiova ɛn tɛl am ɔl wetin de na mi at. A bin de mɛmba di fayn tin dɛn we a bin dɔn rid na di Baybul ɛn wi pɔblikeshɔn dɛn. Bɔku tɛm, a bin de tink bɔt Sam 19:14. A kam fɔ no se Jiova go bi “mi Rɔk ɛn di Wan We De Sev mi” if a kɔntinyu fɔ tink gud gud wan bɔt di tin dɛn we go mek i gladi, lɛk di tin dɛn we i de du, ɛn in kwaliti dɛn. Di Wachtawa we gɛt di taytul “You Are Never Alone” a bin rili ɛp mi. A bin rid am bɔku tɛm. Ɛnitɛm a de mi wangren, a bin de fil lɛk se a de wit Jiova ɛn dat bin de gi mi chans fɔ pre, stɔdi, ɛn tink gud gud wan.

Afta a go na Korɔn, i nɔ te dɛn mek mi ɛlda. Bikɔs na mi wan na bin ɛlda, a bin bigin fɔ kɔndɔkt di Tiokratik Ministri Skul we wi kin gɛt ɛni wik, Savis Mitin, Kɔngrigeshɔn Buk Stɔdi, ɛn Wachtwa Stɔdi. A bin de gi bak pɔblik tɔk dɛn ɛvri wik. Bikɔs a bin bizi ɔltɛm, tɛm nɔ bin de igen fɔ fil se na mi wangren de!

A bin gladi fɔ di gud tin dɛn we bin de apin we a bin de du di prichin wok na Korɔn, ɛn as tɛm de go sɔm pan mi Baybul stɔdi dɛn bin baptayz. Bɔt tin dɛn de bak we nɔ bin izi. Sɔntɛnde, a bin de waka frɔm mɔnin te aftanun fɔ go na di tɛritri ɛn a nɔ kin ivin no usay a go slip we a rich. Di kɔngrigeshɔn tɛritri bin gɛt bak bɔku smɔl smɔl ayland dɛn. Bɔku tɛm, a bin de travul wit bot tɛm dɛn we di si kin rɔf fɔ go na dɛn ayland dɛn de pan ɔl we a nɔ bin sabi swim. Ɔl dɛn tɛm dɛn ya we tin nɔ bin izi, Jiova bin kɔntinyu fɔ protɛkt mi ɛn gi mi di tin dɛn we a nid. Leta, a kam fɔ no se Jiova bin de rɛdi mi fɔ prɔblɛm dɛn na mi nɛks asaynmɛnt we go at pas di wan dɛn we a de gɛt naw.

Insay 1978, dɛn bin sɛn mi na Papua Nyu Gini we de na di nɔt pat na Ɔstrelia. Papua Nyu Gini na kɔntri we gɛt bɔku mawntin dɛn. A bin sɔprayz fɔ no se di pipul dɛn we de de we na bin lɛk tri milyɔn de tɔk pas 800 langwej dɛn. Bɔt di gud tin na dat, bɔku pan dɛn de tɔk Mɛlanishian Pijin, we dɛn kin kɔl Tɔk Pisin.

Dɛn bin sɛn mi fɔ sɔm tɛm na wan Inglish kɔngrigeshɔn na di kapital siti we na Pɔt Mɔrɛsbi. Bɔt a bin muf go na Tɔk Pisin kɔngrigeshɔn ɛn a bin de atɛnd klas fɔ lan di langwej. A bin de yuz wetin a de lan na di klas na fil savis. Dis bin ɛp mi fɔ lan di langwej kwik kwik wan. Insay shɔt tɛm, a bin ebul fɔ gi pɔblik tɔk insay Tɔk Pisin. Imajin aw a bin sɔprayz we dɛn mek mi sakit ovasia fɔ di Tɔk Pisin kɔngrigeshɔn dɛn we bin de na bɔku big prɔvins dɛn, pan ɔl we i nɔ bin rich wan ia sɛf we a dɔn de na Papua Nyu Gini.

Bikɔs di distans frɔm wan kɔngrigeshɔn to ɔda kɔngrigeshɔn bin rili fa, a bin de ɔganayz bɔku sakit asɛmbli dɛn ɛn travul bɔku tɛm.  Fɔs, a bin de fil se na mi wangren de bikɔs a bin de na nyu kɔntri ɛn di pipul dɛn bin de tɔk difrɛn langwej, ɛn dɛn kɔstɔm dɛn difrɛn frɔm di wan dɛn we a dɔn yus to. A nɔ bin de travul bay rod frɔm wan kɔngrigeshɔn to ɔda kɔngrigeshɔn bikɔs ɔf di bɔku mawntin ɛn bad rod dɛn. So na plen a bin de yuz fɔ travul ɔlmost ɛni wik. Sɔntɛnde, na mi wangren kin bi pasenja na plen we nɔ sef fɔ travul. Dɛn tɛm dɛn de, a bin de wɔri jɔs lɛk aw a bin de wɔri we a bin de yuz bot fɔ travul!

Bɔku pipul dɛn nɔ bin gɛt tɛlifon, so na lɛta dɛn a bin de rayt to di kɔngrigeshɔn dɛn. Bɔku tɛm, a bin de rich bifo mi lɛta dɛn, ɛn a kin nid fɔ aks pipul dɛn na di eria fɔ sho mi usay di pɔblisha dɛn de. Bɔt ɛnitɛm a si di brɔda dɛn, dɛn bin de gladi fɔ wɛlkɔm mi ɛn dat bin de mek a mɛmba di rizin we mek a bin de mek ɔl dɛn sakrifays dɛn de. A bin si aw Jiova bin de sɔpɔt mi bɔku we dɛn ɛn mi padi biznɛs wit am bin de tayt mɔ ɛn mɔ.

Di fɔstɛm we a atɛnd mitin na wan ayland we dɛn kɔl Bugenvil, wan brɔda ɛn in wɛf bin de smayl we dɛn kam to mi ɛn aks mi se: “Yu mɛmba wi?” A mɛmba se a bin prich to dis man ɛn in wɛf di fɔs tɛm we a rich na Pɔt Mɔrɛsbi. A bin stat fɔ stɔdi di Baybul wit dɛn, bɔt leta a bin mek wan brɔda we de de kɔntinyu wit di stɔdi. Naw dɛn dɔn baptayz! Dis na wan pan di bɔku blɛsin dɛn we a bin gɛt insay di tri ia we a bin de na Papua Nyu Gini.

Bifo a kɔmɔt Korɔn insay 1978, a bin mit wan fayn sista we nem Edɛl we bin rɛdi fɔ mek sakrifays dɛn fɔ Jiova. In na bin rɛgyula payɔnia ɛn i bin gɛt tu pikin dɛn we na Samiɛl ɛn Shali. Dɔn bak, i bin de kia fɔ in mama we bin dɔn ol. Insay Me 1981, a bin go bak na di Filipins fɔ mared Edɛl. Afta wi mared, wi ɔl tu bin de rɛgyula payɔnia ɛn kia fɔ wi famili.

Pan ɔl we a bin gɛt famili, insay 1983, dɛn bin mek mi spɛshal payɔnia bak ɛn sɛn mi na wan ayland we dɛn kɔl Linapakan na di prɔvins na Palawan. Wi ɔl bin go na dis ples usay no Jiova Witnɛs nɔ bin de. Wan ia afta dat, Edɛl in mama day. Bɔt wi bin kɔntinyu fɔ du di prichin wok ɛn dis bin ɛp wi fɔ bia di pwɛlat we wi bin gɛt. Wi bin de stɔdi di Baybul wit bɔku pipul dɛn na Linapakan ɛn dɛn bin de go bifo. Ɛn i nɔ bin te, wi bin nid fɔ bil smɔl Kiŋdɔm Ɔl. So wi bin bil wan Kiŋdɔm Ɔl fɔ wisɛf. Jɔs afta tri ia we wi go na Linapakan, wi bin gladi we 110 pipul dɛn atɛnd di Mɛmorial ɛn bɔku pan dɛn bin kɔntinyu fɔ go bifo te dɛn baptayz afta wi kɔmɔt de.

Insay 1986, dɛn bin sɛn mi na wan ayland na Kulyɔn usay bɔku pipul dɛn we gɛt lɛprɔsi bin de. Afta sɔm tɛm, dɛn bin mek Edɛl sɛf spɛshal payɔnia. Wi bin de fred fɔs fɔ prich to pipul dɛn we gɛt lɛprɔsi. Bɔt di pɔblisha dɛn we bin de de ɛp wi fɔ no se dɛn pipul dɛn ya dɔn gɛt tritmɛnt we mek i nɔ go izi fɔ lɛ dɛn sik transfa to ɔda pɔsin. Sɔm pan dɛn bin de atɛnd mitin na wan sista in os. Insay shɔt tɛm, wi bin ebul fɔ ajɔst ɛn wi bin gladi fɔ tich dɛn pipul dɛn ya we bin fil se Gɔd ɛn  mɔtalman dɔn tɔn dɛn bak pan dɛn bɔt di op we de na di Baybul. Wi bin gladi fɔ si we pipul dɛn we bin sik bad bad wan ebul fɔ gɛt gladi-at we dɛn no se tɛm gɛt fɔ kam we dɛn nɔ go gɛt wɛlbɔdi prɔblɛm igen.​—Lyuk 5:12, 13.

Aw wi pikin dɛn bin ebul fɔ ajɔst we wi bin de na Kulyɔn? Mi ɛn Edɛl bin invayt tu yɔŋ sista dɛn we bin de na Korɔn fɔ kam de wit wi na Kulyɔn so dat wi pikin dɛn go gɛt gud padi dɛn. Samiɛl, Shali, ɛn dɛn tu sista dɛn ya bin de ɛnjɔy fɔ du di prichin wok. Dɛn bin de stɔdi wit bɔku pikin dɛn ɛn wi bin de stɔdi wit di pikin dɛn mama ɛn papa dɛn. Infakt, tɛm bin de we wi bin de stɔdi wit 11 famili dɛn. I nɔ te, wi bigin fɔ kɔndɔkt bɔku Baybul stɔdi dɛn we bin de go bifo ɛn dat bin mek wi ebul fɔ gɛt nyu kɔngrigeshɔn!

Fɔs, na mi nɔmɔ na bin ɛlda na di eria. So di branch ɔfis bin tɛl mi fɔ de kɔndɔkt di mitin dɛn we wi kin gɛt insay di wik fɔ di et pɔblisha dɛn na Kulyɔn ɛn fɔ du di sem tin fɔ di nayn pɔblisha dɛn na wan vilej we dɛn kɔl Merili. I go tek tri awa fɔ go de wit bot. Afta di mitin dɛn, mi ɛn mi famili kin waka fɔ lɔng tɛm na mawntin dɛn fɔ go kɔndɔkt stɔdi dɛn na wan vilej we dɛn kɔl Alzi.

As tɛm de go, bɔku pipul dɛn insay Merili ɛn Alzi bin kam na di trut, so dat bin mek wi bil Kiŋdɔm Ɔl dɛn na ɔl tu di say dɛn. Jɔs lɛk aw dɛn bin du na Linapakan, na di brɔda ɛn sista dɛn ɛn di wan dɛn we bin de stɔdi bin gi bɔku pan di matirial dɛn we wi bin nid ɛn na dɛn bin du bɔku pan di wok. Di Kiŋdɔm Ɔl na Merili bin de tek 200 pipul dɛn ɛn i izi fɔ mek am big pas aw i bin de, so wi bin de gɛt asɛmbli dɛn de.

Insay 1993 we di pikin dɛn bin dɔn big, mi ɛn Edɛl bin bigin fɔ du di sakit wok na di Filipins. Dɔn insay 2000, a bin atɛnd di Ministerial Trenin Skul fɔ mek a go gɛt trenin fɔ bi instrɔktɔ na da skul de. A bin fil lɛk se a nɔ go ebul fɔ du da wok de, bɔt Edɛl bin de ɛnkɔrej mi ɔltɛm. I bin mɛmba mi se Jiova go gi mi di trɛnk we a nid fɔ ebul du dis nyu asaynmɛnt.  (Fil. 4:13) Edɛl bin no se Jiova go ɛp mi bikɔs Jiova bin de ɛp am fɔ du in asaynmɛnt pan ɔl we i gɛt wɛlbɔdi prɔblɛm.

Insay 2006 we a bin de tich, dɛn bin kam ɔ no se Edɛl gɛt wan sik we dɛn kɔl Pakinsin. Wi bin sɔprayz! We a tɛl am se a want mek wi lɛf wi asaynmɛnt fɔ mek a go kia fɔ am, Edɛl bin tɔk se, “Duya fɛn dɔktɔ we go ɛp mi wit mi sik ɛn a no se Jiova go ɛp wi fɔ kɔntinyu wi asaynmɛnt.” Edɛl bin kɔntinyu fɔ sav Jiova ɛn nɔ kɔmplen bɔt in sik fɔ siks ia. We i nɔ bin ebul fɔ waka igen, i bin de sidɔm na wilchia fɔ prich. We i nɔ bin ebul fɔ tɔk bɛtɛ igen, i bin de tɔk wan ɔ tu wɔd dɛn fɔ kɔmɛnt na mitin. Bɔku tɛm, di brɔda ɛn sista dɛn bin de sɛn mɛsej to Edɛl fɔ tɛl am tɛnki fɔ di fayn ɛgzampul we i de sɛt, ɛn i bin kɔntinyu fɔ bia te i day insay 2013. Mi ɛn mi wɛf Edɛl we fetful ɛn we bin lɛk mi bin de togɛda pas 30 ia, so we i day, mi at bin pwɛl ɛn a bigin fɔ fil bak se na mi wangren de.

Edɛl bin want mek a kɔntinyu mi asaynmɛnt ɛn na dat a bin du. A bin kɔntinyu mi asaynmɛnt ɛn dat bin ɛp mi fɔ lɛf fɔ fil se na mi wangren de. Frɔm 2014 to 2017, dɛn bin sɛn mi na kɔngrigeshɔn dɛn usay dɛn de tɔk Tagalɔg na kɔntri dɛn usay wi nɔ gɛt fridɔm fɔ wɔship Jiova. Afta dat, a bin go na kɔngrigeshɔn dɛn usay dɛn de tɔk Tagalɔg na Taywan, Amɛrika, ɛn Kanada. Insay 2019, a bin kɔndɔkt Inglish langwej klas dɛn fɔ di Skul fɔ Pipul dɛn We De Prich bɔt Gɔd in Kiŋdɔm na India ɛn Tayland. Ɔl dɛn asaynmɛnt dɛn ya dɔn mek a rili gɛt gladi-at. A kin gladi mɔ we a rili bizi de wok fɔ Jiova.

Ɛnisay dɛn sɛn mi, a kin lɛk di brɔda ɛn sista dɛn we a kin mit de, so i nɔ kin izi fɔ mek a lɛf dɛn. Dɛn tɛm dɛn de, a dɔn lan se a fɔ abop pan Jiova wit ɔl mi at. A dɔn si bɔku tɛm aw i de sɔpɔt mi ɛn dis dɔn ɛp mi fɔ bia difrɛn tin dɛn we de apin na mi layf. Naw mi na spɛshal payɔnia na di Filipins. A gladi fɔ de na mi nyu kɔngrigeshɔn we de sɔpɔt ɛn kia fɔ mi. Ɛn a gladi fɔ si aw Samiɛl ɛn Shali de falamakata di kayn fet we dɛn mama bin gɛt.​—3 Jɔn 4.

Fɔ tru, a dɔn gɛt bɔku prɔblɛm dɛn ɛn wan pan dɛn na we a bin de wach we mi wɛf de sɔfa ɛn day frɔm wan bad bad sik. A bin gɛt fɔ ajɔst bak to bɔku nyu tin dɛn we bin de apin to mi. Bɔt a dɔn si se Jiova “nɔ de fa frɔm ɛniwan pan wi.” (Akt 17:27) Jiova in an “nɔ tu shɔt” fɔ sɔpɔt in savant dɛn ɛn gi dɛn di trɛnk we dɛn nid fɔ bia ilɛk dɛn de na tɛritri dɛn usay bɔku brɔda ɛn sista dɛn nɔ de. (Ayz. 59:1) Jiova we na mi Rɔk, dɔn de wit mi ɔltɛm ɛn a rili gladi fɔ ɔl wetin i dɔn du fɔ mi. A nɔ bin ɛva de mi wangren.